Morgunblaðið - 06.01.1955, Blaðsíða 9

Fimmtudagur 6. jan. 1955
MORGUNBLAÐID
9
Skopmynd þessa gerSi hollenzkur teiknari. Er það samlíking á gömlu frásögninni um Salómon kon-
ung. Hér er þörf fyrir Salómonsdóm til þess að kveða upp úrskurð um hvor á Saarbarnið — Aden-
auer eða Mendés-France.
Hætta á að ParLsarsamnLn.garn.ir
strandi í Bonn á Saar-málinu
Jafnalirmean reyna ai skapa meirihlutá gegn
samkomulagi Adenauers og Mendés-France
um framtíð Saar
Efiir Sebasiian Kaffner, fréffaritara Observer
Fréffir frá Þjóðleikhúsinu |
Mikil aðsókn að óperunum - I
Hýr kennari við Ballellskélann -
Horræna leikritasamkeppnin.
SAMKVÆMT viðtali við þjóð- teatret í Svíþjóð. Jafnframt hefir
MEÐAN HINN áhrifamikli bar-
dagi stóð yfir í franska þinginu
um staðfestingu á Parísar-samn-
ingunum, hikuðu hvorki Bretar né
Bandaríkjamenn við að láta í Ijós
skoðanir sínar á aðferðum Frakka.
Einkum voru það Bretar, sem for-
dæmdu þá afgreiðslu franska
þingsins á samningunum, er það
felldi eitt megin ákvæði þeirra, á
Þorláksmessu.
Á meðan höfðu Þjóðverjar hægt
um sig. Forustumenn 'þeirra vör-
uðust að láta opinberlega í ljós
álit sitt á þessum aðgerðum1
Frakka, enda mun þeim og hafa •
verið það ljóst, að raddir frá
Þýzkalandi, gætu sízt af öllu orð-
ið til þess að telja um fyrir Frökk-
um.
Nú eftir að franska þingið hef-
ur staðfest samningana með 287
atkv. gegn 260, hafa Þjóðverjar
enn hægt um sig. Adenauer for-
sætisráðherra hefur aðeins lýst yf-
ir ánægju og vaknandi vonum.
JAFNAÐARMENN BEITA
ÖLLUM BRÖGÐUM
Þýzkir jafnaðarmenn hafa hins
vegar verið fljótir að koma auga
á einn þátt Parísarsamninganna,
þar sem Adenauer og fylgismenn
hans standa valtast, en það er
samningsákvæðið um að sam-
þykkja verði alla Parísarsamning-
ana samtímis og þeirra á meðal
einnig samkomulagið um framtíð
Saar.
Eða með öðrum orðum, að allir
Parísar-samningarnir falla úr
gildi nema því aðeins að Þjóðverj-
ar sætti sig einnig við samkomu-
lagið um Saar-héraðið.
Saar-samkomulagið er sá hluti
Parísar-samninganna, sem tæpast
mun standa í þýzka þinginu. Aðr- TVEIR STJÓRNARFLOKKAR
ir þættir þeirra munu vafalaust ANDVÍGIR SAAR-SAMKOMU
D e h 1 e r, foringi frjálslynda
flokksins í Þýzkalandi, hefur lýst
yfir mótspyrnu við Saar-sam-
komulagið. Þó er talið hugsanlegt
að hann láti undan síga í því máli
i til þess að aðrir þættir Parísar-
samninganna nái samþykki.
inn fram, að allir Parísar-samn-
ingarnir yrðu ógildir við það.
njóta öruggs meirihluta. Jafnað-
armenn, sem eru ekki aðeins mót-
fallnir Saar-samkomulaginu, held-
ur og þátttöku Þjóðverja í heild
í varnarbandalagi Vestur-Evrópu,
munu án efa færa sér í nyt mót-
spyrnuna gegn Saar-samkomulag-
inu. Þeir munu væntanlega beita
bröndum sínum fyrst og fremst
gegn því, af því að hugsanlegt
er að þeir fengiu fellt það með
samstarfi við aðra flokka og þar
með væri þeirra óskadraumur kom-
LAGINU
En Iveir iiðrir flokkar liafa
Iýst yfir að þeir séu andvígir
Saar-samkomulaginu. — Frjáls-
lyndi flokkurinn og Flótta-
mannaf lokkurinn. Þessi and-
spyrna hefur styrkzt nokkuð
síðustu vikur, ekki livað sízt
fyrir það að samstarf hefur tek-
izt með þessum tveimur flokk-
um og Jafnaðarmönnum um
héraðsstjórnir í Hessen og Bæj-
aralandi.

<JPróm
A/tenkírchen.
v <*\+ J*r“#
K0BLEN7
Mdrbúrg
Coc/iem
m.
*'*fytburq
\pmburq
^ FRANKFUftT
t.n ti m.
