Morgunblaðið - 30.12.1954, Síða 11

Fimmtudagur 30. des. 1954
MORGUIS BLAÐ1Ð
11
Smásaga vikunnar
Brennandi hjörtu
Eftir HANS ÐIXLEV
EINN góðan veðurdag í maí fyr-
ir tuttugu árum eignaðist ég nýja
vinkonu. Hún gekk í hægðum sín
um eftir götunni í miðdegisblíð-
unni með kirsuber í poka. Við
og- við fékk hún sér eitt ber. Við
þekktumst ekki. Kannske var
það vegna þess að ég horfði á
hana hungruðum augum, að hún
fór að bjóða mér úr pokanum.
Berin voru næstum alveg eins
falleg og hún sjálf. Við fylgd-
umst að þangað til pokinn var
tómur en hjörtun barmafull af
ást. Hún var 17 ára og hét Birthe.
Við gengum út á Löngulínu og
Birtha kom dálítið of seint í
blómabúðina þar sem hún vann.
Já. því hún vann í blómabúð og
það fór henni vel. Og ég lét ekki
standa á mér þegar lokunartím-
inn var kominn og sótti hana.
Við vorum líka saman um kvöld-
ið — og allar nætur næstu sex
Vikur. Það ér mér hulin ráðgáta
hvenær hún svaf. Sjálfur átti ég
öaginn og gat sofið þá, því ég
var bara stúdent, en hún þurfti
að gegna starfi sínu í blómabúð-
inni.
Og ég átti vin. Ágætan vin sem
hét Pétur. Hann var líka stúdent
og við leigðum saman tvö her-
bergi. Við vorum hvorir öðrum
hjálplegir með allt — fengum
tneira að segja að láni kennslu-
bækur hver hjá öðrum til að pant
setja, þegar pyngjan var alveg
tóm. Ég verð að viðurkenna að
Við gerðum stundum samsæri
okkar á milli gegn hinu veika
kyni ef á þurfti að halda. Þannig
að ef annar okkar var orðinn
þreyttur á að dansa í kring um
einhverja stúlkuna, þá skarst
hinn í leikinn og lokkaði hana
þannig að næg ástæða varð til að
slíta kunningsskapnum. Já, það
er leiðinlegt að þurfa að játa
þetta og í dag skil ég ekki, hvern
ig við gátum komið þannig fram.
Og ennþá síður skil ég hvernig
ég gat orðið þreyttur á Birhte
■— ég, sem svaf þó á daginn. Það
var fallegt á Löngulínu um bjart-
ar sumarnæturnar, alltaf var
fallegt að horfa á sólina koma
upp á bak við Refshale-eyjuna
og á varir Birthe og fagurlim-
aðan líkama hennar. Hvað ætli
hafi eiginlega gengið að mér,
þegar ég gaf Pétri það í skyn
að nú væri nóg komið? Hann
var strax boðinn og búinn til
að leika gamla bragðið okkar.
Og það skil ég svo sem vel.
x--------------o----x
Það var komið fram á mitt
sumar, og Birthe, Pétur og ég
ákváðum að fara saman til að
horfa á Sankti-Hans-brennurnar
■— bara við þrjú. Við ætluðum
að fara til Springforbi. Birthe
var í fallega sumarkjólnum sín-
um og hjartað sló ört í barmi
hennar vegna mín — mín. En
strax í lestinni á Ieiðinni fór ég
að gera mér upp þreytu og þótt-
ist vera annars hugar. Pétur var
hins vegar mjög vel fyrirkallað-
ur — Birthe, þú hefur svo falleg-
an munn. Við fengum okkur kaffi
á brautarstöðinni og með kaffinu
voru bornar kökur og bréf-
servíettur. Við sátum undir lit-
fögrum birkitrjánum, en hugur
minn var þungur — kvöldblær-
inn lék um laufið og Birthe tók
hlýjum höndum um fingur mína,
sem voru þvalir og kaldir.
„Við verðum að fara til að sjá
brennuna“, sagði Birthe.
