Morgunblaðið - 27.07.1955, Blaðsíða 14

MORGUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 27 júlí 1955
14
FRIEDEMANN LITLI
EFTIR THOMAS MANN
hbl.
Framhaldssagan 1
Sökin var öll hjá fóstrunni.
Hvað stoðaði það, þótt Friede-
mann konsúlsfrú hvetti hana al-
varlega, strax þegar fyrsti grun-
urinn vaknaði, til að leggja nið-
ur slíka lesti?
Hvað stoðaði það, þótt hún
gæfi henni daglega fullt glas af
xauðvíni, auk hins nseringarríka
bjórs?
Það kom nefnilega alveg óvænt
í ljós, að stúlkan lagði það í vana
^inn, að drekka líka spíritusinn,
Æem átti að nota á suðutækið og
áður en ráðin varð bót á þessu,
áður en tími hafði unnizt til að
reka hana úr vistinni, hafði slys-
ið skeð.
Þegar móðirin og þrjár, ungar
dætur hennar, komu heim úr
skemmtigöngu, hafði Jóhannes
litli, sem þá var mánaðar gamall,
dottið niður af reifarborðinu og
lá kjökrandi á gólfinu, en fóstr-
an stóð yfir honum, aulaleg á
svipinn.
Læknirinn, sem skoðaði af ein-
beittri nákvæmni, útlimi hins
kveinandi barns, setti u.pp mjög
mikinn alvörusvip, dæturnar
þrjár stóðu kjökrandi úti í horni
og frú Friedemann bað guð
þrungin harmi.
Þessi vesalings kona hafði orð-
ið að þola það, eftir fæðingu
drengsins, að maðurinn hennar,
hinn hollenzki konsúll, létist úr
hastarlegum og bráðum sjúkdómi
og hún var of buguð, til þess að
geta yfirleitt alið í brjósti sér
vonina um, að fá að halda Jó-
hannesi litla hjá sér.
En eftir tvo daga sagði læknir-
inn henni, með hughreystandi
handtaki, að ekki væri lengur
bein hætta á ferðum, snertur
heilasköddunarinnar væri fyrst
og fremst algerlega læknaður,
eins og sjá mætti á augnaráði
sjúklingsins, sem ekki væri leng-
ur jafn sjúklega starandi og fyrst
eftir áfallið. - Reyndar yrði
maður annars að bíða og sjá
hvaða stefnu málin tækju — og
vona hið bezta sem sagt, vona
hið bezta.
Gráa gaflhúsið, þar sem Jó-
hannes Friedemann ólst upp, stóð
við hlið gömlu, meðalstóru borg-
arinnar. Þegar gengið var inn í
það, kom maður fyrst í rúmgott
anddyri, lagt steinflísum, en það-
an lá svo stígi með hvítmálað
handrið upp á hæðina. Gólftepp-
ið í dagstofunni á annarri hæð,
bar máðar landlagsmyndir og í
kringum hið klunnalega rauðvið-
arborð, með dökkrauða pluss-
dúknum, stóðu sterkleg og þægi-
leg húsgögn.
Hér sat hann oft, í bernsku
sinni, úti við gluggann, sem ávallt
var skrýddur fögrum blómum,
eða á litlum skemli við fætur
móður sinnar og hlustaði á dá-
samleg æfintýri, meðan hann
virti fyrir sér hið mjúka, gráa
hár hennar, horfði á góðlegt og
hæglátt andlitið og andaði að sér
hinum daufa ilm, sem af henni
stafaði.
Stundum skoðaði hann líka
myndina af föður sínum, vin-
gjarnlegum manni með kjálka-
skegg, sem móðir hans sagði, að
væri nú uppi á himninum og biði
þar þeirra allra.
Bak við húsið var lítill garð-
ur, þar sem hann dvaldi flesta
daga sumarsins og lék sér, þrátt
fyrir sæta svælu frá nærliggjandi
sykurbrennslu, sem alltaf lá þar
í loftinu.
