Tíminn - 15.05.1958, Síða 5

8'ÍMINN, fimmtudaginn 15. maí 1958.
5
TTVAN
ÆSKUNNAR
MÁLGAGN SAMBANDS UNGRA FRAMSÓKNARMANNA RITSTJCRAR: SIGURÐUR PÉTURSSON OG VQLTER ANTQNSSON
Ræða stallara
Arnórs Karlssonar, haldin aí Laugarvatni
23. apríl sííastliíinn
Góðir tilheyrendur.
í dag stöndum við „dimittendar“
á einum af þeim stöðum á ævi-
braut okkar, þar sem okkur finnst
tilhiýðilegt að staldra við, líta til
baka og athuga, hvað áunnizt hefir
. síðasta áfangann.
Við horfum einnig fram á veg-
inn og reynum að gera okkur í
hugarlund, hvað muni bíða okkar
í fr:untíðinni. Þessi síðasti iáfangi
er menntaskóladvöl okkar. Fyrir
naerri fjórum árum hófum við nám
í fiTsta bekk, þá nærri 30 nem-
endur.
Síðan hefir mikil breyting orðið
í liðinu, og munu samtals hafa
dvalizt í bekknum 38 nemendur
'iengri eða skemmri tíma, en nú
erum við hér 21 talsins.
17 félagar hafa horfið úr félags-
skap okikar, og, hafa legið til þess
ýmsar ástæður, sem ekki hefir ver-
ið á okkar valdi að harnla á móti.
En jafnan fylg'ir því mikill sökn-
uður að sjá á bak góðum félagá.
Þessi menntaskólaár hafa annars
verið tími imikillar gleði og ár
nægju, og þegar tíminn hefir lagt
gleymskuhjúp yfir fáeina leiðin-
lega atburði, stendur eftir minn-
ingin um fjóra vetur, gleðiríka
daga. Brátt munu minningarnar
um ánaegjustundir í hópi félag-
anna sigra algerlega minningar um
þreylandi iestur á miður skemmti-
legum kennslubókum, og jafnvel
verða þvingandi setur í kennslu-
stundum að víkja úr endurminn-
ingunum fyrir nokkrum spaugileg-
u m atvikum.
4 ár aS baki
Flest okkar liafa stundað hér
nám í fjóra vetur, og ef til vill
finnst okkur nú, að við höfuin
ékki lært eins míkið og við bjugg-
umst'. við í upphafi. En hvað sem
því liðúr, er ég þess fullviss, að
við munum aldrei sjá eftir þeim
tíma, sem við eyddum í þessa dvöl
hér. Jafnvel það eitt, að hafa kom-
izt i náin kynni við hóp af fólki,
er ómetanlegur fengur. Á þessum
árum höfutn við Jilýt-t á kveðjur
þriggja hópa „dimitténda", og ég
býst við, að við höfum jafnan
litið til' þeirra með dálítilli öfund.
En nú er röðin komin að okkur.
í morgun kallaði skólahjallan
okkur í.tíma í síðasta skipti, og
dvol ökkar hér, sem reglulegra
neménda, var lokið.
Héðan í_ frá er okkur ætlað að
ákveða okkar eigin kennslustundir
£áð meira eða minna leyti. Þetta er
vandasamt hlutverk og viðbrigð-
in eru mikil frá handleiðslu
menntaskólans. Ef til vill hefir
þessi handleiðsla verið helzt til
mikiL Olckur skortir reynslu í að
bera ábyrgð á okkur sjálfum. Eg
hygg, að menntaskólarnir ættu að
' gera meira til að búa nemendur
sína undir sjálfsforræði.
Þeir ættu að gefa þeim aukið
frelsi 'til að velja á milli náms-
greina og ákveða sjálfir, bversu
' njikla rækt þeir leggja við hverja
þeirra. Einnig . fyndist. mér, að
. ír.eira tillit mætti taka til vilja
þeirra x ýmsum atriðum, sem lúta
að stjórn skólans, og ætfu þeir að i
minnsta kosti að hafa þar fuil-l
komiim tiliögurétt. Þetta myndii
leiða til þess, að nemendur litu|
nieð meira raunsæi á skólastjórn-,
• armál og tækju þá að líta á stjórn-1
eudurna sem samverkamenn en:
ekki sem yfirboðara.
