Morgunblaðið - 09.01.1954, Blaðsíða 8

1
8
MORGVNBLAÐIÐ
Laugardagur 9. janúar 1954

Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriitargjald kr. 20.00 á mánuði innanlands.
I lausaaölu 1 krónu eintakið.
Grundvöllur framkvæmdanna
er traustur fjárhagur
SJALFSTÆÐISMENN í bæjar-
stjórn Reykjavíkur hafa jafnan
lagt áherzlu á að fjárhagur bæj-
arins væri traustur. Þeir hafa
litið svo á, að góður efnahagur
bæjarins hlyti að vera grundvöll-
ur nauðsynlegra framkvæmda
og umbóta.
Á bæjarstjórnarfundi í fyrra-
dag skýrði Gunnar Thoroddsen
borgarstjóri frá fjárhagsafkomu
bæjarins á síðastilðnu ári. Það
er athyglisverðast við þá skýrslu,
að gjöldin hafa á þessu ári ekki
aðeins staðizt fullkomlega áætl-
un heldur orðið fjórðung millj-
ónar undir áætlun.
Þetta er greinilegur vottur
þess, hve traust og örugg fjár-
málaforysta bæjarins er. Það eru
áreiðanlega ekki mörg bæjarfé-
lög hér á landi, sem geta bent
á slíkar niðurstöður í rekstri
sínum. En þetta er ekkert eins-
dæmi hjá Reykjavíkurbæ. Árið
1947, ’48 og ’49 urðu rekstrar-
gjöld bæjarins undir áætlun. En
árið 1950 fóru þau nokkuð fram
úr áætlun. Spratt það af gengis-
fellingunni, sem samþykkt var á
Alþingi eftir að fjárhagsáætlun
Reykjavíkur hafði verið af-
greidd.
Á árinu 1953 varð rekstrar-
afgangur hjá Reykjavíkurbæ
tæpar 18 milljónir króna. Var
honum varið til verklegra
framkvæmda og umbóta í
bænum, svo sem til byggingar
barnaskóla, heiisuverndar-
stöðvar, byrjunarfram-
kvæmda við bæjarsjúkrahús-
ið, barnaheimila og íbúða, og
til kaupa á ýmsum tækjum og
áhöldum.
Greiðslujöfnuður á sjóðs-
yfirliti bæjarsjóðs á árinu
1953 mun einnig verða hag-
stæður.
í þessu sambandi er rétt að
geta þess, að Reykjavíkurbær
reið í fýrra á vaðið með lækkun
útsvara. Var persónufrádráttur
þá hækkaður um 50% og lág-'
markstekjur, sem á er lagt,
hækkaðar verulega. Kom þetta
tekjuminnstu borgurunum að
töluverðum notum. Nú hefir því
verið lvst vfir af hálfu bæjar-l
stjórnarmeirihluta Sjálfstæðis- *
manna, að útsvör á þessu ári
muni lækka verulega.
Það er af þessu auðsætt, að
á fjármálastjórn Reykjavíkur-
bæjar er mjög vel haldið undir I
forystu Sjálfstæðismanna. Á það
má benda, að á sama tíma sem
gjöld bæjarins verða undir áætl- j
un fara ríkisgjöldin v^rulega ■
fram úr átælun undir stjórn fjár- j
málaráðherra Framsóknarflokks- i
ins, sem Tímamenn telja þó einn I
mesta fjármálaspeking landsins;
og hæla sér af í tíma og ótíma.
Síðustu tölur, sem liggja fyrir;
um umframgreiðslur ríkissjóðs
eru frá árunum 1951 og ’52. Árið
1951 fóru útgjöld ríkisssjóðs1
16,6% fram úr áætlun, og þótti
fjármálaráðherra það sérstak-
lega vel sloppið. Árið 1952 fóru
rikisútgjöldin 7,6% fram úr
áætlun.
Það kemur því úr hörðustu
átt, þegar Tímaliðar þykjast
þess umkomnir að gagnrýna
fjármálastjórn Sjálfstæðis-
manna í Reykjavík.
Sjálfstæðismenn munu fram-
vegis sem hingað til leggja kapp
á að halda fjárreiðum Reykja-
víkur í sem beztu lagi. Traustur
fjárhagur og miklar fram-
kvæmdir mun verða markmið
þeirra á komandi árum eins og
á liðnum tíma.
Allur almenningur í Reykja-
vík mun áreiðanlega skilja þýð-
ingu þess, að fjárhagur bæjarfé-
lags hans sé góður, og að það
njóti nauðsynlegs lánstrausts.
