Tíminn - 05.10.1962, Blaðsíða 2

Ítalíustjórn í stríöi
við Mafíuna á Sikiley
MAFIAN á Sikiley er ekki
þjóðsagnafyrirbrigði frá liðn
um öldum er róstursamara
var í landinu, heldur beisk-
ur veruleiki nútímans. í aug-
um ítölsku ríkisstjórnarinn-
ar er hún ægilegt vandamál
sem illt er að leysa.
Fram að þessu hefur stjórnin
leitt vandann hjá sér en nú er
lctks opinberlega staðfest að hér
er ekki um grín eða barnagaman
að ræða, öflug þingnefnd hefur
verið sett á lagginiar til að rann-
saka starfsemi Mafíunnar og allt
hennar eðli.
Hungurverkfall umbótamanns-
ins og rithöfundarins Danilo
Dolci á ekki hvað sízt þátt f að
loks er beint athygli að þessu
leiðindamáli. Hann gerði hung-
MUSSOLIN!
— tala morSa í Palermo lækkaði
úr 278 á árl í 37, eftir aS Hann
hóf atlögu sína gegn Mafíunni.
urverkfall, er yfirvöldin hættu
við að byggja stóran stíflugarð,
sem hefði orðið til hagsbóta fyr-
ir heil héruð, vegna ótta við
glæpaforingja Mafíunnar. En
hingað til hafa yfirvöldin aldrei
þorað að láta til skarar skríða
gegn Mafíunni.
Hungurverkfalli Dolcis sem
standa átf;i í 10 daga lauk einum
degi fyrr en áætlað var með
stórkostlegri fagnaðarhátíð í
bænum Partinico. ítalska ríkis-
stjórnin hafði hátíðlega tilkynnt
að tafarlaust yrði hafizt handa
um byggingu stiflugarðsins í
Jato og áveitunnar í sambandi
við hann. Þar með var tilgangi
sveltisins náð.
Fyrir sjö árum átti að byrja
á stíflugarðinum en það hefur
alltaf strandað á Mafíunni.
Vald yfir bændum
Mafían hefur látið stíflugarðs-
málið svo mjög til sín taka sakir
þess að Jató er á því svæði þar
sem umráð' Mafíunnar hafa verið
einna mest og áhrif hennar
sterkust.
Nær allir bændur í héraðinu
greiða Mafíunni „vatnsskatt"
því glæpafélagið hefur haft í
sínum höndum til þessa áveitu-
skui'ði þá sem fyrir hendi voru
og í krafti þeirra rfkt yfir bænd-
unum. Neiti bóndi að greiða
„vatns'skatt“ er skrúfað fyrir
áveituvatnið hjá honum ellegar
því er veitt fram hjá ökrum hans
og einnig er það algengt að það
sé eitrað. Búpeningi hans er
stolið og hann verður fyrir ýms-
um dularfullum búsifjum, afurð-
um hans er brennt og jafnvel
þótt hann komizt með þær á
markað verður hann þar fyir
kynlegum skakkaföllum, því einn
ig í bæjunum ræður Mafían lög-
um og lofum.
Þeir, sem reyna að standa upp
í hárinu á glæpamannaklíkunni,
finnast gjarnan sundursagaðir,
skotnir, hálshöggnir, limlestir
og lamdir til bana. Þannig hafa
ótaldir verklýðsforingjar og
stjórnmálamenn sem opinberlega
hafa lýst stríði á hendur Mafí-
unni, fundizt myrtir. Allir vita
hverjir frarnið hafa morðin en
enginn þorir að bera vitni fyrir
ótta sakir og aldrei hefur neinn
verið sóttur til saka fyrir þessi
hryllilegu morð.
Oftsinnis eru morðin framin um
hábjartan dag fyrir margra aug-
um. En aldrei er hægt að hafa
uppi á neinum sem „séð“ hefur
nokkurn skapaðan hlut. Svo mik-
ill er óttinn sem stafar af Mafí-
unni auk þess sem það eru
óskráð lög almennings í Sikiley
að ljóstra aldrei upp um glæp.
Reiknað er með að Mafíu-menn
fremji að jafnað'i eitt morð á
viku á Sikiley en ekkcrt þeirra
hefur verið upplýst.
Stjórnmálamenn háðir
glæpamönnum
Það er ekki einvörðungu hinn
snauði almúgi eyjarinanr sem
háður er glæpafélaginu, en einn-
ig opinberar standpersónur í
hærri stöðum, sveitarstjórnar-
menn, dómarar og löggæzlumenn
og stjórnmálamenn. Almúginn er
háður Mafiunni vegna síns dag-
lega brauðs, hinir háttsettari
vegna valda sinna.
Margir stjórnmálamenn styð'j-
ast við Mafíuna í kosningabar-
áttum og til að viðhalda völdum
sínum. En þennan stuðning fá
þeir ekki nema þeir undirgang-
ist jafnframt að vernda glæpa-
starfsemina. Fólk sem er frábit-
ið allri glæpamennsku er einnig
háð klíkunni á margan hátt.
