Tíminn - 06.10.1962, Blaðsíða 2

. lögmál
nsons
Cecil Northcote Parkinson
mótaði fyrsta lögmál sitt,
sem við hann er kennt, er
hann var prófessor í sagn-
fræði við háskólann í Mal-
aya. Þar segir að verkið
muni aukast unz að því kem-
ur að það tekur allan þann
tíma, sem er til umráða til
að Ijúka því — og jafnvel
þótt óbreyttum starfsrnönn-
um sé bætt við muni vinnu-
krafturinn aldrei draga úr
vinnuþunganum. Prófessor-
inn henti á brezka flotann
HENDING
GETUR
RÁÐIÐ
Jafnvel hinir gáfuðustu
rithöfundar og skáld eiga
oft örðugt með að feta
fyrstu sporin. Lenore Mar-
shall segir frá því í blaða-
grein í Saturday Review að
hún hafi starfað árið 1929
við lítið bókaforlag í New
York, fátæklegt fyrirtæki.
Þangað streymdu inn liand-
rit frá rithöfundum sem
höfðu alls staðar annars
staðar fengið afsvar og neit-
un og áttu ekki I annað hús
að vernda. Eitt sinn fékk
hún í hendur þvælt og velkt
handrit að skáldsögu sem
bar titilinn „The Sound and
the Future“. Það hafði far-
ið milii 13 forlaga og var í
svo aumkunarverðu ástandi
að það var orðið nær ólæsi-
legt. Þrátt fyrir það tókst
Lenore Marshall að komast
til botns í því og varð þess
fljótt áskynja að hér var
skáldgáfa á ferð. Höfundur-
inn var ungur og óþekktur,
William Faulkner að natni.
Hún skrifaði honum vin-
gjamlegt bréf, stakk upp á
ýmsum lagfæringum á sög-
unni en það varð til bess að
rithöfundurinn móðgaðist og
stökk upp á nef sér. Hann
samþykkti þó um síðir að
fara að ráðum hennar og
síðan var bókin gefin út
árið 1929 undir nafninu
„The Sound and the Fury",
Suðurríkjaróman. Það var
raunar fjórða bók Faulkn-
crs, áður hafði hann gefið
út Ijóðabók og þrjár skáld-
sögur. ,

máli sínu til stuðnings og
sýndi fram á að starfslið
flotans hafði tvöfaldazt jafn-
framt því sem skipakostur-
inn minnkaði um helming.
í öðru lögmáli Parkinsons,
sem fram kom 1960, í bókinni
„The Law and the Profits", seg-
ir að útgjöld vaxi þar til þau
hafi að fullu gleypt tekjurnar.
Það lögmál gildir jafnt um heim-
ilishald sem stæfri og umsvifa-
meiri fyrirtæki. Launahækkun
einstaklings verður strax að
engu við hækkandi vöruverð og
útgjöld ríkisins hækka í sam-
ræmi við vaxandi skattatekjur.
Það er skiljanlegt að ríki sem
eiga í styrjöld þurfi á meiri fjár-
munum að halda og stórhækki
því skattana, en Parkinson hef-
ur bent á að skattarnir lækki
aldrei á tilsvarandi hátt eftir að
friður er saminn.
£&$
Nú bætist við þriðja lögmál
Parkinson, en að því hefur pró-
fessorinn unnið á eynni Guerns-
ey undan Englandsströndum þar
sem skattar eru hóflegir. Þar
hefur hann setzt að og ætlar sér
að helga sig eingöngu stjórn-
málasagnfræði, en fátt bendir
til þess að honum vinnist næg-
ur tími til þess, hann er sífellt
á þeytingi út og suður til að
halda fyrirlestra um hin víð-
frægu lögmál sín og túlka þau á
réttan hátt.
í þriðja lögmáli sínu leitar
Parkinson enn á ný inn í myrk-
viðu skrifstofubáknsins og tekur
fyrir þau vandamál sem því
fylgja, hann heldur því fram i
þessu þriðja lögmáli sínu að út-
víkkun hafi það í för með sér að
yfirsýn tapist og það leiðir aft-
ur til þess að hrörnun hefst. Þeg-
ar fyrirtæki hefur glatað fram-
kvæmdahug sínum og stjórn þess
leggur alla áherzlu á snurðu
lausan gang án þess að fitja upp
á nýjum, persónulegum, ef til
vill frumlegum hlutum, þá er
hrörnun þess hafin, segir prófess
or Parkinson.
PRÓFESSOR PARKINSON
Hetja hans er forstjórinn sem
er fær um að framkvæma hlut-
ina á eigin spýtur og notar ekki
nema brot af tíma sínum til þess
að lesa fyrir bréf og tala i síma.