Miklar framkvæmdir eru fram-
undan hjá bænum á ýmsum
sviðum. Hann mun því þurfa á
töluverðu iánsfé að halda á
næstu árum. Frumskilyrði þess
að það fáist, er að allar fjár-
reiður bæjarins séu í lagi og
efnahagur hans traustur.
Þjóðinni er í fersku minni
hvernig hin lánlausa fjár-
málastjórn Framsóknarflokks-
ins og Alþýðufloksins hafði
leikið lánstraust hennar á ár-
unum fyrir síðustu heimsstyrj
öld. Þá var svo komið, að
fjármálaráðherrann fór fand
úr landi og fékk hvergi lán.
Þannig var fjármálastjórn
„vinstri stjórnar" þeirra ára.
Reykvíkingar vilja ekki kjósa
yfir sig slíkt stjórnarfar. Þeir
velja örugga meirrahluta-
stjórn Sjálfstæðismanna, sem
sýnt hafa með stjórn sinni á
Reykjavík, að þeir geta haldið
uppi miklum framkvæmdum
og umbótum, en gætt þess
jafnframt, að fjárhagur bæj
arfélagsins standi á traustum
og öruggum grundvelli.
Alþýðuflokkurinn
mælli hálíur!
ÞAÐ vakti nokkra athygli, að
Alþýðuflokkurinn mætti aðeins
hálfur á síðasta fundi bæjar-
stjórnar Reykjavíkur, sem hald-
inn var í fyrradag. Þangað kom
aðeins annar af tveimur bæjar-
fulltrúum flokksins. Þar sem
þetta er næst síðasti fundur bæj-
arstjórnarinnar áður en kosning-
ar fara fram, töldu ýmsir þetta
slæman fyrirboða fyrir Alþýðu-
flokkinn. Gæti svo farið, að
hann fengi aðeins einn fulltrúa
í hinni nýju bæjarstjórn.
Það, sem helzt bendir til þess
að flokkurinn muni missa fylgi
við næstu kosningar, er hin flóns
lega framkoma formanns hans á
s.l. sumri. En eins og kunnugt
er, gekk hann þá á fund kom-
múnista og bað þá um hlutleysi
fyrir ríkisstjórn, sem hann hafði
mikinn áhuga fyrir að koma
saman með Framsóknarflokkn-
um. Kommúnistar brugðust vel
við og hétu að bjarga slíkri stjórn
frá falli, að því er Alþýðuflokks-
formaðurinn hefur sjálfur skýrt
frá í Alþýðublaðinu. Verða nú
flokksmenn'hans að gjalda þess-
arar glópsku hans.
^ UR DAGLEGA LIFINU
Á ER ÁSTÆÐA til þess að
hafa nokkra meðaumkvun
með þeim, blessuðuih piparköll-
unum, þótt þeir hafi ekki hætt
sér út á þá hina hálu braut
hjónabandsins. Nei, varla, því að
ef þeir eru óánægðir með sitt
piparsveinspund geta þeir bara
kennt sjálfum sér um og engum
öðrum. Þeir voru með hendur í
buxnavösunum, þegar þeir á
sínum tíma áttu að láta þær
standa fram úr ermum, — þegar
þeir voru enn ungir — og ja, við
skulum segja ístrulausir. Þá var
tækifærið, en þeir forsmáðu ger-
samlega hið gullvæga heilræði:
Gríptu gæsinu, á meðan hún
gefst!
X—□—X
Á MÖRGUM piparsveininum hefi
ég kynnzt sem mikið sjá eftir
framtaksleysi sínu í æsku og reka
sig næstum daglega á þá stað-
reynd, að enginn skipar hinn
virðulega sess góðrar eiginkonu,
hvorki á heimili þeirra né hjarta-
rúmi. Allt virðist þetta hálftóm-
legt og ef úr er bætt á síðkvöld-
um skemmtunar og eldheitrar
ástar, er það hvorki fugl né fisk-
ur,. — í hæsta máta ævintýra-
snauð nótintáta. — Sn nú erum
við komin út í einkamálin og skul
um við láta þau liggja milli hluta,
því að þau eru næstum eins leið-
inleg og Þórður bæjarfulltrúi,
erfðaprins Rannveigar!
„Æ
vi mm er
eintóm leit ..
★ EN HVER er nú ástæðan til
þess, að piparsveinarnir sem við
köllum svo, lögðu á sínum tima
ekki út í ævintýri óvissunnar, —
gengu ekki í heilagt hjónaband.
