Morgunblaðið - 23.09.1955, Blaðsíða 16

Veðuróflif í áw
A-kaldi. Úrkomulaust að mestu.
roguttfritafri
216. tbl. — Föstudagur 23. september 1955
Sr. Sigurður í Holti
Sjá grein á blaðsiðu 9.
Kennarar telja að fjöldi nemenda
falli á landsprófi í vor vegna hálfs-
mánaðar frestunar skólanna
<
Vilja lengja skúlatímann
SAMEIGINLEGUR fundur kennara við Austurbæjar- og Vestur-
bæjargagnfræðaskólana í Reykjavík hefur gert ályktun, þar
sem skorað er á yfirstjórn fræðslumálanna að endurskoða þá
ákvörðun að framhaldsskólar í Reykjavík skuli hefja starfsemi
sína á þessu ári hálfum mánuði síðar en venjulegt er.
Reynslan hafi sýnt að örðugt
sé að gera námsefni til lands-
prófs fullnægjandi skil. Er því
viðbúið að fjöldi nemenda verði
að kaupa sér aukakennslu, senni-
lega strax frá byrjun október
eða falla að öðrum kosti.
-FÁÍR VBE) LANDBÚNAÖ
Færa kennararnir síðan rök
fyrir þessari ályktun. Eru þau
m. a. þau að aðeins sárafáir nem-
endur framhaldsskóla í Reykja-
vík vinni landbúnaðarstörf. Þeim
mætti veita sérstaka undanþágu.
Þá sé kennslutími íslenzku gagn-
fræðaskólanna styttri en í flest-
tim löndum, sem sambærileg séu
um alþýðufræðslu.
ÁLAG OF MIKIÐ
Sökum hins skamma árlega
kennslutíma skólanna hafi lækn-
ar talið álag á nemendurna of
mikið. Hvað þá ef stytta á skóla-
tímann enn, segja kennararnir.
VILJA BYRJA STRAX
Hálfsmánaðar skerðing á starfi
skólanna geti því valdið mörg-
um nemendum árstöf á náms-
brautinni eða miklum útgjöldum.
Segja því kennararnir að einsætt
sé að hefja kennslu að minnsta
kosti í þessum deildum á venju-
legum tíma.
Óperan „Töframaðurinn
frumsýnd í kvöld
44
IGÆRKVÖLDI var aðal-
æfing á óperunni „Töfra-
maðurinn" eftir W. A. Moz-
art í Leikhúsi Heimdallar. —
Var töluvert af fólki á æfing-
unni og vakti flutningur óper-
unnar óblandna hrifningu
þeirra sem sáu og heyrðu.
f gær var fyrsti söludagur
og seldust miðar upp á ör-
skömmum tíma á frumsýning-
una í kvöld.
Næsta sýning verður á
sunnudag og verða miðar
seldir í dag.
Tónleikaferðir á vegrnn
Ríkisútvarpsins
I dag verður haldið í ferð um Ausfurland
EINS og kunnugt er og áður hefur verið getið í blöðum og út-
varpi, efnir Ríkisútvarpið til þriggja tónleikaferða um Vestur-
Austur- og Norðurland á þessu hausti. Dagana 13.—19. september
fluttu þeir dr. Páll ísólfsson, Björn Ólafsson og Guðmundur Jóns-
son kirkjutónlist í bæjum á Vesturlandi, 8 tónleika á 7 stöðum.
GÓÐAR VIÐTÖKUR
Hlutu þeir hvarvetna fádæma
góðar viðtökur, og að loknum
tónleikum á öllum stöðunum
voru ræður haldnar í kirkjunum,
þar sem útvarpsstjóra og Ríkis-
útvarpinu var þakkað fyrir ný-
breytni þessa í menningarlífi
þjóðarinnar, og listamönnunum
sjálfum þeirra framlag.
