Morgunblaðið - 30.12.1954, Side 6

6
MORGUNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 30. des. 1954
*
Agtísta Pétursdóttir — minning
Fædd 10. ágúst 1885
Dáin 24. desember 1954.
FORELDRAR hennar voru Júlí-
ana Guðmundsdóttir og Pétur
Oddsson sýsluskrifari og bóndi að
Glaumbæ í Langadal. Oddur,
faðir Péturs, var bóndi á Munka-
þverá í Eyjafirði, sonur Magnús-
ar sýslumanns á Geitaskarði, en
hans faðir var Gísli Magnússon,
biskup að Hólum.
Pétur faðir Ágústu var tví-
kvæntur og var Júlíana seinni
kona hans. Eitthvað af hálf-
systkinum Ágústu mun hafa
flutzt til Ameríku. Einn bróður
átti hún á lífi og er hann búsettur
á Seyðisfirði.
Átta ára gömul fór Ágústa að
heiman og að Holtastöðum í
Langadal. Þar dvaldist hún fram
yfir tvítugsaldur. Hún gekk á
kvennaskólann á Blönduósi og
útskrifaðist þaðan með góðri
einkunn. Á kvennaskólanum hóf-
ust okkar fyrstu kynni, sem æ
hafa varað síðan og munu vara,
þótt leiðir skilji um stund. Telst
mér svo til að liðin séu 46 ár frá
því fundum okkar bar fyrst sam-
an.
Nokkru eftir skólaveruna veikt
ist Ágústa hastarlega af barna-
veiki. Var hún flutt suður mjög
veik. Lá hún lengi á sjúkrahúsi
hér í bæ. Þegar hún kom af
sjúkrahúsinu dvaldist hún hjá
fóstursystur sinni frú Jóhönnu
Jósafatsdóttur, sem gift var Ingv-
ari Pálssyni kaupmanni. Þeir
bræður Andrés og hann verzluðu
þá á Hverfisgötu 39 Þar kynnt-
ust þau Andrés og hún. Þau gift-
ust 1911 og bjuggu í nokkur ár á
Hverfisgötunni í námunda við
búðipa, sem þeir bræður ráku þá
í sameiningu. S;ðan fluttust þau
á Framnesveg 2. Þar reisti Andrés
stórt og veglegt hús, hafði búð
niðri en íbúð uppi. Var þetta
mikið þægilegra. Auk heimilis- |
starfa afgreiddi Ágústa stundum
í búðinni. |
Mann sinn missti Ágústa í marz
1951. Var þá skarð fyrir skildi.
Andrés var mætur maður og
kominn af sterkum stofni. Lang-
afi hans í föðurætt var hinn víð-
kunni bændahöfðingi Magnús
Andrésson alþingismaður í Svðra
Langholti í Hrunamannahreppi.
Þau Ágústa og Andrés eignuð-
ust þrjú börn. Elztur er Páll.
Hann er kaupmaður og kvæntur
Öldu Hannah. Ásta er gift Valdi-
mar Stefánssyni, sakadómara,
Pétur er yngstur. Hann er kvænt
ur Þórunni Þorgrímsdóttur. Pét-
ur rekur verzlun á Framnesveg 2.
Ágústa var góð eiginkona og
manni sínum samhent. Má áreið-
anlega þakka henni það líka hve
vel þeim búnaðist. Hún var
smekkvís, stjórnsöm og hagsýn
húsmóðir og mjög heimakær.
Hún var með afbrigðum góð og
umhyggjusöm móðir börnum sín-
um. Þegar barnabörnin fæddust
bar hún sömu umhyggju fyrir
þeim. Hún var mjög prúð os hóg-
vær í framgöngu og tillitssöm
við samferðamennina, hlédræg
að eðlisfari, en vinföst og trygg-
lynd.
Þegar við vorum á kvennaskól-
anum, hafði Ágústa gljóbjart hár
mikið og sítt. Hún var glæsileg
hvar, sem á hana var litið, og hún
hélt þessum glæsileik til hinztu
stundar. Andlit hennar var enn
bjart og fallegt og mótaði hvergi
fyrir hrukkum. Hefði hún þó
orðið sjötug á næsta ári.
