Ljóðormur - 01.07.1988, Blaðsíða 50

48 Eysteinn Þorvaldsson:
aðist til að taka afstöðu til efnisins, líkt og ég þjappaði því
saman í lófa mínum í einhlíta merkingu, þótt enn væri dult
kveðið.1*1 En það reyndist örðugt að samræma pólitísk við-
horf og umbúðalitla eða beinskeytta túlkun þeirra í ljóðlisL
„Vandi minn var sá að ljóðmál mitt var ekki fallið til að ná
eyrum almennings. Því mátti fremur lfkja við eintal sálar-
innar en beina ræðu til fróðleiks eða viðvörunar. Eg var eins
og einangraður fangi í klefa sem fléttaði fingur um það sem
máli skipti og kom því ekki áleiðis til réttra viðtakenda.“2
Hann hafði semsagt áhyggjur af því að hann kæmi ekki til
skila til réttra viðtakenda þeim boðskap sem honum fannst
skipta máli. En skáldlistin lét ekki að vilja og stjóm póli-
tísks erindrekstrar í því formi sem hann hafði tíðkast í ljóða-
gerð: „Eg hafði reynslu fyrir því, að jafnskjótt og ég reyndi
að forma ræðu í skáldskap og ganga erinda markvissra
skoðana, fór annaðhvort skáldskapurinn úr böndum eða sjö
lásar voru hengdir fyrir kjaftinn á mér. Aftur á móti orti ég
liðugt jafnskjótt og ég talaði líkt og upp úr svefni og lét
hugmynd tengjast hugmynd af sjálfu sér og tákn ráða merk-
ingum eins og í draumi.“3 Þama hefur Hannes lýst vanda
módemista sem hefur þörf og fæmi til að fara nýjar leiðir í
list sinni en stendur jafnffamt frammi fyrir þeirri staðreynd
að hann hljóti ekki athygli þeirra sem hann vill ná til. Hann-
es heldur fram réttinum til að túlka nýjan veruleika samtím-
ans á annan hátt en gert var í hefðbundnum baráttuskáld-
skap. I rökræðum um Imbrudaga segir hann: „Eg hélt
því . . . fram að hreinn „skoðanaskáldskapur“ væri úreltur
og nútímaskáld þyrftu að beita öðrum brögðum til að gegn-
umlýsa flókinn vemleika og skapa lifandi skáldskap . . “4
Þessa skoðun skáldsins staðfesta vissulega mörg bestu ljóða
hans. En lengi vel virðast efasemdimar samt skjóta upp
kollinum, a.m.k. allan sjötta áratuginn og rækilegast í
skáldasamræðunum í Birtingi, 3.-4. hefti 1958. Þar segir
Hannes að nútímaljóðið sé statt í sjálfheldu, á því brenni
þörfin til andófs og uppreisnar gegn ógnum kalda stríðsins
og atómsprengjunnar, en nútímaskáldin vantreysti orðinu.
Hannes setur þama fram svipaða kröfu og sósíalrealistar á 4.
áratugnum: skáldin eigi nú að beita ljóðlistinni til aö hefja
1 1985, bls. 61.
2 1985, bls. 60-61
3 1985, bls. 61.
4 1985, bls. 63.