Skírnir - 01.01.1942, Blaðsíða 149
Skírnir
íslenzk sálmaþýðing frá 13. öld
147
ríkt, en varla er mikið ýkt, ef sagt er, að meiri hluti
þeirra sé rangur. Ég vil aðeins geta hér um tvær leið-
réttingar, sem Sveinbjörn Egilsson gerði á texta 15. v.
í handritinu eru tvö fyrstu vísuorðin:
Veittu, at vér megim réttan
vits brunnr fyrir þik kunna —
en Sveinbirni hafa án efa þótt þau hlaðin, og því breytir
hann:
Veittu vér at réttan,
vits brunnr, megim kunna.
Latneski lofsöngurinn sker úr, að handritið hefur alveg
réttan texta: það er fyrir helgan anda, að menn eiga að
öðlast skilning á föður og syni. Konráð Gíslason skýrði
þetta síðan rétt. Líkt er að segja um breytingu, sem Svein-
björn gerði á 7. vo., en ekki er ástæða að f jölyrða um hana.
Latneski textinn sýnir, að engar breytingar á að gera
frá handritinu nema á nokkrum stöðum í endingum orða,
sem eru skráðar með böndum. Þetta er líka skiljanlegt.
Á stöfunum í ‘ræðum’ þarf ekki að villast, en ‘ræðm’ má
vel mislesa ‘ræð» Þannig styrkir þessi óvænta prófraun
trúna á texta handritanna heldur en veikir, og sýnir, hvar
helzt er hætt við villum.
IV.
Heilags anda vísur eru ekki aðeins merkilegar vegna
ágætis síns, heldur líka vegna þess, að þær eru meðal elztu
íslenzku kveðskaparþýðinga og elzta íslenzka sálmaþýð-
ingin (er þá sálmur haft í hinni víðtæku nútíðarmerk-
ingu þess orðs). Það var ekki óalgengt, að menn þýddu
löng útlend ljóð á óbundið mál, einkum ef söguljóð voru;
þannig var Alexanderskvæði meistara Galterusar og
Pharsalia Lúkanusar þýtt. Sama máli gegnir um Þiðreks-
sögu, Karlamagnússögu og aðrar hinar eldri riddarasög-
ur, sem þýddar voru í Noregi. En þegar um styttri kvæði
var að ræða, var freistingin meiri að snúa þeim í íslenzk
ljóð; fyrsta dæmið mun vera Merlínsspá Gunnlaugs munks
10*