Tíminn - 24.10.1962, Qupperneq 8

Bjarni Hjarnason
DOMNEFNDIR I IÞROTTU
Varla get ég ætlazt til, að Tím-
inn taki þessa grein, svo finnst
mér þetta karp okkar Harðar
Gunnarssonar orðið þýðingarlaust
og lélegt, enda hét ég því síðast I
að steinhætta, nema því aðeins,
að hann eða aðrir menn, héldu
því fram beinlínis, að verðlaun
fyrir íþróttir væru jafn rétthá
hvort sem þau væru dæmd í-
þróttamönnum af réttkjörnum
dómnefndum á réttum stað og á
réttri stundu, eða ákveðin og gefin
eftir dúk og disk af öðrum aðil-
um. Nú hefur það skeð, að H.G.
hefur gert hinum síðarnefndu
hærra undir höfði í þessu efni.
Svo sem vænta mátti hefur Hörð
ur lært nokkuð í þráttinu við
mig, svo sem það, að skyggnast
eftir heimildum. Þau vinnubrögð
eru hyggileg og lofsverð, meðal
annars vegna þess, að þau eru lík
legust til að leiða til lykta þrætur
og skoðanamun. Að vísu lætur
Hörður sér ekki segjast, Þótt hann
kynnist staðreyndum, sem vitna
gegn hans málstað og leggur þær
fyrir. í Tímanum 28. sept. s.l.
birti hann hrafl úr því, sem hann
nefnir „Yfirlýsing dómnefndar“
og prentuð sé í 213. tbl. Morgun-
blaðsins. Þetta er að forminu til
alls ekki yfirlýsing, heldur venju-
leg blaðagrein frá nafngreindum
dómnefndarmönnum, svar við
gagnrýni á dómarastarfi þeirra,
ritaðri af Jóni Hallvarðssyni lög-
fræðinema. Eins og komið er,
hpfði þessi grein átt ag liggja
milli hluta, en fyrst Hörður rifj-
ar hana upp, mun ég notfæra mér
hana, enda gefur greinin mikils-
verðar bendingar í ágreiningi okk
ar.
Hörður aflaði sér einnig ann-
arra heimilda, sem eru enn gagn
legri minum málstað. Það er sam-
talið við Ben. G. Waage, fyrrv. for
seta Í.S.Í. Til þess að auðvelda
þeim, sem kunna að lesa þessa
grein, birti ég samtalið hér. Verð
ég að treysta því, að ummæli Ben.
G. Waage séu efnislega rétt höfð
eftir honum.
í klausu Harðar í Tímanum eru
þau orðrétt þannig:
„Dómnefndin hafði litið öðrum
augum á veitingu konungsbikars-
ins en flestir gerðu á Þingvöllum.
Ben. G. Waage áleit ekki viðeig-
andi annað fyrir stjórn f.S.f., sem
staðið hafði fyrir glímunni (letur-
br. B.B.) en veita sigurvegaranum
makleg sigurlaun. Hann vann Því
að því í stjóminni og fékk sam-
þykkt allra stjómarmanna fyrir,
að svo yrði gert. Smíðaður var
fagur silfurbikar og á hann graf-
ið: „Sigurvegarinn í konungsglím
unni 1921.“ Hermanni Jónassyni
var síðan afhentur bikarinn.“
Þarna má sjá, svo að ekki verð
ur um villzt, hvernig stjórn Í-S.Í.
hefur snúizt við glímudómnum. —
Það voru þessi viðbrögð þeirra, er
stóðu fyrir glímunni og gagnrýni
Jóns Hallvarðssonar, sem neyddu
dómnefndina til að rita hennar
óskiljanlegu varnargrein í Morg-
unblaðið meira en hálfum mánuði
eftir að glíman var háð. Greinin er
?ajög óljós og sumar skýringar
rangar, eins og t.d. Það, að kon-
ungsbikarinn hafi komig á óvart.
Þetta er firra ein, sem verkar
á lesandann eins og afsökun á gerð
um hennar, þannig að hún hafi
ekki verið viðbúin. Axel V. Tuli-
níus sagði okkur glímumönnun-
um frá konungsbikamum áður en
við hættum æfingum og voru þá.
