Vísir - 24.12.1934, Blaðsíða 17

y ísir
Kertaljósin
Valgerðnr hét hún og man
eg hana gerla frá æsku-
árum xnímun. Kynjuð mun ln'm
liafa verið af Suðurlandi, og
fædd laust fyrir 1850. Hún
bjó um eitt skeið ævinnar i
Húnavatnssýslu, líkléga frá því
um 1880 og nokkuð fram yfir
1890. — En þá fór liún til Vest-
urheims með manni sínum, og
veit eg ekki iivað á daga lienn-
ar hefir drifið upp frá því.
Valgerður var talin vel viti
borin og óvenjulega greinagóð
í tali. Hún mun og iiafa verið
draumkona allmikil. Og' víst
er um það, að liún lagði trún-
að á drauma sína og þótti gott
um þá að tala. — Eiíthvað mun
hún ipg hafa fengist yið
draumráðningar og þótti ofl
ganga eftir, það er liún sagði
um merkingu drauma.
Hún sagði móður minni eitt-
livað af draumum sínum, er
liún kom i heimsókn til okkar,
og fylgdu þá einatt ráðningar.
— En fátt man eg nú þeirra
drauma, og líklega ekki nema
einn svo vel, að eg þori með
að fara.
Það mun liafa verið noklc-
uru áður en Valgerður kyntist
manni sínuni, er siðar varð,
sem liana dreymdi draum
þann, er fer hér á eftir. Eg segi
drauminn eftir minni og' vitan-
lega með mínu orðalagi. Hann
hefir geymst í minni mínu um
fjörutíu ára skeið, eða vcl það,
og ábyrgist eg að rétt sé með
liann farið að efni til.
Draumur Valgerðar.
„Eg mun hafa verið nokkuð
fyrir innan tvítugt, er mig
dreymdi eina nóttina, að eg
væri stödd í baðstofu, sem eg
hafði aldrei áður séð. Eg var
háttuð og lá á bakið. Baðstof-
an var lítil, vegglægjur óvenju-
lágar ,en ris i hærra lagi. Og
eg fór að liug'sa um það i svefn-
inum, að betra liefði verið að
liafa veggina ofurlítið iiærri og
risið minna. Rúm voru lil
Ixegg'ja handa og gangur milli
rúmanna. Þótti mér liann harla
mjór og þrengra milli rúma,
en eg hafði átt að venjast eða
séð í baðstofum, sem eg þekti-
Glugga-kríli voru yfir rúmun-
lun, en eng:u!i glúggi á stflfni,
ÞÓttí mér það kih mesta ómynd
og skildi ekkert í þvi, að fólk-
ið skyldi una þessu.
Fólkið? -—- Eg hafði að vísu
ekki séð neitt fóllc og bráðlega
sannfærðist eg um það, að eg
væri eina manneskjan í bað-
stofunhi. Og það voru alls eng-
in föt í hinum rúmunum, —
ekkert nema rúmstokkurinn,
gaflarnir og bældur heyruddi
ofan á hálkimun.
Jæja, hugsaði eg, þetta ger-
ir ekkert til. Eg er liklega
komin að einhverju liálfgerðu
eyðibýli og nú ælla eg að reyna
að sofna. Svo fer eg héðan með
morgninum, hvort sem eg sé
nokkura manrieskju eða enga.
Þóttist eg nú loka augunum,
en fór jafnframt að Imgleiða,
hvað það væri skrítið, að eg
skyldi vera komin hingað al-
ein. Líklega yrði fólkið heima
hrælt um mig, þegar það sakn-
aði mín. Og svo vrði farið að
leita. Og eg fór að liugsa um
fallegan pilt, sem cg þekti,
jafnaldra miníi, elskulegasta
piltinn, sem eg Iiafði nokkuru
sinni augum litið. Og eg ósk-
aði þess með sjálfri mér, að
hann yrði ákafastur í leitinni.
En meðan eg er í þessum
hugleiðingum, sé eg að bað-
stofuliurðin opnast og inn kem-
ur bláklædd kona, forkunnar
fögur. Ilún heldur á skutli eð-
^M£.
Ife
.xM/j.
Kjötbúðin Herðubreið,
Fríkirkjuveg 7.