Ja, vafalaust eru þær margar, en
ef satt skal segja, held ég, að
aðalástæðan sé þessi: — Þeir
vildu ekki hætta lífi sínu meira en
nauðsynlegt er, kynntust aldrei
neinum kvenmanni, sem þeir
óttuðust ekki, treystust ekki til
að hitta á kjarnann, en forkasta
hisminu. Og hver láir þeim það.
Hugsið ykkur, að Anna Pauker
hefði verið óþekkt alþýðukona
hér á landi, hefði verið mikið á
skröllum — og tilkippileg. Hver
hefði viljað lenda í því ævintýr-
inu, verða hokinn og niðurlútinn
þrælabúðamaður alla sína hunds
tíð vegna einnar smávægilegrar
yfirsjónar í æsku og geta tekið
undir með Káinn þegar eftir
hveitibr auðsdagana:
Kvennalán met ég mest,
megi sprundin heyra:
í hálfan mánuð hefi ég lézt
hundrað pund eða meira.
— Nei, takk, segja piparsvein-
arnir, — og bæta við: — Hér er
VJU andi óhripar:
Ólán Alþýðuflokksformanns
ins ríður ekki við einteyming.
í sumar glataði hann ísafirði,
sem í áratugi hefur verið sterk
asta vígi Alþýðuflokksips. Nú
lítur út fyrir, að hann sé á
leiðinni að eyðileggja flokk-
inn hér í Reykjavík einnig.
Um samgöngur.
HÉR eru nokkrar línur frá
Vestfirðingi:
„Kæri Velvakandi!
Mér finnst ég ekki geta orða
bundizt um málefni, sem snertir
marga fleiri en sjálfan mig og
töluverð óánægja hefur orðið út
af, þ.e.a.s. út af því, hvernig
skipaferðum var hagað til Vest-
fjarða um hátíðarnar. Fyrir jólin
féllu þangað margar ferðir, hvert
skipið á eftir öðru, svo að fjöldi
fólks greip tækifærið til að
skreppa heim. Þarna var um að
ræða bæði skólafólk og fólk, sem
er í einni eða annarri atvinnu
hér í höfuðborginni og því mjög
tímabundið. Eðlilegt hefði virzt,
að séð hefði verið fyrir öruggri
skipsferð suður aftur strax eftir
áramótin og hafa þeir, sem vest-
ur fóru áreiðanlega fastlega gert
ráð fyrir að svo yrði.
Um 100 manns biðu fars.
EN SVO reyndist ekki, og far-
lausir farþegar, mér er ó-
hætt að segja svo hundruðum
skipti, biðu á vesturhöfnunum í
Hve-nær skyldi skipið koma?
vandræðum. Flugferðirnar bættu
að vísu nokkuð hér um, en hve
hæpið er ekki að treysta á flug-
vélarnar um þetta ieyti árs?
Enda reyndist það líka svo, að
ófært reyndist í loftinu svo dög-
um skipti og svo loksins, þegar
veður batnaði varð Flugfélagið
uppiskroppa með flugvélar til að
fara á alla þá staði, sem ferðir
höfðu fallið niður til undanfarna
óveðúrsdaga. Svo var t.d. s.l. mið-
vikudag, að flugfarþegar á ísa-
firði komust hvergi, enda þótt
flugveður væri hig bezta og áætl
un væri þann dag til og frá ísa-
firði. Flugvélin var engin til, þ.e.
aðrar flughafnir á Vestfjörðum,
sem ekki hafði verið flogið til
síðan fyrir jól, urðu að sitja fyrir.
Má ekki endurtaka sig.
EG VEIT ekki, hvort fólk í öðr-
um landshlutum hefur sömu
sögu að segja í þessu efni, en
okkur Vestfirðingum finnst, að
hér hafi verið illa á málum okk-
ar haldið og vonum við, að slíkt
muni ekki endurtaka sig um
næstu jól.
Liggur ekki í augum uppi, að
Skipaútgerð ríkisins, sem halda
á uppi strandferðum í kringum
landið, bar ótvíræð skylda til að
sjá farborða til baka, strax eftir
áramótin, þeim fjölda fólks, sem
vitað var, að fór til Vestfjarð-
anna fyrir jólin? Ég er viss um,
að þeir mörgu, sem liðu baga við
samgönguleysið við Vestfirði nú
eftir áramótin telja þessa um-
kvörtun mína á sanngirni byggða.