Fyrir einu ári varð hún fvrir
áfalli og náði sér aldrei eftir það,
þótt oftast hefði hún fótavist. En
hún varð aldrei einmana. Börn
hennar, tengdabörn og barna-
börn umvöfðu hana ástúð og kær-
leika.
Þótt hún væri orðin ein sins
liðs, hélt hún sínu heimili. Oft
var hún hjá börnum sínum. Hjá
Ástu og Valdimar andaðist hún
á aðfangadag. Mitt í jólagleðinni
var hún burtkölluð til enn veg-
legri jólahelgi á himnum. Hún
hafði stundum orð á því hve gott
væri að mega hverfa snögglega
af sviðinu.
Hvort hana hefir órað fyrir að
áfanginn væri á enda verður
ekki vitað. En áður en hún fór
að heiman á Þorláksdag, gekk
hún um allt húsið bæði uppi og
niðri og kvaddi alla En Páll son-
ur hennar býr í húsinu.
Ég votta börnum hennar,
tengdabörnum og barnabörnum
mína innilegustu samúð.
Elínborg Eárusdóttir.
Nýr hjörpnarúikún-
aður lil slysavarna-
sveilarinnar Vík
í Mvrdal
, JÖRGUNARSVEIT Slysa-
£ varnafélagsins í Vík í Mýr-
1 dal hefir móttekið frá Slysa-
I varnafélagi íslands nýjan fjall-
■ göngu- og útilegubúnað, þar á
j meðal sérstaklega útbúið jökul-
, tjald, er Slysavarnafélagið hefir
látið búa til með þetta fyrir aug-
um. Er þetta ferhyrnt topptjald,
þar sem broddstafir leitarflokks-
manna eru notaðir sem tjaldsúl-
ur með sérstökum hætti, en
göngustafir þessir gegna enn-
fremur ýmsum öðrum hlutverk-
um. Þeir eru jafnframt hakar,
og útbúnaður fylgir til að nota
þá sem sjúkrabörur, þeim fylgja
einnig skóflublöð, sem festa má
á hakana. Þá fylgir og ýmiskonar
annar útbúnaður, nauðsynlegur
til ferðalaga og útilegu í óbyggð-
um í vondu veðri. Útbúnaður
þessi er allur léttur og vel með-
færilegur, þannig að tveir menn
geta hæglega borið hann og
björgunarflokksmenn þannig
skipzt á um birgðina.
i Björgunarsveitin í Vík í Mýr-
dal hefur lengi verið útbúin góð-
um tækjum til björgunar mönn-
um úr sjávarháska og hefir sveit-
in getið sér góðan orðstýr við
björgun manna úr strönduðum
skipum, en nú síðustu árin hefur
orðið að leita til sveitarinnar á
öðrum vettvangi, vegna leita að
mönnum og týndum flugvélum og
er skemmst að minnast þess, er
leitað var til Vestur-Skaftfell-
inga vegna bandarísku hernaðar-
flugvélarinnar, sem týndist rétt
fyrir hátíðarnar í fyrra og þeir
brugðu svo vel við og lögðu út
á hájökulinn í svartasta skamm-
deginu, þegar allra veðra var
von.
Tilgangurinn með þessum nýja
útbúnaði er að gera þeim slíka
leit auðvelda og öruggari, ef til
skyldi koma.
Björgunarsveitin kom saman í
Vík s. 1. sunnudag til að veita
viðtöku þessum útbúnaði, en
stjórn Slysavarnafélagsins hefir
óskað þess, að þeir reyni þessi
tæki í vondu veðri og láti síðan
í ljósi álit sitt um notagildi
þeirra. j
Formaður Slysavarnadeildar-
innar „VONIN“ í Vík í Mýrdal
er sr. Jónas Gíslason sóknar-
prestur, en form. björgunarsveit-
arinnar er Ragnar Þorsteinsson
bóndi að Höfðabrekku.
Bréf:
Brú á Tungnaá
EINHVER, sem nefnir sig Þ. J.,
skrifar grein í Morgunblaðið 12.
des. undir fyrirsögninni „Nauð-
synlegt að byggja brú á Tungna- I
á“. Mér datt í hug að skýra þetta
mál lítillega, ef það gæti orðið til j
þess, að það yrði frekar ljóst :
þeim, sem ekki til þekkja.
