Tíminn - 14.01.1962, Blaðsíða 6

menn
og málefni
Um næstu mánaðamót
verða fjögur ár liðin frá sein
ustu bæjar- og sveitarstjórn-
arkosningum í kaupstöðum og
kauptúnum. Ef kosningalög-
unum hefði ekki verið breytt,
myndi kosningabarátta nú
standa sem hæst, en venju-
legt bæjarstjórnatímabil er 4
ár. Lögunum hefur hins vegar
verið breytt á þann veg, að
bæjar- og sveitarstjórnarkosn
ingar skuli eftirleiðis fara
fram samtimis í kaupstöðum,
kauptúnum og sveitum sein-
asta sunnudaginn í maímán
uð . Samkvæmt því lengist
kjörtímabil bæjar- og sveitar
stjórna í kaupstöðum og kaup
túnum að þessu sinni um
fjóra mánuði, en í sveitum
verður það óbreytt, því að þar
var áður kosið að vorinu.
Breytingin var gerð til þess
að tryggja kosningar samtím
is um allt land.
Bæjar- og sveitarstjórnar-
kosningar fara þvi ekki fram
fyrr en seinast í maímánuði
að þessu sinni. Enn er því góð
ur timi til stefnu og menn ó-
víðast farnir að hugsa fyrir
undirbúningi kosninganna.
Þó sjást þess merki hjá bæj
arst j órnarm eir ihlutanum í
Reykjavík, að hann finnur á
sér að kosningar eru í nánd.
Hitaveitulánið
Eitt af merkjum þess, að
bæjarstjórnarmeirihlutinn í
Reykjavík rumskar- vegna
þess að kosningar eru í nánd,
er það, að hann hefur nú loks
ráðizt í að fá stórt lán til
hitaveituframkvæmda, en fyr
ir því hafa minnihlutaflokk-
arnir barizt árum saman, en
ekki fengið neinar undirtekt-
ir fyrr en nú, þegar kosningar
eru í nánd. Sleifarlagið og
seinagangurinn á hitaveitu-
framkvæmdunum er ekki að
eins búinn að stórskaða Reyk
víkinga heldur þjóðina í heild
því að mikinn erlendan gjald
eyri hefði mátt spara á und-
anförnum árum, ef hitaveit-
an hefði komizt fyrr og
betur á veg.
Það sýnir bezt, hvernig sof
ið hefur verið í þessum mál-
um alveg fram á seinustu
stundu, eða þangað til kosn-
ingar eru í nánd, að stóri
gufuborinn var ekki notaður
neitt á árinu, sem leið.
Annað merki kosninga-
skjálftans hjá bæjarstjórnar
meirihlutanum í Reykjavík
er það, að Bjarnamenn leggja
nú mikla stund á þann áróð-
ur, að Geir Hallgrímsson sé
miklu betri borgarstjóri en
Gunnar Thoroddsen hafi ver
ið! Að vísu er ekki á við mikið
að jafnast, en þó stendur allt
af í Bjarnamönnum, þegar
þeir eru beðnir um að færa
einhver rök að því, að Geir
hafi reynzt eitthvað betur en
Gunnar!
Efnahags-
bandalagið
Óhætt er að segja það, að
þær umræður, sem hingað til
hafa komið fram um afstöðu
íslands til Efnahagsbandalags
Evrópu hafa verið harla lítið
gagnlegar. Þar hefur mest
borið á þeim, sem ýmist vilja
fulla aðild eða enga að banda
laginu. Þeir, sem vilja enga
aðild að bandalaginu, mála
fjandann á vegginn og telja
hina mestu hættu á ferðum,
ef við forðumst ekki öll sklpt
við það. Hinir, sem vilja ólm
ir ganga í bandalagið, teikna
hins vegar annan fjandann
á vegginn og telja bandalag
ið muni beita okkur tolla-
þvingunum og alls konar
refsiaðgerðum, ef við göng-
um ekki í það.
Hvort tveggja er álíka fjar
stæðukennt. Ef skynsamlega
er haldið á málum, ætti að
vera hægt að ná sérsamning-
um við bandalagið, t.d. líkt
og Grikkland, án þess að við
þyrftum að skerða rétt okkar
og sjálfstæði. Fjarstæða er
að ætla þeim þjóðum, sem eru
aðilar að bandalaginu, svo illt,
að þær muni beita okkur við
skiptaþvingunum og ofríki, ef
við gerumst ekki fullkomnir
aðilar. Hér er um að ræða vin
samlegar þjóðir, sem eiga að
vilja og munu skilja sérstöðu
okkar, ef málin eru lögð rétt
fyrir þær.
Óbein aðild
Hjá þeim sem ræða um af-
stöðuna til Efnahagsbanda-
lagsins af hófsemi og aðgát,
kemur það ótvírætt fram, að
þeir álíta fulla aðild að banda
laginu hættulega. Full aðild
að bandalaginu myndi opna
landhelgina fyrir útlending-
um og þeir fengju hér þá at-
vinnuréttindi að vild Við
yrðum meira og meira háðir
fyrirmælum Efnahagsbanda-
lagsins um stefnuna í efna-
hags- og viðskiptamálunum.
Eftir slíkt hefðum við ekki
lengur neina tryggingu fyrir
því, að við gætum verið hús-
bændur í landinu, heldur gæti
svo farið, að öll helztu yfirráð
hér færðust meira og minna
í hendur útlendinga.