Ræðumenn voru þessir: Ágúst
Pétursson, oddviti, Patreksfirði;
Jónas Magnússon, sparisjóðshald-
ari, Patreksfirði; síra Jón Kr. fs-
feld, Bíldudal; Ólafur Ólafsson,
skólastjóri, Þingeyri; síra Stefán
Eggertsson, Þingeyri; Sveinn
Gunnlaugsson, skólastjóri, Flat-
eyri; síra Þorbergur Kristjáns-
son, Bolungarvík; síra Jóhannes
Pálmason, Suðureyri við Súg-
andafjörð; og Jónas Tómasson,
tónskáld, ísafirði. — Óskuðu
menn allir eftir að framhald yrði
á þessari starfsemi, og að fólk
úti á landsbyggðinni mætti eiga
vísar heimsóknir góðra lista-
manna nokkuð reglulega í fram-
tíðinni.
TIL AUSTURLANDS I DAG
í dag (föstudag), leggur svo
annar hópur listamanna af stað,
og nú til Austurlands í tónleika-
og upplestraferð. — Þorsteinn
Hannesson, óperusöngvari, syng-
ur lög eftir austfirzk og erlend
tónskáld, Guðmundur Jónsson,
píanóleikari, leikur verk eftir
Debussy og Chopin, og Andrés
Björnsson, cand. mag., les ljóð
eftir íslenzk skáld.
Þorsteinn er fslendingum löngu
kunnur, sem einn af fremstu
söngvurum þjóðarinnar. Hann
söng hlutverk Canios í óperunni
„I Pagliacci“ í Þjóðleikhúsinu á
s.l. vetri og hlaut mjög góða
dóma gagnrýnenda fyrir bæði
söng og leik. Þorsteinn hefur
einkum starfað erlendis undan-
farin ár, og lengst af við Covent
Garden óperuna í Englandi, en er
nú ráðinn söngkennari við Tón-
listarskólann í Reykjavík í vet-
ur. —
Guðmundur Jónsson er í hópi
hinna yngri píanóleikara hér-
lendis og þykir afburða snjall í
list sinni. Hann hefur um skeið
verið kennari í píanóleik við
Tónlistarskólann. Auk þess sem
Guðmundur leikur einleik á
píanó, mun hann einnig annast
undirleik við söng Þorsteins.
Andrés Björnsson, cand. mag.,
er tvímælalaust í hópi vinsæl-
ustu upplesara, sem fram koma
í útvarpi, enda er vandvirkni
hans og skilningur á viðfangs-
efnum frábær.
píanóhljémleikum
JULIUS KATCHEN hélt
píanótónleika í gærkvöldi
fyrir styrktarféiaga Tónlist-
arfélagsins. Hvert sæti var
skipað í húsinu. Var lista-
manninum tekið fádæma vel
og varð hann að gefa 2 auka-
lög.
Tónleikarnir verða endur-
teknir í kvöld.
Var rúma átta klst.
Sil
KEFLAVÍKÚRFLUGVELLI, 22.
sept. — Flugvél frá Pan Ameri-
can-flugfélaginu setti í dag nýtt
hraðamet á flugleiðinni Kefla-
vík—New York. Vélin fór frá
Keflavík um sjö leytið í morgun
og var komin á áfangastað 8
klst. og 9 mínútum síðar. Áður
var skemmst flug á þessari leið
9 klst. og 45 mín. ]
Flugvélin, sem er af gerðinni
DC-7, flaug að jafnaði 520 km á
klukkustund.
Níu efsfu mennlmir
GAUTABORG, 22. sept. — í
dag lauk skákmóti því, sem
staðið hefir yfir hér í borg
undanfarnar vikur. Leiddu
þar saman liesta sína 21 heims
þekktir skáksnillingar, sem
kepptu um það, hverjir níu
þeirra kæmust í svo kallað
kandidatamót, sem háð verð-
ur á sumri komanda í Hol-
landi. Þar verður úr því skor-
ið hver skora eigi heimsmeist-
arann, Botvinnik, á hólm.
Níu efstu mennirnir á hinu
nýafstaðna móti, urðu sem hér
segir: Bronstein 15 vinninga,
Keres 13(4, Panno 13, Petro-
sjan 1214, Szabo og Geller 12,
Pilnik, Spasskij og Filip 11.
í síðustu umferð vann Petro
sjan Donner og Pachman
vann Fuderer. Aðrar skákir
urðu jafntefli. — Freysteinn.
