Vísir - 22.12.1944, Blaðsíða 28

28
JÖLABLAÐ VlSIS
í, nemur staðar. Vigfús kemur
að glugganum og kallar:
„Nokkrir hér, sem ætla að fá
tjaldstæði?!“
Lilli horfir heillaður á veit-
ingamanninn og skálann hans,-
„Þarna er Vigfús og þarna
er skálinn hans“, segir hann og
bendir út um gluggann. Dreng-
ur á Lilla reki situr á grænum
barnabíl utan við veginn og
virðist ósnortinn af gauragang-
inum í kringum hann.
Svo er lagt af stað aftur og
ekið eftir bugðóttum vegi, sem
liggur yfir hraun, hálfhulið gul-
gráum mosaþembum og utan i
kjarri vöxnum brekkum, glitr-
andi af gulum, bláum og hvít-
um blómum. Stórt vatn mcð
vogskornum bökkum og hólrn-
um blasir við og upp frá því, í
fangi grænna lilíða, stendur
sveitabærinn, sem förinni er
heitið til. Hvítt steinliús, á
stóru, fagurgrænu túni, sem
glóir af sóleyjagulli. Við suð-
urvegg hússins er blómagarður.
Það er gott að hér eru leiðar-
lok. Mamma er þreytt og stirð
eftir nærri sjö tíma bílferð, en
Lilli er hinn sprækasti. Þeim er
vísað inn í vinalegt herbergi
mcð bláum þiljum og hvítu
lofti. Mamma hellir vatni í
þvottaskál og þvær litla ferða-
langnum og færir hann í nátt-
föt. Þau borða kvöldverð í
stórri, bjartri stofu. Á einum
veggnum er málverk, hraunið,
fjallasýnin, hrisla á grænum
bala, skálinn hans Vigfúsar á
miðri myndinni.
„Hvað er þetta?“ spyr
mamma og bendir á myndina.
„Vigfús“, svarar Lilli.
„Hvar er Vigfús?“ spyr
mamma og rýnir í myndina.
Hún sér engan mann.
„Hann er í skálanum sínum“,
svarar Lilli.
Á þeim sólfögru, ilmriku
sumardögum, sem nú fara í
hönd, kynnist Lilli nýrri hlið
tilverunnar, sveitalífinu. Hann
lærir að þekkja hesta frá kúm,
hann heyrir þegar hundarnir,
Bangsi og Lappi gelta að gesta-
komu og lærir að ganga á óslétt-
um jarðvegi. Með hverjum degi
fækkar byltunum hans um þúf-
ur og steinnibbur. Hann veður
engjagrasið upp að hnjám og
hlær þegar punturinn kitlar
hann á fótleggjunum. Hann
drekkur í sig sterkan, ferskan
ilm af villtum gróðri.
Hann fer margar ferðir yf-
ir lækinn upp að refabúinu,
sem stendur á hálfgrónum mel,
spölkorn frá bænum. Þar horfir
hann lengi á þessa skrítnu ketti
með stóru skottin, sem skjót-
ast til og frá, brýna klærnar
og naga trjástoðirnar grimmd-
arlega. Innan skamms nefnir
hann þá réttu nafni.
Nokkurra mínútna gang fiá
bænum er hænsnaltofi. Lilli
bregður á leik, þegar hann kem-
ur þangað, kallar: „Púdda-
púdd“ og eltir hænurnar.
„Þú mátt eiga hanann, ef þú
nærð honum,“ segir bóndinn.
Hann stendur upp á hlaða aí
skógvið og taði og tekur á móti
viðarlurkunum og taðkögglun-
um, sem verið er að rétta upp
til hans.
Lilli hleypur ó eftir hanan-
um; hann er hvitur með rauðan
kamb. Lilli er í stuttri, hvítri
loðkápu með rauða húfu. Það
er skemmtilegt að sjá eltinga-
leikinn. Haninn forðar sér, en
íiýtir sér hægt og slettir kamb-
inum drembilega. Lilli lcútvelt-
ist í þúfnakarganum, hruflar
sig og mer, en harkar af sér
og heldur eltingaleiknum á-
fram þangað til annað dregur
að sér athygli hans.