Ekki iná samt taka þessi orð
'mfn svo, að ég sé að vanþakka þá
leiðsöign, sem við höfum notið. Ég
vildi aðeins óska þess, að þessi
skóli. mætti. bera gæfu til að hafa
forgöngu um einhverja nýbreyí-ni !'
af þessu tagi, sem yrði nemendum . .
og þá um leið stofnuninni til
gæfu.
Ungur skóli
Þessi skóli er ung stofnun. að-
eins rúmlega 5 ára, en þrátt fyri-r
það hefir hann náð furðu iangt á
ýmsum sviðum. Márgir 'örðugíeik-
ar, sem fvlgja rekstri u'ngfar stofn-
unar, hafa verið yfirstignir. En
hér má samt ekki láta staðar mrai-
ið. Alllaf verður að breyta og
bæta við nýju, sem að gagni 'má
verða. Á sviði verkiegra fram-
kvæmda við skóiann, hefir ekki
áunnizt mikið hin síðari ár og
mildu minna en vonir stóðu- til,
er við komum hingað.
Ég býst við, að flest okkar hafi
þá gert sér vonir um að geta hin
síðari ár okkar hér stundað nám í
fullkomnum húsakynnum, og að
skólinn yrði þá orðinn sjálfum sér
nógur um flesta hluti. Það var líka
töluverð ástæða til að vera bjart-
sýnn. Þá var skólameistari ný-
íluttur í nýtt hús, og þá um sumai--
ið hafði verið steyptur grunniu:
undir vesturálmu skólahússins. En
því.miður hafa þessar vonir brugð'-
izt.
Enn búum við í ófuUgerðu húsi.
Enn verðum við að vera kostgang-
arar Héraðsskólans, og enn búa
nemendur fyrsta bekkjar í gömlu
timburhúsi frá Héraðsskólanum.
Við þessa uppbyggingu er nfikið
verk óunnið, og er það ekki sizt
verkefni fyrir okkur, sem lxöfum
hlotið hér meiintun okkar. Við
stöndum í mikilli þakkarskuld við
þennan skóla, og við getum á eng-
an hátt betur endurgoldið hana
en með því að beita áhrifum olckar
til þess, að skólanum verði sýndur
sá sónii, sem vert er.
Veröur þess vonandi ekki langt
að híða, að stofnuð verði samtök
Laugarvatnsstúdenta, sem . gætu
li-aft mikil áhrif á þetta mál. Eigi
það fyrir okkur ,,dimitténdum“ að
liggja, að verða stíidentar héðan,
leyfi ég mér að vona, að við lát-
um ekki okkar eftir liggja.
En það eru ekki aðeins nemend-
ur þessa skóla og forráðamenn,
sem eiga að vinna að þessu, heldur
állir sannir íslendingar, sem vi-lj-a
vinna að þróun íslenzkrar .menn-
ing-a-r.
Skólameistari og dimittendar. Einn þeirra vantar á myndina.
Frá Menntaskólanum að Laugarvatm
Fréttabréf ti! Vettvangsins
frá Svavari Sigmundssyni, ármanni
Manngildi, þehking
og atorka
Verði vel að þess-um s-kóla búið,
tel ég hann hafa flestum öðrurn
skólum fremur aðstöðu til að
leggja þar drjúgan skerf af mörk-
um. Iíonum hefir verið valinn
staður í faðmi íslenzkrar náttúru,
þar sem tignarleg fjöll ber við
himin í allar áttir. Ilann hefir
hlotið einkunnarorð þrjú einhver
fegurstu orð íslenzkrar tungu:
Manngildi, þekking og a-torka.
Hann hlaut -einnig í v-öggugjöf
hvítbláan fána, sem minnir okkur
á hina mestu sigra í íslenzkri.
frelsisbaráttu. Þetta eru þeir horn-.
steinar, sem skóli þessi stendur á.
