Tíminn - 20.04.1961, Blaðsíða 5

TfMINN, fimmtndaginn 20. april 1961.
5
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN.
FramJrvæmdastjóri: Tómas Amason Rit-
stjðrar: Þórarinn Þórarmsson (ábj, Andrés
ICristjansson. Jón Helgason FuUtrúJ rit-
stjómar: Tómas Etarlsson Auglýsmga-
stjón: Egili Bjamason - Skriístofur
í Edduhúsinu — Simar: 18300—18305
Auglýsmgasimi: 19523 Afgreiðslusími:
12323 — Prentsmiðjan Edda h.f.
V'V-V
Kynþáttamálin í Suöur-Afríku
Afstafta Israels á allsherjarþingi SameinuSu þjóíianna
Efling minni iðn-
fyrirtækja
Þótt aflaleysi og ógæftir valdi því, að vetrarvertíðin
mun verða lakari að þessu sinni en oft áður, væri með
öllu rangt að nota það sem röksemd fyrir því, að sjávar-
útvegurinn eigi ekki að vera áfram einn af undirstöðu-
atvinnuvegum íslendinga. Þetta sýnir hins vegar, að við
þurfum að gera atvinnuvegi okkar fjölbreyttari, því að
meðan þeir eru jafn fábreyttir og nú, verður það alltaf
talsvert áfall, þegar ein stoðin bilar eitthvað.
Þetta sama getur átt við um það, ef horfið yrði ein-
hliða að því að byggja hér upp svokallaða stóriðju. Slík
iðja getur aldrei orðið fjölbreytt hér. Alltaf geta óhöpp
komið fyrir einstaka atvinnugrein. T. d. má í því sam-
bandi minna á samdrátt þann, sem verið hefur undan-
farið í stáliðnaði Bandaríkjanna og nokkuð hefur borið á
einnig í aluminiumframleiðslunni. Með þessu er það vit-
anlega alls ekki sagt, að slík iðja eigi ekki að rísa upp hér
á landi.
Mikilvægasta og nærtækasta verkefnið er tvímæla-
laust það að efla hér ýmis konar minni iðnað, — ekki
sízt þann, sem byggist á útflutningi. Þar höfum við tví-
mælalaust marga möguleika, m. a. í sambandi við aukna
vinnslu sjávarafurða.
Það þarf að gera víðtækar ráðstafanir til að greiða
fyrir því, að sem flestir framtakssamir einstaklingar eða
félagssamtök fái aðstöðu til að koma upp slíkum iðn-
rekstri. Með því væri stórt spor stigið til að efla atvinnu-
reksturinn víða um landið.
Eitt það fyrsta, sem gera þarf, er að sjá slíkum iðnaði
fyrir stórauknu fjármagni. Slíkt er vel framkvæmanlegt.
Ríkisstjórnin ræður nú yfir verulegu erlendu lánsfé, sem
fengið er í Bandaríkjunum í sambandi við vörukaup þar.
Hún hefur líka óráðstafað talsvert amerískt gjafafé. Þessu
fjármagni ber henni að skipta fyrst og fremst milli sjávar-
útvegs, landbúnaðar og iðnaðar. Þetta á að gera það
mögulegt, að iðnaðurinn geti alltaf fengið nokkra millj-
ónatugi króna lánsfé, er fari til að efla hann og auka á
ýmsum sviðum.
Með þessu væri hægt að kalla fram framtak margra
félagssamtaka og einstaklinga og koma grundvelli undir
stóraukið atvinnulíf.
í þessu sambandi má benda á, að það er ein af við-
reisnarráðstöfunum hinnar nýju Bandaríkjastjórnar að
láta svokölluð minni iðnfyrirtæki fá lánsfé með óvenju-
lega hagstæðum kjörum, ef þau auka starfsemi sína eða
hefja nýja starfsemi á atvinnuleysissvæðunum. Stórfyrir-
tæki njóta hins vegar ekki þessara hlunninda. Þetta er
m. a. byggt á því viðhorfi Bandaríkjastjórnar, að heppi-
legt sé að atvinnurekstur sé í höndum sem allra flestra
einstaklinga en dragist ekki um of á fáar hendur. Því
reynir stjórnin bæði á þennan og annan hátt að styrkja
sem mest minni atvinnurekendur og iðnfyrirtæki.
