Morgunblaðið - 30.10.1947, Blaðsíða 2

2
MORCUNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 30. okt. 19471
Ekki ein báran stök fyrir kommúnistum
KOMMÚNISTAR láta sjer
rnjög tíðrætt um auðæfi og
eignaaukningu heildsalanna.
Þeir hafa nú tvisvar á skömm-
tim tíma komið fram í útvarp-
inu til að telja fram jií'ssar
eignir.
Að vísu er mönnum ekki ó-
kunnugt urn það. að á velti-
tímum verða oft snöggar eigna
breytingar. Við hinu höfðu
menn þó ekki búist. að á svo
skömmum tíma, sem leið á
milli þessara tveggja framtala
kommúnista, ykist 'eignir heild
salanna jafn stórkostlega og
ætla verður, ef mark má taka
é kommúnista framtölunum.
Ólíkt frnmtal Einars og
Sigfúsar.
Þegar Einar Olgeirsson á dög
unum varð klumsa í útvarp-
inu, var eitt af því fáa. sem
fcann gat stunið upp, að meðal
fcelstu eigna heildsalanna værí
þeir Stefán Jóhann Stefánsson
og Bjarni Benediktsson. En Sig-
fús Sigurhjartarson átti auðsjá
milega það aðalerindi í útvarp-
ið á þriðjudaginn, að tilkynna
landslýðnum. að heildsalarnir
ættu ekki aðeins þá Stefán Jó-
fcann og Bjama, heldur allan
•Sjálfstæðisflokkinn með húð og
hári, auk þess, sem þeir ættu
mikil ítök bæði í Alþýðuflokkn
wm og Framsókn.
Minna mátti nú gagn géra.
Fyrir utan búðir sínar og vör-
nr eiga þannig þessir rúmlega
200 heildsalar, sem sjera Sig-
fús nefndi svo oft, töluverðan
meiri hluta af öllimi landslýðn
wm.
Áliir vondir við aurningjana..
Það er nú að vísu von, að
kommúnistar telji sjer þörf á
eesifregnum um þessar mund-
»r. Fregnum, sem líklegar sjeu
til að skjóta almenningi skelk
í bringu og fá hann til að leita
skjóls hjá hjarðmönnunum.
sem að austan eru sendir.
Kommúnistar verða nú fvrir
hverju hrakfallinu eftir ann-
að.
Hjer á landi er málflutning-
ur þeirra allur í mblum og þeg-
ar þeir reyna að gera atlögu
að andstæðingum sínum, snýst
hún ætíð upp í hinn herfileg-
«sta ósigur þeirra sjálfra.
Ekki eru fregnimir utan iir
heimi álitlegri í þeirra augum.
^Kommúnistaflokkarair erlend-
»s bíða hvern ósigurinn eftir
annan. Eru þeir ósigrar svo
samfeldir og geypilegir. að eins
«i;emi er, að sami flokkurinn
verði fyrir shku afhroði á svo
skömmum tíma.
Srnna sagan hvarvelna.
Ein höfuðþjóð Evrópu,
Frakkar, sem um tíma höfðu
tnn of látið ánetjast í veiði-
tækjum kommúnista, hafa nú
«lgerlega snúið við þeim bak-
>nu. Franska þjóðin hefur kveð
ið upp yfir kommúnistum
þunga áfellisdóma tvo sunnu-
<iaga í röð og er þó síðari dóm-
tninn erm þyngri hinum fyrri.
Tvær nánustu frændþjóðir
Islendinga, Norðmenn og Dan-
ir, hafa tekið í sama strenginn
r>g þó sýnu fastar en Frakkar
gerðu.
I Noregi varð kommúnisía-
flókkurinn fyrir nxjög alvar-
Hugmyndir sjera Sigfúsar
um eignarrjettinn
’legu áfalli. En í Danmörku
aftur á móti tapa kommúnist-
ar svo miklu, að um algert
hrun er að ræða. Nær helm-
ingur fylgismanna þeirra hef-
ur snúið við þeim bakinu. og
gengið i lið með þeim. sem kom
múnistar hafa nítt og rægt
mest af öllum.