viðstaddir að minnsta kosti tveir
af væntanlegum dómnefndarmönn
um og annar þeirra var okkar aðal
— og f>eir aðilar, sem sjá umiþróttamótogkappglimur
leiðbeinandi. Auk þess ségir Jón lega heyrt ávæning af fyrir-
Hallvarðsson í grein sinni, sem ætlun Í.S.Í.. Hann segir í ádeilu-
birt var á fjórða degi eftir glím- grein sinni 2. júlí orðrétt: „Ég hefi
una orðrétt: „í byrjun glímunnar heyrt sagt, að Í.S.Í. ætli að veita
tilkynnti A. V. Tuliníus, að Hans . sigurvegaranum verðlaun einhvern
hátign konungurinn ætlaði að
veita ein verðlaun „bezta glímu-
manninum". Annarra verðlauna
gat hann ekki. Glímumönnunum
var tilkynnt fyrir glímuna, að úr-
slitadómi réði vinningafjöldi, þó
þvi a'ðeins, að glíman væri lýta-
laus“. (Leturbr. B.B.). Þannig far
ast Jóni orð. Þar sem formaður
Í.S.Í. A. V. Tuliníus segir þetta
í allra áheyrn fyrir glímuna, er
augljóst hvaða veganesti eða fyrir
rnæli dómnefndin hefur haft frá
þeim aðila, sem stóð fyrir glím-
unni, nefnilega stjórn Í.S.Í., um
veitingu konungsbikarsins. Enn
fremur segir í Morgunblaðsgrein
dómnefndar, að engar reglur hafi
verið settar um hann, þ.e. kon-
ungsbikarinn. Dómnefndin hafði
því algerlega frjálsar hendur um
matið á glímunni, byltur og lýti
bar henni að meta frá eigin sjón
armiði. Fremdi einhver glímu-
mannanna eitthvað í glímunni,
sem ekki var lýtalaust, var sá
hinn sami búinn að fyrirgera mögu
leika sínum til þess að hljóta einu
verðlaunin, sem glímt var um,
konungsbikarinn, þ.e. möguleika
til þess að verða sigurvegari, sbr.
ummæli Tuliníusar. Ekki þarf að
efa það, að Jón Hallvarðsson hafi ] var óánægð með dóminn, og
ritað afmælisgrein sína strax Þeg : reyndi að hafa hann að engu. (sbr.
ar hann kom heim, epda birt 2. ; áletrunin á bikar H.J.), að dómur-
tíma, en það er háðulegt og verður
að teljast sama sem engin verð-
laun, þar sem þess var ekki einu
sinni getið á staðnum" j.H. fer
svo nokkrum háðulegum orðum
um þessa fyrirætlun Í.S.Í. Þannig
talar glímumaður, verjandi H.J.,
um þetta mál.. Ég er honum alger-
lega sammála. Annars nefnir Jón
Hallvarðsson í grein sinni tvo
menn, sem hann telur að staðið
hafi framar í glímunni en G.Kr.G.
þegar á allt var litið.
Samtal Harðar og Ben. G. Waage
skýrir sig sjálft, ég læt það því
liggja milli hluta annað en það,
að á því sést, að stjórn Í.S.Í hefur
ætlað sér að hafa að engu dómara-
■störf réttkjörinnar dómnefndar,
sem hún sjálf hafði valið, án þess
þó, að fram kæmi kæra, sem tekin
væri til greina með því að ógilda
dóminn og láta G.Kr.G. skila aftur,
konungsbikarnum. Með því að líta, á Sauðárkróki, þann 30. september
yfir síðustu grein Harðar um þessa s.l. eftir stutta sjúkdómslegu.
liggur ljóst fyrir þetta: Að Björn Þórhallur Ástvaldsson,
stjórn Í.S.Í. stóð fyrir glímunni, e.ns og hann hét fullu nafni —
að þrír menn nafngreindir voru í var fæddur að Á í Unadal 6. nóv-
dómnefndinni, að dómnefndin var ember 1893, sonur hjónanna Ást-
ekki bundin af reglum um veitingu valds Björnssonar á Á og Óskar
konungsbikar'sins, að stjórn Í.S.Í. Þorleifsdóttur frá Miklabæ í Ós-
Hvor þessara manna er sá rétt-
kjörni sigurvegari í konungsglím-
unni að venjulegum og gildandi
reglum íþróttamanna eða hvernig
að konungsbikarinn var ákveðinn myndi íþróttamanna úrskurður
áffur en glíman hófst, sem verð- falla, þar sem aðeins einn maður
laun handa þeim glímumanni, sem 1 kæmi til greina sem sigurvegari?
réttileg dómnefnd dæmdi sigur- Við Hörður höfum báðir svarað
vegara. Það er einnig vafalaust, að þessu, en hvor á sinn hátt
sá aðili, sem stóð fyrir konungs- og þar við situr. Fyrir mér vakir
glímunni, stjórn Í.S.Í., réð ráðum eingöngu málstaður, en ekki ein-
sínum einhvern tíma eftir að kapp stakir menn. Enda hef ég aldrei
glímunni var lokið og ákvað annan gefið neitt upp um það, hvort mér
sigurvegara, lét einnig eftir á! hefur fundizt Þingvalladómurinn
smíða handa honum verðlaunagrip réttur, rangur eða vafasamur. Hitt
og afhenti hann, fáir vita hvenær j dylst engum, að óheilindi hafa ver
það var gert. 1 ið að verki í þessu tafli.
