Morgunblaðið - 08.01.1954, Blaðsíða 8

8
MORGUNBLAÐIÐ
Föstudagur 8 janúar 1954

Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskrntargjald kr. 20.00 á mánuði innanlands.
I lausaaölu 1 krónu emtakið.
Hversveyna hefur fólksstraumur-
inn legið til Reykjavíkur?
AF LÝSINGUR glundroðaflokk- ■ flokksins hefur skapað honum
anna fyrir hverjar kosningar, á
ástandinu í Reykjavík, mætti
ætla að höfuðborgin væri aum-
asti staður á íslandi. Þar væru
léleg lífsskilyrði fyrir almenn-
ing og allur aðbúnaður hinn
versti, sem þekktist hérlendis.
Bezta og greinilegasta svarið
Við þessum fullyrðingum er sú
staðreynd, sem hvert mannsbarn
þekkir, að til Reykjavíkur hefur
síðustu áratugi legið stöðugur
straumur af fólki úr öllum lands-
hlutum, sveiíum og kaupstöðum.
Ibúum bæjarins hefur oft fjölg-
að um þúsundir á ári. i
★
Er það nú líklegt, að fólkið
hefði leitað svo ákaft til
Reykjavíkur, ef ástandið þar
hefði verið eitthvað svipað því
sem glundroðaflokkarnir hafa
viljað vera láta? Er það í sam-
ræmi við lögmál lífsins, að
menn sæki mest þangað, sem
lífsskilyrðin eru að öllu leyti
verst og minnst tillit tekið til
hagsmuna almennings af
þeim, sem með völdin fara? ,
Sannarlega ekki. Fólkið
leitar þangað, sem það hefur
bezta möguleika til þess að
bjarga sér og njóta lífsins
gæða. Og það er staðreynd,
sem alþjóð er kunn, að ekk- !
ert byggðarlag á íslandi hefur
boðið íbúum sínum upp á
betri lífsskilyrði og aðstöðu í
lífsbaráttunni en einmitt
Reykjavík, sem notið hefur
forystu Sjálfstæðisflokksins
um áratugi.
★
Nokkur dæmi úr þróunarsögu
bæjarins nægja til þess að leiða
gild rök að þessari staðhæfingu.
I Reykjavík rann hinn nýi tími
fyrst upp í atvinnumálum þjóð-
arinnar. Hér hófst útgerð togara,
sem varð grundvöllur aukinnar
fjárhagsgetu landsmanna. Hér
varð til fyrsti vísir að innlendum varnarmál’eða bæj’armále'fni?
íðnaði og hér óx og dafnaði inn- ( Allur almenningur mun svara
lend verzlun. þessum spurningum þannig, að
I Reykjavík var undir forystu vitanlega snúist kosning til bæj-
Sjálfstæðismanna hafizt handá arstjórnar fyrst og fremst um
um hagnýtingu fossaafls og jarð- stjórn bæjarmálefna og afstöðu
hita til sköpunar glæsilegum lífs- flokka og manna til þeirra.
þægindum og bættum atvinnu- j En einn er sá flokkur, sem
skilyrðum fólksins. Er nú svo heldur því fast að Reykvíkingum
komig að stór hluti þjóðarinnar að bæjarstjórnarkosningarnar
er í þann mund að fá raforku frá eigi fyrst og fremst að snúast
orkuverkum Reykjavíkur. Ýms- um varnariflálin. Það er hinn
ar blómlegar sveitir, kaupstaðir svokallaði „Þjóðvarnarflokkur“,
og sjávarþorp suðvesturlands sem á s. 1. sumri skipaði sér
hafa þegar fengið ljós, orku og við hlið kommúnista í baráttu
yl ‘frá hinum miklu orkuverum Þeirra fyrir varnarleysi íslands.
traust og fylgi. En þótt Reykja-
vík hafi verið bær mikilla fram-
fara og umbóta undir stjórn
Sjálfstæðismanna fer því auðvit-
að víðsfjarri að hér hafi allt
verið gert, sem þarf að gera.
Hinn öri vöxtur bæjarins hefur
leitt af sér skort á ýmsum þæg-
indum og stofnunum, sem verða
að vera fyrir hendi í nútímaborg.
