Morgunblaðið - 29.03.1947, Blaðsíða 8

8
MORGU.NBLABIt)
Laugardagur 29. mars 1947
Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson
Ritstjórar: Jón Kjartansson,
Valtýr Stefánsson (ábyrgSarm.)
Frjettaritstjóri: ívar Guðmundsson
Auglýsingar: Ámi Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla,
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 10,00 á mánuði innanlands.
kr. 12,00 utanlands.
í lausasölu 50 aura eintakið, 60 aura með Lesbók.
ÞINGHLJE
AÐ LOKNUM fundi í sameinuðu Alþingi í gær tilkynti
forseti Sþ., að nú yrði þinghlje fram yfir páska, eða til
8. apríl. Gat forseti þess, að það væri fyrir tilmæli ríkis-
stjórnarinnar að þessi ákvörðun væri tekin.
Þingið hefir nú átt setu í nálega 170 daga, að meðtöldu
hljei um jólahátíðina. Þrátt fyrir þessa löngu setu, eru
flest stórmál þingsins óafgreidd ennþá.'
Fjárlögin eiga enn eftir eina umræðu, og er talið að
líkissjóð vanti um eða yfir 30 milj. kr. í auknum tekjum,
til þess að hann fái staðist þau útgjöld, sem komin eru
inn á fjárlögin.
Svona seinagangur á áfgreiðslu fjárlaga hefir aldrei
komið fyrir áður. Fyrir áramótin varð þingið að sam-
þykkja sjerstök lög um bráðabirgðagreiðslur ríkissjóðs
fyrstu mánuði þessa árs. Þessi greiðsluheimild náði upp-
haflega til 1. mars. Svo voru lögin framlengd um einn
mánuð, eða til 1. apríl. En þegar til kom nægði þetta ekki,
og nú haf& lögin enn verið framlengd til 1. maí.
★
Ekki geta þau vinnubrögð talist til fyrirmyndar, að
þingið, sem haft hefir nálega hálfs árs setu, skuli ekki
enn hafa lokið afgreiðslu fjárlaga, og eiga eftir að afgreiða
öll hin stærri mál. ,
En orsakir eru til alls — einnig þessa. Hin langa stjórn-
arkreppa framan af þingi er höfuðorsökin. Meðan stjórn-
arkreppan stóð var þingið raunverulega verklaust. Og
það var ekki fyrr en í byrjun febrúar, að loks tókst að
leysa stjórnarkreppuna.
Sennilega hefði verið hyggilegast af hinni nýju ríkis-
stjórn, að hún hefði byrjað með að fresta fundum þings-
ins um mánaðartíma eða svo, til þess að fá einhvern
starfsfrið til undirbúnings þingmála. Það er ekkert sæld-
arbrauð fyrir nýja ríkisstjórn að taka við störfum á miðj-
um þingtíma.
Stjórnin valdi þann kostinn að hafa þingið starfandi.
Mun hún vafalaust hafa haft í huga, að reyna að koma
íjárlögunum frá sem fyrst. En nú hefir niðurstaðan orðið
sú, eins og áður segir, að fjárlögin bíða við 3. umr. með
um 30 milj. kr. halla á rekstraryfirliti, og stjórnin biður
um þinghlje fram yfir páska, til þess að geta fengið ein-
hvern frið til viðræðna um lausn vandamálanna.
★
En það eru ekki f járlögin ein, sem bíða afgreiðslu í þing-
inu. Sama er að segja um öll hin stærri mál ríkisstjórn-
- arinnar, samkvæmt málefnasamningi hennar. Fjárhags-
ráðið er eina frumvarpið, sem komið er til nefndar í
þinginu. Og nú hefir verið útbýtt í þinginu frv. um nýja
skipan á verðlagsmálum landbúnaðarins, ásamt nokkrum
smærri málum. Hinsvegar bólar ekkert á eignakönnun-
inni, sem boðuð hefir verið og sem mjög hefir verið um
töluð meðal almennings.
Af þessu er ljóst, að ríkisstjórnin þarfnast starfsfrið.
Hún þarf að fá tíma til að ræða málin innbyrðis og jafna
ágreining, sem upp kynni að koma. Það verða því áreiðan-
]ega engir frídagar hjá ráðherrunum þenna tíma fram
vfir páska, sem þinghljeið stendur.
Vonandi tekst ríkisstjórninni að ráða giftusamlega fram
úr erfiðleikunum. Og mörg og stór verkefni bíða þings-
ins, þegar það kemur saman á ný eftir páskana.
★
Tíminn, aðalmálgagn Framsóknarflokksins heldur upp-
teknum hætti, að rægja fyrverandi ríkisstjórn og öll henn-
ar verk. Það er eins og tilvera núverandi ríkisstjórnar
byggist á því, að þjóðin fáist til að fordæma verk fyrrv.
stjórnar og þá fyrst og fremst nýsköpunina.
Allir sjá, að það er ekki heill og velferð núverandi
ríkisstjórnar, sem hjer ræður gerðum Tímans, heldur
löngunin til að rægja Sjálfstæðisflokkinn, sem Framsókn
þykist hafa orðið halloka fyrir. Varla getur ríkisstjórnin
vænst góðs af þessum skrifum Tímans.