• \ 5AA''fJ,
'5öaÆ!c/íeÁ
%t2
9/JSL
* * 0
J/aoenau
*
W&mww.
lodvýshéftlWMnbe/rn
r, y ‘
Uppdráttur þessi sýnir glöggt hvar Saar-héraðið er á landamærum
Þýzkalands og Frakklands.
HÆTTUR SEM STEÐJA AÐ
Þetta samstarf í héraðsstjórn-
um veldur því að það verður e.t.v.
mestu erfiðleikunum háð fyrir
Adenauer að fá Saar-samkomu-
lagið staðfest í Efri-deild þýzka
þingsins, vegna þess að það eru
einmitt héraðsstjórnirnar, sem
velja fulltrúa til þess. Þannig er
enn hugsanlegur sá möguleiki að
Efri-deildin felli samkomulagið. —
Þá getur einnig verið að málið
verði kært til stjórnlagadómstóls
Þýzkalands og ef hann kæmist að
því að nauðsyn beri til að breyta
stjórnarskránni svo samkomulag-
ið taki gildi, þýðir það að Aden-
auer verður að hafa með sér
% hluta atkvæða í Neðri deild-
inni, en slíkt virðist útiiokað.
SAMNINGAR MYNDU
GANGA AFTUR
Hér mun vafaluust slú í hrýn
ur miklar. Það sem þá ínun
væntanlega veita fylgisinönnnm
Adenauers og Parísarsamning-
anna kraft verður sú vitund
þingmanna, að ef þeir ekki
staðfesta Saar-samkomulagiS,
þá verður litið á alla Parísar-
samningana, sem ógilda. Munu
þá ganga til baka öll fyrirheit
hinna vestrænu hernámsvelda
um að veita landinu fullt sjálfs
forræði og leyfa Þjóðverjuni
aðild að varnarsamtökum. Þetta
verða liinir Jiýzku Jiingmenn
þá að meta og vega með sjálf-
um sér. Það yrði sárt fyrir þá
ef allt þelta færi til ónýtis og
hlýtur það að veikja mótspyrnu
Frjálslynda flokksins og Flótta-
mannaflokksins við Saar-sam-
komulagið og liræ-ða þá til
hlýðni.
SKUGGAR 1 SAMBÚÐ
ÞJÓÐANNA
Saar-vandamálið er þó ekki
nema einn þáttur í miklu víðtæk-
ara vandamáli. Það er sambúð
Frakka og Þjóðverja. Enn er ekki
fyllilega ljóst hvaða áhrif hinar
heitu umræður í franska þinginu
hafa á Þjóðverja. Víst er um það,
að í hinum áhrifamiklu deilum
féllu mörg þykkjuþung orð til
Þjóðverja. Frá þessum umræðum
var sagt ýtarlega í þýzkum blöð-
um og enn óséð hvaða straumiðum
þær hafa valdið í hugum Þjóð-
verja.
I þessu sambandi má m. a. geta
nýlegra ummæla þýzka blaðsins
Frankfurter Allgemeine Zeitung,
sem voru á þessa leið:
— Getur það verið að fylgjend-
ur Parísar-samninganna séu ein-
læglega ánægðir og vongóðir? Síð-
ustu dagar hafa leitt það greini-
lega í ljós, að margir skuggar
munu enn liggja yfir sambúð
Frakka og Þjóðverja á komandi
árum. Það er minnsta kosti ljóst
að Frakkland, einn þýðingarmesti
aðili í samstarfi Evrópu-þjóðanna,
gengur í það með hinni mestu
Framh. á bls. 12.
leikhússtjóra, Guðlaug Rósin-
kranz, í gærdag, er aðsókn að
óperusýningunum mjög mikil,
fullt hús á hverri sýningu við
mikla hrifningu. Maria Markan
Östlund söng í gærkvöld í síð-
ara skipti af tveimur, hlutverk
Santuzzu í Cavalleria rusticana
í stað Guðrúnar Á. Símonar, sem
annars hefir hlutverkið með
höndum.
Þá gat þjóðleikhússtjóri þess,
að nýkominn væri að leikhúsinu
nýr kennari við Balletskólann í
stað Eriks Bidsted, sem annaðist
danskennsluna þar til hann hvarf
héðan fyrri hluta desembermán-
aðar s.l.
Hinn nýi balletkennari er af
sænsk-norskum ættum og heitir
Otto Toreseen. Hann hefir annazt
balletkennslu við óperuna í
Stokkhólmi og einnig við Riks-
hann æft og sett upp allmarga.
balletta bæði í Stokkhólmi og
víðar. Þá hefir hann og getið sér
heimsfrægðar í skautalisthlaupi
og var sigurvegari í þeirri grein
á siðustu Olympíuleikum.