Hér er t. d. tilfinnanlegur skort-
ur á íbúðarhúsnæði, hér vantar
ennþá skóla, sjúkrahús og ýmsar
menningarstofnanir. í úthverf-
um bæjarins hefur ekki ennþá
unnizt tími til fullkominnar
gatnagerðar. En í öllum þessum
málum hafa Sjálfstæðismenn í
bæjarstjórn markað ákveðna
stefnu, sem stöðugt er unnið að
að framkvæma. Árlega er unnið
að umbótum í húsnæðismálum,
nýir skólar og heilbrigðisstofn-
anir rísa og gatnakerfið er bætt
eftir því, sem fjárhagur bæjarins
leyfir.
Allt þetta eru stáðreyndir, sem
Reykvíkingar þekkja af eigin
sjón og raun.
★
Barátta Sjálfstæðismanna i
bæjarstjórn höfuðborgarinnar
miðar að því að haldið verði
áfram að bæta Reykjavík og
fegra, skapa batnantd lífsskil-
yrði og aðstöðu fyrir það fólk,
sem hér á heimili sín. í þeirri
baráttu biðja þeir um sam-
vinnu og stuðning allra frjáls-
lyndra manna, sem vilja bæj-
arfélagi sínu og samborgur-
um vel.
Vamarmál
eða bæjarmál!
UM HVAÐ snúast bæjarstjórnar-
kosningarnar í Reykjavík? Snú-
ast þær um utanríkis- og land-
við Sogsfossa,
Þessi flokkur hefur enga stefnu
í bæjarmálum Reykjavíkur enda
hefur tilgangur hans frá upp-
hafi fyrst og fremst verið sá,
að torvelda þátttöku íslendinga
Þannig hafa framfarir og
framkvæmdir orðið örastar í
Reykjavík, sem notið hefur , . ,. . . . ,, _
farsællar og frjálslyndrar 1 s^m®ta^fl hmna vestrænu W
stjórnar stærsta stjórnmála-
flokks þjóðarinnar.
Þetta er örsök þess, að svo
margir hafa viljað búa í
Reykjavík. Hér hafa lífsskil-
yrðin verijs bezt og bezt verið
haldið á stjórn opinberra
mála.
★
Það er þessvegna engin tilvilj-
ræðisþjóða.
★
Reykvíkingum mun almennt
finnast að þessi flokkur hafi lít-
inn boðskap að flytja þegar
kjósa á í bæjarstjórn þeirra. —
Samstaðan með kommúnistum í
utanríkismálum er hans eina
,hugsjón“. Engum manni, sem
tryggja vill bæjarfélagi sínu
starfhæfa borgarstjórn næstu
5 UR DAGLEGA LIFINU
un, að Reykvíkingar hafa áratug fjögur ár getur því komið til
eftir áratug falið Sjálfstæðis-. hugar að kasta atkvæði sínu á
mönnum meirihlutavald í bæj-,þennan stefnulausa tagihnýting
arfélagi sínu. Reynslan af starfi' „fjarstýrða" flokksins.
★ Snob
Snob er orð sem allir þekkja og
nota óspart — um aðra. En þetta
orð er eitt af þeim orðum sem
menn nota án þess að þekkja
uppruna þess eða sögu. Mér hef-
ur hún verið sögð á þessa leið.
Hinir stóru menntaskólar Eng-
lands voru löngum þær stofnanir
sem ásamt öðru urðu til þess að
auka á ríg milli stétta. Aðgangur
að þeim var aðeins veittur son-
um aðalsmanna. En þegar borg-
arastéttunum óx ásmegin tók við-
horfið mjög að breytast. Einstak-
ir menn, sem ekki voru af aðals-
ættum urðu ríkir og voldugir* í
borgunum. Þeir höfðu ráð á að
senda syni sína til mennta í hin-
um gömlu menntaskólum. Slíkt
var alltaf litið óhýru auga af
aðalsmönnunum utan borganna
og jafnvel af skólastjóra og kenn-
araliði. í skólabækur var því
ávalít sett athugasemd við slíka
nemendur: sarís nobilitatis (án
aðalstignar). Og þegar slíkum
nemendum fór fjölgandi þótti
athugasemdin stirð og var því
skammstöfuð með fyrsta stafnum
í fyrra orðinu og þremur fyrstu
í því síðara þ. e. SNOB
★ „Dauðavegurinn“
í Rússlandi
Sá vegur sem Bería og félagar
hans gengu síðast allra vega —
vegurinn frávalda
stóli þeirra til
dauðans, er eng-
inn troðningur í
Rússlandi. Sá veg-
ur er þar breiður
og góður, enda
troðinn af ótrú-
legum fjölda
manna, sem um
eitt skeið voru
„dýrkaðir .og dáð-
ir“ í kommúnista-
Bería flokki Rússlands
— gekk en urðu síðar að
sléttan veg víkja fyrir valda-
græðgi félaga
sinna. — Eins dauða er þar sann-
arlega annars brauð.