Aldrei orðlaus.
Þetta eru vissulega ekki upp
örfandi fregnir fyrir hina sann
trúuðu Moskvadýrkendur. Þess
vegna sendu þeir sjera Sigfús
nú í útvarpið til að leiða at-
hyglina frá þessum ósigrum
með orðaskvaUlri sínu.
Hvað sem urn sjera Sigfús
verður sagt, mun áreiðanlega
aldrri henda hann hið sama og
Einar Olgeirsson og kerlinguna
á Skálholtsstað forðum, að
hann verði orðlaus. Hitt er ekki
nema eðlilegt, þegar jsfn illa
stendur á fyrir honum og
flokki hans og nú, að honum
hrjóti þá ýmislegt af vörum,
sem hann ekki vildi sagt hafa.
Glompa í þekkinguna.
Útaf fyrir sig er ekki ástæða
til að efa, að Sigfús meini það,
að heildsalarnir eigi meiri hlut
ann af öllum íslendingum. —
Þessi furðulega skoðun styðst
einmitt við kjarnann í hinum
kommúnistisku trúarkenning-
um sjera Sigfúsar og jábræðra
hans.
Sjera Sigfús hefur nú tvenns
konar starfrækslu með hönd-
um.
Hann hefur oft síðustu dag-
ana skýrt frá því á Alþingi,
að hann væri aðalmaðurmn í
nokkuð stóru verslunarfyrir-
tæki hjer i bænum. og hefði
því töluvert vit á öllu því, sem
verslun viðkæmi.
Það merkilega er, að sam-
tímis þessari þekkingardrýldni
sjera Sigfúsar, kom í ljós, að
hann var ekki kuhnugri versl-
unarmálunum hjer en hann
þurfti að margspyrja að því,
hverjar , búðir kommúnista
væru.
Samhliða verslunarstarfsem-
inni er Sigfús svo einn af aðal
forsprökkunum í Sameiningar
flokki Alþýðu, Socialistaflokkn
um, sem á mæltu máli er
nefndur Kommúnistaf lokkur •
Kaupmáður og sálnahirðir.
Sem verslunarstjóri meðhöndl
ar sjera Sigfús kaffi og sykur,
bolla og kristalsskálar. Sem
pólitískur forsprakki hefur
hann umsjá með kjósendum
kommúnista, og á að vera sdlna
hirðir lifandi manna.
Það er auðsætt að sjera Sig
fús greinir hjer ekki á milli.
Alveg á sama veg og hann tel
ur fyrirtæki sitt eiga kaffiboll
ann, sem það selur á 100 kr.
stykkið, þá telur hann sig á-
samt hinum flokksbroddunum
eiga kjósendurna, sem slysast
hafa til að fylgja flokknum.
Þessi hugsunarháttur sjera
Sigfúsar er íslendingum mjög
fjarlægur.
Þurfa engu að kvíða.
Menn skilja að vísu, að ef
ungfrú Katrín Thoroddsen
kaupir 1000 kr. kristalsvasa í
Kron til að drekka úr honum
kaffi, þá á hún vasann. Og
vonandi verður aldrei neinn til
að draga þá eignarheimild í efa
því að jafnvel þó að byltingin
yrði, sú, sem afnema á eignar-
rjettinn, þá þarf enginn að ætla
að nauösynlegustu þurftahlut-
ir eins og kristalsvasinn henn-
ar ungfrú Katrínar, verði tekn-
ir frá sjálfum kommúnista-
broddur.um. Þvert á móti, þá
eru allar líkur til þess, að við
byltinguna muni töluvert
rakna úr fyrir hinni sárt kvein
andi hjörð kommúnistabrodd-
anna. Fjölmargir vona t. d., að
Brynj. Bjarnason muni þá fá
aftur bílinn, sem hann varð að
selja ,,af fjárhagsástæðum“ í
vor, vegna þess að hann hafði
ekki annað en þingfararkaup-
ið til að lifa af á, og að allir hin-
ir broddarnir fái þá einnig um-
bun í samræmi við velgerðir
sínar.