<«1^ rifr
S'h- ^V/^. ^M/^ ^t^. ^t/j. ^M/j. ^M/j. ^M/j. ^J/j. ^t/j. ^l/j. ývl.0 ^tfc S'h- ^t/j. ^M/j. ^M/^ ^,1 £. ^M/j. ^M/j.
§45» éáj? éáS’ SS/ gáS1 Ife §fe gfe §45» §fe §fe §fe gfe Ife ife Ife
jM/t S[/C-
^\/£-
S[<£-
sést
S'/s.
'ék
GLEÐILEG JÓL!
dS
j$Us.
ife
j>M£.
§fe
Raflækjaverslunin Jón Sigurðsson. Jjfe
^M/>.
^Uí. ^Ví. Æi. S'Þ- oM/i ^.\/s. S'/í- ^/y, ^M/j. ^Jil/í. _výl^_ ^l/j. ^.\/y, ^\/y, ^l/i. ^M/-. ^M/i ^l/i ^M/i. ^t/j. ^M/^ ^J-l/i ^l/j. ^M/^ ^l/^ .^M/j.
2jfe> SAS 24S 2fe> 2-áS? "2ÁS> 2ÁS> 2hS> 2ÁS> 2ÁS> 2ÁS> 2ÁS> 2ÁS> 2ÁS> 2ÁS> 2áS>
S'Zz. S]/í- S'/t- ^.Wy, ^Uy, ^M/j. ^M/i. ^M/i. ^M/^. ^M/i .jJJ/j. ^M/j. .$!£. ^M^. £\L, ^ ^M£. ^M/^. v\l£. ^M^. ^V/^. ^M^. ^M/^ .
aig' wa- SáS (sstp SjS- g&y S& AVV aáS1 StS1 dS> dSt ?ÁS> dy
G LEÐILE G J Ö L !
Bæjarbílstöðin. M. Skaftfjeld.
Konfektgerðin Freyja.
SVí. ^M/^. ^l£ ^\L £\tfc.£\t/£ ^\L, ^M/i. ^l/y, ^M/j. ^M/i. ^.\L .^i/j, ^l/j. ^I/j. ^IA. ^l/j. ^M/j. ^.\/y, ^J/j. ^M/j. ^M/j. ^M/^.
2ÁS> 2aS> 2ÁS> 2áS> 2ÁS> 22o-S 2oS 2ÁS> 2ÁS> 2ÁS> 2ÁS> 2ÁS> 2ÁS> 2ÁS> 2ÁS> "ZÁSa ’2ÁS> ’ýÁS* "ÁAs* ~ýÁS> ~2ÁS, yA>m ýÁS* "zAs,
^M/i.
Éé
SVí.
S'/c-
Éet
S'/£-
m
^M/í.
^M/i.
• GLEÐILEG JÖL!
S'/£-
M
S'/c-
S-'/c.
m
S'/í-
K. Einarsson & Björnsson. j||
S'/í-
M
S-Ui,
eay
HEILDVERSLVNIN LANDSTJARNAN
S'(í-
*fe
S'/c-
S'/c.
sendir viðskiftavinum sínum innilegustu jóla- og jj|
M nýárskveðjur, með þakklæti fyrir árið, sem mi
er að líða.
S'/c.
S'/i-
S'/i-
S'/c-
m
M
S'h-
jfe
S'/i-
Ék
S'/c-
Jfe
S-'/c.
áfe
S'/c.
m
S'/c-
GLEÐILEG JÓL!
H.f. VEGGFÓÐRARINN.
^Sfe
m
^l/s.
S'/c-
m
S'/c.
S'(i-
Éet ‘
S'(c-
m
S\/£-
Sfe
^M/i.
Jfe
jS'/s.
^l/s.
Jfe
^M/s.
^M/S.
Jfe
-vSJ/S.
CsM/s.
^SI/i.
O-M/S
RARNAHEIMILIÐ VORBLÓMIÐ
sendir öllum þeim mörgu, sem liafa sýnt því
velvild og vinarhug, hjartans þakklæti og
innilegustu óskir um
GLEÐILEG JÓL!
Þuríður Sigurðardóttir.
^M/s.
S'/c-
Jfe
S'/c-
S'/£-
;^fe
^yt/s.
^xl/S.
^M/S
jM/s
^M/s
CjM/s.