Meðal þeirra sem gengið höfðu
þennan „dauðaveg" á undan
Bería og félögum hans voru:
9 af 11 mönnum í ríkisstjórn
Rússlands, þeirri er sat árið
1936.
5 af 7 forsetum í hinum síð-
Framboðslisti
Sjálfstæðismamia
í Hveragerði
HVERAGERÐI, — Sjálfstæðis-
flokkurinn hefur lagt fram lista
til hreppsnefndarkosninganna
hér í Hveragerði og eru fimm
efstu menn listans þessir: Grím-
ur Jósafatsson, Gunnar Björns-
son, Eggert Engilbertsson, Georg
Michaelsson og Ólafur Steinsson.
I sýslunefnd, sem jafnframt
verður kosið í er Ingimar Sig-
urðsson aðalmaður og varamað-
ur Kristinn Bjarnason. — GM.
Aldraður maður
gefur SVFÍ
góða gjöf
í GÆR færði Snorri Jónsson í
Vík í Mýrdal, Slysavarnafélagi
ísland 1000 krónur að gjöf, en
Snorri varð 82 ára í gær.
Gjöf þessa gefur Snorri til
minningar um konu sína, Guð-
rúnu Guðmundsdóttur, sem lézt
á árinu 1938. Hefur SVFÍ beðið
Mbl. að færa Snorra hamingju-
óskir með afmælisdaginn og
þakkir fyrir góða gjöf.
^JJrinaeh
tn^enfan
ustu framkvæmdaráðsnefnd-
um.
43 af 53 framkvæmdastjór-
um í miðstjórn kommúnista-
flokksins.
15 af þeim 17 kommúnistum,
sem unnu að samningu áætl-
unarinnar sem gerð var 1936.
70 af þeim 80 mönnum er
áttu sæti í herráðinu, 60 af
hverjum 100 hershöfðingjum
Rússlands og 3 af hverjum 5
marskálkum Rússlands.
Allir þeir er sæti áttu í
Bandaríkjamenn gangi með
hornspangargleraugu. Við rann-
sókn sem nýlega var gerð þar í
fyrsta æðstaráði Lenins (að
Stalin undanskildum).
Allir þeir er sæti áttu í
æðstaráði því er skipað var
eftir dauða Lenins (að Stalin
einum undanskildum).
★ Það er athyg’lisvert
— Á ári hverju borðar full-
vaxinn maður níu sinnum sinn
eigin þunga af ýmiskonar fæðu-
tegundum — samtals ekki minna
en um 600 kg.
— Sagt hefur verið að allir
landi um notkun gleraugna kom
í ljós, að „aðeins" 67 af hverjum
100 Bandaríkjamönnum nota
gleraugu.
— Vísindamenn hafa reiknað
út að í stóru þrumuskýi geti ver-
ið allt að því 100,000 tonn af
vatni.
— Fullkomnustu kvikmynda-
vélar Bandaríkjamanna geta tek-
ið allt að 3000 myndir á hverri
sekundu.
— Ef öllu gulli sem til er I
heiminum væri skipt jafnt á milli
allra íbúa jarðarinnar myndi í
hvers hlut koma klumpur að verð
mæti um 340 ísl. krónur.
★ Það er eitthvað í loftinu
Jafnvel þegar maður stendur
kyrr, andar hann að sér um 9
lítrum lofts á mínútu hverri —
þegar gengið er með venjulegum
gönguhraða andar maðurinn að
sér helmingi meira lofti. Því mið-
ur er allt þetta loft ekki hreint.
