Ljóðormur - 01.07.1988, Blaðsíða 53

Eysleinn Þorvaldsson: 51
um heimi sem birtist í Sprekum á eldinn 1961. Af sama
toga er ljóðaflokkurinn Fréttaskeyti í Jarteiknum 1966.
Báðir sýna þessir pólitísku áróðursbálkar dapurlegan af-
rakstur kenningarinnar um hið skorinorða ljóð. Þeir stað-
festa að ljóð í slíkum stíl eru illa rætt í ljóðsköpun skáldsins.
Þau minna á ótalmargar aðrar rímaðar ræður annarra brags-
miða og í samræmi við það yrkir skáldið rammhefðbundið
þegar hann bregður sér í þennan ham. En þetta eru eiginlega
undantekningar eða tilraunir. Jafnframt hélt Hannes áfram
að koma pólitískum hugðarefnum sínum á ffamfæri í fjöl-
mörgum öðrum ljóðum með sínum sérstæða hætti, með sín-
um myndsækna ljóðstíl og sérkennilega magnaða tungutaki
sem gefa ljóðum hans oft á tíðum rismikið og heillandi svip-
mót og laðar lesandann að inntaki þeirra.
A skáldferli Hannesar Sigfússonar eru átökin milli hug-
myndafræði og listrænnar ljóðtjáningar auðsæjust á um það
bil 10 ára tímabili. I ljóðagerð hans endurspeglast þau í
ljóðabókunum Imbrudögum, 1951, og Sprekum á eldinn,
1961, og hefur það verið rakið hér að framan. Stíll ljóðanna
í Jarteiknum, 1966, og raunar líka í örvamæli, 1978, er
svipaður og í Sprekum á eldinn en vandamál skáldskapar
eru ekki lengur fyrirferðarmikið umfjöllunarefni. Heims-
málin fá hinsvegar ríflega umræðu í miðhluta Jarteikna
sem heitir Ndvígi. Tjáningin í Jarteiknum er nokkru ein-
faldari en í fyrri pólitískum ljóðum Hannesar, ádeilutónnin
auðheyranlegri en ljóðin einkennast enn sem fyrr af ríkri
myndvísi og frumlegu táknsæi. I síðustu ljóðabók Hannesar,
örvamæli, eru flest ljóðin með einfaldari framsetningu en
áður og myndvísin auðskildari en þó meginstyrkur ljóðanna
sem fyrr. Þjóðfélags- og heimsmálaádeila er að mestu horf-
in. Flest ljóðin fjalla um tilvistarvanda nútímamannsins, af-
stöðu hans til náttúrunnar og samskiptin við hana.
I Örvamæli eru skáldskaparvandamálin ekki til umræðu
en Ijóðið Lausnir er þó freistandi að skoða sem lýsingu á
því skáldlega áhlaupi sem yrking ljóðanna í þessari bók var
og lesa má um í Framhaldslifl förumanns. í Jarteiknum
er samt öllu eftirminnilegra ljóð um ljóðlist, Fallhlífar Ijóðs
míns, en þar eru álitamálin ekki lengur á döfinni heldur
einskonar greinargerð sem túlka má sem sættir skáldsins við
hlutverk ljóða sinna. Hannes hefur sennilega yfirunnið efa-
semdir og togstreitu sem hafði verið athyglisverður þáttur í
skáldskap hans um alllanga hríð. Nú eru honum hugstæðari
þau sannindi að ljóðin megi lifa þótt maðurinn sé hrömun