„Farið þið“, sagði ég. „Ég er
þreyttur svo ég bíð hér.“
„Já, við skulum fara“, sagði
Pétur og rauk á fætur.
Birthe og það var eitthvert tóma-
Þau fóru — og ég sat einn eft-
ir við borðið og beið eftir þeim.
þolandi lengi að liða, en í raun-
„Jæja, þá förum við“, sagði
hljóð í raddblæ hennar.
Ég sá þau fyrir mér þar sem
þau stóðu hlið við hlið við brenn-
an'di bálið. Ég kreisti servíettuná
í lófa 'mér, mér fannst tíminn ó-
inni beið ég víst ekki lengi.1
Birthe hljóp við fót á undan Pétri
og henni var auðsjáanlega mikið
niðri fyrir, en Pétur var hinn
ánægðasti. I
„Jæja, sáuð þið bálið“, spurði
ég. )
„Já“, sögðu þau og ætluðu að
setjast aftur í sæti sín. j
„En hvernig víkur því við“,
sagði ég og stóð upp, „að bálið j
litar rautt á varirnar á þeim sem
horfir á það?“ Og ég þurrkaði
með servíettunni, sem ég hafði
kreist í lófa mér af vörunum á
Pétri. Rauður varalitur sást
greinilega á henni eftir. j
Þá leit ég, hinn óverðugi, á
Birthe og sagði með miklum
virðuleik: „Þú hefur kysst hann.
Nú er öllu lokið á milli okk-
ar“.
Og svo gekk ég burt, en Birthe
hljóp á eftir mér grátandi. Hún
náði mér inni á milli birkitrjánna
og hélt fast í mig. Skógurinn,
vegurinn, göturnar, sumarið, hug-
ur hennar og hugur minn. Ég
var búinn að gleyma falsinu í
minu eigin hjarta, því mér var
farið að finnast ég vera í sann-
leika sárlega móðgaður. Hún
hafði kysst Pétur. Nú var sann-
arlega nóg komið.
Skógurinn, vegurinn, göturnar,
björt nóttin. Og loks dimmur
tröppugangurinn. Hún bjó uppi
á fjórðu hæð. Ég fylgdi henni
heim. Ekki var um annað að
ræáa. Þetta Sankti-Hans kvöld.
Við stóðum við gang-gluggann
á þriðju hæð og enn grét hún.
Sporvagnarnir voru farnir að
ganga aftur.
„Nú skal ég segja þér hvað ég
geri“, sagði hún og horfði á mig
tárvotum og rauðum augum —
augum, sem venjulega voru svo
fallega blá. Ég varð mjög skelfd-
ur af því, sem hún sagði: „Nú
fer ég og drep mig á gasi.“
Og það var eins og henni yxi
ásmegin við þessi orð, því hún
skauzt eins og eldibrandur upp
stigann. Ég þaut á eftir henni,
greip í hana og þrýsti mér upp
að henni þó að hún stæði fyrir
ofan mig í tröppunum. „Elsku
Birthe", sagði ég. „Nú skil ég að
þér var engin alvara þegar þú
kysstir Pétur. Sofðu nú rólega
þennan klukkutíma þangað til þú
þurft að fara aftur á fætur. Ég
sæki þig um hádegið í búðina —
nei, annars, heldur þegar lokað
verður í kvöld. Þá getum við tal-
að saman.------
En það greri aldrei um heilt
á milli okkar Birthe. Við hittumst
sjaldnar — í rauninni hafði ást
okkar slokknað í bálinu þetta
Sankti-Hans kvöld; Og þegar sézt
hafði til Birthe með ungum
manni, sem ég þekkti reyndar
mæta vel, þá dró ég þær álykt-
anir að hún hefði sætt sig við
að þurfa að sakna mín. Ég, hinn
mikli heimskingi. Ég ímyndaði
mér að hún trúði honum fyrir
þvi, svona við og við, að í raun-
inni væri það ég einn, sem hún
elskaði. Ég var þess vegna dálítið
feiminn, þegar ég mætti honum
á götu. Hann var auðsáanlega
líka dálítið feiminn við mig. En
að því kom að við komumst ekki
hjá því að skiptast á nokkrum
orðum.