Frá stríðslolfum hefur stjórn-
málaflokkur Mafíunnar verið
Hinn kristilegi demókratíski
flokkur og þar sem hann hefur
verið' við völd á Sikiley, hefur
ekki verið um neina andstöðu
gegn Mafíunni að ræða.
Að vísu, þess ber að geta, hafa
ýmsir framámenn flokksins
reynt að efla andstöðu gegn Mafí-
unni en þeir hafa fljótlega feng-
ið kúlu í hnakkann eð'a rýting í
bakið.
Fyrir fám árum voru tíu ítalsk
ir stjórnmálamenn myrtir, og
tókst ekki að hafa uppi á moi'ð-
ingjunum. Loks þegar lögreglu-
stjóri bæjarins tók á sig rögg og
bar sig að því að hefja ákæru,
fékk hann kúlu gegnum höfuðið
þar sem hann sat og borðaði
súpu með fjölskyldu sinni.
Þessi atburður og aðrir svip-
aðir urðu til þess að slá ugg
ýmsa foringja flokksins. Nú var
litið alvarlegri augum á öll þessi
mál.
Þrífast beit í lýðræði
Það er athyglisvert að glæpa-
starfsemi þessi jmífsrt bezt f lýð-
ræðisþjóðfélagi eins og því sem
tíðkazt hefur á Ítalíu frá stríðs-
lokum. Mússolfni sýndi á sínum
tíma þessum keppinautum sín-
um í Mafiunni enga vægð. Hann
vann að þvf öllum árum að upp-
ræta félagsskapinn og til marks
um hvað honum varð ágengt, má
geta þess aþ tala morða'í Pal-
ermo lækkaði úr 278 á ári niður
í 37 eftir að hann komst til valda.
Eftir stríðið hefur Mafían
aukizt að vexti og ge'ngi hennar
vaxið svo að nú er hún öflugri
en nokkru sinni fyrr. Það á sinn
þátt í örum vexti glæpafélagsins
að Bandaríkjamenn hafa hreins-
að'fyrir sínum dyrum og sent úr
landi um 5000 glæpamenn sem
voru virkir félagsmenn í Mafíu-
deildinni í Bandaríkjunum. Þeir
hafa verið sendir á sinn fæðing-
arhrepp, ítalíu, og tekið til
óspilltra málanna við heimkom-,
una, setzt að einkum í hafnar-
borgunum á Sikiley og einnig í
Napolí og reka umfangsmikla
eiturlyfjasölu og hafa ýmislegt
annað umleikis.
Sögulegur uppruni
Mafían á sér sögulegar rætur.
Hún hefur jafnan verið til í ein-
hverri mynd um aldaraðir og
var í fyrstu í þjónustu þeirra afla
er vildu ræna eyjuna auð sín-
um. Á dögum Grikkja, Föníku-
manna og Rómverja var eyjan
búsældarleg og blómleg, þá voru
skógar miklir og fullkomið áveitu
kerfi en.eftir því sem nær dreg-
ur okkar dögum er jörðin merg-
sogin og fólkið þrautpínt.
Þegar Garibaldi lagði undir
sig eyna fyrir einni öld, var þar
snauður og ósiðaður almúgi, sem
var innlimaður í hina nýju ftalíu.
Meðan Spánverjar réðu yfir
eynni hafði risið þar upp félags-
skapur sem öðrum þræði vernd-
aði íbúana fyrir herraþjóðinni og
á hinn bóginn var nokkurs konar
samband herraþjóðarinnar við
hina kúguðu innfæddu bændur.
Aðallinn sem átti jarðeignirn-
ar lifði óhófslífi f Palermó og
hætti sér ekki út í sveitirnar þar
sem fólkið lifði frumstæðu lífi
og samdi sig varla að siðum
mennskra manna. Þess vegna
voru sendir skattheimtumenn og
eftirlitsmenn til þess að hafa
auga með íbúunum og það voru
þessir menn sem seinna mynd-
uðu kjarna Mafíunnar og urðu
upphaf hennar.
Skömmu eftir valdatöku Gari-
baldis náðu þessir skattheimtu-
menn tangarhaldi á bændalýðn-
um og skipulögðu með sér sam-
tök, þegar húsbændur, aðallinn
f Palermo, var flúinn á brott
með auð sinn.
Hinar nýju jarðabótaáætlanir
ítölsku stjórnarinnar veittu Mafí-
unni tækifæri til að tryggja sig
enn betur í sessi.
Að verulegu leyti breyttist
þjóðfélagið ekki að mun um alda-
raðir, það var fyrst þegar Mússó-
líni komst til valda að einhvcrj-
ar breytingar urðu þar á. Og þó
ekki til bóta, nema hin allra
fyrstu valdaár hans.
