Tíminn - 18.05.1961, Qupperneq 16
Fimmtudaginn 18. mai 1961.
111. blaS.
Stöðugar úrtölur
og viðbárur
í umræðum danskra blaða
um handritamálið hefur
margt borið á góma, svo sem
getið hefur verið í fréttum í
Tímanum. í grein, sem Vern-
er Hansen skrifaði í Dagens
nyheter, er lögð mikil áherzla
á þær afleiðingar, sem af-
hending handritanna gæti
haft fyrir dönsk söfn og slegið
á þá strengi, að þá muni fjöldi
þjóða rísa upp og heimta þá
Firmakeppni
Fáks lokið
Á uppstigningardag fór frani
firmakeppni Hestamannafélags-
ins Fáks á skeiðvellinum við
Elliðaár. 136 firmu tóku þátt í
keppninni, og kepptu fyrir þau
jafnmargir gæðingar. Dómnefnd
skar úr um það, hverjir væru
mestir alhliða gæðingar og hvar
samband milli knapa og hests
væri bezt.
Sigurvegari varð Börkur Þor-
láks Ottesen, sem keppti fyrir
Trésmíðavinnustofuna Krossmýr-
arbletti 14.
Annar varð Sveipur Friðjóns
Stefánssonar, keppti fyrir gull-
smíðavinnustofu Guðm. Andrés-
sonar.
Þriðji varð Stjarni Boga Egg-
ertssonar, keppti fyrir Héðin.
Fjórði Stjarni Hómfríðar Guð-
mundsdóttir, keppti fyrir Ræsi.
Fimmti Grani Leifs Jóhannes-
sonar, keppti fyrir Glóbus.
Mjög margir glæsilegir góðhest
ar komu fram í keppninni. Kapp
reiðar Fáks fara fram annan dag
hvítasunnu að venju.
dýrgripi, sem dregnir hafa
verið saman víða að úr heim-
inum í söfnum í Danmörku.
Vitnar höfundur til ummæla
ýmissa safnvarða, er hann
hefur borið þetta undir.
Verner Hansen segir þó, að
„menn séu beinlínis hræddir við
að nefna hluti, sem í söfnunum
eru, því að athygli myndi þá
beinast að þeim. Þeir vilja að
minnsta kosti ekki vekja á þeim
eftirtekt, og þetta er ekki hægt
að skoða öðru vísi en ótta við ó-
vissu, sem vakin er með frum-
varpi, sem kalla má hafa ólög-
legt markmið, þar eð það er árás
á eignarréttinn".
Eftir Jörgen Paulsen, forstjóra
Friðriksborgarsafns, er þetta haft:
„Ég kæri mig ekki að vekja
athygli á munum safnsins, heldur
reyni í lengstu lög að láta skrárn
ar varðveita þá vitneskju".
Þá er vikið að konunglega
bókasafninu og háskólabókasafn-
inu og ummælum bókavarða þar:
„Eigi að nefna einstaka hluti,
verða fyrst fyrir indversk hand-
rit, sem Rasmus Rask kom með
heim á sínum tíma, en mongólsku
og tíbezku handritin eru einnig
einstæð. Um þau öll gildir, að
þau eru fengin með fulkomlega
löglegum hætti, annað hvort þeg-
ið að gjöf eða keypt. Um raun-
veruleg herfang er ekki að ræða.
Eitt þeirra handritasafna, sem
borið hefur á góma síðustu daga,
að krafa kunni að verða gerð til,
eru Gyðingahandrit, sem hið nýja
Ísraelsríki hlýtur að hafa áhuga á.
En þetta eru að mestu leyti dán-
argjafir og handrit, sem keypt
hafa verið á uppboðum."
Síðan víkur sögunni að frægu
handriti frá Perú, er sagt er, að'
Perúmenn líti svipuðum augum
og Danir rit Saxa og íslendingarí
fornsögurnar.
„Handritið er á blönduðu máli, i
gamalli spænsku og Inkamáli. —
Höfundurinn var konungborinn,
þar eð hann var niðji hinna gömlu
Inkakonunga, sem töldu sig vera
syni sólarinnar. Hann hét Don
Filipe Huaman Poma de Ayala,
og hann segist hafa lokið við bók
ina árið 1613“.
Þá eru tíundaðir gripir úr þjóð-
minjasafninu danska:
„Ameríka hefur mikinn hug á
einstæðri Indíánaöxi frá írekes-
um . . . Hún 'br úr gljáslípuðum
steini, sem festur er á tréskaft
og þéttsettur wampúm, það er að
segja slípuðum skeljum, hvítum
og dökkurn".