Gleðilegt sumar
í dag er sumardagurinn fyrsti. íslendingar hafa jafnan
fagnað hækkandi sól og vori og valið sumardaginn fyrsta
til þess sérstaklega.
Á síðari árum hefur hann svo einnig verið helgaður
yngstu kynslóðinni og er það vissulega vel ráðið.
Tíminn óskar lesendum sínum og þjóðinni allri gleði-
legs sumars.
>
)
)
)
)
/
)
)
)
)
/
)
/
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
/
/
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
/ Krishna Menon, fuiltrúi Indlands, fiytur ræðu i sérstöku stjórnmálanefndinni um kynþáttamáiið í Suður-
/ Afríku. Við hlið hans situr Kristján Albertsson, fulltrúi íslands.
/
v.* V V' "V- V• V<X •V*V*V*V'\,* VV*X'V*V*V*V»V* V*V*V*V• V*V*v*v*‘
MEÐAL þeirra mála, sem
hefur verið rætt einna mest á
þingi Sameinuðu þjóðanna að
þessu sinni, er kynþáttavanda-
málið í Suður-Afríku. Aðalum-
ræðan fór fram í sérstöku
stjórnmálanefndinni. Fyrir lágu
tvær tillögur. Önnur frá 25
Afríkuríkjum, er vildu beita
Suður-Afríku refsiaðgerðum,
en hin frá Indlandi, Ceylon og
Malaya, þar sem skorað var á
stjórn Suður-Afríku að endur-
skoða stefnu sína.
Á fundi nefndarinnar 7. þ.
m. gerði Thor Thors sendiherra
grein fyrir afstöðu íslands til
þessara mála. Aðalatriðin í
ræðu Thors fara hér á eftir:
„ÍSLAND er eitt þeirra
landa, sem stóð að tillögunni
um að þetta mál skyldi tekið
á dagskrá þingsins. Síðan málið
fyrst kom fram á allsherjar-
þingi Sameinuðu þjóðanna
1952, hefur ísland á hverju ári
greitt atkvæði með tillögum,
þar sem skorað var á stjórn
Suður-Afríku að endurskoða
stefnu sína í þá átt, að veita
öllum kynþáttum í landi sínu
fullt frelsi og öll mannréttindi.
En þegar árið 1947, þegar mál-
efni Indverja í Suður-Afríku
voru á dagskrá allsherjarþings-
ins, veittist mér tækifæri til að
taka fram, að það væri eindreg-
in skoðun vor, að „öllum þjóð-
um heims um gjörvellan heim
beri að veita sömu möguleika
og sömu réttindi og að mann-
úð og lýðræði skyldi ríkja“. Vér
komumst mjög ákveðið að orð-
um um skoðun vora: „Hvar
sem er minnsti skuggi af efa
um að fullrar mannúðar sé
gætt, þá verður sá skuggi að
hverfa“. Vér höfum ekki breytt
um skoðun. Oss finnst að ekki
sé hægt að leyfa að haldið sé
áfram að neita milljónum
manna í Suður-Afríku um mann
leg réttindi.
AFSTAÐA sendinefndar
minnar til hinna tveggja til-
lagna, sem hér liggja fyrir, mið
ast við það eitt, hvernig þess-
uia tilgangi bezt verði náð. Oss
þykir miður að hafa komizt að
þeirri niðurstöðu, að þær að-
ferðir og aðgerðir, sem ráð er
fyrir gert í tillögu hinna 25
Afrikuríkja, muni ekki gagna
þeim tilgangi og munum því
grc:"' -l'—- gegn tillögunni.
