Morgunblaðið - 03.06.1955, Blaðsíða 8

8
MORGVNBLAÐIÐ
Föstudagur 3. júní 1955
út* H.í. Árvakur, Reykjavík.
Jramkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjórl: Valtýr Stefánsson (ábyrgðaraa.)
Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason frá Vigw.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Askriftargjald kr. 20.00 á mánuði innanlanrla.
í lausasölu 1 krónu eintakið.
Hvað hefur ært Tímamenn?
I' FORYSTUGREIN blaðsins í
gær var rætt nokkuð um við-
horfin í íslenzkum stjórnmálum
um þessar mundir og þá fyrst
og fremst um aðstöðu hinna
sósíalisku flokka, sem í stjórnar-
andstöðu eru. Var komizt að
þeirri niðurstöðu, að sósíalisminn
lynda umbótastjórn".
Samtímis því, sem Tíminn
hamrar á þessu, lýsir miðstjórn
Framsóknarflokksins yfir því,
að stefna núverandi stjómar sé
hin giftusamlegasta og hafi
stjórnin unnið mikil afrek og
góð. Fylgir það að vísu sögunni,
ÚR DAGLEGA LÍFINU i
væri á greinilegu undanhaldi að þau séu öll með tölu Fram-
meðal þjóðarinnar. Moskvu- sóknarráðherrunum að þakka.
dýrkun kommúnista hefur fælt
fjölda fólks, sem eitt sinn glæpt-
ist til að kjósa flokk þeirra, frá
þeim.
Glundroði í liðinu
ALMAR skrifar:
Barnatíminn.
BARNATÍMI útvarpsins hefur
oft sætt misjöfnum dómum og
honum verið margt til foráttu
fundið. Hafa margar aðfinnslurn
ar átt við fyllstu rök að styðjast.
En hér hefur orðið töluverð
breyting á til bóta undanfarið og
augljóst, að betur er til þessa
þáttar vandað nú en áður var.
Þátturinn sunnudaginn 22. f.
m:, er þær Helga og Hulda Val-
týsdætur sáu um, var fjölbreytt-
ur og skemmtilegur, ekki sízt
hinn gamansami ævintýraleik-
ur um Grámann hinn ráðsnjalla,
er að lokum hlaut verðug laun
kænsku sinnar og mannkosta.
Var og einkar vel með leikinn
farið af hendi leikendanna.
„Winslow-drengurinn"
LEIKRITIÐ „Winslow-drengur-
inn“, eftir hinn unga og mikil-
, ... „ Allar þessu andstæðukenndu
Alþyðuflokkurinn verður enn- yfiriýsingar Tímans hafa vakið úæfa enska rithöfund, Terence
fremur stöðugt veikari vegna mn hinn mesta glundroða í röðum' Rattigan, er eitt af beztu og
byrðis klofnings og hneigðar ein- Rramsóknarmanna. Óbreyttir ahrifamestu leikritum, sem flutt
stakra manna til þess að gma ]iðsmcnn vita varla hverju þeir hafa verið í utvarpið. — Af
við „samfylkingar" flugu komm- ejga ag frna Tíminn segir að öðrum leikritum þessa höfund-
únista. Hefur það m. a. leitt til endilega verði að mynda „vinstri ar má nefna „French without
þess að annar bæjarfulltrúi stjórn“. Hann hefur sagt þetta Tears“ (1936) og „The Browning
flokksins hér^ í Reykjavík hefur j fleiri ár. En alltaf sitja Fram-
verið rekinn úr flokknum. Stend- sóknarmenn í stjórn með „Suð-
ur hann nú í samningum við ur-Ameríku-íhaldinu“!!