Telpurnar, Magga, Sigga og
Rúna, koma heiman frá bæ og
leita að eggjum. Þegar þær
hafa fundið þau, leggja þær af
stað heimleiðis, en Lilli,
mamma og Abbi ganga niður á
vatnsbakkann.
„Bomspra-boms mínir elsk-
anlegu,“ segir Abbi og kastar
steini út á vatnið.
„Bomsara-boms mínir elsk-
anlegu,“ segir Lilli og kastar
líka steini út á vatnið. —
. Lilli fer með piltunum af
sveitabænum og Abba á bát út
á vatnið og vitjar um silunga-
net.
„Nei, sko alla tappana,“ segir
hann, þegar hann sér korkinn,
sem heldur silunganetunum
uppi. Hann liorfir óhræddur á
sporðaköstin í silungunum, þeg-
ar þeir hafa verið innbyrtir og
vill sitja sem næst þeim.
„Nei, sko augun í silunginum,
nei, sko munninn,“ segir hann.
„Silungurinn skælir ekki.“
Hann ætti bara að vita, hvað
aumingja silungurinn á bágt.
— Slátturinn byrjar. Ljárinn
hvin í grasinu, það hallar sér í
þykka múga með breiðum skár-
um á milli. Kaupakonan slær
úr múgunum, rakar flekkjaskil,
saxar föng og dreifir þeim þar,
sem flekkurinn er þynnstur.
Hún kennir Lilla að taka stóra
heyvisk og slá í kring um sig,
til að fæla burt flugurnar. Þau
kasta heyi hvort í annað og
hlægja.
Næsta dag eru flekkirnir sett-
ir í rifgarða og svo er heyinu
snúið aftur og aftur, þangað til
sólin er búin að skína í gegn um
hvert einasta strá. Þá eru hest-
arnir sóttir og látnir ganga fyr-
ir löngum trjáborðum, sem ýta
heyinu saman, svo er þeim kast-
að upp í hlöðuna. Bráðlega er
hún hálf af grænni, ilmandi
töðu. Þetta er vetrarforðinn
handa kúnum, og þær munu
mjólka vel af þessu sólbakaða
kjarnfóðri.
Lilli og Abbi leggjast í heyið
i hlöðunni.
„Nú er komið kvöld og Lilli
á að fara að sofa,“ seglr Abbi.
„Nú breiði eg sængina yfir *
Lilla,“ segir hann og hylur
drenginn í lieyi upp á mitt
brjósti. „Þetta er kjóllinn hcnn-
ar mömmu,“ segir Abbi og fær
drengnum stóra lieyvisk.
Lilli liggur kyrr í heyinu, hann
nuddar heyviskina, sem á að
vera kjóllinn hennar mömmu,
kreistir aftur augun og segir:
„pú-ú“. Það telur hann óræk-
ustu sönnunina fyrir svefni. Allt
í einu sprettur hann á fætur og
kallar með skærum, glöðum
rómi: „Góðan daginn, Abbi
mmn!“ Hlöðuleiknum er lokið.
— Á túninu, skammt frá
hlöðunni, er gamall bátur. Þar
sitja börnin ó þóftum og í skut
og þykjast sigla Seglum þönd-
um. Lilla finnst gaman að þess-
um leik. Stundum stekkur hann
út á morgnana í náttfötunum
sínum, hleyptir í glaðasólsldni
eða hlýju móskuveðri upp tún
og setzt í bátinn; svo rær hann
út á mið. öldurnar klofna, bát-
urinn skríður, nú er Lilli kom-
inn að korkinum. Hann hallar
sér yfir borðstokkinn og horfir.
Það glampar á silungana. Lilli
dregur upp netið'og fyllir bát-
inn af silungi.
