Tíminn - 09.10.1960, Blaðsíða 16

m
Stffinudaginn 9. október 1960.
527. bla».
Suður-Afríka lýðveldi:
Brezkir gramir
Búar ánægðir
Blökkumenn fá enga lausn mála og bilið
mun breikka milli Búa og Breta
Það er ekki á hverjum degi að fyrir augu ber hrút, sem er svo ríkuiega
búinn hornum að hann hefur fengið tvö horn fyrir hvert eitt, sem venju-
legir hrútar hafa. Þó er þetta aðeins til, og hér birtum við mynd af einum
slíkum. Hann á heima á Háafeili i Skorradal. Ekki vitum við um aldur
hans, en trúlega á hann ófáa afkomendur. (Ljósm.: Friðjón Árnason).
Þann 5. þ. m. fóru fram
kosningar í Suður-Afríku og
voru atkvæði greidd um það,
hvort Suður-Afríka skyldi
gerast lýðveldi. Úrslit kosn-
inganna urðu þau, að nokk-
ur meiri hluti reyndist vera
fylgjandi lýðveldisstofnun-
inni. Nú hefur Henrik Ver-
woerd forsætisráðherra
landsins lýst því yfir, að
stjórnin muni taka fullt til-
lit til kosningaúrslitanna og
ieggja fram á þingi í byrjun
næsta árs frumvarp að lýð-
veldisstofnun í landinu.
Suður-Afríka hefur oft ver
ið nefnd í fréttum undan-
farna mánuði. Ástæðan til
þess er flestum kunn. Þar í
landi hafa orði'ð miklar kyn
þáttaóeirðlir endn hörundis-
dökkum mönnum mismunað
geypilega af stiórnarvöld im
landsins ,sem hafa beitt
hinni mestu hörku til þess að
koma stefnu sinni fram.
Blökkumenn hafa gripið til
óhæfuverka til þess að reyna
að ná rétti sínum og stjórnin
hefur svarað í sömu mynt.
Porsætisráðherranum var
sýnt banatilræði og fjölmarg
ar þjóðir Afríku hafa sett við
skipta- og ferðabann á Suður
Afríku.
Danir segia
lætt kjðr
íækki glæpum stdrlega
Aldrei eins fámennt í fangelsum
Danmerkur og nú
Dönsk blöð greina frá því,
að afbrotum fari mjög svo
fækkandi : Danmörku. Um
3000 fangar eru nú í ríkis-
fangelsum Danmerkur og eru
það 300 færri en voru fyrir
tæpum tveimur árum og frá
stríðslokum hefur aldrei fyrr
verið svo fámennt ■ fangelsum
Ðanmerkur. Þetta nefur m. a.
leitt til þess, að fangelsin eiga
nú erfitt með að standa við
.skudbindingar sínar í sam-
bandi við verk, sem þau hafa
tekið að sér til þess að láta
fangana vinna
Fyrir fáum árum var þetta
alveg þveröfugt. Þá voru deil
ur milli verkalýðsfélaga og
! fangelsanna vegna þess hve
jhinir fjölmörgu fangar höfðu
með vinnu sinni í fangelsun-
1 um mikil áhrif á vinnumark-
| aðinn, en mikið var þá um
atvinnuleysi í Danmörku.
Víða pottur brotinn
Danir ætla að afbrotum
fari fækkandi vegna þess, að
nú sé það ástand í landinu,
að mönnum sé í lófa lagið
að sjá sér farborða án þess
að grípa til óhappaverka, Þá
er það einnig orðið svo, að
engum vandkvæðum virðist
lengur bundið að fá vinnu til
handa fyrrverandi föngum.
Þeir leiðast því síður til af-
brota á nýjan leik eins og
reyndin hefur verið allt fram
til þessa.
Svipaða sögu mun vera að
segja frá Noregi, en annaö er
uppi á teningnum hvað snert
ir mörg önnur lönd. Svíar
eru önnum kafnir Við að
byggja fleiri fangelsi til að
koma afbrotamönnum sínum
fyrir. Glæpir hafa mjög farið
í vöxt í Englandi ojr hefur ekk
tekizt að koma í veg fyrir
þetta, þótt lögreglulið hafi
verið stóraukið. í Bandaríkj-
(Framhald á 15. síðu).
Barátta hinna hvítu
Kosningar þær, sem fram
fóru í Suður-Afríku s. 1, mið-
vikudag eru ekki beinn liður
í kynþáttastefnu stjómarinn-
ar þar, þótt hún grípi þar á
viasan hátt inn í eins og
verður komið að seinna í þess
ari grein. Hér voru fyrst og
fremst átök milli Búa, sem
eru af hollenzkum uppruna,
annarsvegar og hvítra manna
af ensku bergi hins vegar.
Búarnir eru nokkru fleiri en
hinir og úrslit n eru eftir því.
