Tíminn - 02.10.1960, Blaðsíða 11

11
jHgfeftH N N, simnudaghm 2. október 1960.
Steinleir og
listamaður
ListamatSur, sem vill halda í sköpunarverk sitt,
er bjnrjaíur at5 deyja, segir Waistel Cooper.

í dag lýkur í sýningarsal Ás-
mundar við Freyjugötu sýningu,
sem frekar hljótt hefur verið um,
þótt hún hafi vakið þeim mun
nreiri athygli þeirra, sem hana
hafa séð. Það er Waistel Cooper,
sem sýnir þar ýmis konar muni
úr steinleir. ásamt Sveini Kjarval
sem sýnir ftúsgögn, sem hann hef
ur teiknað. Waistel er S’kozkur'
listamaður, sem á sínum tíma
stofnði hér á landi keramikgerð-
ina Laugarnesleir, ásamt Sigrúnu
Guðjónsdóttur, Gesti Þorgríms-
syni og Dolindu Tanner, og er
mörgum fsiendingum kunnur frá
dvöl sinni hér þá, ekki sízt held-
ur vegna kennslustarfa sinna við
frístundamálaraskólann.
Hann er fæddur í Ayr í Skot-
landi árið 1920. Hann stundaði
fyrst nám í málaralist við lista-
háskólann í Edinborg, en starf-
aði síðan sem listmálari í Ayr og
London. Hingað til lands kom
hann 1947, þá til að mála. Það
var ekki fyrr en hér, að hann
fór að sýsla við leirgerð.
— Eg hef ekki getað hætt því
siðan.
i — Hefur þú þá ekkert málað
síðan?
— Jú, einstaka sinnum. En
leirgerðin krefst mikils tíma, Það
verður ekki hægt að gera mikið
annað, þegar út í þetta er komið
á annað borð.
— Svo móta ég stundum líka
myndir í leir. Nei, ég steypi þær
ekki, heldur brenni, eins og leir-
munina hér.
— Hvað tekur það langan tíma
frá því að þú byrjar á hlut, þar
til hann er fullgeiður.
— Það getur skipt vikum.
Þetta tekur allangan tíma.
Walstel Cooper
— En vinnurðu þá ekki að
nokkrum hlutum í einu?
— Það kemur fyrir, að ég vinn
að formi, sem tekur mig heilan
dag að ná.
En stundum get ég unnið
nokkra hluti í einu.
— Glerhúðuniin? Eg experi-
mentaði lengi með alls konar
öskublöndui, þar til ég náði því,
sem ég vildi.
Waitsel nær í nokkra vasa og
ker til að sýna mér muninn á
glerungi ui viðarblöndu og öðr-
um jarðefnum.
Leirmunir Waitsel hafa þá sér-
stöðu, að hafa einungis glerung
að innan, en hrjúfa áferð að ut-
an, flestir hverjir. Þeir skiptast
algerlega í tvc hópa, hvað liti
snertir. Annars vegar brún-hvít
litbrigði, hins vegar sviar't-hvít
eða grá. Þarna eru stórir munir
og litlir, belgvíðir vasar, lág ker,
kynjaverur í ílátslíki, litlir bakk-
ar með ámáluðum fingerðum
pensilmynaum.
Waitsel tekur hausinn af hárri
dömu, — eða öllu heldur tappann
úr hárri flösku.
— Sjáðu þennan, segir hann.
Eg var búinn að reyna svo lengi
við hann, og var aldrei ánægður.
Svo kom einhver að heimsækja
mig, og ég stóð með leirinn á
milli handanna, og á meðan að
hann talaði við mig, og þegar
mér var iitið niður næst, var
þetta orðið til. Ósjálfrátt. Eg hef
oft rekið mig á það áður, að það
er eins og maður nái því helst
sem maður vill, með því að láta
stjórnast af einhverri innri hvöt,
heldur en að brjóta heilann og
reyna sig. Hann snýr tappanum
fyrir sér. Þetta er snotrasta kven-
höfuð, snúningur í hnakkanum,
eins og af hári undnu í hnút.
— Það hefur talsvert selzt,
segi ég og horfi á rauðu kringl-
óttu deplana á miklum fjölda leír
munanna.
— Já, iujög mikið. miðað við
aðsókn, 60 munir af 124. En því
miður tiltölulega lítið af stóru
hlutunum. í London væri þetta
öfugt. Á sýningu í London hefðu
stóru munirnir selst fyrst.
Við tölum um mun á sýningum
hér og ýmsum öðrum stöðum,
þegar þarna ber að hjón, sem
segjast vilja kaupa annan tveggja
stærstu vasanna.
— Er ekkert eifitt að slíta sig
frá því, sem maður hefur skapað?
segi ég að lokum.
Hann virðist næsum undrandi.
— Nei, ég lít á það sem hreina
nauðsyn. Það hvetur mig til að
vinna meira. Þegar listamaður er
farinn að halda í sköpunarverk
sín, er hann byrjaður að deyja..
Listaverkið er aðeins eftirlíking
þess, sem er hér inni fyrir, hann
leggur hendina á barm sér. Eg
álít, að sumir listamenn geri sér
ekki nægilega grein fyrir því,
hversu nauðsynlegt það er að
láta frá sér verk sín. Með því efl
ir maður sköpunarmátt sinn. En
eigi menn erfitt með að slíta sig
frá þeim, hlýtur það að benda
til, að þetta er að dvína, hann
bankar á brjóst sér. Listamaður-
inn að deyja.
— Ferðu með það aftur, sem
ekki selst hér?
— Nei nei, ég skil allt eftir.
— Erfitt að flytja bað?
— Ekki mjög. Það er mikil
vinna að pakka því niður, en það
má pakka því þétt, steinleirinn
þolir mikinn þrýsting. Hann er
harðari en stál og álíka sterkur
og steypt jára.
— Þú ætlar ekki að setjast hér
að aftur?
— Mig langar að koma aftur
og vinna hér, en nú hef ég leir-
brennsluna mína úti, sem ég hef
komið mér upp sjálfur, svo að
ég mundi varla koma til langdval
ar. En ég vil koma aftur, oft,
eins oft og hægt er.