Morgunblaðið - 17.12.1933, Blaðsíða 12

Sunnudagínn 17. des. 1933.

13
Parolval síðastl masterlsrlddarlnn
©r iUvalin iólatfSX nngiim tam @Mri
Tómas Guðmundsson.
Tómas GuSmundsson:
Fagra veröld. Ljóð —
Rvík 1933.
A hverju ári kemur talsverður
hópur af nýjum upgum ljóðskáld-
um fram á_sjónarsviðið, og margt
í bókum þeirra er mjög sómasam-
legt, sjerstaklega að inálfari og
braglist, en vekur þó litla athygli,
og er í sjálfu sjer litill fengur, —
af því að það skortir sjerkenni-
leik, frumleik, nýjabragð. Það er
sjaldgæft að fram komi ljóðskáld,
sdm stingi í stiif, fáist við nýstár-
leg yrkisefni eða kveði eins og
hann einn yrkir og engir aðrir, —
en þá fyrst er verulega gaman að
nýju skáldi, þegar Jiað fer sínar
eigin leiðir.
Tómas Guðmundsson.
Slíkur maður er Tómas Guð-,
mundsson. Fyrstu kvæði hans
(„Við sundin blá“, 1925) voru að
vísu fínlega ort, ljúfleg og fáguð,
en yrkisefnið svipað og hjá öðrum
ungum skáldum — tilfinninga-
ljóð, náttúrustemningar — og eng-
in slík tilþrif, að úr skæri um
gáfu hans. í þessari bók er líka
talsvert af slíkum kvæðum, sem til-
heyra eldra stigi í þróun hans, —
en svo hefir hann fundið sjálfan
sig. Og nú skopast hann að skáld-
um, er yrkja eins og hann sjálfur
forðum, og lýsir þeim í þessum
eftirtektarverðu línum, s^m jeg
vil biðja ung skáld að læra utan
að og rifja upp hvað eftir annað,
áður en þau rjúka til og birta sín-
ar fyrstu rímuðu stunur:
En einmitt nú er náðartími skálds-
ins.
Því haustið kemur
með fangið fult af yrkisefnum-
Og ýmist eru það bliknuð blóm,
sem minna á hverfulleik hamingj-
unnar,
eða húmið,
sem minnir á dauðann.
Og skáldið klökknar af innvortis
ánægju
yfir öllum þessum liörmum,
sem er svo gott að yrkja um.
í þessari nýju bók T. G-. hljóma
margir strengir, en það sem fyrst
og fiemst gerir hann sjerstæðan er
það, að hann hefir opið auga fyrir
hinni æfintýralegu fegurð vors
unga vaxandi höfuðstaðar, — hann
er fyrsta ljóðskáld Reykjavíkur.
Hann yrkir um Vesturbæinn,
Vatnsmýrina, höfnina, Hönnu litlu
(„Reyk javíkurstúlkuna' ‘), sumar-
gestina, haustið í borginni. Hann
dregur upp myndir, en þó lætur
honum best að hjala u,m hlutina,
dunda við að virða fyrir sjer borg-
arlífið, hugleiða það, dást að því,
skopast að því — en háðið er
græskulaust, livergi beiskja nje
ólund, hann kann vel við sig í
bænum — og í tilferunni, hvað
sem tautar. Hann er ekki sígrát-
andi, eins og ungra ljóðskálda er
siður, hann er heldur ekki ádeilu-
skáld, með „þjóðfjelagslegu við-
horfi“, er bölvar öllu í sand og
ösku, — heldur blátt áfram ungur
maður, sem ekki gerir kröfu til
þess að teljast spámaður, en leyfir
sjer að gleðjast yfir lífinu og
syngja því lof. Eiga slíkir menn
ekki líka nokkurn rjett á sjer,
innan um grátskáldin og postul-
ana? Reykjavíkur-kvæði hans eru
það sem kallað er á málfari meg-
inlandsins charmerandi lyriskt
causeri. Sem dæmi vel jeg þessi
erindi úr ,,Austurstræti“ :
Hjer lærðist oss að skrópa úr lífs-
! . ins skóla.
Iljer skalf vort hjarta sumarlangt
af ást.
Og þó hún entist sjaldan heila sóla,
fann sál vor nýja, þegar önnur
brást.
Þá færðust. okkar fyrstu ljóð í let-
■ ur,
því lífið mjög á hjörtu okkar
fekk.
Og geri margir mentaskólar betur:
Jeg minnist sextán skálda. í fjórða
bekk.
Og samt var stöðugt yfír okkur
Prjomastofaii Malín
-.-. - .- = Laugaveg 20 B. , , . .=
Selur vandaðasta piióaafatnaðfnn í borginni.
Lftlð insa iyrir fólín það borgar sig.