Takmörk eignarrjettarins.
En þó enginn verði til að
svifta þetta góða fólk eignum
þess, heldur eigi þær vonandi
eftir að aukast og margfaldast,
þá er Islendingum alveg fram-
andi sú hugsun, að ungfrú Kat
rín eigi t. d. alla sjúklinga sína
eða hún og sjera Sigfús eigi í
sameining-u það fólk, sem glap
ist hefur til að kjósa þau á Al-
þing. Slíkur yfirráðarjettur
heldri mannanna, jafnvel þó
læknir og prestlingur sje, yfir
samborgurum þeirra hefur frá
fornu fari verið íslendingum
andstygð.
Jafnvel þegar höfðingjaveldi
var hjer mqft og goðar rjeðu
ríkjum fyrr á öldum, áttu goð-
orðsmenn þess rjett að segja
sig úr þingi goða, ef þeim lík-
aði ekki við hann.
Þessi hugsun frelsisins er Is-
lendingum þannig í blóð borin
og hefur auðvitað styrkst mjög
á hinum síðari frelsistímum
landsmanna. Við eigum þess-
vegna vissulega erfitt með að
skilja, að sumir líta alt öðru
vísi á þetta en yfirgnæfandi
þorri okkar gerir.
Þar þcetti Einari og
Sigfúsi gaman.
Sú staðreynd er samt fyrir
höndum. í dýrðarríki komm-
únista er þessu allt öðru vísi
fyrir komið. Þar fær fólkið að
vísu að kjósa,' en það eru vald-
hafarnir sjálfir sem ákveða,
hvern kjósa skuli í hverju kjör
dæmi. Með þetta er alls ekki
farið leynt. Kjördæmin eru m.
a. s. sum nefnd eftir þeim, sem
þar á að hljóta kosningu.
Slíkt er að vísu aðeins gert,
þar sem þeir allra helstu bjóða
sig fram. En reglan er hvar-
vetna sú sama. Það eru flokks-
broddarnir, sem ákveða. Hlut-
verk fólksins er það eitt að
hlýða og kjósa þann einn, sem
fær að bjóða sig fram.
Áhyggjulaust líf.
Þegar sjera Sigfús segir, að
heildsalarnir eigi meiri hluta
þjóðarinnar, er, eins og áður
segir, ástæðulaust að efa, að
hann meinar það, sem hann
segir. En það er ákaflega óvar
legt af honum að láta þetta út
úr sjer, vegna þess að með þessu
kemur hann aðeins upp um
sína eigin hugsun. Það er hann
sjálfur, sem lítur þannig á sam
band sitt við kjósendurnar.
Ef, hann mætti ráða væri
Reykjavík skipt niður í nokk
ur kjördæmi, sem nefndust
sjera Sigfúsar kjördæmi, ung-
frú Katrínar kjördæmi, Sigurð-
ar Guðnasonar kjördæmi o. s.
frv.
í þessum kjördæmum fengi
enginn annar að bjóða sig fram
en sá, sem kjördæmið var skírt
eftir, og fólkið yrði svo hrifið
á kjördaginn yfir, að það þyrfti
ekki að velja milli sr. Sigfúsar
og neins annars, að það mundi
fylkja liði og ganga í skrúð-
göngu heim til hans. Þar mundi
það þakka honum fyrir að
sýna því þann heiður að bjóða
sig fram einmitt í þessu kjör-
dæmi, hjá svo auðvirðulegu
fólki, sem þar byggi, og síðan
þramma á kjörstaðinn með
lúðraþyt og söng og kjósa allt
hinn eina, sanna frambjóðanda,
sjera Sigfús.
Haldið þið ekki að slíkar
kosningar sjeu ólíkt þægilegrl
en óhræsis „auðvaidskosning-
arnar“, þar sem fólkið ræður
sjálft og frambjóðendurnir
þurfa að eyða tíma í að sann-
færa það? Og launin fyrir allt
erfiðið eru hin sömu og í Frakk
landi, Noregi og Danmörku.