25 stórar farþegavél-
ar lenlu á einum
sólarhring
Óvenjumikil umferð
um Keflavíkurvöll
KEFLAVÍKURFLUGVELLI,
22. sept. — Undanfarna þrjá
sólarhringa hefir verið mjög
mikil flugumferð um Kefla-
víkurflugvöll, t. d. lentu 25
stórar farþegaflugvélar á vell-'
inum síðastliðinn sólarhring,1
og ekki er ósennilegt að þær
verði 20 á þessum sólarhring.
Allt upp í átta vélar voru
hér inni í einu. Var það laust
fyrir miðnætti. Flugvélamar,
sem komu s. 1. sólarhring, voru
alls frá 12 flugfélögum í sex
Iöndum.
Þessi óvenju mikla umferð
á rætur sínar að rekja til
hvirfilvindanna, scm geisað
hafa á austurströnd Banda-
ríkjanna. —B. Þ.
Ein frægasta höggmynd Nínu Sæmundsson, „Framkvæmdahugur"
er í forsal Waldorf Astoria í New York. — Samtal á bls. 8.
Bjarni Benediklsson á fundi
Sjálfslæðismanna á Akureyri
SJÁLFSTÆÐISFÉLÖGIN á Ak-
ureyri hafa boðað til almenns
stjórnmálafundar í Samkomuhúsi
bæjarins nú á sunnudaginn. Hefst
fundurinn kl. 4 e.h. Bjarni Bene-
diktsson menntamálaráðherra fer
norður til Akureyrar og flytur
ræðu á fundinum.
Þá mun alþingismaður kaup-
staðarins, Jónas G. Rafnar, einnig
flytja ræðu.
Menntamálaráðherra mun
ræða stjórnmálaviðhorfið og nú-
verandi stjómarsamstarf. t
Sjálfstæðismenn á Akureyri og
í nærsveitum eru hvattir til að
fjölmenna til fundarins. ,
Tvær nýjar bækur M.F.A.
Ópreitluð Ijóð Páls Óafssonar og 1
Dulrænar smásögur {
IDAG koma út tvær góðar bækur á vegum Menningar- og
fræðslusambands Alþýðu. Önnur þeirra nefnist Dulrænar smá-
sögur. Skráð hefur Brynjólfur Jónsson frá Minna-Núpi. Hin bókin
er Ljóð eftir Pál Ólafsson. Báðar eru bækur þessar ágætur auki
við íslenzka bókaútgáfu. Er allur frágangur þeirra og hinn smekk-
legasti. |
SANNAR SÖGUR ! seinni hlutinn handrit sem BrynJ
Dulrænar smásögur teknar ólfur lét eftir sig. ,
?
eftir skilgóðum heimildum, nefn-
ir Brynjólfur bók sína, en hann
er mönnum að góðu kunnur sem
þjóðsagnaþulur og rithöfundur.
Guðni Jónsson skólastjóri bjó
bókina undir prentun og ritar
hann formála.
GOÐUR FENGUR
Ljóð Páls Ólafssonar valdi
Páll Hermannsson fyrrv. alþing-
ismaður. Ritar hann og formála
að bókinni. Þar skýrir hann svo
frá að ljóðin í bókinni séu áðut
óprentuð, en hafi verið til með
Þar segir hann m. a. um efnið: ýmsum mönnum, í bréfum og
„Það eru frásagnir af ýmiss kon-1 öðrum plöggum. Mun því ljóða-
ar dularfullum fyrirbrigðum, I vinum þykja mikill fengur a3
sem sögumenn hafa yfirleitt sjálf bókinni. Aðeins einu sinni hefur
ir reynt og lifað með nokkrum
hætti. Þær eru með öðrum orð-
um nærri allar skráðar ef tir
sjónar eða heyrnarvottum.
Hér er því ekki um svonefnd-
ar þjóðsögur að ræða, heldur
sannar sögur eftir venjulegum
skilningi þess orðs.“
Fyrri hluti bókarinnar eru
dulrænar smásögur, sem út
komu á Bessastöðum 1907 en
ljóðum Páls verið áður safnað
saman og þau prentuð í sérstöku
ljóðasafni. Var það Jón Ólafsson,
bróðir skáldsins sem gaf út ljó<5
hans í tveimur bindum, árin
1899 og 1900.
Ljóðabréf Páls voru landsfræg
og kveður Páll Hermannsson þau
helztu námu sína, er hann leitaði
eftir áður óprentuðum kvæðum
Páls. .