Þannig er haldið áfram að telja
ýmsa gripi, sem Danir hafa fengið
frá öðrum löndum, þar á meðal
mörg listaverk og ýmis konar list-
iðnað fornan. Frá sjónarmiði fs-
lendinga gegnir þó að sjálfsögðu
allmjög öðru máli um gripi,, sem
dönsk söfn hafa fengið frá lönd-
um, sem á engan hátt lutu Dön-
um, heldur það, sem fært var
Kaupmannahöfn vegna þess, að ís-
land laut danskri stjórn. Það at-
riði hafa líka þeir dregið fram,
er hlynntir eru afhendingu ís-
lenzku handritanna.
— Frábærlega falleg
stríðsöxi, sem einhvern
tíma í fyrndinni hefur
verið eign Indiána af
írekesastofni. Nú er
því lostið upp, að ame-
rískir aðilar muni
heimta öxina, ef íslend
ingar fái handritin.
Hæstur allra
línubáta
á landinu
Patreksfirði 16. maí.-^Bát
arnir hérna eru nú hættir róðr',
um nema Andri, sem róið
hefur undanfarna daga og
aflað vel. Andri hefur veitt^
með línu alla vertíðina og er,
aflahæsti bátur á landinu af
þeim, sem hafa haldið sig við,
þessa veiðiaðferð. Hann er
kominn í 870 lestir. Skipstjóri,
er Jón Magnússon.
Þrátt fyiir erfiða og gæftatrega
vertíð, er útkoma Patreksfjarðar-
og Tálknafjarðarbáta góð. Það
sýnir sig æ betur, að Patreks-
fjörður er einhver hagkvæmasti
útgerðarstaður á Vestfjörðum á
veturna, vegna þess, hve hann er
miðsvæðis og liggur vel við flest-
um fiskimiðum. Patreksfjarðarbát-
urinn Dofri er aflahæsti Vest-
fjarðabáturinn á vertíðinni, með
1045 lestir samtals. Skipstjóri er
Finnbogi Magnússon. S.J.
Norskur styrkur
Norsk stjórnarvöld hafa ákveð
ið að veita íslenzkum stúdent
námsstyrk, að fjárhæð 4800 morsk
ar krónur, til átta mánaða há-
skólanáms í Noregi skólaárið
1961—1962.
Umsækjendur skuli eigi vera
eldri en 30 ára og hafa stundað
nám að minnsta kosti tvö ár við
Háskóla íslands eða annan há-
skóla utan Noregs. Enn fremur
ganga þeir fyrir styrkveitingu,
sem ætla að leggja stund á náms:
greinar, sem einkum varða Noreg,;
svo sem norska tungu, bókmennt
ir, réttarfar, sögu Noregs, norska
þjóðmenningar- og þjóðminja- i
(Framhald á 2. síðu).
Eggert Guðmundsson listmálari hefur opnaö' málverkasýningu í samkomu-
cal iðnskólans, svo sem skýrt var frá í blaðinu í gær. Hér stendur lista-
i maðurinn hjá einu verka sinna, Úr Eirikisfirði. (Liósmynd: TÍMINN, GE.)
Fyrstu letingjarnir
dæmdir í Rússlandi
Fyrstu dómarnir samkvæmt
hinum nýju lögum um letingja
og blóSsugur í Ráðstjórnar-
ríkjunum hafa nú verið kveðn
ir upp. Fór málreksturinn
fram fyrir opnum tjöldum í
Nóvósíbirsk, og voru sakborn
ingarnir þrír, tveir karlmenn
og ein kona. Þeir voru dæmd-
ir í þriggja til fimm ára út-
legð.
fyrir að vilja ekki vinna. Hún
hafði áðúr verið dansmær og hrað
jritari, en var sökuð að hafa hætt
: allri vinnu og lagzt í drykkjuskap
!á kostnað móður sinnar, er nýtur
j ellilauna. Sakborningurinn kvaðst
aftur á móti hafa verið heima til
1 þess að annazt sjúka móður sína,
en vitni voru leidd að því, að hún
hefði gert sér far um að bola
1 móður sinni brott af heimilinu.
í febrúarmánuði í vetur gengust
barnakennarar fyrir því, að börn-
in væru tekin af þessari konu, þar
eð hún var ekki talin fær um að
Inkabókin frá 1613 — skrifuð á blenfingi Inkamáls og grmallar spænsku.
Lydia Smolenskaja var kærð i
(Framhald á 2. síðu).