Morgunblaðið - 12.10.1955, Page 2

1
I
MORGUNBLAÐIB
Miðvikudagur 12. okt. 1955 ]
Söngjlcenxtaralélag ís-
lunds vill að skipaður
verði núxnsstjóri í söng
^JÖNGKENNARAFÉLAG íslands gekkst fyrir því, að
fræðslu-
málastjóri sendi sundurliðaðar fyrirspurnir til barnaskóla og
gagnfræðaskóla um söngkennslu í þeim skólaárið 1952—’53. Af
22 gagnfræðaskólum og miðskóltrm svöruðu 10, af 8 héraðsgagn-
íræðaskólum svöruðu 3 og af 223 barnaskólum svöruðu 121.
Nær helmingur skólastjóranna
evaraði þannig ekki, og ástandið
I söngmálunum er alls ekki
glæsilegt í flestum hinna skól-
enna.
Ályktun söngkennarafélagsins
«f þessari rannsókn er m. a.
J>essi:
Það er augljósar en áður af
evörum skólanna, að söngkennsla
■er hér í niðurníðslu og þjóðinni
til mikils vanza. Vitað er, að
fjölði kennara hefur horfið frá
söngkennslu eftir nokkurra ára
reynslu við þau einstæðu skil-
yrði, sem hér eru fyrir hendi:
engin námsáætlun, ekkert eftir-
lit, engar leiðbeiningar, sárafá
og léleg hljóðfæri, ekkert mark-
«nið.
Skólar okkar eru prófskólar,
allar námsgreinar þeirra, nema
BÖngur, eru prófskyldar. Um
prófin er deilt, og alls staðar eru
fikiptar skoðanir um þau. En hitt
leynist engum, að sú námsgrein,
eem ein er undanskilin prófum,
Bkipar aldrei háan sess í vitund
nemenda eða kennara.
Þessi mál eru nú í slíku ó-
fremdarástandi, að Söngkennara-
félag íslands telur óviðunandi.
Af fenginni reynslu þykir okkur
Ijóst, að engar verulegar úrbæt-
ur fáist fyrr en gagnmenntaður
og reyndur skólamaður fær til
þess vald og aðstöðu að skipu-
leggja þessar námsgreinir innan
skólakerfisins með líkum hætti
Og fengizt hefur t. d. með íþrótt-
ir. Þá mun vafalaust rísa hér
fljotlega söngskóli, sem veiti
kennaraefnum alla þá músik-
menntun, sem nauðsynleg er
kennurum í menningarþjóðfélagi.
Félagið heitir á ráðamenn ísl.
ekólamála að velja nú þegar
tnenntaðan, áhugasaman, reynd-
©n og ötulan skólamann til nám-
etjórnar í söng. Verði honum
falið að gegna slíku starfi um
8—5 ára bil, en gefinn nægur
kostur þess að kynnast söngmál-
um erlendis a. m. k. hálft ár
Kvenstúdenfafélaglð
styrkir erienda
meimiakcnu
til nánts hér
AÐALFUNDUR Kvenstúdentafé-
lags íslands var haldinn 7. okt.
fiíðastliðinn og gaf formaður
ékýrslu um starfsemi félagsins,
og formenn gerðu grein fyrir
6törfum hinna ýmsu nefnda.
Eitt aðalverkefni félagsins var
eð safna fé til styrkveitingar er-
lendri menntakonu, sem stunda
vildi nám í norrænum fræðum
við Háskóla íslands. Styrkurinn
er að upphæð 14 þúsund krónur
©g hefur þegar verið boðinn út
á vegum Alþjóðasambands há-
ekólakvenna, sem hefur aðsetur
fiitt í Lundúnum.
Á næstunni ætla félagskonur
að gangast fyrir fjár-söfnun til
etyrktar íslenzkum kvenstúdent
til framhaldsnáms.
i Einnig hefur félagið orðið við
þéirri beiðni alþjóðasambandsins
að styðja landflótta háskólakon-
ur í fangabúðum með matvæla-
sendingum og öðru, sem að
gagni.mætti koma.
Stjórn Kvenstúdentafélags ís-
lands skipa: Rannveig Þorsteins-
dóttir. formaður; Erla Elíasdótt-
Sr. Guðrún P. íTelgadóttir, Hanna
Fossberg, Inga Birna Jónsdóttir,
Ragnhildur Helgadóttir og Ther-
esía Guðmundsson.