Vestfirðingur“.
Aðgöngumiðinn
á 60 krónur.
CÖNGU-HRÓLFUR skrifar:
„Innan fárra daga mun von
hingað til bæjarins á Everest-
kappanum Hillary, sem ætlar af
náð að sýna sig okkur Islending-
um og segja okkur frá frægðar-
förinni miklu á hæsta heimsins
tind í Himalaya-fjöllum. Eftir-
væntingin er þegar geysileg
meðal Reykvíkinga, enda er hér
enginn hversdagsmaður á ferð-
inni. En það kostar heldur ekk-
ert smáræði að sjá og heyra
kempuna. 60 krónur — segjum
og skrifum á að kosta aðgöngu
miðinn að erindi hans og kvik-
myndasýningu í Austurbæjar-
bíói. Það er ekki fyrir neina
fátæklinga að leyfa sér slík stór-
útgjöld. Hvað veldur þessu ó-
hemju háa verði — er það verj-
andi? — Göngu-Hrólfur“.
Með því að
gera lítið úr
öðrum smækk-
ar þú sjálfan
þig.
talsvert af Önnum Paukerum,
eins og í öllum löndum, að vísu
eru þær mjög lítill hluti kven-
þjóðarinnar, — en getur ekki ein-
mitt verið að maður hitti á þær?
X—□—X
★ EN VÆNTANLEGUM pipar-
sveinum ætla ég að gefa eftir
farandi heilræði, ef það yrði til
nokkurrar leiðbeiningar og
minnkaði áhættuna:
Þið skuluð ekki giftast feg-
urðardísum, því að mikil hætta
er því samfara. Er t. d. einhlítt,
að einhverjir óviðkomandi karl-
hlunkar gefi þeim undir fótinn,
svona „naar sem helzt“, eins og
danskurinn segir, offyllist jafn-
vel af einhverri ást til þeirra, og
getur þá farið eins og í kvæðinu
segir: — Og þar með var draum-
urinn búinn...En sé fegurðar-
dísin hins vegar kaldranaleg og
fiokkist undir vörumerkið: „en
sál þín er ægileg eyðimörk", þá
horfir málið öðru vísi við: áhætt-
an minnkar um allan helming.
X—□—X
★ NÚ, EKKI skulið þið giftast
stúlkum, „sem eru eins og
allar aðrar stúlkur“, og er
þá ekki úr vegi að fá sér éina
rauðhærða. Á ljóshærðum skulið
þið vara ykkur, a. m. k. segir
Heidenstam, að þær séu hinar
leiðinlegustu í hvívetna. Ekki
skulið þið heldur fá ykkur neinn
risakvenmann, því að óvíst er, að
stigi sé alltaf fyrir hendi, ef ykk-
ur skyldi dauðlanga í lítinn koss
*eða þ. u. 1. — Ekki skulið þið
heldur kvænast lærðri konu, því
að þá væri alltaf verið að spyrja
ykkur um fæðingarár Nebukanes
ar, plöntulíf á Júpiter o. s. frv.
Hvenær fæddist Nebúkanesar,
góði minni?
Og þá skulið þið ekki síður var-
ast hinar hátíðlegu, því að hvern-
ig yrði ykkur t. d. við, ef þið
fengjuð bréf frá elskulegri eigin-
konunni, sem svona byrjaði:
Elsku vinur minn, ég er nú með
pennan í höndunum.....
X—□—X
★ JÁ, MARGT er að varast fyr-
ir hjónabandiðf það má nú segjaí
En svo getur líka allt eins verið,
að piparsveinarnir verði pipar-
sveinar einmitt af því að þeir
hafa sömu sögu að segja og Ká-
inn:
„Á leiksviðinu leiðir okkar skipt-
ast,
því löngun hefi ég enga til að
giftast".
Kirkjulislsýning
Unnar Óiafsdótfur
lýkur á morgun
KIRKJULISTARSÝNINGU frú
Unnar Ólafsdóttur í Þjóðminja-
safninu er nú senn að ljúka. Verð
ur hún opin í dag frá kl. 1—10
e.h. og á morgun (sunnudag) á
sama tíma. Verður það allra síð-
asti dagurinn, sem sýningin verð-
ur opin. Munir þeir, sem á sýn-
ingunni eru verða ekki til sýnis
hér síðar, svo að nú eru síðustu
forvöð að skoða hina sérstæðu og
athyglisverðu listmuni, sem
þarna á sýningunni eru. ,