Tíminn - 18.05.1961, Side 6

6
TEÍMINN, fimmtudaginn 18. maí 1001)
¥~\
DANARMINNING:
Halldór Helgason
skáld á Ásbjarnarstöðum
„Blessuð sértu sveitin mín,
sumar, vetur, ár og daga.“
Mér dettur jafnan í hug þetta
kvæði, þegar mér verður hugsað
til Borgarfjarðar. En þessar línur
eru ekki fyrst og fremst óður til
Borðarfjarðarhéraðs, heldur1 nokk-
ur kveðjuorð í minningu góðs vin-
ar og velgjörðamanns, Halldórs
Helgasonar, skálds og bónda á Ás-
bjarnarstöðum, sem lézt þar þann
7. þ.m. á 87. aldursári. Hann var
fæddur þann 19. september 1874
að Ásbjamarstöðum í Stafholts-
tungum og hefur ætt hans búið
þar hátt á aðra öld, að ég held.
Halldó var mjög þekktur um
allan Borgarfjörð og víðar fyrir
skáldskap sinn, en um þann þátt
í lífi hans brestur mig þekkingu
til að skrifa, það gera aðrir mér
færari. Aftur á móti eru þetta að-
eins kveðjuorð til vinar, sem ég
hef dáð og virt alla mína ævi.
Fyrstu kynni mín af Halldóri
voru þau, er óg kom fjögurra ára
að aldri til Ásbjarnarstaða ár'ið
1922, en Halldór var kvæntur
móðursystur minni, Vigdísi Jóns-
dóttur frá Fljótstungu, en þau
tóku strax á móti mér sem væri
ég þeirra sonur. Eftir þetta var ég
þar í 9 sumur og tvo vetur að
auki, því að ég fékkst ekki til að
fara úr sveitinni, og vitnar það út
af fyrir sig bezt um viðmót þeirra
hjóna við mig.
Halldór var bráðgreindur og
fróður mjög um sögu lands og
þjóðar, ekki hvað sízt um allt er
við kom B.orgaifirði, sem hann
unni heitt.
Þau hjón, Halldór og Vigdís
áttu tvær dætur, Valdísi, sem gift
er séra Gunnari Benediktssyni rit-
höfundi og Guðrúnu, gift Kristjáni
Guðmundssyni bónda á Ásbjarnar
MINNING:
Hólmfríður Jónsdóttir,
Dvergasteini, Húsavík
Hinn 20. april s.l. var til mold-
ar borin í Húsavík Hólmfríður
Jónsdóttir í Dvergasteini.
Hún var fædd að Grenjaðarstað
8. nóv. 1884, en dó 10. apríl s.l.
og hefði hún því orðið 77 ára á
þessu ári.
Hún fluttist til Húsavíkur 1904,
giftist Benedikt Jóhannssyni 30.
maí 1908 og eignuðust þau eina
dóttur, Kristjönu. .
Þau bjuggu á ýmsum stöðum á
Húsavík þar til þau fluttu að j
Dvergasteini, er KrLstjana dóttir
þeirra giftist Sören Einarssyni og
bjuggu þau þar síðan til dánardæg
urs í sambýli við dóttur sína og.
tengdason. Benedikt andaðist 2
júlí 1949.
Ekki er ég svo kunnugur ætt
Hólmfriðar’, að ég geti rakið hana,
en föðurætt hennar mun verá úr
Mývatnssveit og móðurættin úr
Beykjadal, enda skiptir hún ekki
máli í þessu sambandi; hitt er
meira um vert, hvernig fólk reyn-
ist þeim, bæði skyldum og óskyid-
um, sem það á samleið með á lífs-
brautinni. En ég held að Hólm-
fríður hafi verið góður samferða-
maður.
j Eftir að ég fluttist til Húsavíkur
haustið 1943, kynntist ég Hólm-
i fríði nokkuð enda átti ég um skeið
í heima í sama húsi. Það leyndi sér
ekki, að hún var mjög prúð í öllu i húsið, reyndist hún þeim eins og
dagfari og glaðlynd. Þegar börn j bezta amma. Og þó við flyttum i
mín komu til og fóru að rölta um í (Framhald á 7. síðu).
stöðum. Þau Guðrún og Kristján
og Vigdís dóttir þeirra önnuðust
Halldór í ellinni af stakri alúð og
umhyggju. Mest kom það í hlut
Guðrúnar dóttur hans, en það
gerði hún af slíkri varfærni. að
aðdáunarvert var. Oft hafði hann
orð á því við mig, hve mikið hann
75 ára í dag:
Jakob Thorarensen
skáld
Tilefnis þarf ekki að leita þótt
tækifærið sé gripið á þessum heið-
ursdegi skáldsins Jakobs Thorar-
ensen, til þess að flytja honum
þakkir, með fátæklegum hætti þó,
fyrir þær gjafir, er hann hefur
gefið alþjóð með kvæðum sínum
og sögum.
Það er um það bil hálf öld síðan
að hann kvaddi sér fyrst hljóðs.
Æ síðan hefur hann leikið einleik
sinn í bókmenntum okkar með sín
um stöku og sérstæðu einkennum,
sem aldrei hafa villt á sér heim-
ildir.
