Helgafell - 01.07.1943, Síða 27

JÓN HREGGVIÐSSON
293
ekki framvegis önnur eins illyrði hvor um annan, „men lader see at De
ere fornuftige og fornemme Folk“, sem konungur hafi trúað fyrir virðulegu
embætti. Sitji illa á þeim ,,paa saadan gemen Vis hin anden med saa
grove Beskyldninger for Retten overfuse".
Árni Magnússon hefur látið eftir sig minnisgreinar um málflutninginn
lyrir yfirréttinum og fleira, sem þar fór fram. Gefa þær skýra en ljóta mynd
af ástandinu í réttarfarsmálum þeirrar aldar. Fara hér á eftir nokkur atriði
úr þessum minnisgreinum. Til skýringar skal þess getið, að í yfirrétti áttu
24 menn sæti:
„Sigurður Sigurðsson talaði óvirðingarorð mörg fyrir réttinum til Páls
lögmanns. Dómarar sjálfir höfðu mesta hávaða, deildu á lögmanr.inn in
forma. Beyer brá honum um smíði Þorláks í Dal (tekið í mútu, sem hann
vildi skiljast láta). Þvílíkur kliður var þar af öllum, að ekki heyrðist manns
mál og varð ei neitt distincte talað. Heyrðist glöggt heim að Þingvöllum.
Vigfús Pétursson sagði við Jón Arnórsson og Vigfús Árnason sýslumann,
annan eða báða (þó heimuglega), að ef Sigurður Björnsson hefði tekinn
verið fastur, skyldi hann með afli hafa ráðizt þar í, og að vísu brotið eitt-
hvert bein í Páli lögmanni. Vigfús Pétursson stóð og upp úr sæti sínu, þá
larmen varð eftir upplestur lögmanns Páls, búinn til aðgerða. Beyer var,
svo að kalla, engan eftirmiðdag ódrukkinn. Einu sinni svo, að hann gat
varla upp staðið."
Yfirréttur dæmdi í málinu 21. júlí 1710. Niðurstaðan varð sú, að Sigurði
Björnssyni var dæmdur eiður, og vann hann þann eið 18. september um
haustið að Bessastöðum.
En Jón Hreggviðsson var hins vegar dæmdur á Brimarhólm til þrælk-
unar. Dómsniðurstaðan hljóðar svo: ,,Hvað viðvíkur Jóni Hreggviðssyni,
sem sökin hefur í fyrstu af risið og alþekktur er að langsamlegri, illri og
óráðvandlegri kynningu, þar hann, skuldaður fyrir morð, hefur ekki eftir
lifað þeim tveimur kónglegrar majestatis verndarbréfum og passa hann frá
militzíen hafði, svo og ekki auglýst hæstaréttarstefnuna, þar að auki lög-
lega aðvaraður, burt héðan af þinginu vikið, og vildi ei eftir sinni forplikt-
an hér bíða til síns máls að svara, þá sé nefndur Jón Hreggviðsson rétt
tækur í fangelsi og vöktun sýslumannsins Sigurðar Jónssonar, og sendist á
þessu sumri með héðan siglandi skipi, sem fyrst ske kann, til Brimarhólms,
en hans búslóð dæmum vér hálfa undir kónglega majestet."
Jón hafði komið á þingið, en horfið heim aftur. En 18. júlí um kvöldið
sendu þeir Jón Eyjólfsson varalögmaður og Páll Beyer Sigurð Jónsson sýslu-
mann eftir honum upp á Akranes. Komu þeir snemma morguns 21. júlí
á Þingvöll, en síðla dags var Jón kvaddur fyrir yfirréttinn. Mætti hann þar
og sagði dómurunum, ,,að hann væri fákunnandi að forsvara sig og beidd-
ist því, að sér væri talsmaður settur". Þeirri bón hans var ekki sinnt, enda