MINNING
*
Þórhallur Astvaldsson
frá Litlu-Brekku
Hann andaðist á sjúkrahúsinu
júlí, né heldur hitt, að hann, svo
glöggur maður, hafi munað rétt
það sem Tuliníus sagði enda and-
mælir dómnefndin þessu ekki í
svargrein hennar 15. júlí. Dóm-
nefndin gerði athugasemdir við
eina eða tvær glímur og þó ag eng
um okkar væri vikið úr glímunni
er ekki þar með sagt, ag allar
glímurnar hafi verið lýtalausar að
skoðun dómnefndar. Svo skeður
það, svo sem sjá má af ummæl-
um B.G.W. í samtalinu við Hörð
og að framan er prentað, að stjórn
Í.S.Í. snýst harkalega móti dóm-
nefndinni, þrátt fyrir vissar bend
ingar, sem hún sjálf hafði gefið
dómnefndinni um það, að glíman
yrði að vera lýtalaus til þess að
ekkert drægist frá vinningafjölda
og bersýnilega boðar það fljótlega,
en þó eftir glímuna og uppkveð-
inn glímudóm, að hún muni velja
annan sigurvegara og veita honum
verðlaun að eigin geðþótta. Eftir
þessu að dæma- svo og því, sem
inn var samt ekki ónýttur þar eð
engin kæra kom fram, dómur
réttra aðila stóð því óhaggaður
eftir sem áffur, að stjórn Í.S.Í. gaf
H.J. bikar með áletrun löngu
seinna en glíman var háð, og kveð-
inn var upp löglegur glímudómur
um það, hver skyldi hljóta kon-
ungsbikarinn, þ.e. sigurverfflaun-
in. —
Hversu mikið sem það er að eiga
silfurbikar gefinn af stjórn Í.S.Í.,
„sem staffið liafffi fyrir glímunni“,
tekur sá bikar aldrei hliðstætt
verðlaunagildi eins og konungsbik-
arinn, sem veittur var af löglegri
dómnefnd. Hins vegar er sjálfsagt
öllum heimilt að gefa verðlaun sér
til gamans, en áletrun á slíka
muni má ekki falsa. Til þess að
bæta úr 40 ára gamalli skyssu
stjómar Í.S.Í., ræð ég H.G. til að
koma því til leiðar við B.W.G. og
H.J., að bætt verði á bikar H.J.,
sem stjórn Í.S.Í. gaf honum, sam-
landshlíð. Móður sína missti hann
fárra daga gamall og var þá kom-
io í fóstur til Þorleifs, móðurbróð
ur síns, Þorleifssonar bónda á
Miklabæ og konu hans, Elísabetar
Magnúsdóttur. Þar ólst hann upp
tii fullorðinsára. Munu fósturfor-
eldrar hans hafa reynzt honum
mjög vel, enda minntist hann
þeirra ætíð sem góðra foreldra.
10. september 1915 kvæntist Þór-
hallur eftirlifandi konu sinni,
Helgu Friðbjarnardóttir frá
Brekkukoti ytra í Blönduhlíð,
hinni ágætustu konu. Fyrstu fimm
hjúskaparárin voru ungu hjónin
í húsmennsku, 4 ár á Bakka í Við-1 um varð 12 barna auðið og eru 11
víkursveit og 1 ár á Miklabæ. Ár-1 þeirra á lífi. Barnabörnin eru orð-
ið 1920 fluttu þau að Hofgerði á j in 43 og barnabarnabörn 2. Tvö
Höfðaströnd og bjuggu þar 11 ár. I gamalmenm dvöldu um skeið á
Síðan 6 ár í Hvammkoti í sömu heimili þeirra. Tengdamóð'ir Þór-
sveit. Þá keypti 'Þórhallur Litlu- halls, Anna Jónsdóttir, og Guð-
Brekku árið 1937 og bjó þar til mundur Jónsson — gamall ein-
érsins 1953. Brá hann þá búi, seldi stæðingur síðustu 20 árin blind-
jörðina og keypti lítið íbúðarhús ur. Reyndist Þórhallur þessum
að Hofsósi, þar sem þau hjónin gamalmennum sem ástríkur son-
áttu síðan heimili. Hafa þau því ur, enda voru þau honum mjög
dvalizt á Höfðaströnd í 42 ár. þakklát fyrir allar ánægjustundirn
Ben. G. Waage segir við H.G., er kvæmt frásögn B.G.W. í samtalinu
PTTn O-ÍÁ '---T C1 T Vrrrí; _ • * TT'J.-'V , . .v. _ . ,
svo að sjá, sem stjórn I.S.I. hafi
orðið smeyk við skoðun áhorfenda
á glímudómnum og þess vegna
farið að kukla við að sefa þá ó-
ánægðu.
