Tíminn - 02.02.1964, Blaðsíða 2

Tíminn - 02.02.1964, Blaðsíða 2
Laugardagur, 1. febrúar NTB Aþenu: — Stjórnir Grikk lands og Tyrklands liafa fallizt á málamiðlunartillögu Breta og Bandarikjamanna um, að send- ur verði lögregluher Nato-ríkj- anna til Kýpur. Sá her skal lúta brezkri stjórn. NTB-Pasadena. — Bandaríska geimskipið Ranger VI mun hitta tunglið kl. 8,14 í fyrramál ið að íslenzkum tíma, um 16 km. frá þeim stað, sem upp- haflega var áætlaður. NTB-Kuala Lumpur: — Stjórn Malaysíu hefur ákært Indónesíu fyrir að hafa brotið flughelgi Norður-Borneó, sem er meðlimaríki Malaysíusam- bandsins. Dreifðu indónesískar- flugvélar flugmiðum yfir bæ- ina þar. NTB-Algeirsborg: — U Thant, framkvæmdastjóri Sameinuðu þjóðanna, kom í dag til Algeirs- borgar frá Rabat, höfuðborg Marokkó. Alsír er annað landið, sem hann heimsækir í ferð sinni um Afríku. Hann var út- nefndur heiðursborgari Algeirs borgar í dag. NTB-Brussel: — Læknaverk- fallinu í Belgíu, sem hefjast átti á þriðjudaginn, hefur verið aflýst. NTB-Moskva: — Sovézki morðinginn Vladimir Jonesjan var tekinn af lífi í dag. Hann hafði myrt þrjá drengi og tvær konur. með öxi. Meðsek var ballettdansmærin A. Dimitri- eva, sem var dæmd í 15 ára fangelsi. NTB-Frankfurt: — Dr. Karl Mengele, síðasti yfirlæknirinn í Auschwitz, hefur fengið ríkis. borgararétt í Paraguay. Hann notaði fjölda barna og kvenna sem tilraunadýr, og framdi á þeim uppskurði, sem leiddu til dauða. NTB-Helsingfors: — Náðst hefur samkomulag í hinni löngu deilu milli finnsku stjórn arinnar og opinberra starfs- manna. Samningurinn er til tveggja ára, og er launahækk- unin á þeim tíma 9,8%, auk vísi tölutryggingar. NTB-Washington: — Fasta- ráð OAS mun koma saman á ný 4. febrúar og Ijúka umræðun- um um ákæru Panama á hend- ur Bandaríkjamönnum, um ár- ásarstefnu og kúgun. NTB-Washington: — Helztu stórblöð heimsins ræða blaða- mannafund de Gaulle í forystu greinum sínum, og telja, að á- kvörðun hans um að viður- kenna Rauða-Kína ætti ekki að hafa slæm áhrif á sambúð vest- urveldanna. NTB-Saigon: — Khanh hers- höfðingi, hinn nýji leiðtogi í S.Víetnam, sagði í dag, að Bandaríkin myndu nú, sem áð- ur, viðurkenna byltingaráðið, þótt nýir menn væru komnir í það. A FÖRNUM VEGI Þegar söltunarstúlkan verður að tveim vélum NÚ ER mikið talað um tækni og vinnuhagræðiligu í fiskiðnaði lands manna og sýnist mörgum sem ekki sé þar allt sem bezt gert. í fisk iðnaðinum er ekki starfandi nein opinber stofnun, hliðstæð Iðnað- armálastofruninni, sem getur hvatt og stutt eigendur fiskivera í véltækni og vinnuhagræðingu í fyrirtæki sínu. Samkeppni í iðngreinum byggist á því, að einn aðili getur fengið sér vélar eða hagað starfsemi í fyrirtæki sínu þatnig, að hann hefur minni tilkostnað við fram- leiðsluna heldur en keppinautur hans og hefur því betri aðstöðu við að koma vöru sinni út á hag- stæðu verði. Þetta gildir einnig um samkeppni íslcmzkra fyrirtækja við erlend. Ef við getum framleitt út- flutningsafurðir okkar á ódýrari hátt en keppinautarnir, erum við cfan á, en annars ekki. Ef allur tilkostnaðurinn verður meiri ein hcimsmarkaðsverðið, hefur ríkið venjulega orðið að hlaupa undir bagga með uppbætur og styrki, og framleiðendurnir hafa reynt að halda laununum niðri. En þessar leiðir eru landsmörxnum gagnslaus ar