Þjóðvarnarflokkinn um sam- . _ ..._ . . ____
Annað veifið jafnar Timinn
vinnu við hann í framtíðinni. Er
ennþá óvíst, hvernig þeim
samningum lýkur. En fyrir
skömmu hélt Málfundafélag
jafnaðarmanna og félag Þjóð-
varnarmanna hér í Reykjavík
sameiginlegan fund, þar sem
þessi mál voru rædd. Virðist sem
þeir Alfreð Gíslason og Hanni-
bal Valdemarss. telji sig nú hafa
brotið allar brýr að baki sér gagn
vart Alþýðuflokknum. Hinn síð-
arnefndi hefur þó ekki verið
endanlega rekinn úr honum, að-
aðeins úr verkalýðsnefnd hans.
Hinsvegar hefur miðstjórnin
lýst yfir því, að hann tali hvergi
fyrir hönd Alþýðuflokksins.
Hannibal mun hinsvegar gera
sér von um að Haraldur Guð-
mundsson muni hafa sama hátt
á gagnvart sér og Attlee gagn-
vart Bevan, þegar líður að kosn-
ingum. Hann muni bjóða sér aft-
ur heím á höfuðbólið og allt muni
falla í ljúfa löð.
Ekkert skal um það fullyrt,
Sjálfstæðismönnum við ó-
tínda bófaflokka. Hinn dag-
inn gerir hann því skóna að
10 sveitakjördæmi Framsókn-
arflokksins muni gefast upp á
honum og kjósa Sjálfstæðis-
menn á þing við næstu kosn-
ingar.
Hvað hefur eiginlega ært mál-
gagn Framsóknarflokksins svo
gersamlega?
Það er auðsætt. Ástæða
þess að blaðið hefur týnt
höfðinu er engin önnur en sú,
að það veit, að almenningur í
landinu trúir ekki lengur
einu orði af stagli Tímans um
framfarafjandskap Sjálfstæð-
ismanna. Fólkið hefur séð
staðreyndirnar tala.
Raforkuverin tala
sínu máli
Version" (1948), sem flutt var
hér í útvarpið í vetur, — af-
bragðsgott verk og áhrifamikið.
Leikritið „Winslow-drengur-
inn“ er byggt á sannsögulegum
atburði, er gerðist í Englandi um
síðustu aldamót og vakti þar í
landi geisimikla athygli og ólgu
manna á meðal.
Jrá átuarpivm
'Íuótu uiLu
ÓU
Mjög jók það á áhrif leikrits-
ins í útvarpinu hversu frábær-
lega vel það var flutt. Eiga um
það allir óskift mál, leikstjór-
inn, Valur Gíslason og leikend-
urnir og einnig Bjarni Bene-
diktsson frá Hofteigi, sem snúið
hefur leiknum á gottog vandað
mál. — Ég sá leik þennan í
London árið 1946 og lék mér því
forvitni á að heyra hversu tæk-
ist flutningur hans hér. Varð
samanburðurinn vissulega leik-
endunum hér til fyllsta sóma.
Einkum var áhrifamikill leikur
þeirra Brynjólfs Jóhannessonar
í hlutverki föðursins og Indriða
Waage, er lék málfærslumann-
inn og leikur Ólafs Jónssonar í
hlutverki drengsins var mjög
athyglisverður. En aðrir leik-
endur fóru einnig ágætlega með
hlutverk sín.
Vatnaferð í Vestur-
Skaftafellssýslu.
SIGURÐUR ARNGRÍMSSON, f.
ritstj., flutti þriðjudaginn 24. f.
m. erindi, er hann nefndi: Vatna-
ferð í Vestur-Skaftafellssýslu.
Sagði Sigurður þar frá ferð, er
hann fór fyrir fjörutíu árum
ásamt traustum og kunnugum
fvlgdarmanni, í vonskuveðri um
torsóttan veg og stórfljót í vexti,
þar sem menn og hestar þurftu
að brjóta ís og vaða krapa. —
En jafnframt greindi hann frá
frábærri gestrisni bænda þar um
slóðir og ágætan beina, sem veitt-
ur var þeim félögum hvarvetna,
sem þá bar að garði. Er það
gömul saga og ný og ber fagurt
vitni íslenzkri sveitamenningu.