áður en hann tekur hér við
störfum.
Þetta kostar sjálfsagt nokkuð,
en það er menningu okkar dýr-
ara að una lengur við þetta ó-
fremdarástand.
Hrakin o§ iéleg hey
SUÐURDÖLUM, Dalasýslu 8.
okt.: — Heybirgðir eftir sumarið
eru hér mun minni en í meðalári.
Elztu menn hér telja þetta sumar
vera hið langversta til heyskapar,
er þeir muna eftir, bæði vegna
samfeldra óþurrka og tíðra
storma, er mikið ódrýgðu heyið
þá loks það náðist upp í sæti.
Seinasta vikan fyrir fjárleitir
bjargaði þó því, sem bjargað
varð. Þá kom góður þurrkur og
allt náðist inn að lokum. Nokkuð
mun heymagn vera misjafnt að
gæðum á bæjum þó í sömu s\7eit
sé. Þeir, sem búa næst fjöllum,
áttu í meira stríði við að ná
heyjum upp. Oft voru þar skúrir
þó ekki rigndi niður í lágsveit-
unum. Mestu munar þó á því að
nú eru heyin hirt inn hrakin, úr
sér sprottin og illa þurr, svo vart
er nokkur tugga græn og vel
verkuð.
Bændur verða að vara sig á því
nú, ekki sízt þeir, er litlar fyrn-
ingar áttu eftir í vor, að nýju
heyin þurfa mikinn fóðurbætir
með sér til þess að skepnurnar
þrífist og geti gefið góðan arð. En
fyrst og fremst að setja ekki of
margan búfénað á þessi slæmu
hey.
Haustslátrun á Búðardal byrj-
aði 21. sept. Lömb eru sennilega
heldur rýrari en í fyrra, en reyn-
ast þó betur en búist var við eft-
ir hina slæmu veðráttu. — J.S.S.
Biðskákir
í GÆR voru tefldar biðskákir á
skákmótinu — en daufara var í
salnum en áður, því Pilnik vant-
aði, en hann átti tvísýna biðskák
við Guðmund Pálmason. Pilnik
lá rúmfastur vegna veikinda.
í biðskákum frá 4. umferð
gerðu jafntefli Ásmundur og
Þórir og ennfremur Arinbjörn og
Baldur Möller. Úrslit biðskáka
frá 5. umferð urðu að Guðmund-
ur Pálmason vann Ásmund og
Ingi vann Jón Þorsteinsson.
Staðan er nú Ingi 4 ¥> vinning
laf 5 mögulegum), Guðm. Pálma-
son 3’á og biðskák, Pilnik 3 og
biðskák.
aldurs Höliers og Pilniks
Hahifirðingar
sfóðu sig vei
Hvítt: Baldur Möller.
Svart: Hermann Pilnik.
1. d4 Rf6
2. c4 c5
Þessi leikur, sem nefndur er
mótbragð Benónýs, hefur lítið
eða ekki sézt á stórmeistaramót-
um síðan 1937. En það þykir líka
sigurvænlegt að vekja upp miður
góðar byrjanir, sem gera má ráð
fvrir að andstæðingurinn hafi
lítið kynnt sér, og verði því að
leysa vanaann yfir borðinu.
3. d5 e5
4. Rc3 d6
5. Bg5
Venjulegra er g3, eða e4, en
í því afbrigði verður kóngsbisk-
HAFNARFIRÐI — A sunnudag-
inn keppti argentínski stórmeist-
arinn Herman Pilnik við 36 Hafn
firðinga. Hófst keppnin um hálf-
tvö leytið og lauk um klukkan
sjö. Pilnik tapaði fimm skákum
og gerði 10 jafntefli. Þeir sem
unnu, voru Jón Kristjánsson.
Stígur Herlufsen, Kristján
Andrésson, Bragi Þorbergsson og
Guðmundur Magnússon. — G.E.
sýsfu og SkopfjarfS-
ar siofna félag
SAUÐÁRKRÓKI, 10. okt. —
Laugardaginn 8. október komu
nokkrir stúdentar úr Húnavatns-
sýslu og Skagafirði saman til
fundar á Sauðárkróki og stofn-
uðu með sér sameiginlegt stúd-
entafélag.