til frambúðar. Ekkert nema auk in tækni og hagræðíng geta skapað trygga samkeppnisaðstöðu, sam- hliða góðum fífskjörum almenn- ings. Sá fiskiðnaður, sem er einna frumstæðastur, er síldarsöltuni’n. Vinnubrögðin við síldarsöltun eru í stórum dráttum hin sömu og á tímum Hansakaupmanna og hafa ekkert breytzt síðan um aldamót- mót. Flestir (slendingar hafa tekið þátt í eða séð síldarsöltun og orð ið vitni að hinni óhemjulegu vinnu og tvíverknaði, sem þar er fram- inn. Um daginn var í fréttum minnzt á rússneska niðurlagningsvél, sem saltar niður í 30—40 tuiinur á klukkutímann. Að vísu kom þar upp sá misskilningur, að vélin ynni öll störf söltunarstúlkunnar, en það er ekki rétt, véiiln haussker hvorki né slóðdregur, heldur salt- ar bara og leggur niður í tunnur. En i því sambandi er athyglis- vert, að til eru vélar, sem haus- skera og slógdraga síldina, og vél- ar eru til fyrir öll einstök störf við síldarsöltun. En þær eru yf- irleitt ekki notaðar. Við skulum lýsa stuftlega vinnu brögðum á söltunarstöð, þar sem skipulagt er af viti en ekki út í loftið eins og nú er gert alls stað- ar. Frá skipshlið fer síldin á færi- bandi í flokkunarvélar, sem flokka síldina i mismunandi stærðir og fleygja úrganginum. Flokkunarvél ar eru til og eru meira að segja framleiddar hér. Stálviranslan h.f. í Reykjavík hefur smíðað um 30 slíkar vélar frá haustinu 1962. — Ein þessara véla hefur verið notuð hjá Vinnslustöðlnni í Vestmanna- eyjum og flokkar hún 70 tunnur á klukkustufnd, og geta þá fróðir menn lagt saman og reiknað út vinnusparnaðinn. Erlendis hafa verið smíðaðar vél- ar, sem hausskera og slógdraga. — Erfiðasta vandamálið eraðláta þess ar vélar eiga við misstórar síldarog skera þær samt rétt. Þegar síldin hefur verið flokkuð áður, mlrnnk- ar þessi vandi. Slíkar vélar hafa komið hingað tll lands. Þessar vél- ar vinna hluta verks söltunarstúlkn anna. Síldin kemur í skurðarvélarn ar beint úr flokkunarvélinni og fer úr þeim beint í þrær. f þriðja tölublaði Ægis árið 1960 er grein um síldveiðarnar sunnan lands eftir Gunnar Flóvenz, og mimist hann þar m. a. á sérstak- lega gerðar pækiiþrær, þar sem síldin saltast á eðlilegan hátt. — Þessar pækilþrær eru ekki stærri en svo, að lyftivagn getur eklð þeim og staflað á lager, þar sem þær eru geymdar þær 4—5 vikur, sem síldin er að verkast. Segir Gunnar, að meðan verkun fari fram þurfi ekki að kosta annarri vinnu til síldarSnnar en að hræra í pækllnum í kerunum með léttri og færanlegri dælu einu sinni eða tvisvar á dag og hafa jafnframt eft irlit með styrkleika pækilsins. Þegar sfldin er fullverkuð, er þrémum ekið á lyftara þangað sem síldinni er pakkað i þær umbúðir sem hún er flutt í úr landi. Ef síldin er flutt út í tunnum eins og nú er gert, er hægt að láta rússnesku niðurlagnSngarvélina pakka henni niður. Þessari vél var fyrst lýst hér í áðurnefndri grein í Ægi. Vélin er þannig gerð, að jturvnurnar eru látnar standa á hristara og jafnast þá síldin í tunn unni jafnóðum, sem hún fyllist, og fer vel um síldina, þótt hún sé ekki í röðum eins og nú er haft, þegar handsaltað er niður. Svo getur að sjálfsögðu verið, að betri ílát komi til sögunnar en tunnurn- ar gamalkunnu. Þannig er öll vinnan fram- kvæmd í vélum frá skipshlið og þangað tii síldln er tilbúin til út- flutnings. Þar koma við sögu flök unarvél, hausskurðarvélar og nið- urlagningarvéi og flutninguriein fer fram á færibcmdum og með lyft urum. Slík söltunarstöð þarf að- eins fámennt, fast starfsllð. Auk þess má benda á, að miklu flókn- ari hlutir en síldarsöltuin eru fram kvæmdir með vélum. Það er hrollvekjandi að heim- sækja síldarplön og sjá, hvernig allt er gert enn í höndunum eins og í gamla daga. Skipverjar ýta þungum vögnum á feinum með- fram söltulna.