Nýir iitir og snið,
óviðjafnanlega iaileg.
og ein var máske úr sveit og send
, til baka,
og svo eru þær, sem barnavögnum
aka. •—
Já, þannig endar lífsins sólskins-
saga!
Vort sumar stendur aðeins fáa
daga-
En ltannske á upprismmar mikla
morgni
við mætumst öll á nýju götuhorni-
Og æskan gengur enn á þínum
vegi.
Og enn eru þeir til í voru landi,
sem elska meir á einum heitum!
degi,
en öðrum tókst í löngu hjónabandi. |
; En önnur kvæði í þessari hók1
eru annað og meira en causeri.
■ „Japanskt ljóð“ er lyrisk perla,
: ,,Fjallganga“ eitt fyndnasta og,
snjallasta kvæði í nýriú ís- j
Jenskri ljóðagerð, og fleiri kvæði j
mætti nefna, sem bera vott nm
j fjölhæfni og frjósemd, sjálfstæði
og þroska.
Það er bjart og ljett yfir ljóð-
unum, grunntónninn er nýr í ís-
lenskum bókmentum, og þegar
best lætur óvenju-tær og frískur.
og eflaust hefirnámið gengið tregt
Við lögðum aðal áherslti á hjartað,
því okkur þótt hitt of veraldlegt-
En seinna fjell víst sumum þetta
miður
með sálina, og hafa um köllun
skift.
Þá veittist mörgum ljett að leggja
niðm*
það litla, sem þeir höfðu af anda-
gift,
Svo gleypir tíminn gömul vina-
kynni
og gamlan drykkjuskap og stefnu-
mót.
Því menn eru bara ungir einu sinni,
og ýmsir harla stutt, í þokkabót.
Hvað varð um yður, Austnrstræt-
isdætur,
með æskuljettan svip og granna
fætur,
sem ungir sveinar huðu í Bíó forð-
nm
og bekkjarskáldin vöfðu í hlýjum
orðum?
Þær hvíla sumar suður í kirkju-
garði,
og sumar urðu gamlar fyr en varði,
kvartað, Með' þessari hók tekur Tómas j
Guðmundsson sæti á bekk með!
þeim fáu útvöldu, sem gnæfa upp!
úr hagyrðinga-mergðinni, ern
skáld, með frumlega og skemti-,
lega gáfu.
Kristján Albertson-
Til jélagjala
1933:
Ekta Kristallsvörur. Módel 1933. Afar mikið úrval.
Matar-, Kaffi-, Ávaxtastell og allskonar Postulínsvör-
ur; aldrei eins mikið úrval og nú.
2 turna Silfurplett borðbúnaður, margar gerðir. —
Skrautvörur ýmiskonar. Barnaleikföng. Dömutöskur og
ótal margt fleira.
Aldrei nokkru sinni höfum við haft eins mikið af vör-
um ágætum til Jólagjafa handa ungum og gömlum og nú,
og aldrei hefir verðið verið eins lágt.
H. Einarsson s BiSrnsson.
Bankastræt 11.
LondsiBðlalielaBlð Vfirður
heldur fund n.k. mánudag 18. þ. m. kl. 8X/2 síðd. í Varðar-
húsinu.
FUNDAREFNI :
Alþingismenn Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík segja
þingfrjettir.
Allir Sjálfstæðismenn velkomnir.
STJÓRNIN.
------<*■*>
Málverkasýning.
Ólafur Túbals sýnir í Good-
templarahúsinu um 60 málverk,
flest frá Þórsmörk og Þingvöll-
um, tveimur af uppáhaldsstöðum
málaranna.
Báðir þessir staðir liafa fjöl-
breytt landslag og ern anðugir að
litum. En, eins og Ólafur Túbals
fer með viðfangsefnin láta þau
inann, því miður, ósnortinn. Oft-
ast nær druknar heildargöfgi
þessara fögrn staða í fálmandi
föndri við smámvnú. Hann reynir
að útfæra birkihríslurnar, gil-
skorningana, og sitt hvað annað,
með nákvæmni, en nm leið tapar
hann sjónum af stóru línunum.
Hann er að reyna einnig að fá
birtu og yl í litina, en tekst það
ekki, meðfram af því, að hann
dreifir ljósinu um of, svo ljós og'
skuggar eru ekki sannfærandi. —
Maður hefir á tilfinningunni að
þarna sje að verki fremur hand-
verksmaður en listamaður.
Nákvæm útfærsla er oft nauð-
synleg, en þegar hún breiðir yfir
hugsjónaskort og ódugnað er hún
sltaðlega.
Orri.
Bæði í skrautklæðmn.
— Nei, en hvað þú ert fín,
mamma, þú ert alveg eins og
prinsessa.
— En finst þjer þá pabbi þinn
ekki fínn líka?
— Jú, hann er alveg eins og
veitingaþjónn-
Villist
ekki,
en farið bina
rjettu leið,
i konfektöskítikatiptim.
Bristol
Bankastrætí.