Morgunblaðið - 11.02.1956, Blaðsíða 2

2
MORGIJTSBLAÐIÐ
Laugardagur 11. febr. ’56
Rússof gólust upp ú uð leggja skip
tii olíuíiutninganna hingað
Þeir töpuðu ú ilutningunum
og voru leystir irú sumningi
Rógur Þjóðviljans um olíufé/ögin
IjNDANFAKIÐ hefur „Þjóðviljinn“ haldið uppi látlausum
árásum á olíufélögin í landinu, og borið þau brigslmn
iþm okur og sviksemi í viðskiptum.
| Þegar á það er litið að olíur og benzín eru meðal brýn-
trstu nauðsynjavara, er það auðvitað ekkert hégómamál,
þegar innflytjendur slíkra vara eru bornir svo alvarlegmn
(SÓktun á opinberum vettvangi. Almenningur á rétt á að
fá að vita hvað er hið sanna. ef eitthvað er í þessum lát-
tausu óhróðursskrifum, enda er innflytjendunum sjáifum
iafalaust einnig kappsmál að hið rétta komi fram.
En skrif „Þjóðviljans" eru svo
Víðtæk að þeim verða ekki gerð
éKil, í einni blaðagrein, en Mbl.
inun’ á næstunni birta nokkrar
íipplýsingar varðandi innflutn-
jng og verzlun með olíu í land-
\ Hefur blaðið snúið sér til Olíu-
vej^lunar íslands h.f. og Skelj-
t-ng,< h.f. og fengið hjá þeim ýms-
fr uþplýsingar varðandi þessi
jtn á í. '
{»
Þ.AÞ SEM „ÞJÓÐVILJINN“
Í5EGIR
Eins og kunnugt er, þá eru
fiutningsgjöld stór liður í kostn-
tðarverði olíunnar. Á fimmtu-
{íaginn var skrifar „Þjóðviljinn"
tm fi utningsgjöldin á olíunni á
þo.jh&n hátt:
. lfiíutt eru til landsins um 200
Imsœad tonn af olíum á ári. Flutn
|ngigjöld eru talin vera 28—30
snilfjónir kr. Flutningsgjöld eru
illta? talin eins og þau eru hæst
fekr.|^ á markaði.
■ Eru stjórnendur olíufélaganna
peir bjánar að leigja alltaf skip
hæstu töxtum, eða semja þeir
:m afslátt eins og ailir sem eitt-
þ.vert magn hafa að flytja að
ráði? En hvað verður þá um af-
Úiáttinn?“
Hér er hátt reitt til höggs. —
i.nað hvort eru olíuinnflytjendur
,,bjánar“ eða þeir draga sér ein-
Fvern „afslátt" af flutningsgjöld-
jmum. Um annað getur ekki ver-
að ræða að skoðun Þjóðvilj-
tos.
lÁÐUR EN SAMIÐ VAR
|VR) RÚSS V
j Áður en viðskiptasamningur-
inn við Rússa var gerður, nutu
plíuverzlunin og Shell góðs af
því, að til voru heildarsamning-
ar um skipsleigu á vegum félaga
þeirra, sem þau eru í sambandi
við erlendis. Voru mikil hlunn-
Indi í þessu fólgin og ef þessi tvö
félög gætu ennþá notið þeirra,
j>á mundu farmgjöld á olíu og
fcenzíni nú vera 50% lægri
jeo þau hafa verið síðustu mán-
iuði. Á ca. einu ári hafa flutnings-
gjöld reynzt að meðaltali um
f35 kr. hærri á smál. en þau hefðu
órðið samkvæmt fyrri leigu-
jsamningum félaganna.
