Tíminn - 05.08.1964, Blaðsíða 8

I
Rl
Viðtal við séra Pál Pálsson, sóknarprest í Vík
Allt eru þetta dauðlegir
menn, er þarf nast Huðs
Séra PÁLL PÁLSSON
Þann 8. marz síðastliðinn
fóru fram prestskosningar í
VUturprestakalli, sem fyrr á
árum nefndist Mýrdalsþinga
prestakall'. Það var aðeins einn
prestur, sem sótti um embætt
ið, séra Páll Pálsson, en hann
var búinn að þjóna Víkur-
prestakalli í eitt og hálft ár.
Það er kunnugt, að þessi prests
kosning hefur vakið óvenju
mikla athygli um land allt,
enda sagði Ríkisútvarpið, að
Ihér væri um einstæða kosn-
ingu að ræða. Kosningar hafa
verið sóttar af miklu kappi i
þessari sýslu eins og allir vita,
en það á fyrst og fremst við
um stjórnmálaflokkanna. Samt
hefur enginn þe'irra náð því
líkri kjörsókn eða fylgi sem
séra Páll. Við lýðveldiskosning
arnar 1944 varð kjörsóknin hér
100% eins og kunnugt er, en
þá var hvorki stjórnmálaflokk
ur né einstaklingur í kjöri.
Maður hafði það á tilfinning-
unni við framboð séra Páls eins
og nú er líka komið á daginn,
að framboð hans er sterkasta
framboðið, sem hér hefur kom
ið fram. Líklega hefur enginn
stjórnmálaflokkur og enginn
einstaklingur nokkru sinni feng
ið þvílíkt fylgi í kosningum
á íslandi sem séra Páll, er
hann hlaut allt að því 100%
kjörfylgi. Maður fann alveg
sérstaka stemningu við þessar
kosningar. Þegar aðeins einn
prestur er í kjörí, segir fólkið
venjulega sem svo: Hann er
bara einn og fær þetta hvort
sem er, svo að ég þarf þá
ekkert að vera að koma og
kjósa! Þegar viðhorfið er
svona, liggur kjörsóknin oftast
niðri og kosningin er ólögmæt.
En Fþessum kosningum var
viðhorfið annað. Nú voru
menn sameínaðir og jafnvel
þeir kusu prestinn, sem aldrei
höfðu viljað kjósa prest áður.
Og gamla fólkið, haltir, veikir
og blindir, sem stjórnmálaflokk
arnir hafa ekki nærri alltaf
getað fengið á kjörstaðina,
núna kom þetta fólk til þess
að kjósa séra Pál og hvarvetna
heyrði maður andann í fólkinu,
þar sem það dreif á kjörstað-
ina strax og opnað var. Hið
einstaklega vinsamlega hugar-
far fjöldans tíl prestsins leyndi
sér ekki: í dag gerum við kosn
ingu prestsins sem glæsilegasta.
Menn komu meira að segja
, frá afskekktustu bæjum presta-
Ikallsins og einnig voru clæmi
þess, að fólk statt í Reykja-
vík kæmi til Víkur tíl þess að
kjósa.
Ég þóttist vita, að lesendur
Tímans mundu hafa ánægju af
að lesa um þennan eftirtektar-
verðasta kosningasigur, sem
einn maður hefur unnið á ís-
landi, svo að ég fór á fund
hins nýkjörna prests og átti
við hann það viðtal, sem hér
birtist á eftir. En varðandi
kosninguna og manninn sjálf-
an, ætla ég að rifja þetta upp.
Á kjörskrá voru 362 kjósendur,
en 302 greiddu atkvæði. Af
þessum 60, sem ekki greiddu
atkvæði, voru 50 manns fjar-
verandi í útverf, við nám eða
önnur störf og gátu því ekki
neytt atkvæðaréttar síns. Prests
kosningalögin eru líka svo göm
ul og úrelt, að þeir, sem ekki
eru heima, þegar kosið er,
mega ekki kjósa annars stað-
ar, sem hins vegar er leyfilegt
í öllum öðrum meiri háttar
kosningum. Það kvisaðist líka
fljótlega út, að sumt af þessu
fjarverandi fólki hafði sam-
band við næsta prest og jafn-
vel biskupsskrifstofuna til þess
að fá að kjósa þar, en var að
sjálfsögðu sagt, að slíkt væri
ekki hægt, lögin Ieyfðu það
ekki. Þetta ættu þeir að at-
huga, sem vilja gera réttlátar
breytingar á prestskosningum.