í bráðabirgðastjórn voru kosn-
ir Hafsteinn Pétursson, Gunn-
steinsstöðum, formaður og með-
stjórnendur sr. Birgir Snæbjörns
son, Æsustöðum, Björgvin Bjarna
son, bæjarstjóri, Sauðárkróki og
sr. Árni Sigurðsson, Hofsósi. —
Ákveðið var að halda framhalds-
stofnfund á Blönduósi 1. desem-
ber næstk. Um 50 stúdentar
munu vera í Húnavatns og Skaga
fjarðarsýslum. — Jón.
up hvíts illa settur. 5 Be7
6. Rf3 h6
7. Bd2 Bf5
8. g3 Re4
9. RxR BxR
10. Bh3 0—0
H. 0—0 Rd7
12. Rel Bh7
13. e4
Gefur svörtu yfirburði á mið-
borðinu, en staða hvíts er engan-
vegin þægileg.
13....
14. Bxh6
15. Dg4t
16. Dxd?
17. BxD
Bxe4
pxB
Bg6
DxD
f5
Sænskur fangi rekur um
fanffsmikla verzlun
D
Nofadi „fríin" fii að rabba við kaupsýsiumenn
og fá ieyfi
STOKKHÓLMT
NÝLEGA urðu menn varir við það í fangelsi nokkru í Stokk-
hólmi, að einn fanganna rak umfangsmikla verzlun við Japan
og er álitið, að hann hafi verið farinn að velta um hálfri milljón
sænskra króna, þegar kaupmennska hans varð lýðum Ijós. Fang-
inn, sem heitir Sven Bohlin, er að afplána eins árs refsingu fyr-
ir falsanir.
Svart á yfirburði á miðborð-
inu og báða biskupana, sem
venjulega er betra.
18. f4 e4
19. Rc2 Bf6
20. Hbl Bd4t
21. RxB pxB
111 nauðsyn. Svart fær tvö sam-
stæð fi-ípeð. Þegar hér var kom-
ið, mun Pilnik hafa talið sér vís-
an sigur, en e. t. v. hefir hann
ekki vitað að Baldur teflir enda-
töfl bezt allra íslenzkra skák-
manna.
22. Hbdl d3
23. g4 fxg
24. f5 Bh5
25. Hd2 g3
Svart fórnar peðinu aftur til
þess að vinna skiftamun, en við
það falla bæði miðpeðspeð svarts,
og hvítt á miklar jafnteflislíkur.
26. pxp Kf7
27. Hf4 Bf3
28. f6t
Vel leikið. Nú eru yfirburðir
svarts orðnir að ekki neinu.
; Hann verður sjálfur að fórna
í skiftamun. Ef 28....., BKg6; þá
29. Bf5t, og e-peðið fellur.
28. .... Hae8
29. Be6t
Miklu betra en biskup drepur
hrók.
29 HxB
30. pxHt Kxp
31. Hxd3
faldast var Kf2.
31 pxH
32. HxB d2
33. Hd3 Hxf6
34. Hxd2 Ke5
35. Kg2 Ke4
STOKKHÓLMI NR. 9
Bohlin hefir fært sér það í nyt,
að allir fangar í Stokkhólmi hafa
leyfi til að nota heimilisfangið
„Stokkhólmi nr. 9“, og geta þeir
á þann hátt leynt því, að þeir
eru í fangelsi. Þá hefir hann einn
ig haft leyfi til að senda sím-
skeyti, hvert á Iand sem er og
notað sér það óspart.
FÉKK SAMBAND VIÐ
FANGELSH)
Sænskir fangar fá 72 tíma „frí“
á mánuði, ef þeir hegða sér vel,
og notaði Bohlin það til þess að
verða sér úti um innflutnings- og
útflutningsleyfi, ræða við kaup-
sýslumenn o. s. frv.
Upp komast svip um síðir (ef
hægt er að kalla þetta svik). —-
Þegar forstjóri eins helzta fyrir-
tækisins, sem Bohlin verzláði við
í Japan var á ferð í Svíþjójð
reyndr hann að ná tali af Bohlin.
Hann hringdi í hann — og fékk
samband við fangelsið.
TIL LIBANON
Fanginn hafði fengið innflutn-
ingsleyfi fyrir hjólakeðjum og
hjólaluktum og hljóðaði það upp
á % millj. kr.
Einnig hafði hann fengið senda
varahluti fyrir 30 þús. kr. Þá
ætlaði hann að fara að selja raf-
magnsþvottavélar til Líbanon.