DAGLEGA LÍFINU
• ■
Góðir samverjar.
ÞAÐ eru vafalaust ekki fleiri
óþokkar á Islandi en gerist og
gengur í öðrum löndum heims.
Engin ástæða til að halda að
hlutfallstala þeirrar mannteg-
undar sje hærri eða lægri hjer
er í öðrum löndum, sem siðuð
eru talin.
En þegar maður les áskorun
frá Slysavarnafjelagi íslands 1
blöðunum um, að ökumenn á
þjóðvegum íslyands sjeu beðn
ir að.gjöra svo vel, að aka ekki
framhjá særðu fólki, sem
kunni að liggja bjárgarlaust í
blóði sínu, eða beinbrotið, þá
fer manni ósjálfrátt að detta
margt í hug. Getur það verið
að raenn sjeu svo tilfinninga-
lausir og harðbrjósta, að þeir
aki fram hjá mönnum, sem
slasast hafa. Því miður, Slysa-
varnafjelagið veit um nokkur
dæmi og birtir áskorun sína,
„að gefnu tilefni“.
Nærtækustu dæmin, sem
Slysavarnafjelagið veit um er
um mann, sem slasaðist í Hval-
firði í haust. Fjelagi hans varð
að bera hann helsærðan á bak-
inu bæjarleið, en fjöldi bif-
reiðastjóra ók fram á þá fje-
laga og námu ekki staðar þótt
þeim væri gefin merki. Annað
dæmi er um litla telpu, sem lá
hjá hjólhestinum sínum á Eski
hlíðarhæðinni, særð. Bílarnir
þustu fram hjá henni og sintu
ekki merkjum hennar um
hjálp.
Hvað er orðið af hinum góðu
samverjum?
•
Ákveðin merki.
ÞAÐ er ekki hægt að trúa
því, að bifreiðastjórar aki fram
hjá slösuðu fólki viljandi. Hins
vegar er það algengt, að veg-
farendur á þjóðvegunum reyna
að stöðva bifreiðar með handa
bendingum í þeirri von að fá
að sitja í lengri eða skemri leið.
Er ejíki hægt að ætlast til, að
ökumenn sinni slíkum merkj-
um þegar þeir eru með fulla
bíla sína, eða eru að flýta sjer.
Það hlýtur því að vera skýr-
ingin. á því, að ekið hefir ver-
ið framhjá særðum mönnum,
að ökumenn hafa talið, að um
vaéri að ræða heilbrigða menn,
sem vildu fá að sitja í.
Nú hefir Slysavarnafjelagið
lagt til að slasaðir menn noti
sjerstakt merki, ef þeir þurfa
á aðstoð að halda. Þeir eiga að
veifa höndunum í kross yfir
höfði sjer og helst að hafa
klút, eða dulu í höndunum til
að beina athygli ökumanna að
sjer.
Það ætti að vera nóg að benda
mönnum á þetta einu sinni íil
þess, að það komi ekki fyrir aft
ur, að ekið sje framhjá særðu
fólki, sem þarf á aðstoð að
halda.
Skrípaleikurinn með
brennivínið.
OFT ER Á það bent, að ekk-
ert vit sje í því, að aðeins eitt
veitingahús í Reykjavík hafi
einkaleyfi á því að veita gest-
um sínum vín. Þetta skapi ó-
þarfa misræmi og ein afleiðing
þess verði t. d. sú, að þeir, sem
vilja fá sjer glas af víni að
kvöldlagi þyrpist allir á þenna
eina stað og vilji þá oft verða
þar allsukksamt.
En þetta einkaleyfishjal er
ekki nema hálfur sannleikur.
Fjelög. sem halda kvöldskemt
anir og hóf geta fyrirhafnar-
lítið fengið undanþágu til vín-<
veitinga og það er ekkert því
til fyrirstöðu, samkvæmt nú-
gildandi reglum, að vínveiting
ar sieu í hverju einasta veit-
ingahúsi í bænum á hverju ein-
asta kveldi. — En vitanlega
er þetta ekki nema eins og
hver annar skrípaleikur með
brennivínið.
Hið rjetta væri, eðlilega, að
láta nokkur bestu veitingahús
bæjarins hafa vínveitingaleyfi
þegjandi og hljóðalaust, en
setja um það reglur eftir því,
sem þurfa þykir, að það verði
ekki misnotað. Það er sagt, að
bifreiðastjórar selji áfengi hverj
um, sem hafa vill, á ívöfalt
verð. Ef að það er satt, þá er
með núverandi fýrirkomulagi
verið að örfa þesas menn til
leynivínsölu og raunverulega
verið að gefa þeim einkaleyfi
til að fjefletta menn með því
að skapa þeim aðstöðu til að
okra á brennivíni.
Hvenær ætli komi að því, að
tekið verði með skynsemi á á-
fengismálum í þessu landi?
Sigurjón og
VValdosa.