THOR THORS
Sérstaklega finnst sendinefnd
minni, sem refsiaðgerðir þær,
sem 5. grein tillögunnar mælir
sterklega með, muni ekki koma
hinu blakka kyni í Suður-Af-
ríku að neinu gagni. Setjum
svo, að öllum skipum, sem sigla
undir fána Suður-Afríku væri
bannað að koma í nokkra út-
lenda höfn. Hverjir myndu
gjalda þess? Það myndi vitan-
lega skaða hagsmuni skipaeig-
enda, en myndi það ekki koma
enn harðar niður á sjómönnum
og hafnarverkamönnum, þegar
til lengdar léti, og þeir færu
að missa atvinnu sína. Gerum
ennfremur ráð fyrir að eigend-
ur útlendra skipa ættu að
banna þeim að sigla til suður-
afríkanskra hafna — hverjum
kæmi það harðast niður á?
Ekki hinum færri hvítu mönn
um, heldur hinum mörgu
svörtu. Það myndu verða þeir,
sem fyrstir yrðu sviptir atvinnu
og látnir líða skort á daglegum
nauðsynjum. Hvað væri við
það unnið? Dettur nokkrum í
hug að hægt sé að beita stjórn
Suður-Afríku beinni kúgun?
Ekki bendir fortíðin til þess.
Það virðist augljóst, að stjórn
landsins muni aldrei láta und-
an neinni þvingun af hálfu Sam
einuðu þjóðanna. Spurningin
er, hvort stjórnin muni ein-
hverntíma láta undan skynsam-
legum rökum og skilja stefnu
vorra tíma. Hverjum getur dott
ið í hug í alvöru, að slit stjórn-
málasambands við Suður-Af-
ríku, eins og tillaga Afríkuríkj
anna fer fram á, muni stuðla
að skynsamlegri íhugun máls-
ins af hálfu stjórnarinnar?
Mundi það ekki fremur auð-
velda bao verk okkar að styðja
réttan málstað, ef útlendir
stjórnarerindrekar í Suður-Af-
ríku eiga kost á að halda fram
skynsamlegri skoðun og sann-
girni -gnvart þjóð og stjórn
Suður-Afríku.
VÉR skiljum vel að þetta
mál veki djúpar tilfinningar
hjá sendinefndum Afríkuríkja,
en oss finnst að Sameinuðu
þ„jðirnar eigi enn á ný að fara
varlega í sakirnar, og einmitt
til þess að reyna af fremsta
megni að spilla ekki aðstöðu
né hagsmunum hins mikla
meirihluta a blökkumönnum,
sem Suður-Afríku byggir.
fslenzku sendinefndinni
finnst tillaga sú, sem hér ligg-
ur fyrir frá Ceylon, Malaya og
Indlandi, ná betur þeim til-
gangi að hjálpa milljónum
blökkumahna í Suður-Afríku,
og vera líklegri til þess að hafa
góð áhrif í þá átt. Sú ályktun
gerir sterkar, jákvæðar kröfur.
Þar eru endurteknar allar fyrri
umkvartanir og til'mæli, og far-
ið fram á að stjórn Suður-Af-
ríku endurskoði stefnu sína í
kynþáttamálum í samræmi við
stofnskrá Sameinuðu þjóðanna
oa skylúar sínar henni sam-
kvæmt. Vér munum þess vegna
greiða henni atkvæði, og í
þeirri von, að málstaður rétt-
lætisins muni bráðlega mega
sín betur.
Að lokum vil ég segja, nerra
formaður, að íslenzka sendi-
nefndin er lít-t trúuð á þá að-
ferð að hóta refsiaðgerðum.
Samkvæmt stofnskrá vorri, ber
að gæta mestu varúðar við að
beita slíkum aðgerðum, og tal-
ið, að þær séu fyrst og fremst
á verksviði öryggisráðsins. Því
baráttan fyrir frelsi hins mikla
meirihluta af íbúum Suður-Af-
ríku er ekki háð af neinum
hefndarhug, heldur stjórnast
hún af ósk um að vinna 'bug á
ranglátri og skaðlegri stefnu
og hennar aðferðum, og til að
bæta hag og kjör hins svarta
kyns í Suður-Afríku“.
/
)
)
)
)
)
)
i
?
/
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
/
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
t
/
)
/
/
/
/
)
/
/
/
)
)
)
)
)
(
/
/
)
)
)
■ )
)
/
)
)
)
)
/
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
>k
)