ENGINN VAFI
Á frídögum sínum fór hann út
kl. 8 að morgni og kom ekki aft-
ur fyrr en undir kvöld. Á þess-
um tíma bauð hann viðskipta-
mönnum sínum á dýrustu veit-
ingahús borgarinnar og auk þess
sást honum bregða fyrir í veizl-
um erlendra sendiráðherra. Bohl-
in verður brátt sleppt úr haldi
— og þá er vist engínn> vafi á
því, að hann láti til síh taka í
viðskiptalífi landsins.
ViðÉiplasamníngur
við Kúbu
undirrilaður
HINN 3. þ.m. var undirritaður
í Washington viðskiptasamning-
ur milli Islands og Kúbu, þar
sem bæði löndin skuldbinda sig
til að veita hvort öðru beztu kjör,
sem þau veita öðrum löndum, að
því er snertir tolla og önnur að-
flutningsgjöld af vöruinnflutn-
ingi frá hinu landinu.
í samningnum er ennfremur
gert ráð fyrir, að íslendingar
kaupi strásykur og nokrar aðrar
vörur frá Kúbu, en selja þangað
saltfisk, lýsi og fleiri afurðir.
Samninginn undirritaði fyrir
íslands hönd Thor Thors, sendj-
herra, og fyrir hönd Kúbu Miguel
Angel Campa, sendlh|'rra í
Washin'gt.ön., , ,) @7
Samningur þessi tekur gilcjíi
hinn lö. þ.m. ,...
36. b3 Ke3 j
37. Hd5 Hf2v )
38. Kh3 Hxa2 l)
39. Hxd6 Hb2 I
40. Hxp Hxp 1
41. c5 a5
42. c6 pxp
Ef 42 ..... Hb6; þá 43. He6f,
og síðan pxp.
43. Hxp a4
44. Ha6 a3
45. Kh4, jafntefli.
(Skýringar eftir Konrá§
Árnason).
í selningarfræði
Halldórsson
D - i

KOMIN er út ný kennslubók I
setningafræði og greinarmerka*
skipun eftir dr. Halldór Hall-
dórsson, dósent. Útgefandi efl
Bókaforlag Odds Björnssonar,
Akureyri.
í formála segir dr. Halldór, a<S
bókinni sé ætlað það hlutverk a3
vera kennslubók í íramhalds-
skólum, einkum gagnfræðaskól-
um, og er efni hennar sniðið eft-
ir þeim kröfum, sem gerðar haf3
verið til landsprófs, og er þó a3
auki nokkurt efni, sem ekki hef-
ur verið kennt til þess prófs.
Að undanförnu hefur setninga-
fræði dr. Bjöms Guðfinnssonaii
verið aðalkennslubók í þessar}
grein í framhaldsskólum. í hinnl
nýju bók eru ýmis atriði tekir*
öðrum tökum en í eldri bókum.
Áherzla er lögð á merkingvl
setninga og setningahluta, eil
formið ekki gert að aðalatriði,
Reynt er að samræma merkingis
og form svo að vel fari, og gera
fræðin auðskiljanleg og aðgengi-
leg. Mun fleiri verkefni eru I
hinni nýju bók en í eldri kennslU
bókum, til þæginda fyrir kenn-
ax-a og nemendur.
Bókin er 112 blaðsíður, I
snotru bandi, prentuð í Prent-
verki Odds Bjömssonar h.f., $
Akureyri.
--------------------- s
Hæslu vinningar
Happdrættis
Háskólans
DREGIÐ var í 10 flokki Happ-
drættis Háskólans í gær. Vinn-
ingar voru alls 952, samtals krv
459.300,00. Hæsti vinningurinn,
50 þús. kr. kom upp á fjórðungs-
miða nr. 13397. Tveir hlutirnig
eru seldir á Fáskrúðsfirði, einni
hjá Pálínu Ármann í Varðarhús-
inu og einn á Akureyri.
10 þús. kr. vinningurinn korft
upp á fjórðungsmiða nr. 24535,
Einn hlutinn var seldur hjá Þor-
láki Bjarnasyni í Hafnarfirði,
einn á Flateyri, einn að Kirkju-
bæjarklaustri og einn hjá Pálínq
Ármann.
5 þús. kr. viiíningurinn kons
upp á hálfmiða. Annar hluturinia
var seldur á Akureyri, en hinq
á Hvammstanga.