-kössunum og lóta síldlna renna úr vögnunum á kass- ana. Ekki er einu sinni notað véla- afl við að draga vagnana. Stúlkurn ar skera og salta í höndunum niður í tunnurnar. Síðan hefst mikil vinna við tunnurnar meðan síldin er að verkast í þeim. Og svo er stöðugt verið að pækla síldina og færa tunnurnar til og stafla þeim. Loks þarf oft að endurflokka og pakka síldinni aftur að haustinu. Framkvæmdastjóri plansins þarf að spá fyrir fram um síldar- vertíðina eins og nú er ástatt. — Hann þarf að kaupa tunnur fyrir fram; hann þarf að ráða söltunar- fólk fyrir fram og upp á launa- tryggtngu. En hann veit ekkert, hvort hann fær yfirleitt nokkra síld. Með því að belta sjálfsagðri tækni, sem notuð er í öðrum iðn- greinum en fiskiðnaði, þarf hann síður að spá fram í tímann. Þá er hann heldur ekki eins bundinn af hinum mikla vinnuaflsskorti, sem nú ríkir. Hann hefur tlltölulega fámennt og fast starfslið, sem að- allega vinnur við vélarnar og fylg- ist með, að þær vinni rétt og séu í góðu lagi, og hann getur borgað þessu starfsfólki betra kaup. Auðvitað eru fleiri grcinar fisk iðlnaðar illa skipulagðar og sömu- leiðis sum útgerð, aðallega togara- útgerðin. Það er ekki bara í sölt- uninni, sem úrelt vinnubrögð eru notuð. En ég vona, að lýsingin hér á síldarsöituninni hafi gefið nokkra hugmynd um, hve óheyri- lega lokaðir við erum fyrir fram- förum á þessum sviðum. Jónas Kristjánsson. BILA- ÁKLÆÐI HHfið áklæðinu í nýja bílnum Endurnýið áklæðið í SUS SC gamla bílnum MjB B BJBw KrV JF Framleiðum áklæði í * * allar árgerðir og Hringbraut 121 tegundir bíla Sími 10659 \ SAMA STAÐ Til mótorviðgerða Stimpilstangir Mótorlegur Ventlar Stýringar Gormar Fóðringar Bullur Egill Vilhjálmsson h.f. Laugavegi 118, sími 22240 ALLT Svefnsófar RÝMINGARSALA Seljum næstu daga NÝJA vandaða eins og tveggja manna svefnsófa með 1500,- kr. afslæfti. Nýir gullfallegir aðeins kr. 1950,— svefnbekkir Einnig mjög vandað notað sófasett yfirdekkt og lagfært á að- eins kr. 7000,- (kosta ný 17.000 kr.). Sendum gegn póstkröfu- Sófaverkstæðið Grettisgötu 69 Sími 20676 SÍMi 2 4 1 13 Sendibílastöðin h.f. ■OfauoiÓ JZattoa KroSí fvimerkin KLÍIBBFUNDUR NÆSTI Klúbbfundur Framsókn armanna verSur haldinn mánudag- inn 3. febrúar kl. 8,30 aS Tjarnar- götu 26. Frummælandi verður Björn Pálsson alþingismaður. — Mætið vel. — Nefndin. F.U.F. í Hafnarfirði AÐALFUNDUR FUF í Hafnar- firði verður haldinn í dag 2. febrúar að Norðurbraut 19 og hefst kl. 16. Dagskrá: Venjuleg aðalfundarstörf. — Stjórnin. FUNDUR í FRAMHtRJA FUNDUR í FRAMHERJA, fé- lagi launþega, verður haldinu á sunnudag kl. 2,30, Tjarnargötu 26. — Bjöm Guðmundsson borgarfull trúi mætir á fundinum. Félagar eru beðnir að fjölmenna og taka með sér nýja meðlimi. — Stjómin. TÍMINN, sunnudaginn 2. febrúar 1964 — 2

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.