Hinu er svo ekki að
neita, að því geta fylgt veru-
legar torfærur, ef við höfum
ekkert samstarf og engin
tengsl við bandalagið. Jafn-
vel þótt við reiknum með
því, að vinaþjóðir okkar, sem
eru í bandalaginu, beiti okk-
ur ekki viðskiptaþvingunum,
ættum við samt á hættu að
dragast út úr þeirri eðlilegu
þróun, sem nú er að verða á
samstarfi vestrænna þjóða.
Þess vegna er eðlilegt, að við
leitum eftir að hafa gott sam
starf við bandalagið, t.d. með
því að tengjast við það á þann
hátt, sem bandalagssáttmál-
inn ætlast til að hægt sé fyrir
þær þjóðir, sem ekki telja
sig hafa aðstöðu til að verða
beinir aðilar. Þetta er sú leið,
sem Grikkir hafa valið, og
Svíar, Svisslendingar og Aust
urríkismenn ætla- sér að fara.
í Noregi er og talsvert fylgi
við þessa leið, þótt ef til vill
verði annað ofan á, enda er
afstaða Norðmanna ekki á
neinn hátt sambærileg við
afstöðu íslendinga.
Ranglátari tekju-
í SÍLDíNNI
ihafa borið minna úr býtum
|en áður.
Þetta er afleiðing þess, að
| „viðreisnarstefnan", — þ. e.
I gengisfellingarnar vaxtaokr-
ið, lánsfjárhöftin og sölu-
skattarnir, svo að nokkuð sé
nefnt, — hefur breytt stór-
kostlega tekjuskiptingunni í
þjóðfélaginu til hags fyrir
nokkra fáa, en til óhags fyrir
allan fjöldann.
Ef þessu heldur áfram, mun
sá draumur forsætisráðherr-
ans vissulega brátt rætast, að
endurreist verði á íslandi þjóð
félag „hinna góðu, gömlu
daga“, þegar fáir voru ríkir,
en margir fátækir.

skipting
Stjórnarblöðin bera ekki á
móti því, að óvenjugott ár-
ferði. ásamt því hve vel hafði
verið búið í haginn af fyrri
stjórnum, hafi tryggt miklu
meiri þjóðartekjur á seinasta
ári en nokkru sinni fyrr. Þess
ar tekjur hefðu þó getað orð
ið mun meiri, ef ekki hefði
komið til meiri og minni at-
vinnustöðvanir af völdum
verðbólgustefnVmnar.
Á móti þeirri staðreynd
verður ekki heldur borið, að
mikill meirihluti landsmanna,
þ .e. bændur, flest launafólk
og margir atvinnurekendur
„Pólitískar kröfur
Alltaf þegar bændur og
láglaunamenn krefjast kjara
bóta stendur ekki á blöðum
Sjálfstæðisflokksins að tala
um pólitískar kröfur og póli-
tísk verkföll.
Þegar þeir, sem eru betur
settir gera kröfur, hóta verk
föllum eða fara í verkfall,
heyrist aldrei neitt slíkt í Mbl.
Stjórnarblöði nhafa t.d. ekki
neitt minnzt á pólitískt verk-
fall í sambandi við verkfall
verkfræðinga eða á pólitísk-
ar kröfur í sambandi við kaup
deilur lækna, lyfjafræðinga
og flugmanna.
Ef kröfur og kaupdeilur
lækna, verkfræðinga, lyfja-
fræðinga og flugmanna eru
ekki sprottnar af pólitískum
ástæðum, sem þær heldur
ekkj eru, hvers vegna ættu
þá kröfur bænda og láglauna
fólks fremur að vera pólitísks
eðlis?
Þær eru það heldur ekki
Stjórnarblöðin eru aðeins að
setja þann stimpil á þær, til
þess að reyna að spilla fyrir
málstað þessa fólks.
Vel mættu tóæncíúr og lág-
launamenn álykta af þessu,
hvert er hið raunverulega við
horf stjórnarflokkanna til
þeirra.
Þrengt að einka-
framtakinu
Stjórnarblöðin guma öðru
hvoru mjög af því, að stjórn-
arflokkarnir hafi dregið mik
ið úr höftunum. Sannleikur-
inn er hins vegar sá, að þeir
eru búnir að gera ísland að
mesta haftaland V-Evrópu.
Hvergi í Vestur-Evrópu er
nú orðið erfiðara fyrir allan
meginþorra einstaklinga að
hefjast handa um fram-
kvæmdir en einmitt hér á
landi.
Flestar aðgerðir stjórnar-
innar hafa verið stranglega
miðaðar við það að auka
höftin, sem þrengja að fram
taki einstaklinganna. Þessar
eru þær helztu:
1. Með tveimur gengisfelling-
um og stórauknum sölu-
sköttum hafa allar fram-
kvæmdir verið gerðar miklu
dýrari en áður.
2. Miklu hærri vextir en yfir-
leitt þekkjast annars stað-
ar.
3. Stórfelldur lánasamdríttur
og frysting á sparifé.
Og þetta er gert undir for-
ystu þess flokks, sem þykist
sérstakur vinur og verndari
einkaframtaksins. Vel kemur
það í ljós, að þegar forkólfar
Sjálfstæðisflokksins mæla á
þann veg, er það ekki einka-
framtak hinna mörgu, sem
þeim er umhugað um.
_________________________________•______í_
TÍMINN, sunnudaginn Í4. janúar 1962.
4