Peningamál - 01.12.2005, Qupperneq 57

ERLEND SKULDABRÉFAÚTGÁFA
Í KRÓNUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
5
•
4
57
lánveitingar sínar.4 Ástæða þess er að hátt lánshæfi stofnana á borð við
Alþjóðabankann gerir skuldabréf á þeirra vegum að öruggum fjárfest-
ingarkostum þótt þau séu í framandi gjaldmiðli. Einkum fyrir nýja fjár-
festa sem kunna vel að meta að geta skilið á milli greiðsluáhætt unnar,
þ.e áhættunnar á að útgefandi standi ekki við skuldbindingar sínar, og
gjaldmiðlaáhættunnar. Innlendum fjárfestum opnast einnig nýj ar leiðir
til að auka dreifi ngu í eignasöfnum sínum.
Eyjaálfa
Ástralía og Nýja-Sjáland gerðu stórtækar breytingar á fjármála mörk uð -
um sínum í upphafi níunda áratugarins og bæði löndin fylgdu ströngu
að haldi í peningastjórn á sama tíma til að berjast gegn mikilli verð -
bólgu. Einn liður í aukinni frjálsræðisvæðingu markaðarins var að leyfa
erlenda útgáfu skuldabréfa í eigin gjaldmiðli og urðu kíví- og keng-
úru skuldabréfi n5 svokölluðu fl jótt afar vinsæl meðal smárra fjárfesta
í Evrópu.6
Ein lykilástæða á bak við vinsældir þessara bréfa var að vel þróaðir
markaðir fyrir skiptasamninga voru fyrir hendi í löndunum tveimur.
Ástæða þess var að innlend fyrirtæki, bæði almenn hlutafélög og opin-
ber fyrirtæki, fengu verulegan hluta tekna sinna í erlendum gjaldmiðli
og vildu takmarka gjaldmiðlaáhættu sína með gjaldeyrisskiptasamn-
ingum og bankakerfi ð var nægilega þróað til að bregðast við þess ari
eftirspurn. Bankarnir nýttu einnig þessa skiptasamninga til að fjár-
magna fasteignalán til almennings á föstum vöxtum til langs tíma.
Frá byrjun tíunda áratugar síðustu aldar hafa erlendir útgefend-
ur einnig getað gefi ð út skuldabréf á innlendum markaði í löndunum
tveimur og hefur þátttaka erlendra fjárfesta á innlendum markaði
auk ist til muna. Nánar verður fjallað um reynslu Nýsjálendinga síðar
í greininni.
Norðurlöndin
Í byrjun níunda áratugarins leyfðu Norðurlöndin, að Íslandi undan-
skildu, viðurkenndum alþjóðlegum fjármálastofnunum að gefa út
skulda bréf í gjaldmiðlum landanna. Flest bréfi n voru keypt af erlend um
fjárfestum í Evrópu og Japan sem löðuðust að háum vöxtum í lönd un-
um á þessum tíma.

Suður-Evrópa
Spánn, Portúgal og Grikkland voru næsti hópur ríkja til að leyfa erl enda
útgáfu skuldabréfa í eigin gjaldmiðli. Innlendur ríkisskuldabréfa markaður
var vanþróaður í þessum löndum þegar þau hófu aðlög un arferlið í
tengslum við inngöngu ríkjanna í Evrópusambandið. Al þjóðlegar fjár-
4. Það er reyndar ekkert nýtt að Alþjóðabankinn sé frumkvöðull á alþjóðlegum skuldabréfa-
markaði því að bankinn gerði fyrsta skiptasamninginn á markaðnum árið 1981 (sjá Görmez
og Yilmaz, 2005).
5. Skuldabréf sem eru gefi n út í gjaldmiðlum Ástralíu og Nýja-Sjálands á Japansmarkaði eru
hins vegar kölluð Uridashi.
6. Þar sem fullt frelsi er á fjármagnsflutningum á milli landa er í raun ekkert sem kemur í veg
fyrir að erlendir aðilar gefi út skuldabréf í gjaldmiðlum viðkomandi landa. Slíku frelsi var
komið á innan Evrópusambandsins þann 1. janúar 1993 og í ársbyrjun 1995 komst það á
í fjármagnsflutningum á milli Íslands og annarra ríkja. Í löndum þar sem takmarkanir eru
á fjármagnsflutningum geta löndin sjálf haft veruleg áhrif á hvort erlendir aðilar geti gefið
út skuldabréf í gjaldmiðli landanna þar sem erlendu útgefendurnir þurfa á mótaðilum í
löndunum sjálfum að halda. Þess vegna er rætt um að löndin hafi leyft útgáfu erlendra
aðila í innlendum gjaldmiðli í umfjölluninni hér að ofan.