__ SIGURJÓN PJETURSSON á
Álafossi hefir sent mjer langt
brjef um danska dávaldinn
Waldosa í tilefni af því, sém
sagt var um hann hjer á dög-
unum. Sigurjón hefir margt
um hann að segja, en Vúm
er því miður ekki fyrir það
alt hjer í dálkunum að sinni.
Aðalatriðið í fullyrðingum
Sigurjóns er, að dávaldurinn
geti ekki notað til dáleiðslu
nema þá menn, sem hafi mið-
ilshæfileika og yfirleitt er Sig-
urjón þeirrar skoðunar, að það
sjeu framliðnir menn, sem að-
stoði Waldosa við dáleiðslur
hans og aðrar listir. Sigurjón
talar um ,,útfrymi“, sem hann
taki frá mönnum, en „fólkið
hlaði hann svo aftur af þessu
efni með því að spenna greip-
ar fyrir aftan hnakkan". Hann
segir ennfremur ,,að Waldosa
hafi hóp af framliðnum mönn-
um í sinni þjónustu, sem sjeu
svo jarðbundnir, að þeir nær-
ist af hans fæðu og hlýði hon-
um afdráttarlaust.“ Sjeu þetta
aðallega framliðnir menn, sem
hafi verið skotnir eða háls-
höggnir. „Waldosa breytti ekki
vatni í vín“, segir Sigurjón,
„heldur voru það hinir fram-
liðnu stjórnendur þeirra dá-
lejddu, sem ljeku það alt und-
ir stjórn Waldosa.“.
Sigurjón endar brjef sitt á
þessum orðum: „Þetta er ljótur
leikur — fólkið klappaði“.
Nú. er Sigurjón vitanlega
sjálfráður, eins og hver og einn
hvað hann heldur í þessu
máli sem öðrum, en hjer verður
það ekki rætt frekar.
Vill útvarpsum-
ræður.
SIGURJÓN Pjetursson er
ekki sammála dr. Símoni Jóh.
Ágústssyni um það, sem hann
hefir sagt í sambandi við dá-
leiðslur og í munnlegu sam-
tali við mig ljet Sigurjón þá
ósk í ljósi, að þeir dr. Símon
og hann leiddu saman hesta
sína í útvarpinu eitthvert næsta
kvöldið.
Virðist það prýðileg tillaga
í alla staði, ef dr. Símon og út-
varpsráð fæst til þess. Það yrði
kanski tilbreyting frá moll-
unni í útvarpinu það kvöldið.
MEÐAL ANNARA ORÐA . . . . 1
------------------
Er of erfiff að sfjórna flugvjel!
LI0SFORINGINN hafði verið
listflugmaður og sýnt dirfsku
sína og áræði í mörg ár. Þegar
að lokum hann kom á fót flug-
vjelaverksmiðju, stækkaði hún
smátt og smátt og gaf af sjer
góðan arð.
Liðsforinginn fyrverandi sá
nefnjlega um það, að flugvjel-
ar þær, sem framleiddar voru,
fjellu Uugmönnum í geð, að
þær væru svo vel bygðar, að
með þeim mætti leika allar list
ir hins færasta listflugmanns.
En þegar hann hóf fram-
leiðslu fjölskylduflugvjela,
gekk sala þeirra treglega.
I flugsögu Bandaríkjanna og
anara landa hefur þessi saga
endurtekið sig hvað eftir ann-
að. Flugfræðingur að nafni J.
M. Gwinn, hefur bent á, að
þéssi saga sje ágætt dæmi um,
hvaða ókostir sjeu á fjölskyldu
flugvjel nútímans — hvers
vegna hún er ekki nógu örugg.
,,Flughetjur“.
„Eitt af því, sem hindrað hef
ur farmleiðslu einfaldra, ör-
uggra fjölskylduflugvjela",
segir hann, „er hetjuljómi sá,
sem jafnan hefur stafað af flug
listinni. Ymsir flugmenn hafa
þótt gjarnir að láta í það skína,
að þeir sjeu einhverjir sjer-
stakir ofurhugar. Áður fyr
voru þessir sömu menn ósjald
an mótfallnir því, að flug yrði
gert einfaldara.
Um tíma hefur verið yitað
um aðferðir til að framleiða
öruggari flugvjelar. Það eru
flugvjelaframleiðendurnir, sem
verða að taka á sig ábyrgðina
af því, að þessar aðferðir skuli
ekki hafa verið teknar í notk-
un“.
Ein af ástæðunum fyrir þessu
er sú, að flest flugvjelarfírmu
eru undir stjórn fyrverandi
flugmanna, sem ekki eru frá-
hverfir skoðunum atvinnuflug-
manna.
Önnur ástæða er, að flug-
vjelaframleiðendur hafa reynt
að framleiða vjelar, sem bæði
væri hægt að selja flugskólum
og almenningi.
Bitnar á við-
vaningunum.
Atvinnuflugmaðurinn, eða sá
sem fengið hefur góða reynslu
í flugi, vill stjórna flugvjel, sem
allt getur gert. Því er það, að
flugvjelaframleiðendur hafa
orðið að smíða vjelar, sem upp
fyltu þessar kröfur, en viðvan-
ingurinn í fluglistinni lendir í
erfiðleikum, vegna þess að
Framh. á bls. 11