^M/S ^M/s ^t/s ^M/s ^\t/s ^M/s ^M/s ^'/S ^J/s ^M/s ^'/s S'/i- ^M/s ^'/s ^l/s ^'/s .vM/s ^M/s ^M/s ^J/s ^'/s S'/i- -ý'/s ^M/s ^'<2
Mariubarnið
þrettán.
ur bakka með mörgum kerta-
Ijósum. Og kertin eru öll í loga-
gyltum stjökum. Hún gengur
liratt innar eftir gólfinu og læt-
ur kertaljósin öll á lítið borð,
sem stóð milli rúmanna iifst
í baðstofunni lætur þau öll
í röð, eflir hogadreginni línu.
Eg hefi aldrei séð neina
mannlega veru, sem líkisl
]>essari konu að fegurð, tigu-
leik og yndisþokka. Kyrtillixm
var himinblár og óumræðileg-
ur ljómi stóð af ásjónu hennar.
Hún nam staðar við borðið,
horfði á mig og sagði ekki
neitt. En því var eins og livísl-
að að mér, að eg ætti að taka
þessi kertaijós milli lianda
minna og skoða þau.
Og eg setlist upp í rúminu
og tók það kertið, sem næst
mér var. Eg hélt á þvi góða
stund og undraðist hversu log-
inn var skær og fagur. —- Því
næst lét eg það á borðið. Og
ljósið haggaðist ekki eða lagði,
þó að eg hreyfði það og þótti
mér slíkt undarlegt, því að ó-
varin Ijós eru viðkvæm, ef súg-
ur kemur að þeim.
Mér skildist, að konan mundi
ætlast til þess, að eg tæki öll
ljósin milli handa minna. —
Eg hikaði andartak, en tók
]>á liið næsta. En ljósið dó í
höndunum á mér, og þótti mér
harmur minn með nokkurum
ólikendum af svo litlu tilefni.
Eg féklc ekki varist tárum. -—
En eg fann einlivern veginn,
að mér mundi ætlað að hand-
leika öll kertaljósin. Þarf ekki
að orðlengja það, að öll þessi
fögru, skæru ljós, tólf að tölu,
dóu i höndum minum, sum
þegar í stað, önnur eftir örlitla
bið. En hið þrettánda logaði
glatt og varð mér til mikillar
liuggunar.
Eg sá þess engin merki, að
liinni goðum líkuveruþættimið-
ur. Hún mælti ekki orð frá
vörum. En hún tók öll kértin,
þau er á hafði slokknað, og
hvarf hljóðlega með þau út úr
baðstofunni.
Eg mun liafa losað svefn-
inn á þeirri stundu, er mér
þótti konan ganga frá mér.
Og fegin varð eg, er mér
skildisi, að eg hvíldi í rúminu
mínn þ^j"naj 0g að þetta hafði
hara verið draumur ....
Eg hugsaði mjög' um draum-
inn og mér datt í hug sú ráðn-
ingin, sem mér virðist nú ber-
sýnilegt, að fram sé komin. —
Eg fór til gamallar konu,
scm fékst við draumráðning-
ar. Eg sagði henni drauminn,
eins og eg liefi sagt þér hann
núna.
Ilún hlustaði með athygli, en
])á er eg liafði lokið máli mínu,
varp hún öndinni mæðilega og
sagði: „Ekki er mark að
draumum, Vala mín! En mik-
ið er til þess að hugsa, ef guð
ætlar þér reynsluna þá arna.“
Hún sagði ekki meira. Eg
spurði hana þá, hvort ekki
mundi hægl að liaga lífi sínu
þann veg, að annað kæmi upp
en áliorfðist.
„Við breytum ekki örlögun-
um,“ sagði gamla konan. „Og
þér að segja, Vala mín, þá er
alt ákveðið fyrirfram.“
Valgerður lét þess getið að
lokum, að hún þvrfli ekki að
segja meira, því að móðir mín
mundi fara nærri um merk-
ingu draumsins. Hún játti þvi
og féll svo talið niður.
Valgerður húsfreyja eignað-
ist þrettán börn mcð manni
sínum og misti þau öll, nema
hið elsta. -— Lifðu sum aðeins
nokkura daga eftir fæðingu, en
önnur fáeinar vikur eða mán-
uði. Baðstofuna kvaðst hún
þekkja úr draumnum.
