Tíminn - 20.01.1963, Blaðsíða 6

Macmillan — hvar endar þessi ganga?
Sökudólgar meðganga
Talsvert er rætt um játn-
ingar þeirra Bjarna og Ólafs,'
að þeim hafi gjörsamlega
mistekizt að stöðva dýrtíðina
og árangur viðreisnarinnar
sé þvi í háska.
I raun og veru eru þessar
játningar næsta ómerkilegt
fyrirbæri. Það hefur löngum
verið háttur gamalla og
reyndra sökudólga að játa á
sig yfirsjónir — vel að
merkja, þegar allir víta að
þeir hafa framið þær, sann-
anir fyrir því eru borðleggj-
andi og tilgangslaust er að
þræta lengur.
Venjulega reyna sökudólg
amir um leið að næla sér í
álitsauka fyrir „hreinskilni“
og „sannsögli". Það brást
heldur ekki í þetta skipti. —
Ólafur hafði þann formála
fyrir játningunni, að hann
ætlaði að segja þjóðinni satt!
og „játa hreinskilningslega“
o s-frv.
Hið furðulega við þessa
játningu, auk þess sem siðar
verður sagt, er hvað hún kem
ur seint. Hve lengi sökudólg-
arnir hafa þrætt fyrir aug-
ljósar sannanir ,er blöstu við
hverjum manni. — Sýnir
þetta hvað mennirnir eru for
stokkaðir.
Talað í fljótræði
Þær játningar, sem eru
miklu markverðari, eru venju
lega talaðar af forystumönn-
um Sjálfstæðisflokksins í fljót
ræði. Þær birtast aldrei nema
einu sinni í blöðum eða ræð-
um. Það er reynt að láta þær
gleymast. — En af þeim má
mikið læra.
Þegar Ólafur sagði í sam-
bandi við lögfestingu „við-
reisnarinnar", að sig væri far
ið að dreyma um hina „gömlu
góðu daga“, lýsti hann „við-
reisninni“ og tilgangi hennar
óvart betur en í öllu því, er
hann hefur um hana sagt síð-
an.
Tilgangurinn með „viðreisn
inni“ er að skapa hér fá-
menna, ríka auðmannastétt,
sem helzt sé alls ráðandi, eins
og í „gamla, góða daga“. —
Ríkisstjórnin talar auðvitað
ekki um það, að hún hefur
komizt talsvert áleiðis í þessu
efni. Enda var 'það frá upp-
hafi höfuðtilgangurinn.
En alveldi kaupmangar-
anna yfir þjóðinni tekst íhald
inu naumast að halda lengi,
nema þvf t,akist að innlima
land og þjóð í hið erlenda
veldi kapítalista, sem er vold
ugra en hið Islenzka. Kapítal
isminn er alþjóðlegur eins og
kommúnisminn.
Yfirlýsingin einstæða
' En fyrst við erum að rifja
upp játningar og yfirlýsing-
ar, sem eru markverðastar
vegna þess, að þær eru gefnar
í fljótræði, má ekki gleymast
sú, er Ólafur Thors gaf í lolc
hvatningarræðu, er hann
flutti á landsfundi Sjálfstæð-
ismanna fyrir nokkrum ár-
um. Þetta mun hafa verið um
leið og hann kvaddi lands-
fundarmenn og var því merg
urinn í þeirri andlegu fæðu,
sem þeir voru mataðir á. Yfir
lýsingin var þessi kenning:
„Við berjumst fyrir eigin
\ hag, fyrir hag flokksins
og fyrir hag þjóðarinnar”.
Svoná Iítur boðskapurinn
út þegar leikaraskapnum er
sleppt og talað blátt áfram —
óvart. — í þessum boðskap
fellst rauði þráðurinn í öllu
starfi íhaldsins- Ef menn hafa
þessa vfirlýsingu í huga, geta
menn séð í' gegnum allan
leikaraskap þess Sérhver at-
höfn íhaldsins verður auðskil
in, eins og opin bók.
íhaldsreglan
Það er haft eftir valdamikl
um og óprúttnum íhaldsþing
manni „að maður eigi að
reyna að komast í stjórn hve
nær sem nokkurt tækifæri
gefst, og sitja í stjórn svo
lengi sem sætt er“.
Hvort stefnan, sem fylgt er,
sé þjófiinni til blessunar á
ekki að ráða neinum úrslit-
um. Þessi íhaldsregla verður
mönnum auðskilin þegar hún
er athuguð við kastljós af yfir
lýsingu Ólafs: Fyrst eigin hag
ur, næst flokkurinn, síðnst
þjóðin.
Nýsköpunarstjórnin
Mörgum er nú ljóst, að ný-
sköpunarstjórnin, sem sat
1944—46, var mynduð til að
skipta stríðsgróðanum, eftir
relunni: „Við berjumst fyrir
eigin hag“ o.s.frv. — Þessi
stjórn sálaðist á óvirðulegri
hátt en dæmi eru til. — Sam-
starfsflokkurinn — kommún-
istar, — ráku Ólaf og Bjarna
og fleiri ihaldsmenn út úr
Sjáhstæðishúsinu eins og bú-
fé. Úti tók á móti þeim hópnr
kommúnista, sem lagði á þá
hendur. Tókst. lögreglunni að
bjarga þeim Ólafi og Bjarnn
undan á flótta, og áttu þeir
fótum sfnum fjör að launa.
