Morgunblaðið - 08.02.1953, Blaðsíða 7

Sunnudagur 8. febrúar 1953
MORCUMJLAÐIÐ

Tttkmark Alþjóðaheilbrigðisstofnunarhmara
■ r
Ornggar varnir §egn næmum
omnm s§ algor útrýming
ARINBJÖRN Kolbeinsson
læknir sat nokkru fyrir jól, f
ásamt Páli A. Pálssyni1
dýralækni, fræðslufund íj
Vin, sem Alþjóða heil-
brigðisstofnunin gekkst-
iyrir. Hefur Mbl. snúið sérj
til Arinbjöms Kolbeinsson-
ar og leitað fregna hjá hon-j
uni af fundi þessum- Fer
frásögn hans hér á eftir:
UM mánaðamót nóv.—des. s.l.
gekkst Alþjóðaheilbrigðismála-
stoínunin tyrir fræðsiufundi í
Vín um sjúkdóma þá, sem nefn-
ast Zooonoses, en það er tiltölu-
lega nýtt nafn ó stórum flokki
sjúkdóma, sem hættulegir eru
bæði mönnum og dýrum, enda
eru þeir sameiginlegt viðfangs-
efni lækna og dýralækna. I þess-
um flokki eru um 80 sjúkdómar,
sumir þeirra útbréiddir um allan
heim og hiriir þýðingarmestu frá
heilbrigðisfraeðilegu og efnahags-
legu sjónarmiði. Sem dæmi má
nofna berkla, gln og klaufaveiki,
sullaveiki o. s. frv. Aðrír eru
eingongu búridnir við hitabeltis-
lönd og finnast eklci í Evrópu.
Aiþjóðaheilbrigðisstofnunin
skipuiagói þennán tund og ann-
aðist allari kostnað við undirbún-
ing og framkvæmdir. Greiddi t.d
Frá fræðslufundi sfofnunar’mnar í Vín.
Frásögn Arinbjcrns Koíbsinssonar lækflis
Kirkjuííf á íslantfi og í

Arinbjörn Koibeinssón, láekhir
næ'r að bi'eiðast út. Ilvev eina'sti
r B _______________
MÉR varð það á, áð óska þess,' Sérstakir menn sjá um a2í
að kirkjulíf hér í Reykjavík yrði hjálpa áfengissjúkiingum og af-
Svipað að krafti og samtakamætti vegaleiddu fóiki. Ármaður safn-
og í Hollywood. • 1 aðarins útvegar fjölda manns at-
Þessi ósk var af hendingu höfð vinriu á hverju ári.
eftir mér í blaðaviðtali í Al-t Fimrn söngkórar eru í söfnuð-
þý'ðublaðinu um daginn og þótti inum æfðir af þjóðkunnum söng-
að vonum alleinkennileg. Fólk kennurum.
setur Hollýwood 3'firleitt ekki í Aðalklerkur þessa öfluga safn-
saniband við annað en kVik- aðar heitir Louis H. Evans. Haniv
myndir og hjónaskilnaði. er méðál annars snjall íþr'óttá-
En hér skal nú sagt nokkuð til maður, sex fet og‘ fjórir þúriil. ;v
skýringar þessum ummælum hæð, saman rekinn, sterkur og
mírium, handa því fólki, sem fílhraustur. Hann skipuleggun
hættir við að hugsa eins og Gyð- allt starfið og vinnur stundum
vískum rotturii. __ Þetta er eitt ingar í gamla daga: „Getur nokk- 16 tíma á sólarhring, og suma
dæmi af mörgum um það hversu uð gott komið frá Nazaret". — sunnudaga þarf hann að flytja’
hættulcgar rotfur eru heilbrigðis- HdílyWood er raunar riokkúð fimm ræður.
öryggi manna, ug sýriir einnig að stor bo!'g> °§ Það er einn söfnuð- Hahn er ekki afburða mælsk -
útiýmmg þeií i eT er mikilvægur urinn í borginrii, sá blómlegasti, ur, en rée'ður hans ei-u ailtaf
liður í a.menmi heilsuvernd ? jsem hér verður örlitið sagt frá. markvissar og um það, sem máSLv
Eiu ht* með uppiaidir þeir he'imild mín er skóðariakönn- skiptir.