„Traustir skulu hórnstéinar
hárra sala“, segir Jónas í sínu al-
kunna kvæði, Alþing hið nýja, og
hér þarf ekki að óttast, að þeir
svíki, hversu hár, sem salurinn
verður. Þetta er áreiðanlega ör-
uggur grunnur fyrir stofnun, sem |
æt-lað er það göíuga hlutverk að
vernda og ávaxta íslenzka menn-
ing-u xim ókomnar aldir.
Áður en ég lýk þessum orðuin
mínum, xúl ég fyrir hönd okka-r
„climittenda“ þak-ka ykkur, kæru
skólasystkin, fyrir samveruna. i
Miðvikud. 23. apríl sl., gengu
nemendur fjórða bekkjar Mennta-
skólans að Laugarvatni til kennslu,
búnir sínu bézta skarti. Tilefnið
var þó ekki það eitt að kveðja
vetur, heldur að, segja skilið við
' kennslus-tundir í menntaskóla að
fullu og öllu. Upp frá þessum degi
jnyndi skólabjalla aldrei kveðja þá
til setu í tímum, og bekkjaj-bækur
yrðu ekki fram.ar litnar hýru auga.
Fjórðubekkingar Voru sem sagt -að
„dimittera“ síðasta vetrardag, og
það var í tiief.ni af þyí, að: þeir
'gengu venj-u fremur prúðbúnir til
kennslustofu með bros á vör.
Kennarar sáu aumur á verðandi
„dimittendum“ og hlífðu þeim að
inestu - við yfirheyrslum. Síðustu
kénnslustundirnar liðu við yfirlits-
gerð yfir námsefni til prófs, og að
síðustu gátu lærifeðurnir ekki
stillt s'ig um að þakka fyrir jnjög
ánægjulegt samstarf og frábæra á-
stundun og þar frám eftir götun-
um. Er alilangt var liðið á morg-
un, heyrist stallari hringja tvær
hringiiigar, en það bendir ótvírætt
til þess, að eitthvað mikið sé í að-
' sigi.
Það er venja í Menntaskólanum
að Laugarvaíni að hringja á þann
hátt, er skólameistari skýtur á
húsþingi.
Safnást þá nemendur í sam-
komusal skólans og Iilý.ða ýmsu
því, er hann hefir fram að færa.
Skólameistari, dr. Sveinn Þórð-
arson, mæiiti, að htUþing þetta
væri haldið í tilefni af því, að
nemenditr fjórða beklcjar hefðu
lokið staiTi sínu í skólanum sem
íæglulegir nemendur. Hann sagðist
búast við, að tómleikakennd gripi
um sig í hugum „dimittenda", er
þeir væru nú ekki lengur bundnir
Við eigurn öll minningar um
ógleymanlegar samverustundir, og
þið eigið ykkar þátt í því að varpa
ljóma yfir dvöl okkar hér.
Ég vil einnig nota þetta tæki-
færi til að endurtaka þakkir okk-
ar til ykkar, góðir kennarar, fyrir
allt það starf, sem þið hafið unnið
í okkar þágu og óska ykkur gæfu
og gengis í starfi ykkar á komandi
árum.
Arnór Karlsson.
af tímasókn og hefðu ekki eins
föst verkefni með höndum. En
hann ixjinnli á, að framtíðin biði
ífieð próf og síðan fjölmarga mögu-
leika.
Skólameistari lét að lokum svo
um mælt, að kennsla félli niður
er eftir væri dags. —
Hvítbláinn á Iofti
' Um kl. 2.30 fylktu „dimittend-
ur" liði fyrir utan menntaskólann
og héldu til bús-laðar skólameist-
ara með íslenzka fánann og fána
skólans, Ilvítbláinn, í brokki íylk-
i'ngar.
