Morgunblaðið - 09.09.1944, Blaðsíða 11

Laugardagur 9. sept. 1944
■ t: í ! ■-. H
MORGDNBLAÐIÐ
1'
Forðumst gömlu og
ónýtu skipin
Till. um lagasetning u frá Hjatta Jónssyni
HJALTI JÓNSSON sneri sjer til blaðsins hjer á dögunum og
sagðist hafa mál eitt í huga, sem hann vildi koma á framfæri.
Jeg vil, sagði hann, að þingið samþykki lög um það, að bann-
aður sje innflutningur á gömlum skipum. Jeg vil að við lærum
af reynslunni frá fyrri styrjaldarlokum. Þá fóru margir flatt á
því, að kaupa hálfgömul og gömul skip.
Meðan verðlag var hátt á öllu
virtist allt ætla að ganga vel fyr
ir þeim, sem keyptu hingað dýr
skip eftir styrjöldina fyrri. En
þegar fór að halla undan fæti
gátu menn ekki risið undir hin-
um mikla viðgerðarkostnaði.
Jeg gæti nefnt mörg sorgleg
dæmi frá þessum árum.
Vjelbátur var t. d- keyptur
hingað, sem nefndur var Faxi.
Ágætt fyrirtæki hjer í bæ átti
aðalpartinn í honum. Fyrirtæki
þetta reis ekki undir tjóninu af
þessum bát.
Efnaðir bændur töpuðu tug-
um þúsunda á þessum árum, af
því þeir höfðu lagt f je í óheppi-
leg skipakaup.
Verst fóru þeir, sem flæktust
út í kaup á afgömlum skipum.
Fyrst töpuðu eigendur skip-
anna. En ekki nóg með það. —
Viðgerðastöðvarnar sátu uppi
með skipin, þegar gjaldþol eig-
endanna þvarr. Og þeir, sem
seldu þessum illa stöddu útgerð
armönnum t. d. kol og salt, töp-
uðu einnig.
Einu sinni keyþti útgerðar-
stöð ein eða tók upp í skuld eitt
þessara skipa og kostaði jafnvel
upp á nokkra viðgerð á því, áð-
ur en það kom í Ijós, að skipið
var gersamlega ónýtt. Var far-
ið með það út fyrir Akurey og
því sökkt þar. Ekki hægt að
nota neitt úr því. Þetta var 70
>—80 tonna járnskip.
í endalok síðustu styrjaldar
settu Norðmenn lög hjá sjer um
það, að þar mætti ekki flytja
jnn gömul skip. Jeg man ekki
hvaða aldurstakmark þeir settu.
Jeg vildi að aldurstakmark fyr-
ir járnskip og furuskip yrði 8
ár, en fyrir eikarskip 12 ár. En
annars geta menn haft mísmun-
andi skoðanir á því.
En þegar um skipakaup er að
ræða, þá má vitanlega ekki ein-
blína á aldurinn einn saman.
Jeg fór t. d. til Ameríku 1919
í þeim erindum að kaupa þar
skip. Þá lágu þar stórir flotar
af tiltölulega nýbygðum skip-
um, sem enginn vildi eiga. Þá
lá t. d. í höfninni í Seattle skipa
floti við eina bauju, sem kostað
hafði samtals 31 miljóna króna,
Og enginn vildi eiga fyrir neitt.
r ♦ ♦ *
asf
London í gærkveldi.
BERNHARD FREIBERG
hershöfðingi Nýsjálendinga,
slasaðist nýíega, er flugvjel
hans valt um í lendingu á flug-
Velli nærri vígstöðvunum á
Ítalíu. Meiddist hershöfðinginn
allmikið á hægri síðu, en eftir
að uppskurður hefir verið gerð
ur á honum, er líðan hans tal-
in eftir vonum. — Reuter.
Ínningarori
um Liiju
Grimsdóttur
ÞANN 13. f. m. andaðist, eft
ir margra ára veikindi, Guðríð
ur Lilja Grímdóttir, Freyjugötu
42, fullra 80 ára. Fædd 1. apríl
1864 á Snorrastöðum í Kolbeins
staðahreppi. Foreldrar hennar
voru Guðrún Jónsdóttir og
Grímur Guðnason. Til Reykja-
víkur flutti Lilja 1880, með
móður sinni, er síðar giftist Sæ
mundi Sveinssyni, Sæmundar
hlíð, nú Holtsgötu 10, og ólst
upp hjá móður sinni og stjúp-
föður, er gekk henni í föður
stað, en heimilið þar var viður
kennt myndarheimili, og í
Reykjavík dvaldi hún til ævi-
loka.