sjúkaóma* sun íædciir voru á un bía hundrað' þúsur.d prestum, • Ein kunnasta bæn hans
/undinum.' ■ jtíl rannsóknar *á því, hvað gæfi' svoria: „Hlutverk okkar er dá£
bezta kirkjusókri og mestan samlegt. Við biðjum þig, drotít-
áhuga í kvistilegu starfi. inn, ekki um auðveldara starí,
Það var Fj'rsta Biskupakirkjan heldur um meiri vizku og meij^j
í HolIywoOd, sem bar áf flestum þrek til að virina verkið“. L
eða öllum öðrum kirkjum við Eins og nærri má geta, þaaf
ill þáítúr í starlsénú héilbrigöis'' þessa könnun. geýsimikla peninga til allra þösS,-
stofriúnarihriár. — SlíkSr iuhdir j Safnaðarfólk er um 6000. Dá- ara starfa. En ekki þýðir a®‘
eru alloft haldriif víðsVégar urri samíega samstilltur hópur. Hann knýja a dyr hjá ríkissjóði, þyi|
heim og er áforniað að halda þyí .hefur sex presta í þjónustu sinni að þetta er fríkirkja.
starfi áfrátn, til þéss að útbféiðá' j og auk þeirra 22 aðra launaða En þó vantar aldrei peningái
gagnkvæma þékkingu á heil- sfarfsmenn, en 19 launaða að Árleg fjárhagsáaétlun er' 312.00&
brigðísmáium og efla samvinnu nokkru léyti. dollarar. En árið 1951 söfnuðUSt
þjoða á milli, í öllu því, er lytur I Hvað gerir svo allt þetta fólk? 400.000 dollárar. Að meðaltaR
að vörnum næmí a sjúkdóiria. . | spyrjið þið. Það vinnur að ýms- lætur hver safnaðarfélagi 70 dol^
AlþjóöáheilbrigðisStoinúnin um rriannúðarmálefnum og ara á ári.
hóf stáfísemi sina fýrír 6
ÞÁTTUR í STARFSÉ’Vll IIUIL-
ÍiRlGrJl SS’Í'OF.N* UXAKIXAA R
Fundur sem þessi er aðeins lit-
.......... anim,' menningatstarfi víðsvegár um Húsakostur kirkjurinár. nðér f
ferðaKostnaÖ beirra sem boðnir maður eða dýr er dauðadæmt • °Á 8 hCnm 2® Wfðir-1borgina. Það stjórnar námsflokk- j'fir stórt svæði, og þar er meða*I
leroaKosxncO peirra, sem Doonir aoui eoa uyi, <_i uuuoduæmi Aðalbækistoðvar voru i Genf. um 0(J félaeshónum skemmti- armarc: pevsinrikis félaPshfimili
vofu á fundinn. Ollum löndum í venjulega eftir tæpa viku fra þvi síðan hefur stofnunin vaxið ört íeiagshopum, _skemmti annars geysim.Kið íelagsheimiU,
Evrópu, sem aðilar eru að heil- j að fýrstu eirikenni veikindá koma ^T,eru5bióðímrflim?henn'1 •”* °® lestrarfelogum- Þar sem hver felagsdeildi hefurt
! JNu eru pjooir meonmir nenn- annast um sunnudagaskola, sérstakt húsnæði til umráða. Þai-
ar og starísemin svo margþætt, biblíúlestfa og söngflokka. et rriéðál annars eldhús ög mat -
a^ varla er nokkurt það svið | j sunnudagaskólum sáfhaðar- salur, enda eru bar oft kaffi-
brigðisstofriuni'nni var boðið að frafri
seridá fúlltrúa og végna éðhsl
þelrra viðíarigséfriá; sem. tekin | gÖLDSÉTKlNG
voru til rneðferðar, var svo ráð. qegN HUNDAÆÐI
fyrir gert, að jöínum höndum j Engin lækning er til, sém að
kæmu læknai og dýralæknar. "jhaldi kemúr, eftir að sjúkdóm-
Alls voiu þátttakendur uxn 70 urinn hefur borizt út. Hins vegar
fiá 21 landi í EVrojþÖ. er unnt ag ^oma í veg fyriir hann
með sérstakri bólusetningu, sé
hún framkvsemd íljótlega eftir
að smitun hefUr átt sér stað,
vegna bits af óðum hurrdi,' en
það er næstum eingöngu á þann
hátt, sem raenn smitast af þess-
um sjúkdómi.
FRÆÍÐSLA OG SKIPU-
LAGNING SAMSTARFS
Aðaltilgangur fundarins var að
veita íiæðsiu um viðurkenndar
aðferðir og nýjungar, sem lúta
að greiningu, meðferð og vörnum
nokkurra þýðingarmikiíla sjúk-
jsemi stofnunar sem þessarar, og
miklu fé sé varið til einskis. En
auðvelt er að benda á dæmi, sem
sýna hið gagnstæða.