— Var erindi Sigurðar greinar-
gott og vel samið. Kom hann þar
fram með ágætt nýyrði, „leiðar-
vagn“ í stað orðskrípisins ,rútu-
bíll“, sem rutt hefur sér til rúms
í málinu, því til litillar prvði, og
kann ég honum beztu þakkir
fyrir.
Erindi — Upplestur.
ERINDI séra Sigurðar Einars-
sonar „Horft yfir lönd úr há-
norðri“, er hann flutti miðviku
daginn 25. b.m. var mjög athvgl-
isvert. prýðilega samið og sköru-
lega flutt. Var það hugleiðingar
höfundarins um það, sem fyrir
augu hans bar á ferð hans víðs-
veffar um Evrópu í sumar sem
leið, hversu horfir í álfunni eftir
stvrjöldina og þá miklu yiðreisn-
arstarfsemi, sem þar hef n- farið
fram í hinum str’ðsbiökuðu
löndum. ekki sízt í Þvzkalandi:
Flutti Siffurður erindi þetta í
útvarp á Norðurlöndum á ferð
sinni, enda samið í því skvni.
Þetta sama kvöld las Andrés
Biörnssonnokkur kvseði eftir
Baidrm Ólafsson. úr hók hans
.Hið töf-afta land“
Baldur er
\Jetual anJi óbrifar:
Rangt að breyta
áætlunum
FERÐALANGUR, sem hefur
undanfarin ár ferðast mikið
með Ferðafélagi íslands, kom að
máli við mig í gær vegna farar
félagsins til Snæfellsness um s.l.
helgi. Hann lét í ljósi ánægju
sína með ferðina og með um-
mælin hér í dálkunum varðandi
hana, að því undanskildu að
hann hafi ekki orðið var við þá
Sóánægju með fararstjórnina, sem
frá sé skýrt
í umræddri grein.
Þjóðin hefur t. d. séð hin miklu ] Hann sagði, að það væri mjög
hvað ofan á verður í þvi efni. raforkuver, sem byggð eru fyrir umdeilanlegt hvort fararstjórinn
En flestum virðist bera sam- forgöngu Sjálfstæðismanna í höf-
an um það, að ekki muni uðstaðnum. Frá þessum orkuver-
Verkamannaflokkurinn hafa um fær nú stór hluti landsins,
hagnazt mikið á baráttu kauptún og sveitir, raforku. —
Bevans fyrir hann í síðustu Þessi orkuver eru einnig grund-
kosningum.
Framsókn tekur ekki
á heilli sér
En það, sem athyglisverðast er . , . „ , _ . , .
þegar íslenzk stjórnmálaviðhorf £egaF byrjað var a að Vlrk^a
völlur hinnar nýju áburðar-
verksmiðju, sem nú framleiðir
áburð handa íslenzkum bændum
og sparar þjóðinni tugi milljóna
króna í erlendum gjaldeyri á
ári.
En almenningur veit líka, að
dagsins í dag eru athuguð, er í
raun og veru hvorki einangrun
kommúnista né klofningur og
lasleiki Alþýðuflokksins. Það er
vitað að þessir flokkar hafa báð-
ir verið að tapa fylgi undan-
farin ár. Úrslit kosninganna sum-
arið 1953 bá’"” bess greinilegan
vott.. Komm ’’istar og Alþýðu-
flokkurinn p’"-’ nú aðeins 13
þingmenn á Alþingi í stað 19
fyrir kospm"'”-nar haustið 1949.