Kvæði Jakobs eru hrjúfmeitluð,
dagsönn, heiðsvöl og tigin, römm
af safa aldanna. Þau fela í sér yl
manndóms og brigðalausrar karl-
mennsku er kaldglettni þeirra fær
ekki dulið. Eg nefni hér nokkur af
kvæðum hans og þó af handahófi:
í hákarlalegum, Guðrún Ósvífurs-
dóttir, Ásdís á Bjargi, Dagur,
Skuldheimtumaðurinn, Vetrarvísa,
Kveiktu Ijósið, Við þökkum, Undir
haust, Til samferðamanna. Þessi
kvæði eru hvert öðru merkara,
hvert og eitt þeirra er talandi
tákn þess andlega atgervis er ís-
lenzkast má kalla í sál þeirrar
kynslóðar er lifað hefur þau alda-
skil, er gagngerðust hafa orðið í
sögu lands okkar, frá miðaldalegri
einangrun og skorti, í alþjóða-
hringiðu og stundarlega velsæld
dagsins í dag, — með persónuleg-
um einkennum um orðfæri, háttu
ætti Guðrúnu dóttur sinni að
þakka fyrir alla umhyggju hennar.
Þá var honum og jafnan mikjþ til-
hlökkun að því, þegar Gunnar'
tengdasonur hans og Valdís komu
í heimsókn, en börn þeirra hjóna
hafa verið þar í mörg sumur.
Halldór var mikið snyrtimerini í
öllum búskap sínum og bjó góðu
búi, var gætinn og ráðdeildarsam-
ur, og mjög vinsæll af sveitung-
um sínum og öllum, sem til hans
þekktu.
Það var alla tíð mikil vinátta
(Framhald á 7. síðu).
og lífsviðhorf þess skálds, er séð
hefur tvenna heimana í íselnzkri
þjóðarsögu.
Ekki á þetta síður við um sögur
Jakobs. Þar er að finna sömu ein-
kennin og í kvæðum hans. Ekki er
hann sleppifengur í atburðarás
sagnanna, og næsta hnitmiðuð
eru tilsvör og viðbrögð mann-
skepnunnar, sem skákað er fram
á taflborðið hverju sinni, saman-
ber t.d. sögurnar: Helfró, Bréfi
svarað, Aflandsvindur og For-
boðnu eplin. Raunsannari, brellu-
lausari og háíslenzkari sögur ortar
á okkar tungu í dag, eru fáséðar.
Jakob Thorarensen er fulltrúU
hinna fornu dyggða í öllu viðhorfi
til sögugerðar og kvæðisefna. Stíll
hans og tungutak er allt af þeim
toga spunnið, er Egill og Snorri
hófu til vegs. Marga unnendur og
vildarvini hafa verk hans eignast.
— Þakka vil ég margvíslega nautn
af lestri kvæða hans og sagna,
nautn, er hefur dýpkað og glöggv-
azt við persónuleg kynni og vin-
áttu í hartnær aldarfjórðung.
Að lokum örfá orð frá skáldinu
sjálfu. Hér er upphafserindi kvæð-
isins, Til samferðamanna, síðasta
kvæðið í síðustu bók skáldsins:
„Samferðamenn, nú sést hvert
vörður benda,
sígur’ að aftni, húmi slær á
fjöll,
fákarnir slæptir, ferð vor senn
á enda,
fýkur í slóð, unz hverfa
sporin öll,
oss mun því bezt að láta hér
við lenda,
leita nú skjóls í blárra drauma
höU.“
Þótt nú sé farið að halla undan
fæti, og ferðalok nálgist, er um
ekkert að fást. Góð var samfylgdin
okkur hinum og varir vonandi
enn um stund.
En hversu sem um það fer, má
fullvíst telja, að niðjar okkar
munu um langt skeið njóta sam-
fylgdar skáldsins Jakobs Thorar-
ensen um sögusvið og Ijóðalendur
íslenzkra bókmennta.
Indriði Indriðason.
13 ára drengur
óskar eftir vinnu í sveit.
Vanur sveitastörfum. Uppl. í síma
32602.
Bifreiðasalan
Frakkastíg 6
Símar 19092 — 18966 og
19168 Höfum ávallt á boð-
stólum mikið úrval hvers
konar bifreiða.
Kynnið yður verðlistana hjá
okkur áður en þér kaupið
bifreið.
Heimilishjálp
Tek gardínur og dúka I
strekkingu. Upplýsingar í
síma 17045.
Einbýlishús
til leigu, með nokkru af
húsgögnum, síma og þvotta
vél. Upplýsingar í síma:
24579.
ÞAKKARAVÖRP
Innilegar þakkir færi ég öllum vinum mínum, sem
glöddu mig á 80 ára afmælinu, með heimsóknum,
gjöfum og skeytum. — Guð blessi ykkur öll.
Jónína Böðvarsdóttir,
Múlakoti.
Eg þakka hjartanlega öllum vinum og vanda-
mönnum, er glöddu mig á 70 ára afmæli mínu, 3.
maí, s. 1., með gjöfum, skeytum og kveðjum.
Sigrún Jóhannesdóttir
Surtsstöðum
Innilega þökkum við öllum þeim, sem sýndu okkur samúð og
vinarhug við andlát og jarðarför sonar okkar,
Sigurjóns. ,
Ólöf Haraldsdóttir, Þórarinn Sigurjónsson,
Laugardælum.