Mestur tími hans fer í að hafa
persónulega umsrjón með hinum
ýmsu deildum fyrirtækísins og
rekstri þess. Hann tilkynnir allt-
af komu sína fyrirfram. Fari svo
að hann geti ekki komið, hefur
það alltaf þann kost að lögð er
sérstök alúð við starfið meðan
beðið er eftir honum. Styrkur
hans liggur í því að hann þekkir
alla starfsemina af eigin reynslu,
lætur sérsekki nægja skýrslur
um hlutina. Þess vegna er það
sjaldnast sem hann kippir sér
upp við það þótt vélar stöðvist
af sliti eða eitthvað fari aflaga,
— hann hafði búizt við þessu.
Aftur á mót standa þeir verr
að vígi, þeir forstjórar sem loka
sig inni á skrifstofu sinni alla
daga, umgirtir skýrslubúnkum
og skjalamöppum, „Hann sinnir
ekki öðrum hlutum en þeim sem
athygli hans hefur verið vakin
á, þvi hann er að mestu leyti
hættur að nota eigin athyglis-
gáfu. Hann er í rauninni sigrað-
ur af starfi sínu.“ y
£&$
VARMA
PL AST
EINANGRUN
Þ. Porgrlmsson & Co
Borgartúm 7 Simi 22235
WILLIAM FAULKNER
AFMÆLISHÁTÍÐ Norræna félagsins
í Þióðleikhúslnu fyrlr s. I. helgi
var mlkll og vegleg. Dagskráin var
mjög efnisvönduð og ágæt. Mest
bar aS sjálfsögðu á framlagi helð-
ursgestanna, frú Önnu Borg og
Paul Reumert. Söngur norsks óp.
erusöngvara var og með ágætum
og einnig leikur hins sænska fiðlu-
snillings. Á eftir var gott hóf í
Kristalsal Þjóðlelkhússins, og lýsti
formaður félagslns, Gunnar Thor-
oddsen, fjármálaráðherra þar yflr
kjörl þriggja heiðursfélaga, þelrra
Sigurðar Nordal, Guðlaugs Rósin-
kranz og Stefáns Jóh. Stefánsson.
ar, en þeir hafa allir verið for.
menn félagslns og lagt mikið starf
tll vaxtar því og eflingar norrænn!
samvinnu.
FRÁ fSLENZKU sjónarmlði var þó
einn Ijóður á þessari hátíð, og
hann var sá, að flest, sem þar var
talað i dagskránni, var á dönsku,
svo að þetta var eiginlega dönsk
messa ekki síður en samnorræn
hátíð. Hið eina, sem mæl't var á
íslénzku, var ávarp formanns fé-
lagsins .Hins vegar Ibsen lesinn á
dönsku og einnig Gunnar Gunn-
arsson og Jóhann Sigurjónsson, og
var það satt að segja ekki mikið
eyrnayndl, þrátt fyrir ágætan lest-
ur og leik flytjenda, sem síður en
svo ber að vanþakka. Ég hefði þó
satt að segja kunnað því betur, að
hinir ágætu leikendur hefðu flutt
einhver öndvegisverk, samin á
dönsku. Það hæfir dönskunni bezt,
sem samlð er af dönskum mönnum
og á dönsku, og hið sama má segja
um norsku, islenzku og sænsku. Á
norrænum hátíðum ætfi að gæta
þess að flytja verk yfirleitt á frum
máll sínu — móðurmálinu. Það er
auðvitað sök sér að flytja íslenzk
verk á dönsku, norsku eða sænsku
á hátíðum erlendís, þar sem áhoyr
endur skilja ekki málið, en að
flytja rammíslenzk verk á íslenzkrl
hátíð, fyrir íslenzka áheyrendur og
meira að segja i íslenzku þjóðleik
húsi á dönsku er heldur langt
gengið. Óneitanlega hefði verið
meira yndi að því á þessum stað og
stundu að heyra Reumert-hjónin
flytja eiithvert danskt öndvegis-
verk í stað siðasta þáttar Fjalla-
Eyvindar á dönsku — jafnvel þó að
hann væri á góðri dönsku og svo
afbragðsvel fluttur, sem raun bar
vitni. í dagskrána vantaði og alveg
islonzkt listafólk, sem flyttl ís-
lenzk verk, Einnig var þess sakn.
að, að englnn Finnl skyldi koma
þar fram — og ánægjulegast af
öllu hefði verið að sjá þar fær-
eyskt skáld eða listamann.