Kommúnistar slit.u svo sam
starfinu um ríkisstjórn — En
í rétta 100 daga gekk Ólafur
á eftlr þeim að koma aftur
með sér í ríkisstjórn. Hann
sagði að stjórnarslitin væru
! „þjóðarógæfa". — En þjóðar-
ógæfa heitir það á pólitísku
| máli íhaldsins, þegar það
missir völdin og tækifæri til
að mata krókinn, sbr. „Við
berjumst fyrir eigin hag“. —
Þetta dæmi sýnir og hvernig
öll sjálfsvirðing hverfur, þeg-
ar þarf að svala þeim þorsta,
að ná völdunum til þess að
geta uppfyllt óskirnar í fyrsta
og öðrum lið yfirlýsingarinn-
ar einstæðu.
íhaldssiðfræði
íhaldsforkólfarnir og blöð
þeirra hafa tugum sinnum
ráðizt á Hermann Jónasson
fyrir það að hann baðst lausn
ar fyrir stjórn sína 1958 — án
bess að leggja tillögur sínar
í efnahagsmálum fyrir Al-
þingi til synjunar, eða sam-
þykkis.
Nú veit öll þjóðin, að H J.
hafði gert þá samninga við
vinnustéttirnar, að gera ekki
ráðstafanir í efnahagsmálum.
án samráðs og samstarfs við
bær. — Að leggja þær tillöa'-
ur í efnahagsmálum fyrir Ai-
þingi, sem Alþýðusambands-
þing hafði ekki aðeins neitað
að fallast á, heldur neitað um
frest, til að ræða, hefðu verið
grómtekin svik á beim samn-
ingum, sem Hermann Jónas-
son hafði gert við vinnustétt
irnar. í þessum árásum birt-
ist því enn einu sinni sið-
gæði íhaldsins.
Lærdómar
Skal nú aftur vikið að játn
ingu þeirra Bjarna og Ólafs,
sem spjall þetta hefst á.
Þeir segja, að þeim hafi mis
tekizt að halda dýrtíðinni í
skefjum.
Hversu margir skyldu vera
svo auðtrúa ,að þeir trúi því,
að það hafi nokkurn tíma
verið takmark þessara manna
að stöðva dýrtíðina. Hvernig
á að stöðva dýrtiðina með því
að beita á samvirkan hátt qll
um þeim aðferðum, sem eru
bezt fallnar til að magna
hana: Tvöföld gengisfelling
og ofan á það vaxtaokur og
óbeinir skattar (aðflutnings-
gjöld, söluskattar o.fl) meiri
en dæmi eru til.
íhaldsforkólfarnir, sem
beita þessum aðferðum, eru
ekki þeir bjánar, að þeim
detti í hug að dýrtíðin stöðv-
ist með þessum aðferðum —
heldur þvert á móti-
Yfirlýsingin um að nú ætti
að stöðva dýrtíðina, var gef-
in 1 upphafi „viðreisnarinn-
ar“ bara vegna þess, að það
er það sem flestir þrá, — vin-
sælt með þjóðinni.
Nú koma þeir Ólafur og
Bjarni og „játa“ að þeim hafi
„mistekizt”. Haldá landsmenn
þá, að það hafi verið tilvilj-
un að þeim hefur „tekizt“ að
skapa hér á landi óðadýrtíð,
sem er paradís braskaranna.
— Gerir hina ríku ríkari og
hina fátæku fátækari.
Aldrei í sögu þessarar þjóð-
ar hefur verið auðveldara en ♦
nú að mata krókinn sam-
kvæmt reglunni „Vjið berj-
umst fyrir eigin hag“.
„Setið meðan sætt er”
Af þeim ástæðum, sem
greint er hér á undan ,er nú
fylgt reglunni að „sitja með-
an sætt er“, — þótt öll kosn-
ingaloforð um bætt lífskjör
og stöðvun dýrtíðar hafi ver
ið svikin. — Það var heldur
aídrei meiningin að bæta lífs
kjörin eða stöðva dýrtíð —
heldur að gera boðskap lands
fundarræðunnar að veru-
leika.
Þeim árangri hefur ,,við-
reisnin“ vissulega náð. Hún
hefur gert þá ríku ríkari og
hina fátæku fátækari, og
skapað hér meira misræmi í
eignaskiptingu og launakjör-
um en áður hefur þekkzt Hitt
að stöðva dýrtíðina, hefur
henni misheppnazt, enda
aldrei ætlazt til þess. Og þann
íg verður þetta áfram, ef „við
reisnarstefnan" drottnar á-
fram. Óðaverðbólgan mun
magnast, braskið mun auk-
ast. auðurinn færast meira og
meira á fáar hendur. íhaldið
mun vissulega „sitja meðan
sætt er“, meðan það fær krat ‘
ana til að stvðia sig. hvað
sem líður allri óðaverðbólgu
og dýrtíð
T í M I N N, sunnudagur 20, janúar 1963. —
6