Þar stóð gamalt, kræklótt val-
hnetutré og sat Jóhannes litli oft
í skugga þess, á lágum tréstól og
braut hnetur, á meðan frú Friede
mann og dæturnar þrjár, sem nú
voru að verða gjafvaxta, sátu í
gráu segldúkstjaldi, þar nálægt.
| En oft hvörfluðu augu móður-
innar frá handavinnunni og
hvildu með angurværri ástúð á
litla drengnum. Jóhannes litli
var ekki laglegur og þegar hann
’ húkti á skemmlinum, með odd-
mynduðu og háu bringuna, út-
gengnu herðablöðin og alltof
löngu og mjóu handleggina, og
braut með leikni og ákafa hnetur
sínar, leit hann mjög kynlega út.
| Hins vegar voru hendur hans
og fætur fínlegar og smáar og
hann hafði stór, brún augu, við-
viðkvæmnislegan munn og mjúkt
Ijósjarpt hár.
I Enda þótt höfuð hans sæti svo
' aumkunarlega á milli axlanna,
var hann þó næstum að segja
fallegur. Þegar hann var orðinn
sjö ára gamall, varð hann skóla-
skyldur og nú liðu árin, fljótt og
tilbreytingarlaust. Daglega gekk
hann, með þessum broslega
montnislega limaburði, sem
kripplingum er svo oft eiginleg-
ur, meðfram hlöðunum og á milli
gaflhúsanna, til gamla skólahúss
ins með gotnesku hvelfingunni.
Og þegar hann hafði lokið heima-
verkefnum sínum, las hann gjarn
an í bókunum sínum með fallegu,
marglitu myndunum, eða dund-
aði úti í garðinum, meðan systur
hans luku við heimilisstörfin,
fyrir hina heilsutæpu móður
sína. Þær sóttu eínnig margvís-
leg samsæti, því þær töldust í
flokki hinna betri borgara, en
gifst höfðu þær því miður ekki
ennþá, þar sem efní þeirra voru
ekki mikil, en þær sjálfar æði ó-
fríðar útlits. Líka fékk Jóhannes
við og við heimboð frá jafnöldr-
um sínum, en hann átti ekki
marga vini til að vera samvist-
um við. Hann gat ekki tekið þátt
í leikjum þeirra og þegar alltaf
gætti þvingandi óframfærni í
framkomu þeirra við hann, þá
gat með engu móti skapazt vin-
átta þeirra á milli. Sá tími kom,
er hann heyrði í skólagarðinum,
sagt frá vissum atvikum. Eftir-
tektarsamur og með undrun í
Lítið einbýlishús
augum, hlustaði hann á þegar
skólabræður hans ræddu um
hrifningu sína á einni og annarri
lítilli stúlku. „Svona nokkuð“,
sagði hann við sjálfan sig, „á
við þá, en á ekki við mig, fremur
en leikfimi og boltaleikur“. Þetta j
gerði hann oft dálítið hryggann. 1
Um síðir vandist hann því, að
halda sér útaf fyrir sig og láta
sig áhugamál þeirra engu varða.
Samt skeði það, að hann varð
hrifinn af jafnaldra stúlku, þeg-
ar hann var sextán ára. Hún var
systir eins skólabróður hans, ljós
hærð, kát og fjörug .stúlka og
fyrir tilstilli bróður hennar kynnt
ist hann henni.
Hann varð var við undarlegan
kvíða í nærveru hennar og hin
þvinguðu, uppgerðar vinarhót,
sem hún sýndi honum jafnan,
ollu honum djúprar sorgar.
Eitt sinn, að áliðnum björtum
sumardegi, er hann var að ganga
sér til skemmtunar úti á virkis-
garðinum, heyrði hann lágt hvísl
bak við jasmínurunna, og gægð-
ist varfærnislega á milli grein-
anna. Á bekk, sem gengt honum
stóð, sat þessi stúlka, við hliðina
á löngum, rauðhærðum unglingi,
sem hann þekkti mjög vel. i
j
Hann hafði lagt handlegginn
um mitti hennar og þrýsti kossi
á varir hennar, sem hún endur-
galt flissandi.