Athyglisverðust er sú stað-
reynd, að annar stjórnarflokk-
urinn í núverandi ríkisstjórn,
Framsóknarflokkurinn, virðist
ekki taka á heilum sér. Blað
hans er dag hvern barmafullt af
svívirðingum um samstarfsflokk-
inn. Á stjórnarandstöðuna er
hinsvegar varla nokkurn tíma
deilt. Þvert á móti eru því nær
daglega gerðir skórnir að lífs-
Sogsfossa, þá var Framsóknar
flokkurinn í rikisstjórn. Hvern-
ig tók hann tillögum Sjálfstæð-
ismanna um fyrstu stóru vatns-
aflsvirkjunina hér á landi?
Framsóknarmenn rufu þing-
ið til þess að hindra sam-
þykki ríkisábyrgðar fyrir
fyrstu virkjun Sogsins. Þeir
voru þannig alveg sjálfum sér
geri rétt í því að breyta frá fyrir
fram ákveðinni áætlun félagsins
þótt veður bregðist og upp komi
raddir um að rétt væri að víkja
út af áætluninni. Með því að
gera það taki fararstjórinn á sig
ábyrgð, sem auðveldlega gæti
valdið óánægju stórs hluta þátt-
takenda í förinni. Óskir komu
fram hjá nokkrum þátttakendum
i þessari för, að farið væri til
Ólafsvíkur, en ekki var gerlegt
né rétt að fara að óskum þeirra
enda kom síðar á daginn að
veðrið þar var hálfu verra en
sunnanvert á nesinu.
Kaffi fyrir alla
FERÐALANGUR þessi gat þess
einnig að fararstjórinn að
þessu sinni hefði verið einn af
i reyndustu ferðamönnum og
samkvæmir. Árið 1929 þegar jöklaförum hér á landi, mjög
Jón Þorláksson og Jón á traustur maður og honum til að-
Reynistað vildu láta rafvæða stoðar verið þrír aðrir
menn og
sveitirnar sogðu Framsokn- þeir allir að reynd Ferðalangs
armenn að sl.kt mynd. „setja verið þinir ágætustu fararstjór.
landið a hausinn“. Þegar 1 __
Sjálfstæðismenn fluttu svo. ~... .
tveimur árum síðar frum-* - Mer v.rt.st, sagð. Ferðalang
varp um virkjun Sogsins, urin" ennfremur> að vel værl
kallaði Tíminn það „samsæri seð fyrlr b°rfum folksms a öll-
um sviðum, kaffi reiðubúið að
Framsóknar-
andstæðinga _________________
flokksins“. | Vegamótum á vesturleið og að
Það er sannarlega engin furða Hvítárbrú í bakaleið, samkomu-
nauðsynlegt áé fyrir Framsókn- þótt flokkur með slíka fortíð í húsið að Arnarstapa var hlýtt
armenn og þjóðina í heild, að raforkumálunum sé dálítið °g notalegt þegar þangað var
Alþýðuflokkurinn, Þjóðvörn og smeykur um fylgi sitt nú, þegar komið. Ferðafélagið veitti þátt-
„hálfur Sósíalistaflokkurinn" hugsjónir Sjálfstæðismanna um takendum í förinni ókeypis kaffi,
taki upp samvinnu við Fram- rafvæðingu landsins eru að sem var næstum alltaf nýlagað
sóknarmenn og myndi „frjáls- nálgast framkvæmd. á könnunni.
Hitt þarf engan að undra þótt
veðrið hafi lagzt illa í skap
fólksins, þar koma og til mála
vonbrigðin yfir að ekki varð af
jökulgöngunni, þar sem veðrið
var óvenju leiðinlegt, rok og
rigning. Farnar voru öku- og
gönguferðir um nágrennið þrátt
fyrir þetta leiðinlega veður og
farið var í leiki og dansað sér
til skemmtunar. Ég held, hélt
hann áfram, að þegar heim var
komið hafi allir verið ánægðir
með förina, þótt svo að það kæmi
ekki sólbrennt til baka.
Þvergirðingar
á gömlum vegum
EN fyrst við erum á annað borð
að ræða um ferðir og ferða-
lög þá er rétt að birta hér bréf,
sem mér hefur borizt frá B.J.H.