Á hennar uppvaxtarárum
voru unglingar aldir við að
vinna, og henni var og vinnan
til lífsánægju, og fórst aldrei
verk úr hendi, var og eftirsótt
til verka, því hennar starf var
engin augnaþjónusta, vildi að
starf'sitt kæmi að fullum not-
um, þeim er hún vann fyrir.
Hún var'skýr og las mikið,
og fylgdist vel með líðandi tíma
og myndaði sjer sjálfstæðar
skoðanir, er hún rökstuddi með
fullri einurð, er hún taldi þess
þörf, en hafði sig lítið í frammi,
vildi lifa kyrrlátu og rólegu
lífi og afskiptalaus um anríara
hagi.
Hún átti 2 dætur, báðar bú-
settar og giftar hjer í bænum.
Síðustu 20 árin dvaldi hún á
heimili Guðrúnar dóttur sinn-
ar og manns hennar Guðm.
Halldórsson, og er hún var þrot
in að heilsu og starfskröftum,
reyndu þau hjónin, að gjöra
henni sjúkdómsbyrðina sem
ljettast.
Þeir, er þekktu hana, minn-
ast hennar með virðingu. .
Þ. J.
Hreinsun Austur- og
Miibæíur lokið
FYRIR rúmum mánuði síðan hófst hreinsun bæjarlandsins og
er nú búið að hreinsa allt svæðið á milli Garðastrætis og Rauð-
arárholís og niður að sjó í hinu nýja hverfi í Túnunum. Einstaka
svæSi hafa þó ekki verið hreinsuð við verksmiðjur, kemur það
Fjekk skilnað
Shirley Eoss, ljóshærða
leikkonan hjer á myndinni.
fjekk nýlega skilnað frá
manni sínum. Kenneth R. Dol-
an. Fyrir rjetti í Los Aengles
bar hún það. að maður sinn
hefði verið úti svo að segja á
hverju einasta kvöldi síðan
þau giftust fyrir 4 árum.
□----------------------□
Þýski foringinn vildi
ekki láta corporal
handtaka sig.
LONDON í gær: — Þýski
hershöfðinginn Carl Wahl
var tekinn höndum í Frakk-
landi á dögunum. Það var
amerískur corporal, sem tók
þýska hershöfðingjann hönd-
um. —
Hershöfðinginn mótmælti
slíkri meðferð og heimtaði,
að amerískur liðsforingi yrði
sendur til að taka sig til
fanga.
En ameriski corporalinn
jórtraði tyggigúmmíið sitt í
rólegheitum og sagði, um leið
og hann benti vjelbyssurifli
sínum að hershöfðingjanum:
„Svona, kunningi, áfram,
eða Wahl hershöfð-
ingi hlýddi. — Reuter.
□----------------------□
— Rangur frjettaflutn-
inngur
Framhald af bls. 6.
nándar nærri fullnægt þeim
kröfum sem gera verður til
þeirra manna, er slíkt verk
hafa tekist á hendur“.
Þessi ummæli skulu ekki vje
fengd, enda mun hjer átt við
þá aðila, er rafvirkjar hafa
framselt þau gjaldeyris- og inn
flutningsleyfi, er þeim hefir ver
ið úthlutað. Hitt skal hinsveg-
ar tekið fram að við fyrirtæki
vor. starfa þaulvanir menn,
með margra.ára, reynslu í .þess
ari grein. ,
P. Smith, Raftækjasalan h. f.
Electric h.f., Terra Trading Cö.
til vegna verkfallsins.
í
Á þessu fyrnefnda svæði hafa
allar lóðir bæjarins, svo og
eignarlóðir verið hreinsaðar.
Mikið hefir áunnist, enda er
samvinna lögreglu og bæjar
mjög góð. Stefán Jónsson lög-
regluþjónn sjer um verkið af
hálfu lögreglunnar, en vinnu-
flokkur undir stjórn Sigur-
bergs Elíssonar af .hálíu bæj-
arins.
Tíðindamaður blaðsins hitti
þá Berg og Stefán að máli í
gær, er verið var að vinna við
eitt af síðustu húsunum í Aust
urbænum.
-— Er ekki heldur lítið um
verðmæti í þessu porti?
— Þetta er ef til vill ein-
hvers virði, það er gamall fram
öxull úr gamla Ford. Annars
er það alveg ótrúlegt hversu
miklu drasli og einskis nýttum
hlutum fólk hefir saríkað að
sjer. Og mest allt er það eins-
kis virði og hefir legið í húsa-
görðum alveg við glugga íbú-
anna, sumt hefir legið svo lengi
að það hefir grafist niður og er
erfitt ná því upp.
— Er ekki mikið um rottur
í húsagörðum?
