Peningamál - 01.12.2005, Blaðsíða 21

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
5
•
4
21
Könnun Gallup sýnir að forsvarsmenn fyrirtækja telja almennt að
núverandi aðstæður í efnahagslífinu séu mjög góðar. Hins vegar eru
þeir mun svartsýnni en í febrúar þegar spurt er um stöðu efnahags-
mála eftir sex og tólf mánuði.
Fjármunamyndun hins opinbera dregst heldur meira saman í ár
og á næsta ári en áður var talið
Eins og kom fram í umfjölluninni um samneyslu hér að framan, hafa
ýmsar upplýsingar er lúta að hinu opinbera litið dagsins ljós frá því
að Seðlabankinn birti síðustu þjóðhagsspá. Nokkur breyting hefur því
orðið á spá bankans af þessum sökum.
Í september spáði bankinn þó nokkrum samdrætti í fjárfestingu
hins opinbera á þessu og næsta ári en verulegri aukningu árið 2007.
Spáin hljóðaði upp á um 7% samdrátt á yfirstandandi ári, 9% á næsta
ári og um 23% aukningu árið 2007. Nú er gert ráð fyrir enn meiri sam -
drætti fjármunamyndunar hins opinbera í ár og árið 2006 og nokkru
meiri vexti árið 2007. Hér er þó rétt að árétta að fjárfesting hins
opinbera vegur ekki mjög þungt í heildarfjármunamyndun. Breyt ing í
opinberri fjárfestingu um nokkrar prósentur felur því ekki í sér mikla
breytingu á heildarfjárfestingu.
Í spánni er byggt á fjárlagafrumvarpi fyrir árið 2006, en í því er
gert ráð fyrir tæplega 20% samdrætti fjárfestingar ríkisins, bæði í ár
og árið 2006. Einnig er spáð 5% samdrætti fjármunamyndunar sveit-
ar félaga á yfirstandandi ári og tæplega 12% samdrætti á því næsta.
Þótt heldur óvanalegt sé að fjárfesting dragist verulega saman á því
ári sem sveitarstjórnarkosningar fara fram er vöxturinn gjarnan mestur
árið fyrir kosningar.
Spá Seðlabankans fyrir árið 2007 byggist að nokkru leyti á nýrri
langtímaáætlun fjármálaráðuneytisins. Í henni er gert ráð fyrir að fjár-
festing ríkisins árið 2007 aukist um u.þ.b. 90%. Fjármálaráðuneytið
gerir ráð fyrir að fjárfesting sveitarfélaga dragist saman um 21% á ár -
inu 2007. Samkvæmt því yrði fjárfesting sveitarfélaga hin lægsta í 25
ár miðað við hlutfall af landsframleiðslu. Spá Seðlabankans gerir hins
veg ar ráð fyrir um 13% samdrætti.
Misvísandi vísbendingar um fjárfestingu í íbúðarhúsnæði
Í september spáði Seðlabankinn að fjárfesting í íbúðarhúsnæði ykist
um 12% í ár og um 10% á því næsta. Á árinu 2007 gerir bankinn ráð
fyrir að fjárfesting í íbúð arhúsnæði standi u.þ.b. í stað frá fyrra ári.
Vextir íbúðaveðlána hafa hækkað frá því að lokið var við endur-
skoðaða spá en það hefur þó ekki teljandi áhrif þar sem hækkunin er
í takt við þróun verðtryggðra vaxta í spánni. Aðrar vísbendingar um
íbúðarfjárfestingu hafa í raun lítið breyst frá því í september og því eru
litlar breytingar á spá bankans um fjárfestingu í íbúðarhúsnæði. Þessar
vísbendingar eru hins vegar, eins og í sept ember, nokkuð misvísandi.
Áætla má út frá fjölda byggingarleyfa að magnaukningin hafi verið
16% á síðasta ári og verði 22% á þessu ári. Tölur frá Fasteignamati
ríkisins segja svipaða sögu fyrir árið 2004 en samkvæmt þeim voru
tæplega 18-20% fleiri fasteignir byggðar á árinu 2004 en á árinu
2003. Tölur frá Hagstofunni gefa aðeins aðra mynd en samkvæmt
-40
-20
0
20
40
60
2007200620052004200320022001200019991998
Hið opinbera
Íbúðarhúsnæði
Atvinnuvegir
Fjármunamyndun í heild
Mynd IV-6
Vöxtur fjármunamyndunar og helstu
undirflokka hennar 1998-20071
Magnbreyting frá fyrra ári (%)
1. Spá Seðlabankans 2005-2007.
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.