Byggingarlistin - 01.01.1951, Blaðsíða 34

Perspektiva
glnggdr
í Búnaðarbankabygging-
unni eru eingöngu
Perspektiva
gluggar
Einkaumboðsmenti fyrir PERSPEKTIVA a/s:
DAXÍEL ÓLAFSSON & Co h.f.
Útvegum, smíðum og setjum upp kælivélar fyrir matvælageymslur í íbúðar-
húsum, sjúkrahúsum, skólum og veitingahúsum.
Margra ára reynsla vor tryggir öruggan rekstur.
EinkaumboO fyrir A/S Atlas i Kaupmannahöfn.
Hlutafélagið DAMAR
bættu lóðargjaldi og áætluðum rekstrar-
kostnaði, jöfnuðum yfir allan þann tíma,
sem lánið hvílir á húsinu. Aætlaðar vaxta-
og afborganagreiðslur af eigin framlagi
mega þá ekki vera hærri en sanngjarnt getur
talizt, eins og nánari grein mun verða gerð
fyrir síðar.
Upphæð lánsins er mismunandi eftir því,
um hverskonar fyrirtæki er að ræða. Þessi
upphæð er miðuð við ákveðinn hundraðs-
hluta af hinu svokallaða „avkasntingsvarde"
en með því er átt við viðurkenndan hygg-
ingarkostnað að frádregnum þeim yfirkostn-
aði, sem afskrifast þegar í stað í sambandi
við veitingu „tillaggslán", eins og vikið verð-
ur að síðar. Þessi ákveðni hundraðshluti er
15% fyrir einkafyrirtæki, 25% fyrir sam-
vinnuhyggingarfélög og 30% fyrir sveitarfé-
lög og „allmánnyttiga företag". Ibúðarhús,
sem atvinnurekendur byggja fyrir verkafólk
sitt, geta fengið lán með sömu kjörum og
byggingarsamvinnufélög. Er þá gert ráð fyr-
ir, að hægt sé að fá í þeim stofnunum, sem
slík lán veita, fyrsta veðréttarlán, er næmi
60% af verðmæti hússins og annarsveðréttar-
lán, er nemi 10%. Ef ekki er hægt að fá slík
lán að þessari upphæð á viðunandi kjörum,
er heimilt að hækka fyrrgreinda hundraðs-
hluta í 30%, 35% og 40%. Slík hækkun,
eða réttara sagt dýpkun, lánsins, hvort sem
um er að ræða „tertiárlán" eða „egnahems-
lán“, er þó tiltölulega sjaldgæf eins og er.
Hún hefur fyrst og fremst komið til greina
við lánveitingar til íbúðarhúsa sums staðar
í Norður-Svíþjóð, og í þeim tilfellum, þegar
bankar eða sparisjóðir hafa ekki fengizt til
að leggja sama matsverð til grundvallar og
„Bostadsstyrelsen". Ef um almennan fjár-
skort, likviditetserfiðleika, peningastofnana
yrði að ræða, gætu þessi ákvæði einnig feng-
ið þýðingu, en til þess hefur ekki komið, svo
alvarlegt geti talizt, síðan hin nýja löggjöf
gekk í gildi. Eigið framlag lántakenda verð-
ur 15%, ef um einkafyrirtæki er að ræða,
5% hjá byggingarsamvinnufélögum og ekk-
ert hjá sveitarfélögum og „allmánnyttiga
företag".
Vextir þessara lána eru 3%, og þau greið-
ast með jöfnum árlegum afborgunum á 40
árum, ef um steinhús er að ræða, en annars
á 30 árm. Einkafyrirtæki verða þar að auki
að greiða aukalegar afborganir fyrstu sex
árin, er nema 1% af lánsupphæðinni.
Sú breyting á „finansieringu" íbúðarhúsa-
hygginga, sem þessi þriðja veðréttarlán fela
í sér, miðað vjð það, sem áður var, er í
stuttu máli, að ríkislán koma hér í stað
framlags frá eiganda fasteignarinnar eða
lánum frá einkaaðilum. Svo mikil áhætta
hefur verið talin fólgin í því að leggja fé í
fasteignir með tryggingu á bilinu 70—100%
af byggingarkostnaðinum, að engar láns-
stofnanir hafa veitt lán í því skyni. Þetta fé
hefur því komið frá eigendum fasteignanna,
sem þá hafa ekki viljað leggja það fram,
þ. e. a. s. byggja, nema miklar gróðavonir
32
1951,1 BYGGINGARLISTIN