— Gróðrarstíur fyrir rottur
við hús eru langsamlega mest-
ar í timburstöflum, eða öllu
heldur spítnahrúgum. í þeim
höfum við fundið svo hundr-
uðum rottuhreiðra. í sjálfu sjer
er afar erfitt að gera upp á
milli, hvort rottunum líður
ekki fullt eins vel í skúrunum
við húsin. — Margir þessara
skúra eru svo ljelegir, að við
neyddumst til að flytja þá á
brott. Komu þá stundum rott-
ur svo tugum skifti undan skúr
unum.
Mjög mikið ber á óþrifnaði
í húsagörðum. Við fluttum t. d.
9 bílfarma úr einum garði.
— Hvaða svæði takið þið
næst?
— Þeir, sem hafa farið vest-
ur í öskuhauga, hafa eflaust
tekið eftir því, að það er engu
líkara en að öskuhaugarnir
sjeu komnir inn íbæinn. Þetta
kemur til af því, að fólk það, er
býr nálægt haugunum, hefir
dregið að sjer svo mikið af alls
konar rusli, að varla sjer í hús-
in. Þangað förum við næst.
— Hvað um gaddavírinn við
Skúlagötu?
— Það er nú líka ýmislegt
annað, er tilheyrir herstjórn-
inni, en hún mun hafa gefið
loforð um að altl það, er til-
heyri henni, verði flutt og ætti
það ekki að dragast mjög lengi.
Þá er rjett, að ekki verði geng-
ið framhjá skúrunum, er standa
á móts vio Barónsstíg. Þá er að
eins eitt við að gera — að rífa
þá.
Eitt er það, sem við viljum
minna alla á, að í lögreglusam-
þykt Reykjavíkpr er algerlega
fcanpað að skilja. eftir hluti.eða,
muni á götum eða gangstjett-
um, ennfremur mælir svo fyrir
, í lögreglusamþyktinni að lóða-
eigendum eða leigjendum beri
skylda til að halda lóðum sín-
um hreinum og með góðum
girðingpm, en þeim er víða
mjög ábótavant. Þessu mun
verða stranglega framfylgt og
enginn mun komast undan því,
að lagfæra allt það, er hverjum
einum ber.
Nl'LEGA er komið út ,júlí
og ágúst heftr af blaðmu’
..Aki’anes" fjölbreytt að efni
og góður frágangur.
A 1. síou er grein er nefn-
ist „Islánd fr,jálst“ ásamt
stórri mynd af fyrsta forsetai
Islands, herra Sveini B.jörns-
sjmi.
Þá er í blaðinu grein er*
nefnist: Forsetinn ferðast unt
landið. Þar er ÍÖng grein um
vígslu Bjarnarlaugar, en'það
mannvirki athentu Akurnes-
ingar bænum að gjöf á sjó-
mannadaginn 4. júní síðastl-
Þetta er myndarleg gjöf og
merkileg, m. a. fyrir það að
á þar til.gerða stöpla framan,
við bygginguna á að letra
nöfn allra þeirra manna, senj
vitað er uui að druknað hafi
frá Akranesi, og síðar þeirrai
sem hjer eftir drukna. Þannig,
er þetta raunverulega ævar-
andi gjöf til minningar um,
druknaða sjómenn. Sífeld á-
minning tim að heiðra þessart
hetjur, og minnast þess h\e
miklu þeir hafa fórnað.
I þessu hefti er æfisaga
Cleirs Zoega á 6 síðum, og
fjallar um sjómennsku hasts á
yngri árum, kvonfang, bú-
skap o. fl. Að vonuni fljettastj
inn í slíka æfisögu margt sem.
snertir lífið í Reykjavík yfir-
leitt, á því tímabili sem skrif-
að er um.
I þessu hefti er Aldarminn
ing Sigurðar hómópata. Þar
eru og margar smágreinar
undir nafninu „lleima og heim
an“. M. a. sagnir urn foreldra
Jóns Sigurðssonar, og vísa<
sem sr. Sigurður kvað til Jórrs
er hann var tveggja ára. Mun
hún ekki fyr hafa birst á
prenti. Margt fleira er í þessii
hefti. J
Stjórnarskifti í Sló-
vakíu.
London í gærkveldi: — Þýska
frjettastofan sagði í kvöld, að
ný stjórn hefði verið mynduð
í Slóvakíu. Hefir forseti hæsta
i rjettar, sem er bróðir forset-
ans og heitir Dr. Stephan Tiso,
myndað stjórnina og fer með
embætti utanríkisráðherra jafn
,framt fórsætisráðherraembætt
inu. Fáir af fyrverandi ráð-
herruríi' eru í hinni nýju stjórn.
— Reuter.