„Hvernig líður?“ spurði ég og
hann vissi að ég var að spyrja
um Birthe.
„Jú, ágætlega" sagði hann.
„En hvernig líður þér? Þér er
óhætt að trúa því að mér þykir
mjög fyrir þessu ....“.
„Jahá“, sagði ég með sektar-
svip.
„Hún trúði mér fyrir því“,
sagði hann. „En þú mátt ekki
halda að hún sé að fleipra með
það út um allt“.
„Varla ....“.
„En þú ert búinn að ná þér?“
„Ég?“
„Já. Hún sagði mér það nefni-
lega------að þú hefðir ætlað að
drepa þig á gasi, ef hún segði
skilið við þig. En hún yfirgaf þig
nú samt og ég —“.
„Já. ég er búinn að jafna mig“,
sagði ég. „Og svo skulum við ekki
tala meira um það — eða hvað?“
„Nei, nei“.
Ársþing Fjórðungs-
sambands Norðurlands
Námskeíði Búnaðarfél-
ags islands lokið
IO KIÐ er hér í Reykjavík námskeiði, sem Búnaðarfélag ís-
1 lands hélt fyrir jólin fyrir héraðsráðunauta og trúnaðar-
menn Búnaðarfélagsins. Sóttu 26 manns námskeiðið og hlustuðu á
fyrirlestur um ýms búnaðarmál.
ÞEGAR Búnaðarfélag íslands
var sofnað árið 1899, komu strax
í þjónustu þess tveir ráðunautar,
sem áður vcru starfsmenn hjá
Húss- og bústjórnarfélagi Suður-
amtsins. Það var hlutverk þess-
ara ráðunauta að ferðast um
landið og leiðbeina bændum og
alla tíð síðan hafa meginhlut-
verk ráðunauta verið þannig
rækt. Nú eru í þjónustu Búnaðar-
félagsins 12 menn, er gegna
störfum sem ráðunautar, og
nokkrir þar að auki til aðstoðar
á ýmsum sviðum. Enn fremur
hefur Búnaðarfélagið trúnaðar-
menn til þess að meta verklegar
framkvæmdir víða um land, og
svo hafa búnaðarsamböndin ráðu
nauta í þjónustu sinni, 16 sam-
tals nú, en vonandi fjölgar þeim
á komandi árum því allmörg
héruð hafa enn engan ráðunaut.
Það er hlutverk allra ráðunauta
að leiðbeina bændum, en ráðu-
nautarnir þurfa líka að fá tæki-
færi til þess að fylgjast með tím-
anum, bera saman hin ýmsu
atriði starfs og reynslu og kynn-
ast sem nónast því, er nýtt berst
inn á verksvið bændastéttarinnar.
Þess vegna efnir Búnaðarfélagið
til námskeiða fyrir ráðunautana
á fárra ára fresti.
EITT slíkt námskeið hefur nú
staðið yfir í Reykjavík s.l. viku.
Auk starfsmanna Búnaðarfélags-
ins eru þar mættir flestir héraðs-
ráðunautar og allmargir trúnaðar
menn þess. Hafa starfsrnenn
Búnaðarfélagsins haft framsögu
í hinum ýmsu málum, en um-
fangsmiklar umræður með al-
mennri þátttöku fundarmanna
eru aðalatriðin.
MEÐ þessu er leitazt við á hverj-
um tíma að móta viðhorf bú-
skaparins, sem eðlilega hljóta að
breytast ört samfara þeim nýj-
ungum, sem gerast í störfum og
skilyrðum öllum í sveitunum, og
aldrei hafa borizt að örar en nú.