„Velvakandi góður!
Eitt er það. sem mér þykir
vera mikill ósiður og ekki ætti
að líðast, en það er að girða
þvert yfir gamla vegi úti í sveit-
um landsins án þess að viðkom-
andi aðili reisi stiga yfir girð-
inguna, fyrir þá, sem ganga eftir
hinum gamla vegi. Víða hér-
lendis eru gamlir vegir, sem
löneu er hætt, að nota, en sem
liggja um fagra staði og margir
ffanga eftir á gönguferðum sín-
um. Vil ég þá t.d. nefna gamla
veginn umhverfis Þingvallavatn,
en nú er alveg búið að leggja
hann niður sem akveg. Ekki er
gerlegt að ganga svo neinu nemi
um veg þennan sökum þvergirð-
inga, sem á honum eru, og mað-
ur vrði þá að riðlast yfir.
Nú langar mig til að bera fram
þá tillögu, að landeigendum sé
gert að skyldu að gera tröppur
yfir girðingar, sem þeir leggja
þvert yfir gamla vegi. — Slíkar
tröppur myndu vera báðum í
hag, ferðalangi og landeiganda,
sá fyrrnefndi á þá auðveldara
með að þreyta göngu sína og
girðing þess síðarnefnda eyði-
legst þá ekki af riðli hinna göngu
móðu ferðalanga. — B.J.H.“
! unfft lióðskáld og efnilefft. kvæð-
in öll formföffur off oinkar lióð-
ræn. en ekki sérleffa fmmleg.
Feki’’ skáldið. eins o" fVj’-j ung
skáld. ffreinileffa orð’ð fvrir all-
s+erViim áhrifum frá Tnmasi
G”timundssvni. og er V>á ekki
loiðum eð l’kjast. en alltef er bó
bort-ð hver „syngi með sínu
nefi.“
Dagskrá Gorðyrkjufélags
íslands.
GARÐYRKJUFÉLAG ÍSLANDS
minntist sjötíu ára afmælis síns
með sérstakri dagskrá í útvarp-
inu fimmtudagskvöldið 26. f.m.
— Steingrímur Steinþórsson,
landbúnaðarráðherra, flutti
snjallt ávarp, en ágæt erindi
fluttu þeir Hákon skógræktar-
stjóri Bjarnason og Jóhann
Jónasson, bústjóri á Bessastöð-
um. Minntist Hákon að verðleik-
um Einars heitins Helgasonar og
hins mikla brautryðjendastarfs
hans í garðrækt hér á landi, en
Jóhann rakti í stórum dráttum
sögu Garðyrkjufélags íslands. Þá
var rætt við þau frú Margréti
Schiöth frá Akureyri og Árna
Thorsteinsson, tónskáld. Sagði
frúin frá upphafi garðræktar-
innar norður þar og þróun þeirra
mála þar síðan, en Árni Thor-
steinsson ryfjaði upp ýmislegt
frá frumbýlisárum garðræktar-
innar hér í bæ er Schierbeck
landlæknir hóf hér fyrstur
manna þá starfsemi og stofnaði
ásamt öðrum góðum mönnum
Garðyr k j uf élagið.
„Úr ýmsum áttum“.
í ÞÆTTI þessum s.l. föstudaj
sagði Ævar Kvaran frá Jen:
sýslumanni Wium og hinun
dularfullu afdrifum hans, enn
fremur frá Hans Wium sýslu
manni, syni hans, og rakti þí
jafnframt stuttlega hin víðkunni
Sunnefumál, sem Hans sýslu
maður var svo mjög við riðini
og átti í langvarandi málastapp
út af. — Efni þetta er yfirgrips
meira en svo að því verði ger<
viðhlítandi skil í stuttu útvarps
erindi, enda var frásögn Ævar;
ærið mögur, þó skipulega vær
samin, það sem hún náði, og ve
sögð.
Framh. á bla. 12