Stallari, Arnór, Karlsson, ávarp-
aði skólameistara og þakkaði hon-
úm -fyrir hönd félaga sinna á-
nægjulegt samstarf og lifandi
kennslu. Færði hann honum að
gjöf „Skuggsjá“, bók, er „dimitt-
endur“ gáfu út og er hin fyrsta
sinnar tegunáar í skólanum. Skóla-
meistari þakkaði gjöfina og heim-
sóknina, en „dimittendar“ hófu
npp raust sína og sungu skóla-
s'önginn. Að lokum var skólameist-
ára hrópað ferfalt húrra. Var síð
án haldið ti-1 annarra kennara skól-
ans og þeir kvddir á líkan hátt.
Að göngunni lokinni dundi ferfait
húrrahróp fyrir Menntaskólanum
að Laugarvatni.
Um kvöl-dið kl. 9 hófst síðan
,,dimission“ í samkomusal skólans,
en það er eins konar kvaðjuathöfn,
er neðribekkingar halda „dimitt-
endum“.
Nemendur þriðj-a bekkjar,- arf-
taikar þeirra, annast undirbúning
hennar.
Athafnin hófst með því, að Þór
Hagalín setti sarnkoinuna, og
stjórnaði h-ann henni. Skólameist-
ari tók síðan til mál. Hann gat
þess foryshihlutverks, sem „dim-
'ittendar'' hefðu haft á hendi síð-
astliðinn vetur, og taldi, að þeir
hefðu með sóma rækt það starf,
er þeim hvíldi á herðum.
Stúdentar atvínnunáms-
menn
f
Hann vék síðan nokkrum orðu-m
aö slúdentum og stöðu þeirra í
þjóðfélaginu. Hann sagði, að eng-
in ástæða væri til að sýna þeim
þá virðingu, er sumir teldu þeiai.
tilhlýðilega. Stúdentar væru þjeir
menn, er hel'ðu gert nám að at-
vinnu sinni, og þeir væru lífct seít-
ir og aðrir þegnar þjóðfélagsins að
því leyti.
Skólameistari leysti síðan enA*
ættismenn úr hópi „dimitter.cía.'*
frá störfum og selti nýja í em&-
ætti í þeirra stað. I-íann lauk siS-
an m-áli sínu ineð því að entte1-
taka þakkir sínar til „dimittenda*'
fyrir ánægjulegt samstarf.
I Næstur tók til máls fráfarandi
stallari, Arnór Karlsson, og •er
ræða hans birt hér í Vettvangn„-m
: Alfreð Árnason núverandi staff-
ari flutti síðan ræou. Hann hóf
mál sitt með því að þakka hað
traust, er honum hefði verið sýa*
með útnefningu í embætti siaiB-
ara. Hann ræddi síðan um gítcÐ
menntunar og skyldur hinna xaagn
menntamanna við þjóðina.
í „Það er okkar hlutverk", ssgðl
Alfreð, „að sjá til þess, að hin
rétta þróun lialdi áfram, þvi áð
kyrrstaða er verri en afturför. FPú
er það ósk mín að þið, sem í dag
hafið lokið námsdvöl ykkar hér í
þessum skóla, megið bera gæía ÖJ
þess að ganga í fararbroddi þernr-
ar kynslóðar, sem næst tekur við
forystu hins unga lýðVeldis, og
bera merkið hærra en nokkru s.'nm
fyrr.“ Að síðustu bar hann f-ram
þakkir til „dimittenda“ fyrir sam-
veruna fyrir iiönd skólasystkina
sinna.
Skólakórinn. söng síðan nok'tíur
lög undir stjórn Þórðar Krist'jeifs-
sonar.
Næsta atriði dagskrárinnar ’.ar
„dimittendáþáttur' en það er ætið
faslur liður á „dimission“Var hann
að þessu sinni skopleg lýsing á
Ragnarökum, þar sem böröust
kennarar og „dimittendar“ i ‘,'iki
jötna og goða.
Dagskránni lauk með kapp ; ik l
mælskusnilld milli þriggja kejm-
ara og jafnmargra ..dimetten ia".
Sigruðu hinir síðarnefndu meo >f-
irburoum.
Er dagskráratriðum var ið,
hófst dansleikur. Var síðan dar.sað
af miklu fjöri, en hinn fyrsti .-' m-
ardagur beið með nýjar voni: g
fögur fyrirheit.
svs.