NÁMSKEIÐ þessi, fyrir ráðu-
nautana, eiga að samstilla þá til
átaka og samræma átökin til
vænlegs úrangurs í störfum
þeirra. Síðan halda ráðunaut-
arnir fundi og námskeið meðal
bænda. Er þetta sú eðlilega að-
ferð, sem miðstöð búnaðarsam-
takanna í landinu beitir, til þess
að örva gott gengi landbúnaðar-
ins. Hlutverk þetta hefur félagið
rækt um þau 55 ár, sem það hef-
ur starfað, en með nýjum og
fjölgandi verkefnum eykst enn
þörfin fyrir fjölgun ráðunauta.
HINN 12.—13. sept s.l. var sjötta
ársþing Fjórðungssambands Norð
urlands haldið á Akureyri. Auk
þeirra stjórnarnefndarmannanna
sr. Páls Þorleifssonar og Brynj-
ólfs Sveinssonar, menntaskóla-
kennara, voru þessir fulltrúar
mættir á þinginu:
Frá Skagafjarðarsýslu- Gísli
Magnússon bóndi, Gísli Gott-
skálksson, kennari.
Frá Sauðárkrókskaupstað: Kon
ráð Þorsteinsson, kaupmaður.
Sameiginlega frá þessum um-
dæmum: Sigurður Sigurðsson,
sýslumaður.
Frá Ólafsfjarðarkaupstað: Ás-
grímur Hartmannsson, bæjar-
stjóri og Jakob Ágústsson, raf-
veitustjóri.
Frá Eyjarfjarðarsýslu: Þórar-
inn Eldjárn, bóndi, og Einar
Jónasson, bóndi.
Frá Suður-Þingeyjarsýslu: Jón
Gauti Pétursson, bóndi, og Jón
Sigurðsson, bóndi.
Frá Húsavík: Jóhannes Guð-
mundsson, kennari.
Frá Norður-Þingeyjarsýslu:
Páll Þorleifsson, prestur, og Pét-
ur Siggeirsson, bóndi
Þá sat þingið Þórarinn Björns-
son, skólameistari, Akureyri.
Formaður sambandsins sr. Páll
Þorleifsson, setti þingið og for-
seti þingsins var kjörinn Þórar-
inn Eldjárn, skrifarar þingsins
voru kjörnir Jón Gauti Péturs-
son og Jóhannes Guðmundsson.
Tvær þingnefndir voru skip-
aðar. Fjórðungsmálanefnd, en í
henni voru: Jón Gauti Pétursson,
Jakob Ágústsson, Þórarinn Eld-
járn, Pétur Siggeirsson, Sigurð-
ur Sigurðsson og Gísli Gottskálds
son. Allsherjarnefnd; í henni
voru: Ásgrímur Hartmannsson,
Gísli Magnússon, Einar Jónasson,
Jóhannes Guðmundsson, Jón Sig-
urðsson og Konráð Þorsteinsson.
Formaður sambandsins, sr. Páll
Þorleifsson, flutti skýrslu um
störf stjórnarinnar. Gialdkeri
sambandsstjórnar, Brynjólfur
Sveinsson, las upp reikninga sam-
bandsins, og var eign sambands-
ins 12.000,-00 kr. Reikningarnir
voru samþ. samhljóða.
Lagðar voru fram til umræðu
tillögur um einstök mál, sem
stjórnin hafði samið eða hlutast
til um að kæmu fram á þinginu
og voru eftirtaldar tillögur sam-
þykktar með samhljóða atkvæð-
um: Fjórðungsþing Norðlendinga
fagnar því, hversu vel íslenzka
þjóðin h^fir staðið saman í land-
helgismáli sínu og hvetur ein-
dregið til. að hvergi sé hopað frá
því marki, sem sett hefir verið. og
væntir þess, að Bretar, hin forna
viðskipta- og vinaþjóð, viður-
kenni rétt vorn og aflýsi löndun-
arbanni sem fyrst.