Ef kommúnistafynrkomu-
lagið ríkti, þyrfti valdamenn-
irnir ekki mikið fyrir að hafa.
Þá myndu þau sjera Sigfús og
ungfrú Katrín óhrædd geta beð
ið úrslitanna á meðan þau
drykki kaffið úr 100 krónu boll
anum og 1000 króna kristals-
vasanum. Sigurinn væri þeim
báðum vís, og í ofanálag þakkir
,,fjöldans“ fyrir að láta svo lít-
ið að lofa honum að kjósa sig.
Bækur um ísland
í Ameríku
FRJETTIR HAFA borist frá frú
Agnes Rothery Pratt, rithöfundi
sem var hjer í sumar ásamt
manni sínum til að viða að sjer
efni í bók um ísland. Verður það
fimta og síðasta bók hennar sem
hún skrifar um Norðurlöndin
fimm. Handritið að bókinni um
ísland verður tilbúið 1. janúar
næstkomandi og er búist við að
bókin komi á markaðinn í júní-
mánuði n.k. Útgefendur eru Vik-
ing Press.
Frú Pratt leist svo vel á ís-
land, að hún er þegar byrjuð að
skrifa aðra bók um ísland og
verður hún ætluð börnum og
unglingum. Útgefendur þeirrar
bókar verða Dodd Mead Com-
pany.
vill framlengja
samninga við Eim-
skip og Ríkisskip
Á FUNDI er haldinn var í Sjó
mannafjelagi Reykjavíkur s.l.
sunnudag, var rætt um samn-
inga farmanna við Eimskipa-
fjelag Islands og Skipaútgerð
rikisins.
Við umræður um málið, var
stjórn fjelagsins heimilað, að
leita samkomulags við Eimskip
og Ríkisskip um að gildandi
samningum verði framlengdir
að þeir skulu uppsegjanlegir,
af báðum aðilum með mánaðar
fyrirvara.
Viðræður um samningana
munu hefjast einhvern næstu
daga.
Ragnar á Bústöðum
handsamar þjéf
FYRIR nokkru síðan gerðu þjóf-
ar tilraun til þess að ræna pen-
ingum að Bústöðum hjer fyrir
innan bæ. Ragnari bónda Jóns-
syni þar, tókst að handsama
annan þjófanna, en hinum tókst
að komast undan á flótta, en
Ragnar þekti manninn.
Þetta gerðist að kvöldi dags.
Var Ragnar Jónsson þá í fjósi
að mjólka, er hann varð var við
mannaferðir hjá bænum. Þegar
hann kom^inn í bæ sinn, voru
öll ljós slökt. Kallaði hann þá
inn í stofuna hver væri þar. —
Enginn svaraði, en um leið og
hann opnaði dyrnar að stofunni..
varð hann þess var, að eitthvað
var að baki hennar. 1 sömu svif-
um skaust rnaður fram hjá hon-
ium og gekk hann allur í keng.
Inni í stofunni sá hann mann,
er var að leita í fataskáp. Mað-
ur þessi komst nú út úr húsinu.
Hafði hann klút fyrir andlitinu,
svo aðeins sá í andlit hans. Um
leið og hann kom út á bæjar-
helluna, bar þar að mann og
bað Ragnar mann þennan að
hjálpa sjer til þess að handtaka
þjófana. Þjófarnir tóku á. rás
og tókst öðrum þeirra að kom-
ast undan í myrkrinu, en hinum
náðu þeir. Fóru þeir nú með
hann heim að bænum og athug-
aði Ragnar hvort nokkru hefði
verið stolið. Kom þá í ljós, að
50 krónur höfðu horfið. Sá þjóf-
anna, sem þeir handtóku borgaði
50 krónurnar og ljet þess getið,
að f jelagi hans heíði stolið þeim,
en hann skyldi borga skaðann.
Ragnar ljet gera lögreglunni
aðvart og tók hún manninn.
Kallar sarnan aukaþing.
ROME: — De Gasperi forsætis-
ráðherra Italíu mun kalla samau
aukaþing bráðlega.