„Lilli, hvar ertu, Lilli minn?“
kallar mamma. Hún kemur
hlaupandi upp túnið og truflar
drenginn í dagdraumum hans.
Það er ekkert vatn, enginn sil-
ungur, bara lítill drengur, sem
situr einn i gömlum báti á föl-
grænu túni með ógrónum skára-
förum.
— „Vertu nú duglegur að
drekka mjólldna, sem rauða
kýrin gefur þér,“ segir mamma
eitt sinn, þegar Lilli situr við
kvöldverðarborðið með fullt
mjólkurglas fyrir framan sig.
„Hvernig lætur rauða kýrin
mjólkina í glasið?“ spyr Lilli.
„Þegar þú ert búinn að borða
förum við út í fjós og sjáum,
hvernig mjólkin kemur úr kún-
um. Drekktu nú úr glasinu
þínu, væni minn.“
„Rjómi,“ segir drengurinn og
smjattar á góðu, þykku sveita-
mjólkinni, sem er allt öðru vísi
á bragðið en vélhreinsaða
mjólkin, sem hann er vanur.
-—Reynir rekur kýrnar heim
tröðina. Hann er stór piltur,
bjarthærður eins og öll börnin
á bænum.
Kýrnar lötra inn í fjósið ein
og ein í senn og fara sér að engu
óðslega, en kálfarnir troðast
Það lætiir svona, ungviðið, það
er eins og því liggi alltaf lífið á.
Þegar búið er að binda kýrnar
á básana og byrjað að mjólka
kemur Lilli inn i fjósið. Rétt
innan við fjósdyrnar eru stór-
ir brúsar og mjólkursíur.
„Nei, sko livað bunar,“ segir
Lilli og horfir á þegar mjólk-
inni er hellt í brúsana.
Eftir miðju fjósinu endilöngu
er gangur og við endann á hon-
um, gegnt útidyrunum, eru dyr
inn í lilöðuna. Þangað er mat-
urinn kúnna sóttur og gefinn á
stallana, sein eru sitt hvoru
mcgin við innganginn. Meðfram
bóðum langveggjum fjóssins
eru gangar og milli þeirra og
básanna breiðir flórar. Lilli fer
um alla gangana og skoðar allt
fjósið.
öðru megin við hlöðudyrnar
er kassi. Þar býr kisa með litlu
kisukralckana sína. Hún er lítil,
bröndótt, og næstum því krakki
sjálf, enda leiðist henni að híma
í kassanum allan guðslangan
daginn og skýst stundum cins
og eldibrandur út úr fjósinu og
bregður á leik um blómagarð-
inn. Kettlingarnir liennar eru
tveir, blágráir að lit. Þeir sjúga
mömmu sína. Það er víst allt
með spena í þessu fjósi, ncma
tuddinn. Hann er rauður og það
eru að vaxa á honum horn, sitt
hvoru megin fyrir ofan ennið.
Tuddinn heitir Bör Börson,
liann er bara kálfur og mcinast
ekkert við Lilla, þó að hann
komi í básinn til hans og held-
ur eklti þó að hann sé settur á
bakið á honum.
Það eru tveir aðrir kálfar í
fjósinu. Það eru kvígur. Þær
heita: Lára Isaksen og Ida 01-
sen. Lilli fer í básana til þeirra
og klappar þeim. Þær liggja og
eru að dunda við að tyggja mat-
inn, sem þær hafa borðað úti
í haganum.
Allar fullorðnu kýrnar
standa, mjólkin bogar úr spen-
unum á þeim, þegar þeir eru
kreistir. Það syngur í fötunní,
þegar mjólkin kemur í hana.
Lilli fær volgan mjólkurboga
framan í sig og skellililær. Hann
lærir að lialda í hala, svo að
kýrin sletti honum ekki framan
í mjaltamanninn.
Bóndinn sýnir Lilla allar
kýrnar og segir honum hvað
þær heita. öðrum megin í fjós-
inu eru sex kýr, þær heita:
Hyrna, Héla, Laufa, Rjúpa,