Þessir 10, sem voru heima, en
greiddu ekki atkvæði, voru
flestir það háaldraðir, veíkir
eða á annan hátt forfallaðir, að
þeir gátu ekki kosið. Séra Páll
hlaut 285 atkvæði, en 17 seðlar
voru auðir. Það má því segja,
að um 84% hafi 'kosið bg séra
Páll hafi fengið 95% greiddra
atkvæða. Kosningin var að:
sjálfsögðu lögmæt. Það er
sanngjarnt gagnvart okkur, að
þetta komi fram og tali sínu
máli, þegar alltaf er verið að
tala um það, að fólkið vilji
ekkert hafa með kirkjuna eða
prestana að gera. Og því má
svo að lokum bæta við, að það
er mikil spurning, hvort kirkju
sókn er annars staðar miklu
betri en hér og stundum kem
ur fólk úr öðrum sóknum og
sýslum í sumar kirkjurnar. Það
er líka víða kunnúgt, að prest
urinn er hinn snjallasti prédik
arí. En það, sem veldur vafa
laust mestu um vinsældir séra
Páls, er framkoma hans við
fólkið. Hann er alltaf eins við
alla, hverjar sem skoðanir
manna eru. Prúðmennskan og
lítillætið gerðu það að verk-
um, að hann vann strax hjörtu
fjöldans. Og líklega er mönn-
um hlýjast til hans fyrir það,
hvað hann er óþreytandi í að
sinna þeim, sem eru veikir og
gamlir og hvað hann lætur sér
annt um þá, sem heyja sitt
dauðastríð.
Séra Páll Pálsson er fæddur
í Reykjavík 26. maí 1927. Hann
er sonur Páls Sveinssonar yfir
kennara við Menntaskólann i
Reykjavik, en hann lézt 1951,
og konu hans Þuríðar Kára
dóttur, Loftssonar frá Lamb-
haga í Mosfellssveit. Séra
Páll lauk stúdentsprófi frá
Menntaskólanum i Reykjavík
vorið 1949. Hann hefur gegnt
ýmsum trúnaðarstörfum í þágu
hins opinbera á undanförnum
árum. Kennari í Gagnfræða-
skólanum við Lindargötu 1951
—‘62 og gat sér þar strax ágæt
is orð eins og fljótlega fétt-
ist hingað austur. Kjörinn trún
aðarmaður kennarasambands
þess skóla 1961. Var endurskoð
andi og tvívegis gjaldkeri við
Orlofsdeild Pósthússins í
Reykjavík og hefur unnið við
tollstjóraembætttð sem toll-
þjónn: Tók kennarapróf frá
Kennaraskóla íslands 1955 og
guðfræðiprpóf frá Háskóla ís-
lands 1957. Var vígður til Vík-
urprestakalls 2. sept. 1962 og
skipaður sóknarprestur hér 15.
marz 19Q4. Hefur verið kennari
við Barna- og unglingaskólann
í Vík og skipaður prófdómari
við þá skóla og barnaskólann
í Dyrhólaskólahverfi.
— Hvað segir bú svo um
þennan glæsilega kosningasig-
ur þinn, séra Páll?
— Að sjálfsögðu er ég söfn
uðum mínum mjög þakklát-ur
fyrir þetta mikla traust, sem
þeir sýndu mér.
— Hvernig finnst þér að
vera prestur, þar sem fólk úr
öllum stjórnmálaflokkum sam
einaðist um að kjósa þig?