Þá var samþ. tillaga um út-
varpsmál, Tillaga um handrita-
málið. Tillaga um húsmæðra-
kennaraskóla, lagt til að hann
verði fluttur til Akureyrar. Sam-
þykkt var þakkarávarp til Snorra
Sigfússonar, námsstj.. Aðrar til-
lögur voru afgreiddar til nefnda,
er lögðu þær síðan fram á þing-
inu hinn s'ðari dag þess og voru
þessar samþ. með samhljóða at-
kvæðum.
j Fjórðungsþingi Norðlendinga
er Ijóst, að viðhald byggða og al-
menn framför á ýmsum sviðum á
landinu getur staðið eða fallið
með því, að íbúum þeirra verði
kleift að fá afnot rafmagns sem
allra fyrst. Þess vegna fagnar það
því fylgi, sem áformin um raf
væðingu sveita og kaupstaða á
næstu árum hafa hlotið, og vænt
ir þess fastlega, að Alþinei og
rikisstjórn standi ávalt við þau
fjárhagslegu fyrirheit, sem þessi
áform eru reist á.
Um einstök framkvæmdaatriði
sem varða rafvæðingu sveita, var
og samþ. ályktun Þá var sam-
þykkt ályktun varðandi fjórð-
ungssjúkrahús á Akureyri og m.
a. samþ. að skora á Alþingi að
breyta ákvæðum laga um stofn-
framlög til sjúkrahúsa í það horf
að ríkissjóður taki þátt í kostn-
aði sjúkrahúsanna af innbúi og
öllum nauðsynlegum tækjum eft-
ir sömu reglum og nú gilda um
þátttöku i byggingarkostnaði hús
anna sjálfra.
Samþykkt var -ályktun varð-
andi Matthíasarsafn. Varðandi
aðstoð til endurbyggingar að
Fremri-Kotum í Norðurárdal, og
var samþvkkt að leggja fram til
þess af sjóði sambandsins 5000 kr.
og skora jafnframt á bæja- og
sveitafélög norðanlands að leggja
eitthvað af mörkum.
Samþykkt var tillaga varðandi
samgöngumál fjórðungsins á sjó
og landi og samþykkt áskorun til
Alþingis það varðandi.
Þá var samþ. svofeld tillaga
varðandi atvinnumál „Vegna afla
brests, bæði á síld- og þorskveið-
um, undanfarandi ár, hefir ríkt
mikið atvinnuleysi við sjávarsíð-
una á Norðurlandi. Úr þessu vand
ræðaástandi verður ekki ráðið
nema fiskiðjuverin fái togarafisk
til vinnslu eftir þörfum. Þess
vegna skorar Fjórðungsþing
Norðlendihga, haldið á Akureyri
12.—13. sept. 1954, á hæstvirta
ríkisstjórn cð koma því til leiðar,
að nægjanlega margir togarar
leggi upp afla sinn til vinnslu í
verstöðum norðanlands, til þess
að fyrirbyggja atvinnuleysí þar.
Varðandi tekjuöflun bæja- og
sveitafélaga var samþykkt: Þing
Fjórðungssambands Norðlend-
inga telur að lengur verði ekki
umflúið að veita bæja- og sveita-
félögum nýja tekjustofna. Vill
þingið sérstaklega • benda á, að
bæjar- og sveitafélögin fengi til
sinna þarfa 30% af innheimtum.
söluskatti. Samþykkt var og til-
laga um fræðslumál og tillaga
varðandi nauðsyn á endurskoðun
stjórnarskrárinnar.
í stjórn voru kjörnir: Ásgrímur
Hartmanr.sson, Ólafsfirði. Gísli
Magnússon, Eyhildarholti, Gísli
Gottskáldsson, Sólheimagerði
Varmenn: Jakob Agústsson,
Ólafsfirði, Jón Jónsson, Hofi, Jón
Sigurðsson, Reynistað.
Endurskoðendur: Sig. Sigurðs-
son, bæjarf. Sauðárkróki, Konráð
Þorsteinsson, kaupmaður, Sauð-
árkróki.
Var þá þingstörfum lokið.
Flutti forseti að lokum nokkur
ávarpsorð, þakkaði fundarmönn-
um góð og ánægjuleg fundarstörf,
en þeir honum röggsamlega fund
arstjórn.
r;' (<t'i \
-'5 A ST'-----
V.'W' ~
i r

N
x
o
■ y
#V.r?.y ^ • -
• -v\
c