Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.08.2007, Qupperneq 24

Ventrlcular FlbrlllaUon/Pulseless VT
Cordiac Dötlbrilbtor
Arw»t Mh/«s

■ ó cycUoor
2 mbUt«6 OtCPH
-CPR vrhH«
dofibrllntcr charglng
Asystole and Pulseless Electrlcal Actlvlty
OofibriDator
Glvo
Vaioproooor.
Idmtify
Contributing
Pactors
For Adult Arr*»t
consldor Atroplno
- 5 oyde* or 2 mhuteo of CPR
Mynd 4. Endurlífgunarferill í sérhæfðri endurlífgun
út úr leiðbeíningunum. Mikilvægt er þó
að leggja áherslu á að hjartahnoð og
hjartarafstuð séu framkvæmd eins vel og
hægt er og lyfin ekki gefin nema hægt sé
að gera það án þess að hnoð og rafstuð
tefjist. En hversu lengi á að halda áfram
grunnendurlífgun og hversu oft á að gefa
stuð áður en lyf eru gefin? Rannsóknir
hafa ekki skorið úr um það enn þá en
mælt er með að ef sleglatif (VF) eða
púlslaus sleglahraðtakur (VT) er enn í
gangi eftír tvö rafstuð skuli hefja lyfjagjöf.
Helstu lyf, sem notuð eru við endurlífgun
í dag eru:
Adrenalín: Yfirleitt fyrsta lyf við endurlífgun.
1 mg er gefið á 3-5 mínútna fresti.
Adrenalín eykur hjartsláttarhraða og
samdráttarkraft hjartans.
Amiodarone/Cordarone: Lyf við hjart-
sláttartruflunum. Gefið 300 mg í æð við
VF eða VT. Ef það ber ekki árangur má
gefa aukalega 150 mg og í kjölfarið er sett
upp dreypi.
Atrópín: Notað í rafleysu (asystólu),
rafvirkní án dæluvirkni (PEA) og hægtakti.
Gefið er 1 mg á 3-5 mínútna fresti.
Hámark 3 mg. Við rafleysu (asystólu) er
mælt með að gefa öll 3 mg í einu.
Önnur lyf, eins og magnesíum og
bíkarbónat, eru stundum notuð 'við
endurlífgun til að koma í veg fyrir
hugsanlega orsök.
Mynd 4 sýnir vel hvernig endurlífgunar-
ferillinn er í sérhæfðri endurlífgun og
hvenær lyfin skulu gefin.
Börn
Endurlífgun barna er sambærileg
endurlífgun fullorðinna. Helstu breytingar,
sem hafa verið gerðar, eru fyrst og fremst
fólgnar í einföldun á framkvæmd og þá
sérstaklega fyrir leikmenn. Skilgreiningum
á aldri hefur verið breytt. Áður var
skilgreíningin á milli barna og fullorðinna
miðuð við átta ára en nú er miðað við
kynþroska, það er að segja barn er frá
1 árs til kynþroska. Eins og áður miðast
leiðbeiningar um ungbörn við yngri börn
en eins árs.
Leíkmönnum er ráðlagt að hnoða og
blása í hlutföllunum 30 á móti 2 eins
og hjá fullorðnum, bæði hjá börnum og
ungbörnum. Ef um heílbrigðisstarfsfólk
er að ræða er mælt með að tveir séu
saman og noti hlutföllin 15 á móti 2 en
þannig næst þetri öndunaraðstoð. Áfram
er ráðlagt að blása fyrst 5 sinnum í börn
áður en byrjað er að hnoða, og hnoða
og blása í eina mínútu áður en kallað er
á hjálp ef aðeins einn hjálparmaður er á
vettvangi.
Ef ekki er til staðar sérstakt rafstuðtæki
fyrir börn er í lagi að nota tæki ætluð
fullorðnum á börn eldri en eins árs. Sýnt
hefur verið fram á að tækin geta greint
rafvirkni hjartans á áreiðanlegan hátt.
Önnur atriði sem hafa þarf í huga
Oft eru margir viðstaddir þegar unnið
er að endurlífgun á sjúkrahúsi. Fyrir
utan þau atriði, sem fjallað er um hér
að ofan er varða endurlífgunína beint,
er ýmislegt annað sem huga þarf að.
Mikilvægast er að finna allar tiltækar
upplýsingar um sjúklingínn og þá
sérstaklega hvort skráðar hafa verið
endurlífgunartakmarkanír. Leggja mætti
aukna áherslu á að bæta þá skráningu
víða á heilbrigðisstofnunum. Einnig þarf
að huga sérstaklega að aðdraganda
hjartastopps, lyfjalista sjúklingsins,
síðustu blóðprufum og hjartalínuritum.
f þessum gögnurr) getur verið að finna
mikilvægar vísbendingar um orsök
atburðarins sem auðveldað geta vinnu
endurlífgunarteymisins.
Séu aðstandendur ekki á staðnum þarf
að hafa samband við þá og tilkynna þeim
að alvarlegur atburður hafi átt sér stað,
að þeir þurfi að koma strax á sjúkrahúsið
en ekki er rétt að gefa frekari upplýsingar
um síma. Vei skal hlúð að aðstandendum
sem eru á staðnum.
Samantekt á breytingum
Samantekt á helstu breytingum á
endurlífgun barna og fullorðinna má sjá
í töflul.
Þjálfun í endurlífgun er mikilvæg
Hér höfum við stiklað á stóru yfir helstu
breytingar sem gerðar hafa verið á
framkvæmd endurlífgunar. Þeim sem
vilja kynna sér málið nánar er bent á
heimasíðu Evrópska endurlífgunarráðsins
(www.erc.edu) og heimasíðu
landlæknisembættisins(www.landlaeknir.
is). Einnig viljum við ítreka að þjálfun er
mikilvæg og hjúkrunarfræðíngar ættu að
fá verklega kennslu í endurlífgun á að
minnsta kosti tveggja ára fresti hvort
sem þeir vinna á sjúkrahúsi eða annars
staðar. Einnig er mikilvægt að hafa góða
22
Tímarit hjúkrunarfræðinga - 3. tbl. 83. árg. 2007