— Það er vitanlega ágætt og
í fullu samræmi við það, að ég
lít á mig sem prest allra. Að
einu leyti er alveg sama hvaða
stjórnmálaflokki menn fylgja
og í því tilliti gildir hið sama
um alla: Allt eru þetta dauð-
legir menn, sem hafa þörf fyr-
ir Guð. Þannig er það með
okkur öll. Mér er að sjálfsögðu
jafn ljúft að boða þehn öllum
fagnaðarerindi Drottins og ttl
þess var ég líka vígður. Ifitt
er svo að sjálfsögðu allt ann
að mál, að það er ekki sama,
hvernig menn breyta eða hvaða
stefnu þeir framkvæma:
— Á hverju byggir þú þess-
ar skoðanir þínar?
— Fyrst og fremst á Heil-
agri ritningu. En ég get líka
sagt þér eitt. í þau skipti, sem
ég hef verið við dánarbeð, en
á slíkum stöðum ríkir venju-
lega mest alvaran, og í þau
skipti, sem ég hef horft á
lík, hef ég alltaf fundið þetta
sama: Það er ekkert, sem
bendir til þess, hvaða stjórn-
málaskoðanir viðkomandi
manneskja hefur haft, heldur
blasir hitt við, að þetta sé
dauðlegur maður, sem þarfn-
ist Guðs. Við dánarbeð hef ég
aldrei heyrt talað um annað en
hinn miskunnsama Guð. Svona
er nú lífið.
— Það er ýmislegt, sem ég
mundi vilja heyra álít þitt á.
Hvað finnst þér vænzt um í
prestsstarfinu fyrir utan hinar
ýmsu athafnir kirkjunnar?
— Fyrst og fremst það, hvað
fólkið er í nánu sambandi við
mig.
— Hverníg þá?
— Jú, sjáðu til. Það er oft
komið boðum til mín að koma
á einhvem bæ úti í sveitinni
eða á aðra staði í prestakall-
inu og fólk kemur víða að til
mín. Þetta getur verið hvenær
sem er á sólarhríngnum og er
þá um að ræða persónuleg mál
fólks eða trúnaðarmál. í fyrstu
kom mér þetta nokkuð á óvart,
af því að ég hafði heyrt ýmsa
lærða menn staðhæfa, að svona
mál væra yfirleitt komin yfir
til lækna og lögfræðinga. Það
getur verið svo ákaflega margt,
sem .mönnum er nauðsynlegt
að ræða um við einhvem í
trúnaði. Þess vegna þykir mér
vænt um, þegar leltað er í slík
um erindum til prestanna.
— Hvað gerir presturmn,
þegar fólk kemur til hans í
svona erindmn?
— Nú, hann hlustar að sjálf
sögðu, já og svo gefur hann
auðvitað Guði orðið, af því að
fullkomin og varanleg lausn
á vandamálum einstaklingsins
er eingöngu fólgin í þeirri úr-
lausn, sem Guð gefur, þegar
bænirnar stíga upp til hans og
náð hans kemur niður til okk-
ar.
— Hvað mundir þú nú gera,
ef einhver kæmi til þín sem
sálusorgara og segði þér stór-
kostlegt trúnaðarmál, en síðan
kæmi til þín voldugur herra
og heimtaði að þú segðir sér
frá öllu saman? Ég spyr að
þessu bæði í gamni og alvöru,
vegna greinar í dönsku blaði
um svóna mál.
— Já, eínmitt. Ég mundi láta
slíkan herra hafa eitt ákveðið
nei.
— Hverjar svo sem afleiðing
arnar gætu orðið fyrir þig?
— Já.
— Hvers vegna?
— Vegna þess, að trúnaður
prests og sóknarbarns er al- ,
gjör.
— Þetta er gott að heyra.
En hvernig er það, ef prestin-
um er sagt „spennandi“ leynd-
armál, hugsar presturínn þá
mikið um það?
— Alls ekki, ef presturinn
óttast og virðir heilagleika
Guðs. Guð tekur nefnilega við
leyndarmálinu og þar með er
það prestinum búið og gleymt.
— Hér tala margir um það,
að þú gefir þér tíma til að
sinna öllum
— Jæja, þa það Eg vil þá
bara nota tækifærið og segja.
að á meðan ég er prestur hjá
8
T í M I N N, miðvikudaginn 5. ágúst 1964 —