Líf og dauSi lítils virði
Frá stríðslokum hefur eyjan
verið svartur blettur á samvizku
hverrar ríkisstjórnar og hefur
margt verið rætt og ritað um um
bætur á því ástandi er þar ríkir,
fé heitið til að stuðla að þróun
iðnaðar og landbúnaðar en ekk-
ert rekið.
Og þar er Mafían þrándur í
götu. Hún á hagsmuna að gætg.
og það er hennar hagur að flest-
ir íbúanna séu óupplýstir og búi
við frumstæð kjör. Þjóðfélagsleg
ar umbætur eru óhugsandi með-
an Mafían er svo sterk og áhrifa
rfk sem raun ber vitni.
En nú á að láta til skarar
(Framhald á 12. síðu).
Sigurinn í Frama
Það hefur vakið verð’skuld-
aða athygli, að Iisti Framsókn-
armanna í bifreiðastjórafélag-
inu Frama skyldi fá 146 at-
kvæði í fyrsta sinn, sem þeir
bjóð’a fmm í félaginu. Komm-
únistar fengu aðeins 96. Sést
greinilega á þessu, hverjir það
eru, sem komið hafa fulltrú-
um ílialdsins inn á Alþýðusam-
bandsþing. Það eru kommúnist-
ar. Ef þeir hefðu ekki boðið
fram, mundi íhaldið engan full
trúa hafa fengig í félaginu —
tapað því. Atkvæðatölurnar
sína, að það’ var listi kommún-
ista, sem var sprengilistinn, og
þær sýna einnig greinilega,
hvaða flokkur það er, sem
men vilja efla sem andstæðing
íhaldsins. Þær sýna, að æ fleiri
gera sér það Ijóst, að’ Framsókn
arflokkurinn, sem er næst-
stærsti flokkur landsins, getur
einn tekizt það hlutverk á hend
ur að vera málsvari og vígi
vinstri manna í landinu gegn
Sj’álfstæðisflokknum.
„Milljarðurinn“
Alþýðublaðið ræðst að Tím-
(anum í fyrradag fyrir það að
hafa ekki birt alla svonefnda
„fréttatilkynningu“ Seðlabank-
ans um það, að bankinn hefði
greitt erlend skyndilán sín eins
og vera bar oig að gjaldeyris-
staðan hefði hatnað um einn
miTljarð í tíð núverandi ríkis-
stjórnar. Kallaði Alþýðublaðið
þetta „fréttafölsun“ af hálfu
Tímans. Af þessu tilefni er
bezt að líta svolítið á það, hver
það er, sem ,,falsar“ f þessum
málum.
Bönkum eða öðrum aðiluin
á íslandi hefur ekki hingað til
þótt taka því að senda út um
§það fréttatilkynningu eins og
Um einhverja nýlundu væri að
ræða, þegar þcir greiða skuldir
sínar. Það er ekki frétt, þegar
víxiQl eða önnur skuld er
greidd á gjalddaga. Það væri
miklu fremur rétt, ef ríkið eða
ríkisbanki greiddi ekki skyndi-
P lán sín eins og til stóð. Hins
| vegar hefur ríkisstáórnin og
j£j Seðliabankinn tekið upp þann
ðjj hátt að senda blöðúm fréttatil-
| kynningu þegar þau borga eitt-
ij hvað af skuldum sínum erlend-
is. Það verður engu blaði láð,
•j þó að það hlaupi ekki upp til
P handa og fóta að birta slítoa
| „frétt“. Oig svo er það m'illjarð-
| urinn — og hver var það, sem
| falsaði þá frétt?
| er aðeins 177 milljónír
Seðlabankinn segir, að gjald-
eyrisStaðian hafi batnað um
einn milljarð — rúman. En
samanburður við árslok 1958
lítur þannig út: f árslok 1958
var gjaldeyrisstaðán hagstæð
um 228 millj. kr. en í ágústlok
nú — 1962 — hagstæð um 879
millj. kr. Frá þessari gjald-
eyrisstöðu ber þó að draga um
300 millj., sem eru stutt vöru-
kauipa'lán einkaaðila og voru
engin í árslok 1958, enda ekki
leyfg þá. Enn fremur ber að
draga frá 173 millj., scm er
amerískt gjafafé. Þegar þessar
tölur hafa verið' dregniar frá, á-
samt inneign bankanna erlend-
is í árslok 1958, VERÐA EKKI
EFTIR NEMA 177 MILLJ. KR.
— OG ÞAÐ LÍTILLA KRÓNA,
HELMINGI MINNI EN 1958.
Þetta er orðinn heldur lítill
milljarður hj'á Seðlabankanum,
ríkisstjórninni og Alþýðublað.
inu — spursmáj, hvort unnt er
að kalla hann ófalsaðan. Og þá
Framh. á 15. síðu
2
T í MI N N, föstudaginn 5. október 1962 _____