10 LEIKRIT BÁRUST
Frestur til að skila leikritum í
norrænu leikritasamkeppninni
rann út hinn 1. jan: s.l. Bárust 10
íslenzk leikrit og hefir dóm-
nefndin íslenzka þegar setzt á
rökstóla. Hana skipa þeir Guð-
laugur Rósinkranz, Indriði
Waage og Sigurður Grímsson.
Veitt verða þrenn verðlaun í ís-
lenzku keppninni innbyrðis, 6, 4
og 2 þús. krónur að upphæð.
Verðlaunin sem bezta leikritið í
heildarkeppninni hlýtur verðui’
15 þús. krónur danskar. Verða
heildarúrslitin væntanlega gerð
heyrum kunn í maímánuði n.k.
Fjölþæft fræðslustarfsemi Búnaðarfél.
íslands í sveilum landsins á s.l. ári.
U*
hófst
skipulagt starf með nýju
sniði á vegum Búnaðarfélags Is-
lands — búnaðarfræðslan. — Að
loknu fyrsta starfsári þykir Mbl.
rétt að greina frá árangrinum í
stuttu máli.
SÝNISREITIRNIR
Fjórir ráðunautar hafa ferðast
um landið til fundarhalda, til
undirbúnings sýnisreita. —- Þeir
hafa borið á reitina, tvíslegið þá
flesta, vegið og metið uppsker-
una, og síðan efnt til fundar-
halda til þess að ræða um niður-
stöðurnar og um búskapinn
almennt. Samtals hafa ráðunaut-
arnir farið 5 umíerðir á árinu
um svæðið Strandasýsla, A.-
Skaftafellssýsla, að báðum með-
töldum. Sýnisreitirnir voru á 115
stöðum, en ýmis atvik ollu því,
að uppskerumælingar töldust
ekki öruggar alls staðar, svo að
viðeigandi þótti að taka þær all-
ar í meðaltals útreikningi vfir
uppskerumagn miðað við áburð-
arskammta þá, er notaðir voru.
bændum og öðrum upplýsingar
um nýjungar í búnaði almennt,
í ræðu og riti. í þessum efnum
er sérstök áherzla lögð á útgáfu
fræðslurita. Hafa 7 rit þegar
komið út á árinu en tvö eru i
prentun, annað um „Uppeldi
nautgripa“, hitt um „Heimilis-
áhöld“. Eru rit þessi send á öll
sveitaheimili landsins.
KVIKMYNDÁSÝNINGAR
OG FLEIRA
í öðru lagi er fræðslustjóra
ætlað að aðstoða ráðunautana
með útbúnað til notkunar í þágu
fræðslu og leiðbeininga á sviði
landbúnaðar. Á þessu sviði eru
það fyrst og fremst kvikmyndir
og skuggamyndir, sem bezt hæfa
okkur. Nokkur búnaðarsambönd
hafa þegar keypt skuggamynda-
vélar og útvegar skrifstofa bún-
aðarfræðslunnar myndir til sýn-
inga eftir því sem tök eru á. Á
árinu hefur verið framleitt all-
mikið af myndum í þessu skyni.
I þriðja lagi er svo ráð fyrir gert,
að fræðslustjóri kynni ungu kvn-
Áburður og uppskera af sýnisreitum var sem hér segir:
A-reitur: Áburður
Meðal uppskera af
83 normalreitum:
40 kg Köfnunarefni
55 — Fosfórsýra 42,4 hestburðir taða
60 — Kalí
ac.
B-reitur: Aburður
70 kg Köfnunarefni
73 — Fosfórsýra 54,8 hestburðir taða
67 — Kalí
C-reitur:
160 kg Köfnunarefni
116 — Fosfórsýra
129 — Kalí
Áburður
76,3 hestburðir taða
D-reitur:
Áburður eins og á C en
hluti köfnunarefnis- 75,1 hestburðir taða
skammts notaður
milli slátta.
Áhugi bænda fyrir sýnisslátta-
reitunum var almennur og kom
' það einkum fram í umræðum um
árangurinn, á fundum í haust.
, Á þessu ári verða sýnisreitir
um Vestur- og Suðurland með
svipuðu fyrirkomulagi og í ár.
i
ÚTGÁFA FRÆÐSLURITA
1 Skrifstofa búnaðarfræðslunnar
hefir það hlutverk að annast
umsjón með starfinu við sýnis-
■ reitina, og þar að auki að veita
slóðinni verksvið landbúnaðar-
ins, einnig meðal annarra stétta.
Að þessu hefur verið unnið á
s.l. ári með heimsóknum, erinda-
flutningi og myndasýningum í
héraðsskólum, gagnfræðaskólum,
húsmæðraskólum og á samkom-
um bænda og félagssamtaka á
öðrum sviðum.
Á þessu ári er gert ráð fyrir,
að starfsemi búnaðarfræðslunn-
ar verði hagað svipað og á s.l.
ári.