Búarnir voru hlynntir lýð-
veldisstofnunni, en Bretam-
ir andviigir henni. Blökku-
menn höfðu ekki rétt til að
greiða atkvæði í þessum kosn
ingum. Þeir eru þó um 80%
af íbúum landsins. Stefna
stjómarinnar í kynþáttamál-
am breytist ekkert við þessi
úrsliít, svo blökkumennimir
eru eins settir og áður og jafn
vel verr eins og fram kemur
hér á eftir.
Það kemur ekki á óvart að
dr Verwoerd forsætisráðherar
skuli strox lýsa yfir að lýð-
veldisstofnunni skuli fylgt
eftir. Flokkur hans hefur
alla tíð verið hlynntur slíkri
lausn mála, sem myndi þýða
að landið færi úr brezka sam-
veldinu. Hinir brezku Ibúar
landsins hafa verið andvigir
lýðveldisstofnun af þessari
ástæðu og þegar eftir lok
kosninganna er kominn upp
mikill urgur í liði þeirra og
(Framhald á 2. síðu)
Fðsturbörnin - hvar
eiga þau að vera?
Athyglisvert máí fyrir rétti í Danmörkn
Ekkert er eðlilegra en for-
eldrar líti svo á, að þeirra eig-
in börn séu þeirra og engra
annarra. En svona er það ekki
alltaf. Yfirvöldin skerast oft í
leikinn og ákveða hvað barn-
inu sé fyrir beztu og þau geta
tekið börn frá foreldrum sín-
um ef þau ætla að foreldrarn-
!r séu ekki fær um að aia þau
upp sem skyldi. Barnaverndar-
arnefndin hefur mikið vald.
Úrskurði þeirrar nefndar er
þó hægt að skjóta til dómstól-
anna og hér á eftir segir frá
slíku máli, sem nú er til með-
ferðar í Danmörku.
Hér er um að ræða ung hjón,
sem ber'jast fyrir að fá fjögurra
ára dóttur sína til sín að nýju.
Barnið var tekið frá þeim meðan
það var í vöggu og var í fyrstu
haft á barnaheimili en síðan kom
ið fyrir hjá barnlausum hjónum.
Nú hefur farið svo, að fósturfor-
eldrunum hefur þótt mjög vænt
um litlu stúlkuna og vilja ekki
af henni sjá og biðja urn að fá
hana gefna. En foreldrar barnsins
eru ekki á því. Þau vilja fá dóttur
sína aftur og ekkert annað.
Þekkti ekki foreldra sína
Menn fá ekki að hlusta á réttar
Kaldi
Norðaustan kaldi, skýjað
en úrkomulítið, hiti 6—9
stig. Gæti verið verra.
höldin í þessu máli en augljóst
virðist, að barnavemdamefndin
hefur á sínum tíma haft rikar
ástæður til þess að taika bamið
frá foreldrum sínum. Foreldrar
þess voru þá í miklum erfiðleikum
og bjuggu m. a. ekki í mannsæm-
andi íbúð. En síðan eru nú liðin
fjögur ár og aðstæður ailar hafa
breytzt. Nú eiga hjónin góða íbúð
og erfiðleikar þeirra til þess að
komast af í lífsbaráttunni eru að
mestu úr sögunni.
Barnið hefur á þessum fjórum
árum átt gott heimili hjá fóstur-
foreldrum sínum og notið þar mik
illar umhyggju. Það hefur ekki
vitað annað en fósturforeldrarnir
væru pabbi og mamma og það get
ur haft sínar óæskilegu afleiðingar
ef það nú yrði tekið frá þessu
fósturheimili sínu. Fósturforeldr-
arnir segja einnig, að foreldrar
barnsins hafi aldrei heimsótt það
og ekkert viljað með það hafa þar
til nú.
Heim fil reynslu
Foreldrar barnsins svara þessu
á þann veg, að þau hafi ekki vilj-
að ónáða barnið meðan barnaeftir
litið taldi að þau væru ófær um að
hafa það hjá sér. Þau vildu ekki
láta barnið fá neina hugmynd um
það að það ætti tvenna foreldra.
Nú hafa dómstólarnir kveðið
upp úrskurð í þessu máli. Hann
er á þá leið, að barnið fari til for-
eldra sinna til reynslu, ef barna
eftirlitið samþykkir það. Eftirlitið
hefur hins vegar hugleitt þetta í
heilan mánuð án þess að gefa
nokkuð ákveðið svar og neit| það
þes'su er búizt við að það verði
dæmt til að taka börnin frá fóst
urforeldrunum og fá það í hendur
sinna réttu foreldra til reynslu
eins og fyrr getur.
Of mikið vald?
Mikill áhugi ríkir í Danmörku
um hverju fram vindur í málinu.
Þar eru margir þeirrar skoðunar,
(Framhald á 2. síðu).