I hverri einustu innöndun eru um
125 milljónir rykkorna. En sem
betur fer fer ekki allt þetta ryk
niður í lungun, því sér nefið fyr-
ir. Á 65 árum hefur nefið hreins-
að á að gizka 25 kíló af ryki úr
loftinu sem við öndum að okkur.
★ Fluguafl — hestafl
Ef 414,333 flugur einbeita
kröftum sínum af öllum mætti
jafngildir afl þeirra einu hest-
afli.
(Þýtt og endursagt) — A. St.
VeLl andi ólri^ar:
Hvenær fæddist
hugmyndin?
HLUSTANDI“ skrifar fyrir
skömmu svohljóðandi bréf:
„Kæri Velvakandi!
Ég tók ekki betur eftir, en að
Jón Leifs segði það 1 útvarpinu
einhvern jóladaginn, að hann
hafi átt hugmyndina að því, að
skemmtanaskattinum var varið
til að koma upp Þjóðleikhúsinu.
Hafi hann komið þeirri hugmynd
áleiðis í bréfi til Jónasar Jóns-
sonar á árinu 1927. Nú man ég
ekki betur, en að lögin um
skemmtanaskattinn og Þjóðleik-
húsið hafi verið sett 1923, eða
löngu áður en Jón Leifs segist
hafa skrifað umrætt bréf. Getur
þú nú ekki, Velvakandi góður,
frætt mig um hið sanna í þessu?
Hlustandi".
Jú, það er velkomið, „hlust-
andi“ góður. Það er rétt, sem þú
segír, lögin um skemmtanaskatt
og þjóðleikhús voru sett árið
1923. Það er því ekki um að vill-
ast, vinur vor Leifs, hefur gerzt
djarftækur til hugmyndarinnar,
sem hann minntist á.
B
Um braggana.
RAGGABÚI“ skrifar mér m.
a. á þessa leið:
r f
ff^
„Velvakandi góður!
Nú er mikið talað um braggana
okkar, eins og stundum áður fyr-
ir kosningar. Er það góðra gjalda
vert að menn vilja útrýma þeim.
En ég kann ekki við að rætt sé
um alla bragga í sama númeri,
vegna þess að þeir eru svo ákaf-
lega misjafnir. Sumt fólk hefur
gert mjög mikið til þess að gera
þessar vistarverur að sæmilegum
húsaky.nnum og lagt í það tölu-
vert fé. Auðvitað eru þetta ekki
frambúðar íbúðir. En í húsnæðis-
skortinum, sem stafar af miklum
flutningi fólks í bæinn, hafa
ýmsar fjölskyldur neyðst til þess
að flytja inn í bragga.
Ekki sök bæjaryfir-
váldanna.
SUMIR braggarnir eru að sjálf-
sögðu mestu garmar og ekki
íbúðarhæfir þó fólk hafist þar
við. En ég fæ ekki séð, hvernig
hægt er að ásaka bæjaryfirvöld-
in fyrir það þó fólk hafi flutt
svo ört í bæinn að það hafi
neyðst til þess að fara inn í slíkt
húsnæði.
Mér finnst hálfgerður yfir-
borðssvipur á þessum kosninga-
skrifum um braggana. Það er
rétt éins og einhver einstakur
stjórnmálaflokkur beri alla á-
byrgð á því að fólkinu hefur
fjölgað svo, að ekki hefur verið
unnt að byggja góð húsakynni
nægilega hratt yfir alla.
Ég veit að mörgu fólki, sem
býr í bröggum mislíka þessi öfga-
kenndu skrif, sem áreiðanlega
hafa ekki fyrst og fremst þann
tilgang að leysa vandamál þess.
Það vantar mikið af góðu hús-
næði hér í Reykjavík. En ég er
hræddur um að þeir, sem flestar
myndir birta af bröggunum og
mest skrifa um þá séu ekki lík-
legastir til þess að koma þeim
umbótum í framkvæmd. Þetta
vildi ég biðja þig að láta koma
á prent í dálkum þínum.
Braggabúi".
Afbrýðissemin
er ástríða, sem
af ákafa leitar
þess, sem skap-
ar þjáningu.