Þegar Jóhannes Friedemann
hafði séð þetta, sneri hann sér
við og gekk hljóðlega leiðar sinn-
ar. Höfuð hans sat dýpra en
venjulega á milli axlanna, hend-
urnar titruðu og bitur, þjakandi
sársauki barst frá hjarta hans,
upp í hálsinn. En hann bældi
hann niður og herti sig einbeitt-
ur upp, eins og honum var
mögulega unt.
„Guð“, sagði hann við sjálfan
sig. „Þessu er lokið. Aldrei hér
eftir mun ég hirða um slíkt. Öðr-
um færir það gæfu og gleði, en
mér getur það aðeins veitt sorg
og þjáningu. Eg hirði ekki fram-
ar um neitt slíkt. Aldrei framar“.
DEPILL LITLI
• 6
Snoddas þaut af stað og Depill á eftir. Þeir hlupu eins
hratt og þeir gátu götuna á enda. Þá sagði Snoddas:
„Neró nennir ekki að elta okkur lengur. Hann er svo latur
af því að hann er svo feitur og hann er svo feitur af því
að hann etur svo mikinn sykur, en það er svo óhollt. En nú
verð ég að skilja við þig því ég er að fara á kattadansleik
og get ekki tekið þig með, því ballið er aðeins fyrir full-
orðna.“ Og um leið var Snoddas horfinn.
■ Depill sat á götunni. Nú var hann aftur orðinn einn. Hon-
um var ósköp kalt og hann var svangur og svo þreyttur að
hann gat ekki staðið á fótunum. Tárin runnu niður eftir
kinnunum á honum og hann hágrét.
1 „Vesalingurinn litli,“ sagði gamalt reynitré, sem stóð þarna
rétt hjá. Veit enginn hvar hann á heima?
I „Enginn,“ svöruðu öll trén í nágrenninu.
j „Enginn,“ söng stormurinn.
: „Enginn,“ hvísluðu steinarnir í götunni.
• En það var ekki rétt. Tunglið, sem var hátt uppi á himn-
inum og sá yfir allan heiminn vissi hvar hann átti heima.
Það sá líka að Lóa og Óli voru að leita að Depli. Og það
reyndi að hjálpa til við leitina með því að skína sem skær-
ast, en samt fundu Lóa og Óli ekki Depil litla og fóru heim
til sín mjög sorgbitin. • y
I „Aumingja Depill,“ stundi reynitréð og karlinn í tunglinu
setti upp skeifu. „Aumingja Depill.“
En gamall ljósastaur, sem stóð þarna hjá skellihló. Hann
var farinn að hlæja að öllu í seinni tíð, því hann sagði að
allt endaði vel að lokum.
við Breiðholtsveg er til sölu. Útborgun kr. 50 þús.
Nánari upplýsingar gefur (ekki í síma)
JÓN N. SIGURÐSSON hrl.
Laugaveg 10 — Reykjavík
•'ff; f
Ettirlœti allrar fjölskyldunnar
— Nýkomið í næstu verzlun —
h. mmmm & co. h.f.
Hafnarhvoll — Sími 1228
■«
BODE PANZER
ELDTRAUSTA
PENINGASKÁPA
útvegum við í öllum stærðum frá
BODE PANZER GELDSCHANKFABRIKEN A. G.
HANNOVER.
Fljót afgreiðsla.
Myndalistar og verðskrá sendar þeim er óska.
Einkaumboðsmenn:
H. Ólafsson & Bernhöft
Sími 82790 (þrjár línur).
í
j
■
V
mmM
- HCK
Lykteyðandi og lofthreinsandl
undraefni — NjótiO ferska loftsina
innan húss allt 6nÖ,
AIRWICK
hefir staðist allai eftÍTlíkingtr.
AIRWICK
er ósk&ðlegt.
Aðalumboð:
Qlafur Gíslason & Co. h.f.
Sími 8137«.