BARÁTTAN
GEGN BEHKLAVEIKiNNI
Má þar fyrst néfna barátturia
metra leið í skótarin. tækifæri til að kynnaSt og spjalía
Prestarnir gera fleira en að samán.
messa. Eirin þeirra hefur umsjón Þessi söfnuður bjargar árléga'
með mörgum ungmennafélögum. ^ bæði eihstaklingum og heimií—
Hann fræðir fólkið um það, u'm ffá margháttuðu böli en auk:
hvernig og' hvar það eigi að þess- géfur hann þúsundum ótal
skerrimta sér, hvernig heimilin . tækifæri til þroska og fjölmarg-.
þurfi að verá, um gildi íþrótta,' ar vndisstundir gleði og heilág-
gegn berklaveikinni, þar sem um sjálfsUppeldi og góðar um- leika.
fnillj. manna hafa verið bðlusett-
ir í þeim löndum, þár sém sjúk-
gengnisvenjur úti og inni. Hann
Var áður lögregluþjónn.
Annar prestanna hefur það að
Langur tími, venjulega marg
dóma, sem sýkja bæði menn og'ar vikur eða mánuðir, liður frá-jdóftj{lr þésgi er érirTmjög skæðúr
dýr
fundar
sairistór _ k, ,, „ - _. _ ___ ___________
þeim sviðum heilbrigðismála, I þennan sjúkdóm hér, eí strang'or; gejsagj 1947 hjn skæðá'stá kóléru-1 En söfnuður þessi er í svo ör-
þar sem leiðir þeirra liggja sam- j gætur eru hafðar á innflutningi íarsþtt> sem um getur á síðústú 'um vexti að órlega bætast við
áratugum. |um 500 manns. Hanri stjórriar
ari. En margir sjúkdömár, sem j hunöa til landáins.
bérást frá dýrum til manria eru
þess eðlis, að náin samviiinaj BERKtAR Í NAUTGIÍIPUM
lækna og dýralækná er skilýrði: FATíílUt KÉIÍ
fyrir þvi, að fullúr árangur na-
ist. Én loka takmark í hverju
Þúsundir manria veiktust dag-!einni6 sérstakri sveit, sem néfrid
!er bænarsveitin. Hún er kölluð
saman til fyrirbæna og' líjáipar
lega. Nær helrningúr þeirtá er
sýktúst, dóú og fársðttih bréidd-
Aðeins■ öfsjaldan hafa berklar ist út með geysi hraðá. Fyrir at-
, fundizt í nautgripum Kér ó landi. beiria Alþjóðahéilbrigðfsstöfhtiil-i
landi er alger útrýming þessara Elski hefur veriö sannað að þar aririhár safnéinúðust 20 þjóðif og
sjúkdóma. _ hafi verið um nautábérkla að 'sendu á vettvang lækna og hjúkr
Á fundinum voru ræddir fimm! ræðó, heldur er miklu sennilegra ! unarlið, og lögðu frarri lyf, bólu-
flekkar sjúkdóma: Voru það ag naútgiTþir hafi sýkzt af efni, áhöld og' fleira, sérii méð
nautaberklar, rabies eða hunda- rnannaberkluirí, enda er vitað að 'þurfti í skiþulagðri baráttU gegn
æði, vissir lifrarsjúkdómar, er j sijht heíur ótt sér stað í nokkr- : farsóttiririi. Á sex vikurti vat full-
gormsýklar valda (Leptospirosis) um tilfellnm. Mjög lítil hætta er-kominn sigur urinin og farsótíin
bi usellosis eða öldusýKi en þann- a ag nautaberklar berizt hingað.var hovfin. Aldrei hé'fur í sögú
ig ncfnist sjúkdómur þessi, er til lands. |hei'íbrigðismála jafn skæð og mál uppeldis og heimilisstarfá,
hann kemur frani hjá mönnum Eiris o'g áður var vikið að, var mikil farsótt verið stöðvuð og út- Þaf er lala® um kvöld og- iriofg-
og loks veirusjúkdómur er nef'n- ræddur á fundlri'um séi stákur jrýmt ó svo sköfnmum tima. Það ' unbaenir barnanna, og andlégt
þeim, sem þurfa að leggjast á
sjúkrahús, eða eru í andlegri eða
líkamlegri neyð.