Þau lijónin eignuðust barn
á hverju ári og tólf ár í röð
fóru þau með lítið barnslik lil
kirkjunnar.
Vlagerður liafði löngum ver-
ið hnuggin og kvíðin þessi ár-
in. Þegar hún kom frá greftr-
un síðasta barnsins, mælti hún
við vinkonu sina: „Nú vona
eg að reynslutíminn sé á enda.“
— Og hún tók gleði sina smám
saman.
Nokkurum árum síðar flutt-
ust þau lijónin til Vesturheims.
Einu sinni var viðhöggvari,
sem bjó fasl við skóg. einn mik-
inn með konu sinni; þau áttu
dóttur þrevetra og var hún ein-
birni þeirra. Svo voru þau fá-
tæk, að þau höfðu ekki til
næsta máls, og vissu ekki livað
þau áttu að gefa barninu að
borða. Einn morgun gekk við-
höggvarinn hugsjúkur til vinnu
sinnar úti í skógi og sem hann
er tekinn til að höggva viðinn
veit liann ekki fvrri til en
frammi fyrir honum stendur
kona fríð og mikil vexti; hún
liafði blikandi stjörnudjásn á
höfði og mælti til mannsins
þessum orðum: „Eg er María
mey, móðir Krists; þú ert fá-
tækur og þurfandi; færðu mér
barnið þitt, eg' skal taka það
að mér, vera því í móður stað
og ala önn fyrir því.“
Viðhöggvarinn lilýddi, sótti
barnið og fékk það Maríu mey,
en hún liafði það með sér upp
til hinma. Þar fór nú vel um
barnið, það borðaði sætabrauð
og drakk nýmjólk, klæði þess
voru af gulli og englarnir léku
sér við það. Þegar það var orð-
ið 14 ára gamalt, þá var það
einhverju sinni að María mey
kallaði á það og sagði: „Elsku
barn, nú á eg langferð fyrir
höndum; hérna, taktu við þess-
um þrettán lyklum, sem ganga
að þrettán sölum Hinmarikis,
og geymdu þá; tólf dyrum
máttu ljúka upp og skoða alla
])á dýrð, sem þar er inni, en
þretlándu dyrunum, sem þessi
litli lvkill gengur að, þeim
máttu ekki upp ljúka; varastu
að ljúka þeim upp; þú ratar i
ógæfu ef þú gerir það.“
Stúlkan hét að hlýða boði
liennar, og er María mey var
farin, þá bvrjar hún þegar að
skoða salina i Hinmaríki; opn-
aði hún einn á dag þangað til
tólf voru búnir. í hverjum sal
sat einn postuli umkringdur
björtum ljóma. Stúlkan gladd-
ist að sjá alla prýðina og dýrð-
ina og englarnir, sem fylgdu
lienni jafnan, glöddust með
lienni. Nú voru ckki eftir nema
forboðnu dyrnar og fór liana
að dauðlanga til þess að vita
hvað þar væri hulið fyrir inn-
an og sagði við englana:
„Ekki þori eg að opna al-
veg, en dálítið ætla eg samt að
opna; svo við getum horft inn
um rifuna.“
,,Æ, nei,“ isögðu englarnir.
„Það væri synd. Maria mey
hefir bannað það, og það gæli
hæglega orðið ógæfa þín.“
Hún þagnaði þá, en ekki
þagnaði fýsnin og' forvitnin í
hjarta liennar,sem altaf stríddu
á hana og létu Iiana aldrei frið
liafa. Og einhverju sinni þegar
englarnir voru farnir út, þá
hugsaði hún mcð sér: Nú er
eg alein og gæti sem best gægst
inn einu sinni; enginn veit um
það og enginn sér til mín.
Hún leitar þá og tekur rétta
lykilinn og stingur honum iun
í skráargatið og snýr honum.
Þá hrökk hurðin upp og liún sá
heilaga þrenningu sitja í eld-
legum ljónm; horf'ði hún hug-
fangin á alt sem fyrir augun
bar og kom þá lítið eitt við
ljómann með einum fingri, en
við það varð fingurinn allur
gullroðinn. Þá var liún dauð-
hrædd, skelti dyrunum í lás
og hljóp burt. En ekki vildi
fara af lienni hræðslan, hvern-
ig sem hún reyndi að losast við
hana; hjartað barðist í sífellu
og vildi eklci kvrrast; eins lika
sat gullið fast á fingrinum og
náðist ekki af, hvernig sem
hún þvoði hann og neri.