Ég vil byrja á að taka það
fram, að ég tel ekki ráðlfegt að
brúa Tungnaá að svo komnu
máli, og skal ég nú geta þess
helzta, sem þeirri skoðun er til
fylgis. Það er þá fyrst til að taka,
að yfir Tungnaá er nú ekið, og
hefir verið gert s.l. 5 ár, öllum
þeim bifreiðum, sem talist geta
færar til aksturs norður yfir
landið eins og leiðin er nú. Þeir
sem eru ókunnugir gætu haldið
eftir að hafa lesið grein Þ. J., að
með því að brúa Tungnaá, væru
allar leiðir færar norður yfir
landið, en því fer fjarri. Tökum
þá fyrst Sprengisandsleið frá
Galtalæk að Mýri í Bárðardal.
Frá Galtalæk að Tungnaá er um
33 km., en á þeirri leið er Leir-
dalur, sem oft er illfær bifreiðum
með drif á öllum hjólum, t. d.
þegar sandurinn er ótroðinn, eða
hvassviðri hefir skafið hann í
skafla. í þessum sandstormum
hefir það komið fyrir, að gler í
bifreiðum hefir eyðilagzt og
málning sópast af. Hitt gæti svo
skeð þegar komin er vel troðin
slóð, að jafnvel smábílum væri
fært þessa leið að brúarstæði á
Tungnaá. Frá Tungnaá um Búða-
háls er fært aðeins þeim bifreið-
um, sem eru háar undir öxul, en
á Kjalöldum er grýtt mjög eins
og víða á leiðinni norður yfir.
Þá vil ég minnast á helztu
vatnsföllin, sem eru Svartá,
Þúfuverskvísl, Eyvindarkvísl,
Hreysiskvísl og Fjórðungskvísl,
svo að nokkuð sé talið. Allar þess-
ar kvíslar eru mjög varasamar
yfirferðar bifreiðum vegna sand-
bleytu. Auk þess er Fjórðungs-
kvísl, sem kemur úr Jökuldal og
Tungnafellsjökli, oft vatnsmikil
í hitum og rigningum og þá ill
yfirferðar.
Sprengisandur var varðaður
um síðustu aldamót, sennilega af
fjallvegasjóði, og var það þarft
verk af þeim sem því hafa komið
til leiðar. Nú eru biíreiðaslóðir
úm sandinn þveran og endilang-
an, gömlu vörðurnar flestar
hrundar, og því ekki gott fyrir
ókunnuga að rata þá leið sem
þeir vildu fara. Þá er oft erfitt að
sækja hjálp ef eitthvað ber útaf
á um 240 km. leið frá Galtalæk
að Mýri, mest um eyðisanda. Oft
eru klakahlaup í söndunum, jafn-
vel til júlíloka. Frá Bergvatns-
kvísl og Kiðagili að Mýri er mik-
ið af móleðju í jarðveginum og
er það slæmt yfirferðar í rign-
ingu og bleytu. Þetta er nú í stór-
um dráttum lýsing á leiðinni í
rigningu og slæmu færi. Þegar
komin er góð slóð í þurrkum er
leiðin sæmilega fær sterkum bif-
reiðum.
Það sem fyrst þyrfti að gera,
eða jafnframt brú á Tungnaá,
væri að merkja og lagfæra alla
leiðina. Þá fyrst er tímabært að
brúa hana.
Það væri gott, að fleiri skrifuðu
um þessi vegamál á öræfum, sér-
staklega ferðafólk. því íslending-
ar ættu að kynnast sínu eigin
landi, tign og víðsýni á fjöllum,
áður en þeir láta útþrána bera
sig til annarra landa íslenzkt og
erlent ferðafólk vill og þarf að
hafa nokkra erfiðleika, sem þó
er hægt að yfirstígi. Þá fyrst
finnst mönnum skemmtilega og
eftirminnilegt að ferðast.
Guðmundur Jónasson.