Einn af prestunurri hefur sér-
staklgga eftirlit með heirriilis-
menningu í söfhuðirium. Þar er
starfað í flokkum, sem halda
fundi hálfsmánaða; lega. Og eru
Í2'—15 hjón i hvefjum flokki. Á
fundunum eru rædd ýrriis vanda
ist „Q-fever“.
flölikur sjúk'dómá, sem gorm-!er þó ekki aöál hlutverk stófh- iif heimilanna.
sýklar' valda, en slíkir sýklar unarinnar að vera viðbúinn til} Einn presluririn annast biblíu-
finriast oft hjá nagdýfum, eink- hjálpar, þegar í óefni er komið. skóla safnaðarins, en bann er í
um rotturif, eimhg' finnast þeir Megin takmarkið eru öruggar ^1 deild. Hver deild héfur einn
hjá huntíúm, nautgripum o. fl. varnir gegn næmum sjúkdómum fuhd á már.uði, þar sem fólkið
dýrum án þéíss að valda áberandi og algei- útrýming sem flestra les °S ISs.ir úrvalskafla úr rítri-
þeirra. — Fullkomið skipu’ag í
heilbrigðismálum allra þjóða,
þannig, að hver einstaklingur,
GETUR BORIZT MEÐ
FUGLUM
Tveir hinir síðastnefndu sjúk-
dóma hafa aldrei fundizt hér á
landi, en nauðsynlegt er að vera sjúkdómí.
á vei'ði gagnvart þeim, því að
þeir gætu auðveldlega borizt ROTTUR
hingað hvenær sem er, ekki sízt HÆTTULEGIR SÝKLABEÖAR jhvar sem hann er í heiminum
þar serri vitað'er að fuglár geta Frá þésufn dýfurri berst sjúk1- ,verði' aðrijótandi' fullkomins ör-
sýkzt af „Q-féver“ og ílutt þanri dómurinn til riranna og eru rott- yggis fyrir heilsu sína, dýrmæt-
sjúkdóm. ! ur sérlega hættuíegar í því sam- . ustu eign hvers manns, og það
Álitið er að huridaæði (rabies) bandi. Hjá mönnum getur sjúk- án tillits til þjóðernis eða kyn-
hafí'borizt hingað tll lands. Það dómúr þéssi verið allskæður og þátta.
var umí 1165 á Austfjöröum. — hait í iör nieð sór illk.vnjaða AIþjóðaheilbrigðiámálastofmin
Sjúkdómurinn náði ekki veru- gulu, sem stundum leiöir til bárió Sameinuðu þjóðanna vinnur. ör-
legri útbreiðslu, en mun þó hafa er. rnörg tilfelli eiu þó væg. ugglega að því að þehsú marki
orðið n.okkium mönnum að bana, Ekki cr vitað:með yissu, hvort veröi náð.
en huridar þar eystra eyddust sjúkdómur ,þessi htfui komið
með öUu. Ejnnig: dráþfet alhuikið fyrir hjá\ morituiiín hér á landi,
af búpeningL f ! en þ'egar iottúhérfei-Sin mikla ..
Þetta er einn þeirra sjúkdóma, fór frám i Reykjavík, fyrir nokkr MÖFgunuiaoiu
er. veirur (virus) valda, og skæð- um árum, þá fundust gormsýklar
astúr þeirra allra, þegar harin af áðurriéfndrí togurid hjá réyk-
íngunm.
Kirkjan sjálf tekur um 1700
manns. Hún er oftast fullsetin
þrisvar sinnum á hverjum sunnú~
degi.
Nú getui- hver, sem leggur ft:
sig að iesá þessa grein borið sam-I
ari safnaðárlífið í Réykjavik og
HoIIywood. Sjálfsagt er engin
variþöff á að virifia þar vel. Kr>
sama má segja hér. Vriria mun'
svo neinúm dyljast, hvað ég átt».
við, méð ósk minni um, að>
Reykjavík ætti minnsta kosti
einn slíkan söfnuð sem Biskupa-
kirkjan í Sígræna-skógi (Holiy-Í
wood) er nú. Eru ekki margir í
Larigholtsprestakalli, sem óska ■
þéss? Ég voriá, að svo sé. Og þá
er að hefjast handa. Áfram þvf
með dug og dáð; Drottins studdirl
ást og náð.
Rvik, 21. ján. 1953.
Árelíus Níelsson.
Augiýscndur, athugið!
Morgunblaðið er helinmgi úl-'
limddara en nokknrV annað*
ÍNleYizkt blað — og því larig*
bczta auglýsinjíablaðið.
er *tærsta og , fjölbreyrta»ta
bláð kindsrn*. I
WTSAIA ~ UTSALA
í íulhmi gangi.
litsalan er cnnþá
Komið á möðan eitthvað er til.
Freyjugutu 1 — Sími 2902