Dagblaðið Vísir - DV - 23.09.2014, Blaðsíða 16

Vikublað 23.–25. september 201416 Fréttir Erlent
Gætu líka reynt
að fá sjálfstæði
n Fjölmörg svæði í svipuðum sporum og Skotar n Gætu farið að fordæmi þeirra
S
kotar höfnuðu því í þjóðarat-
kvæðagreiðslu á fimmtudag
að öðlast sjálfstæði frá Bret-
landi. Mjótt var á mununum;
55 prósent kusu gegn sjálf-
stæði en 45 prósent voru því fylgjandi.
Skotar eru langt því frá einir í
Evrópu um að vera í sjálfstæðishug-
leiðingum. Fjölmargar hreyfingar
eru starfræktar í löndum Evrópu sem
hafa sjálfstæði að markmiði. Oft-
ar en ekki er um að ræða hreyfingar
í héröðum í stórum ríkjum á borð
við Þýskaland, Spán, Ítalíu og Frakk-
land. Washington Post tók á dögun-
um saman lista yfir átta svæði, héröð
eða sjálfstjórnarríki, sem gætu farið
að fordæmi Skota og kallað eftir sjálf-
stæði á næstu árum. n
 Katalónía
Land: Spánn
Katalóníumenn fengu takmarkað sjálfstæði
og þing árið 1977, eða eftir að einræðisherr-
ann Francisco Franco féll frá. Síðan þá hafa
Katalóníumenn viljað taka stærra skref og
fá algjört sjálfstæði frá Spáni. Katalóníu-
hérað er sterkt í efnahagslegu tilliti og
leggur meira til spænska ríkisins en það fær
til baka. Ekki nóg með að efnahagslegar
ástæður liggi að baki þá eru Katalóníumenn
að mörgu leyti frábrugðnir öðrum íbúum
Spánar. Nægir í því sambandi að nefna að
þeir hafa eigið tungumál, katalónsku. Til
stendur að halda kosningar um sjálfstæði
Katalóníu í nóvember. Óvíst er hvort af þeim
verður þar sem yfirvöld í höfuðborginni
Madrid hafa fullyrt að slíkar kosningar
myndu brjóta gegn ákvæðum spænsku
stjórnarskrárinnar.
Einar Þór Sigurðsson
einar@dv.is
 Færeyjar
Land: Danmörk
Nágrannar okkar Færeyingar
hafa frá árinu 1948 haft
sjálfstjórn innan Danmerkur.
Færeyjar eru að mörgu leyti
sjálfstæðar og hafa til að
mynda eigið löggjafarþing.
Nokkrir málaflokkar eru
þó enn í höndum Dana og
má þar nefna löggæslu og
æðsta dómsvald. Sú skoðun
að Færeyingar fái algjört
sjálfstæði frá Danmörku
nýtur töluverðs fylgis í
Færeyjum þó að þjóðin
skiptist vissulega í tvær
fylkingar. Helstu rökin sem
hníga gegn sjálfstæði eru þau
að Færeyingar myndu missa
styrki frá Dönum sem skipta
Færeyinga miklu máli.
 Venetó
Land: Ítalía
Venetó er hérað á Norðaustur-Ítalíu og eru íbúar þess tæpar fimm milljónir í það heila.
Þó að lítið hafi farið fyrir sjálfstæðisbaráttu íbúa héraðsins á undanförnum árum virðast
íbúar þess vera á þeirri skoðun að það sé héraðinu fyrir bestu að fá sjálfstæði frá Ítalíu.
Þannig sögðust 89 prósent íbúa vilja fá sjálfstæði í skoðanakönnun sem framkvæmd var
í mars á þessu ári. Þessar niðurstöður urðu til þess að stofnaður var stjórnmálaflokkur,
Veneto Si, sem hefur það á stefnuskránni að bindandi kosningar fari fram um sjálfstæði
héraðsins sem allra fyrst. Helstu rökin fyrir sjálfstæði eru þau að héröð á norðurhluta
Ítalíu, Venetó þar á meðal, standi undir stórum hluta landsframleiðslu Ítalíu, eða tveimur
þriðju hluta. Ef af sjálfstæði yrði ætti hagur íbúa því að vænkast til muna.