Eigi miklu síðar kom María
iney heim úr langíerð sinni.
Ilún kallaði á stúlkuna og skip-
aði lienni a'ð fá scr aftur him-
inlyklana. Um leið og stúlkan
rétli Maríu Ivklakippuna, leit
María í augu henni og mælti:
„Hefirðu ekki lokið. upp
þrettándu dyrunum ?“
„Nei,“ sagði stúlkan.
Þá lagði María mey höndina
á hjarla hennar og fann hversu
ótt það barðist; skildi þá hvers
kyns var, að liún hafði brotið
boð liennar og lokið upp dyr-
unum. Þá sagði hún aftur:
„Er það nú vist. að þú liafir
eklci gerl það?“
„Nei,“ sagði stúlkan í annað
sinn. .Þá varð Maríu litið á
fingurinn, sem hafði orðið gull-
roðinn, þegar hún kom við
himinljómann, sá hún þá fyrir
víst, að hún hafði svndgað og
spurði í þriðja siim:
„Hefirðu ekki gert það?“
„Nei,“ sagði stúlkan í þriðja
sinn.
Þá mælti María mey:
„Þú liefir ekki hlýtt mér og
þar á ofan hefirðu skrökvað;
þú ert ekki lengur þess verð,
að þú sért í Hinmariki."
Þá féll stúlkan i fastan svefn
og þegar hún vaknaði, lá hún
í eyðiskógi niðri á jörðunni.
Hún ætlaði að kalla, en kom
ekki upp nokkru hljóði; hún
spratt upp og ætlaði að hlaupa
af stað, en hvert sem hún leit-
aði þá urðu fyrir henni þétt-
vaxin þyrnigerði, sem liún gat.
ekki komist i gegmrni. í miðj-
um eyðiskóginum stóð gamalt
tré liolt að innan; það virtist
ætlað henni til vistarveru. Þar
skrcið hún inn þegar náttaði
og þar var skýli hennar í
stornmm og rigningum. En
þetta var hörmunga-líf, og þeg-
ar hún hugsaði til þess, hve
fallegt var í himninum og
mintist englanna, sem höfðu
leikið sér við hana, þá grét hún
beisklega. Rætur og skógarber
voru hennar eina fæða og hafði
hún sig alla við að afla þeirra.
A liaustin safnaði hún lmetum,
sem dottið höfðu niður af trján
um, og laufblöðuin, og bar í
liolu sína; lmeturnar hafði hún
til fæðu á veturna, og þegar
fannirnar komu og frostin, þá
skreið Iiún eins og skógdýr í
laufbinginn sinn tíl að verjast
kuldanum. Áður langt um leið
trosnuðu klæði hennar öll í
sundur og datt hver leppurinn
eftir annan af líkama hennar.
Þegar þá hlýnaði aftur og sól-
in skein, þá kom hún út og
settist fvrir framan tréð, og var
hár hennar svo míkið, að það
liuldi liana alla eins og mött-
ull. Svona sat hún ár eftir ár
og kendi á allri þessa heims
eymd og volæði.
Það var einhverju sinni í
það mund, er trén stóðu aftur
laufguð og fagurgræn; þá var
konungur landsins staddur í
skógi þessum á dýraveiðum;
hann var að elta rádýr, og af
því það hafði flúið undan inn
i runna þyknið, sem var um-
hverfis hola tréð, þá fór hann
af baki, svifti sundur greina-
flækjunni og hjó sér leið með
sverði sinu. Þegar hann var
kominn þar í gegnum, sá hann
undur fagra stiilku undir
trénu; þar sat liún og var hár
liennar fagurt sem gull og náði
niður á tær. Hann nam staðar
og virti hana fyrir sér fullur
undrunar, talaði því næst til
hennar og mælti:
„Hver ert þú? Hvi situr þú
hér í þessum eyðiskógi?“
Stúlkan svaraði engu, því að
hún mátti ekki ljúka munni
sundur. Þá mælti konungur-
mn: