Helgafell - 01.07.1943, Side 26

292
HELGAFELL
inu dæmt höfðuð. Með hverjum samningi eða contract þér meinist ekki
alleinasta móti réttu gert hafa, heldur lög og réttan lagaveg sýnilega niður-
brotiS, svo vel sem meS því, að þér nefndan Jón HreggviSsson hafið frá
þeirri tíð í svo margt ár vísvitandi liðiS í næstu sveitum ákærulausan um
fyrrsagt morðsmál.“
Jóni SigurSssyni var stefnt fyrir það, ,,að þér í yðar sýslu í svo langan
tíma frjálsan og ákærulausan liðiS hafið fyrrtéSan Jón HreggviSsson, hvern
þér af Alþingisbókinni anno 1684 sáuð og vissuS til dauða dæmdan vera,
item rétttækan og ófriðhelgan hvar sem næðist“.
Þá var loks Jóni HreggviSssyni stefnt ,,til að gera grein á fyrir okkur
og sýna, í hvaða frelsi eða með hverjum rétti þú hefur dvalizt hér í landi
nú í vel 20 ár, síðan þú frá Danmörku hingað aftur komst, tveimur árum
eftir að þú varst á Alþingi til dauða dæmdur".
Dómar gengu síðan í málum þessara manna 28. júlí 1708 með þeim
úrslitum, aS SigurSur Björnsson lögmaður var dæmdur frá embætti, Jón
Sigurðsson sýknaður, en Jón HreggviSsson skyldaður til að útvega sér hæsta-
réttarstefnu á ný og halda máli sínu áfram.
LeitaSi Jón nú ásjár Árna Magnússonar. Er ennþá til bréf frá Jóni til
Árna dags. 31. júlí 1708 á Þingvöllum, og er þaS ritað á dönsku. Bréf þetta
er vafalaust stílfært af Árna, enda er það til ritað að mestu leyti meS hendi
Árna. Raunasaga Jóns er þar nákvæmlega rakin, og hef ég áður tilfært
kafla úr bréfi þessu. Hefst það á þessa lund: ,,Ég fátækur, fávís, gamall,
lasburSa og af mótlæti, vesaldómi og eymdarfullum ferSalögum stórlega
hrjáði maður, bið yður með tárum og gráti í guðs nafni, að þér, strax og
þér meS guðs leiðsögn eruð komnir til Kaupmannahafnar, viljið senda
íyrir mig auðmjúka bænarskrá til míns allra náðugasta erfða-konungs og
herra, þess efnis, aS hans konunglegu hátign mætti þóknast að veita mér
þá náð, að koma mætti fyrir löglegan dóm hið gamla mál, sem lengi hefur
vofað yfir höfði mér. En alkunnugt er, að ég er ákærður fyrir að hafa myrt
böðul, SigurS Snorrason að nafni."
Áður en til kæmi aS Árni leitaði til konungs fyrir Jón, hafði Sigurður
Björnsson lögmaður með tilstyrk Ulrik Gyldenlöve stiftamtmanns fengið
konungsleyfi til þess að áfrýja máli sínu til yfirréttarins. Jón Eyjólfsson
vara-lögmaSur og Páll Beyer landfógeti, sem höfðu forsæti í yfirrétti í um-
boði stiftamtmanns, stefndu Árna og Páli Vídalín 6. ágúst 1709 til þess að
mæta í yfirréttinum 1710 fyrir dóma sína gegn SigurSi Björnssyni. Mál-
flutningurinn fyrir yfirréttinum fór fram í júlímánuði 1710. Af hálfu Sigurður
Björnssonar mætti SigurSur landþingsskrifari, sonur hans, en Páll Vídalín
af hálfu þeirra Árna. Rimman milli Sigurðar og Páls var svo hörð, aS Oddi
SigurSssyni, sem enn var sækjandi, og Páli Beyer blöskraði. SkrifuSu þeir
þeim bréf 18. júlí 1710, þar sem þeir mæltust til við þá, aS þeir viðhefðu