Dómnefndin, sem var í sínum
við Hörð, þessum orðum: að dómi
stjórnar Í-S.Í., þar með bæri bik-
arinn með sér sannleikann um aBa
hans framtíð.
Annað í grein Harðar en ég hef
, ,, ,,,. , , _ nú tekið til athugunar, læt ég eiga
fulia retti, hefur að sjalfsogðu sig> enda yar eitt og annað f rök.
gefið einkunn fyrir hverja glímu,
byggða á byltum og lýtum, og svo
að lokum veitt konungsbikarinn
þeim manni, sem hæsta einkunn
hlaut. Svo erum við Hörður með
barnalegt Þref um það hvort sá
maður sé sigurvegari eða einhver
annar maður!
semdafærslu hans, sem ég alls
ekki skildi, og það má mikið vera,
ef svo hefur ekki verið með fleiri
menn. Það, sem við Hörður höfum
deilt um, mætti orða í þessum
spurningum: Eru það dómnefndir,
sem ákveða hvaða íþróttamenn
„ ,, , ., . hljóta verðlaun eða gera það aðrir
1 r,?,°nUn®^lm?n var 28^• júní: agilar, t.d. þeir, sem sjá um
1921, grein Jons Hallvarðssonar íþrgttarnót eða kappglímu? Geta
var birt 2. juli, svargrein d°m-1 munir! sem ákveðnir eru og gefnir
nefndar kom ekki fyrr en 15. juh ef(ir að iÞróttamóti er lokig, tekið
S- 1 u w' vafalaust enn þa i]dj s.em fullgild yerðlaun móts-
semna. Þo hefur stjorn Í.S.Í. senni- ■ ,
lega rætt það mál fljótlega eftir
glimuna á Þingvöllum. Eitt er víst, í þessu ágreiningsmáli okkar. erfiðleikum lífsins, svo að til fyr-
að Jón Hallvarðsson hefur fljót- Harðar er það óyggjandi og víst, i irmyndar mætti teljast. Þeim hjón
Vorið 1921 fluttist ég að Hofi,
r.æsta bæ við Hofsgerði. Við Þór-
ballur höfðum því verið nágrann-
ar óslitið síðan og á.tt allmikil
samskipti. Þórhallur var einn
þeirra manna, sem gott var að
kynnast, gott að vera með og gott
að minnast. Hann var vel gerður.
greindur og drengur góður, glað-
lyndur bjartsýnismaður, öllum vel
viljaður Afburðaduglegur, jafn-
vígur til sjos og lands, vinnufús
og greiðvikinn og því mjög eftir-
sóttur verkmaður Minnist ég nú
hér með þakklæti margra starfs-
stunda hans í mína þágu. Með
honum var ánægjulegt að vinna og
til hans goít að leita. Ung að
árum stofnuðu þau Þórhallur og
Helga heimili — svo að segja efna
laus, en rík af lífshamingju og
trú á framtíðina Þeim tókst líka
ótrúlega vei að sigrast á öllum
ar, sem hann veitti þeim með sinni
hpurð og nærgætni, m. a. notaði
hann hverja frístund sína til að
lesa fyrir þau og skrafa við þau,
en slíkt kunnu þau vel að meta
Að ofanrituðu má sjá að heimili
Þórhalls varð fljótt þungt og full
komið afrek tel ég, að Þórhallur
þurfti aldrei opinbera aðstoð að
þiggja. Að emhverju leyti munu
tvær dæturnai hafa alizt upp hjá
vina- og venziafólki í Óslandshlíð
Þórhallur og Helga hafa haft mik-
ið barnalán. Börnin eru greind og
rr.jög mannvænleg Komust líka
snemma til broska og hjálpar for-
eldrunum og urðu þeim til ómet-
anlegrar ánægju og aðstoðar.
Þau. sem náðu fullorðinsaldri,
eru: Elísabet. gift Bjarna Helga-
sjmi, sjómanni Garði í Gerðum.
Ósk, gift Frímanni Þorkelssyni,
verkamanni, Garði í Gerðum. Frið-
björn, kvæntur Svanhildi Guðjóns
Framhald á bls 13
8
T I M I N N, miffvikudagurinn 24. okt. 1962
t 4