 Baskaland
Land: Spánn
Baskaland er sjálfstjórnarhérað á norð-
vesturhluta Spánar og hluta Frakklands við
Biscay-flóa. Baskar hafa lengi barist fyrir
sjálfstæði frá Spáni og eru þeir að hluta til í
svipuðum sporum og Katalóníumenn sem
ætla að halda atkvæðagreiðslu um sjálf-
stæði frá Spáni í nóvember. Sjálfstæðisbar-
átta Baska hefur verið lituð af hryðjuverk-
um samtakanna ETA sem um langt skeið
hafa barist gegn yfirvöldum í Madrid. Lítil
hreyfing virðist þó vera í sjálfstæðisbaráttu
Baska. Fyrr á þessu ári tilkynnti Þjóðernis-
flokkur Baskalands að hann vildi sjálfstæði
frá Spáni í áföngum.
 Korsíka
Land: Frakkland
Korsíka hefur tilheyrt Frakklandi frá árinu
1769. Íbúar þessarar eyju undan suður-
strönd Frakklands eru um þrjú hundruð
þúsund og er hún nokkuð þéttbýl, enda
stærð hennar ekki nema 1/10 af stærð
Íslands. Tillögur um aukna sjálfstjórn
voru felldar í atkvæðagreiðslu árið 2003. Í
aðdraganda kosninganna höfðu aðskilnað-
arhreyfingar haft sig mikið í frammi. Þannig
hafði borið á hryðjuverkum með reglulegu
millibili á seinni hluta 20. aldarinnar. Á
undanförnum árum hafa aðskilnaðarsinnar
haft hægar um sig.
 Suður-Týról
Land: Ítalía
Áður en fyrri heimsstyrjöldin braust út tilheyrði Suður-Týról Austurríki, en varð hluti af
Ítalíu eftir að stríðinu lauk. Þó að héraðið tilheyri Ítalíu á það ekki mikla samleið með Ítalíu.
Meirihluti íbúa, sem eru um milljón talsins, talar þýsku og telur sig einnig standa miklu nær
Austurríki en Ítalíu í menningarlegu tilliti. Suður-Týról er sjálfstjórnarhérað og hefur efna-
hagurinn blómstrað á undanförnum árum. Er það ekki síst að þakka öflugum landbúnaði og
nálægð við vinsæl útivistarsvæði í Ölpunum sem gríðarlegur fjöldi ferðamanna heimsækir á
hverju ári. Raddir um sjálfstæði frá Ítalíu hafa verið háværar um langt skeið í Suður-Týról.
 Flandur
Land: Belgía
Flandur, eða Flæmingjaland, er sam-
bandsland í Belgíu. Belgía skiptist í raun í
tvo menningarheima; Flandur í norðri en
Valloníu í suðri. Í Flæmingjalandi er töluð
hollenska en í Valloníu er töluð franska. Þar
sem norðurhluti Belgíu er ríkari í efnahags-
legu tilliti en syðri hlutinn hafa þær raddir
verið nokkuð háværar að eðlilegast væri að
Flæmingjaland yrði sjálfstætt. Framleiðsla
og framleiðni er miklu meiri en í Valloníu. Þá
hafa sjálfstæðissinnar í Flandri lýst því yfir
að fjármagnsstraumurinn sé bara í eina átt:
frá Flandri til Valloníu. Óvíst er þó með öllu
hvort eða hvenær meiri hreyfing kemst á
sjálfstæðisbaráttu Flandurs.
Önnur héröð:
n Bæjaraland
Ríki: Þýskaland
n Wales og Norður-Írland
Ríki: Bretland
n Galisía og Aragon
Ríki: Spánn
n Sílesía
Ríki: Pólland
n Frisia
Ríki: Holland og Þýskaland
n Sardinía
Ríki: Ítalía
n Álandseyjar
Ríki: Finnland