^ • •
I Oipunum
Skíðahótel alpanna eru nú full um þessar mundir, en þangað leita
nú margir sér til hressingar og ánægju. Myndin hér að ofan er frá
ferðamannabæ í Ölpunum.
Trúarofsóknir hafa
aukizt í Rússlandi
Dagskipnn gefin út um að koma á „vís-
indalegu guðleysi44 - Eftir Crankshaw
BEZT AÐ AUGLfSA
I MORGUISBLAÐUW
SIÐAN valdhafar Ráðstjórnar-
ríkjanna hertu á ofsóknum gegn
kirkjunni, eftir heimsstyrjöldina
miklu, af knýjandi, stjórnmála-
legum ástæðum, hafa þeir ekki
aðeins átt í höggi við tregðu eldri
kynslóðarinnar. sem ekki vill af-
neita hefðbundinni trú sinni,
heldur einnig við útbreiðslu trú-
arlífs meðal yngri kynslóðanna,
jafnvel þeirra sem tilheyra
kommúnistaflokknum og æsku-
lýðsfylkingu kommúnista.
Þetta gerir va-ldhöfunum erfitt
fyrir. Stalin-stjórnarskráin trygg
ir þjóðinni trúfrelsi jöfnum hönd-
um við frelsi til baráttu gegn
trúarskoðunum. í áróðri sínum
hafa Rússar haldið því fram sem
tákn um umburðarlyndi í trú-
málum, að kirkjur í Moskvu og
öðrum stórborgum væru mikið
sóttar.
★ NÁMSKEIÐ IIALDIN FYRIR
ÆSINGAMENN
Fram til þessa hafa meirihátt-
ar málgögn og blöð Ráðstjórnar-
innar leitt hjá sér að ræða þetta
vandamál, en sérstakir bækling-
ar og blöð, gefin út innan flokks-
ins, hafa haldið uppi baráttu gegn
trúnni. Síðastliðin tvö ár hefir
talsvert borið á trúarandróðri, og
sérstök námskeið hafa verið hald-
in fyrir æsingamenn og prédikara
sem síðan eru sendir um gervöll
Ráðstjórnarríkin. Samt sem áður
hefir þetta farið lágt, þar sem
ekki einu sinni valdhafarnir vilja
halda því á lofti, að kommúnismi
og kristin trú séu ósamþýðanleg.
Upp á síðkastið hefir trúar-
andróður stjórnarinnar aukizt að
mun. í fyrstunni kom þetta eink-
um fram í árásum á einstakar
borgir, eða jafnvel einstaka menn
sem voru ásakaðir fyrir fram-
taksleysi í að vinna að upplýsingu
alþýðunnar, í hvert skipti var
látið lita svo út sem um óvenju-
legt fyrirbæri væri að ræða. En
fólkinu, sem þekkti sitt eigið
land, var Ijóst, að slíkt var langt
frá því að vera óvenjulegt, held-
ur öllu fremur mjög táknrænt,
og trúarvakning hefir hafizt —
einkum í sveitunum — sem ósjálf
ráð andmæli gegn hinni ömur-
legu efnishyggju.
★ VÍSINDALEG UPPLÝSING
ALÞÝÐUNNAR
Kommúnistar reyndu fyrst í
stað að taka varlega á slíku
vandamáli. Hinn nýi trúarbraða-
andróður átti ekkert skylt við
guðlastið sem Yaroslavsky og
Fylking hinna guðlausu beitti.
Æsingamenn og prédikarar fengu
þau fyrirmæli að troða ekki um
of á gömlum trúarhugmyndum,
sem væru mönnum viðkvæmar.
Það úrræði var tekið að læða
þessu inn í alþýðufræðsluna. í
útbreiðslustarfseminni var lögð
áherzla á, að ekki væri ráðizt á
trúarbrögð sem slík, heldur ætti
að opna augu fólksins fyrir dýr-
legum sannindum vísindanna og
leyfa hverjum einstakling að
„draga sínar ályktanir“.
★ HERFERÐ Á HENDUR
TRÚARBRÖGÐUM
Þessi langvarandi barátta virð-
ist ekki hafa borið tilætlaðan ár- •
angur. í fyrsta skipti hefir sjálft
Pravda, aðalmálgagn kommún- ,
Framh. á bls. 12