Eimreiðin - 01.05.1912, Blaðsíða 26

102
Lífmagn þess er óþrjótandi og græðslu-hæfileikinn nærri ótakmarkaður.
Æðanetið, sem um það kvíslast, getur tekið við nærri því helmingi
alls blóðs í líkamanum, og hörundið fær staðist hin snörpustu umskifti
hita og kulda. Á því eru um þrjár miljónir svitaholna, og á þann
hátt fær það losað sig við óhrein efni. Enginn vökvi fær að vísu kom-
ist gegnum hörundið að utanverðu frá. Flestöll meðul, sem borin eru
á líkamann og menn halda að nuddist inn í hörundið, gufa upp áður
við líkamshitann, eða menn draga þau að sér með andardrættinum,
eða þau verka þá á ímyndanina sakir lyktar og litar.
Þó eru hinir furðulegu eiginleikar hörundsins smáræði í saman-
burði við taugakerfið. Það hefir verið reiknað út, að í heilanum væru
milli níu og tíu miljónir frumla af ýmsri stærð og lögun, og þær eru
þó ekki nema lítill hluti af sjálfum heilanum. Um allan líkamann kvfsl-
ast þessir smágerðu lífssímar (taugarnar) og flytja boð viljans. Þótt
undarlegt megi virðast, þá eru taugarnar afarslæmir rafaflsleiðarar.
Sérhver hluti líkamans og sérhvert lfffæri hefir vist og ákveðið
ætlunarverk. Jafnvel augabrýnnar hafa vissu starfi að gegna. Auk þess
sem þær eru mikil andlitsprýði, þá koma þær í veg fyrir, að svitinn
af enninu renni ofan í augun. Fínu hárin innan í nösunum eru til þess,
að varna ryki og óhreinindum inn í nefið og ofan í lungun.
Sumir halda, að eyrnamergurinn sé tóm óhreinindi, en það er öðru
nær. Hann er mjög þarfur. Hann dregur í sig og heldur föstu ýms-
um skorkvikindum og öðru, sem ánnars mundi berast inn í hlustina
og valda ömurlegum óþægindum. Skordýr festa fætur í eyrnamergnum
og er auðnáð burtu þaðan. Augnahárin eru til prýðis og hlífðar aug-
unum. Hárið og neglurnar eru hér um bil mynduð úr sama efni og
á sama hátt, þó að ólíkt sé á að líta. Neglurnar eru fingrunum til
hlífðar, en hárið til að halda hita á höfðinu og hlífa hálsinum, ef það
væri látið vaxa eins og vera ætti.
Ekkert er gagnslaust. Ymsir kunna að ætla, að yfirhúð hörunds-
ins, sem er algerlega tilfinningarlaus, og eins og dautt lag utan á lík-
amanum, sé þýðingarlaus. Svo er þó alls ekki. Ef þetta lag dauðra
frumla væri ekki utan á líkamanum, þá yrðum vér svo yiðkvæmir, að
hvað lítil snerting sem væri, mundi valda oss miklum sársauka. Vér
gætum jafnvel ekki þolað að vera í neinum fötum. Og þó væri ann-
að enn hættulegra: oss væri háski búinn af allskyns blóðeitrun Af því
að hörundið er klætt yfirhúðinni, þá þurfum vér eigi blóðeitrun að
óttast, meðan hörundið er heilt og ósært. Það er ekki nema gat komi
á hörundið, að hætta getur verið á, að eiturefni komist í blóðið þá
leiðina inn í líkamann. En ef yfirhúðin væri engin, þá værum vér í
sífeldum háska sakir blóðeitrunar, og mannkynið mundi upprætast af
jörðinni á fáum mánuðum.
EDINBURGH SCOTSMAN.1
1 Tekið í Eimr. úr »I,ögbergi« 9. marz 1911.