ANNARS er Norræna félagið i/vex'ti
og er þar vel að málum unnið á
ýmsan hátt. Félagatala hefur vaxlð
hröðum skrefum, nýjar deildir ver
ið stofnaðar víða um land og það
beitir sér fyrir margvíslegum menn
ingartengslum við frændþjóðirnar
iustan ála. Hins vegar er ekkl eins
mikil reisn á útgáfu félagsins og
áður var, og rit þau, sem félags-
menn fá nú, jafnast á engan hátt
við ritin Nordisk Kalender og Nor-
ræn jól, sem fyrr á árum komu út.
— ‘Hárbarður.
VÍÐAVANGUR
Vísir áhyggjufuliur
Vísir ræðir j gær um horfur
á því, a» Brefcar gangi í Efna-
haigsbandalag Evrópu, og leynir
sér ekki, að hann hefur þungar
áhyggjur af þeirri tregðu, sem
nú e'inkennir Bretia í þessu
máli. Stjór,narfIokkarnir hafa
látið svo sem þeir vildu athuga
á hlutlausan h'átt öll rök með
og móti þv| að ísland tengdist
EBE, en léti ekki uppi neinn
ákveðinn vilja í því efni að
sinni, hvað þ'á beittu áróðri fyr-
'ir því að við gengjum í EBE.
En hugur Vísis til málsins leyn-
ir sér svo sem ekki — hann o>g
aðstandendur hans eru fyrir
fnam ákveðnir í málinu. Vísir
segir í 'leiðara í gær:
„Aðild Norðurlandanna að
EBE mótast mjög af þátttöku
Breta í bandalaginu. Því er
eð’lilegt, að það valdi nokkurri
áhyggju í þeim löndum ef tví-
skinnungs gætir j afstöðu
Breta“.
Það leynir sér svo sem ekki,
að Vísir hefur treyst því, að
Bretar rynnu ótrauðir og hik-
laust inn í EBE, og svo igætu
fslendingar og aðrir Norð'ur-
landabúar elt þ'á og þyrftu ekk
ert að meta þetta eða vega
sjálfir. En er þetta hepipileg
afstiaða við athugun þessa
máls? Leiðir hún til hlutlausr-
ar og rökrænnar nið’urstöðu?
„Krónan gjaldgeng"
Vísir er drjúgur yfir því í
gær, að íslenzka krónan sé nú
orðin gjaldigeng í bönkum er-
lendis, þannig að menn geta
gengið með íslenzkan seðil inn
í erleiida banka og fengið hann
greiddan í gjialdmiðii viðkom-
andi Iands. Þetta hafi nú al-
deilis ekki verið hægt áður, oig
þetta sýni áigæti viðreis.narinn-
ar og tnaust útlendra á fjárm'ál
um fslands, segir Vísir.
En Vísir gleymir hinni raun-
verulegu skýringu þess.a máls.
Hún er sú, hve ísl. krónan er
orðin verðlítil. Það vissi svo
að segjia hvert einasta manns-
barn í landinu, að auðvelt væri
að gera íslenzka pen'inga selj-
anlega erlendis, VÆRU ÞEIR
HAFÐIR NÓGU ÓDÝRIR, væri
gengið fellt nógu mikið, og það
var einmitt það, sem „viðreisin.
ar“-stjór,nin gerð'i. Hún bauð
bana íslenzku krónuna fyrir
nógu lágt verð. En af því að
Vísir er bisniss-blað, ættu rit-
stjórar hans að vita, að það er
hægt að seija svo að segja hvað
>i sem er — jafnve'l erlendis —
ef verðið er haft NÓGU LÁGT.
Það væri meira að segja hægt
að selja 10 þús. eintök af Vísi
í Kaupmannahöfn eða LoiUdon,
ef verðið væri ekki hærra en
á úrgangspappír. Það var ekk-
ert afrek og ekkert þjóðráð,
sem stjórnin fann — aðeins að
verðfella sj'álfan sig nógu mik-
ið. Þess vegn/a er nú ísland orð
ið annað ódýrasta ferðamanna-
land j álfunni, eins og Mbl. hef-
ur upplýst.
„Stétt með stétt“
Eitt helzfca slagorð Sjálfstæð-
isfiokksins fyrir allar kosningar
er „stétt með stétt", og að hann
vi'lji umfram al'lt stéttafrið og
sé ,yallra stétta flokkur". Eitt
glöggt dæmi um það, hver hug
ur fylgi þessu máli er bréf, sem
Mbl. birtir fyrir nokkrum dög-
um, þar sem „húsmóðir" í
Reykjavík er látin senda bænd-
um tón’inn. Hér eru svolítil
sýnishorn úr pistlinum:
„Nú finnst mér, að tími sé
(Framhald á 12. síðu).
2
TÍMINN, laugardaginn 6. október 1962