Þvi eftir að kaup á olíu tók-
i ust vlð Rússland, var ekki
lengur um það að ræða að
njóta þessara hlunninda, þar
j; sem vörurnar voru nú ekki
framar keyptar af þeim aðii-
1« um, sem stóðu að heildarsam-
komulaginu utn ieigu olíu-
skipa. Þá' var ekki um annað
að gera en að leita tilboða á
frjálsum markaði og var svo
gert fyrir miliigöngu allra
skipamiðlara, sem starfandi
eru í Reykjavík.
ntSSUi GÁFUST UPP
Á AÐ LEGGJA TIL SKÍP
En þegar samið var við Rússa
S árinu 1954, fóru samningamenn
Rússa fram á að seljendur ,var-
»nna, sem er opinber, rússneskur
aðili, fengi að sjá fyrir skipum
til að flytja olíu og beftzín frá
útflutningshöfnum Rússa til ís-
lands.
Var þá gerður samningur
við svonefnt V.O. Sojuznefte-
export, en það er ríkisrekin
rússnesk stofnun, um olíu-
flutninga til íslands og var
fyrsti samningurinn gerður
til sjö mánaða og var þar
samið um fast verð á skipa-
leigum. En að 5 mánuðum
liðnum varð það úr, að Rúss-
ar voru leystir frá þessum
samningi að tilstuðlan ríkis-
stjórnarinnar, vegna þess að
hún taldi það hyggilegt með
tilliti til hinna almennu við-
skiptasamninga við Rússa. —
Eftir að hann var gerður
hækkuðu farmgjöldin tals-
vert á heimsmarkaðinum.
Rússar sáu að þeir töpuðu
verulega á samningnum og
óskuðu eftir að honum væri
breytt til hækkunnar. Rússar
töldu sig ekki geta staðið við
samninginn, þótt hann væri
auðvitað skuldbindandi fyrir
allt samningstímabilið og
viidu fá að hækka skipsleig-
urnar með hliðsjón af hækk-
ununum á heimsmarkaði. —
Rúsar gáfust þannig upp á að
framfylgja þeim samningi,
sem gerður hafði verið eftir
þeirra eigin beiðni.
RÚSSAR BJÓÐA ÆTÍS
í FLUTNINGANA
Eftir að Rússar höfðu verið
leystir frá samningnum, var
ekki um annað að gera en að
leita eftir skipum á almennum
skipamarkaði heimsins, eins og
áður.
Rússar óskuðu nú eftir að
fá einnig að bjóða skip og var
því að sjáifsögðu tekið með
þökkum. Síðan það gerðist, að
Rússar gáfust upp á skipsleigu ,
samningunum, hefur þeim að
sjálfsögðu alltaf verið gefinn
kostur á að bjóða skip til olíu-
flutninganna, en þeir hafa
aldrei boðið hagstæðara verð
en unnt var að fá á heims-
markaðinum.
Það ætti að minnsta kosti að
vera nokkur tryging fyrir „Þjóð- ,
viljann“ að opinber rússneskur ’
aðili skuli ætíð vera gefinn kost-
ur á að bjóða skip í samkeppni
við aðra, og meðan Rússar geta
ekki boðið lægra en aðrir getur
blaðið varla ásakað innflytjend-
ur olíunnar fyrir að taka lægsta
tilboði á skipamarkaðnum.
SiRfoníuhljómleikar í áusfur-
bæjðrbíói á þriðjudagskyöld
Nýfi fyrirkomulag sinfóníuhljómleika hér
NÆSTKOMANDI þriðjudagskvöld kl. 11,30 verða haldnir í Aust-
urbæjarbíói sinfóniutónleikar, er nefnast „Þetta vil ég heyra“.
Með hljómsveitinni koma fram söngvarar, ög einleikarar. Hljóm-
sveitin mun leika létt lög og klassísk, og verður stjórnandi hennar
Jan Moravek hljómsveitarstjóri. Stendur hann fyrir hljómleik-
unum og átti í þessu skyni viðtal við fréttamenn í gær.
ENGINN „AFSLÁTTUR" TIL
Út af því sem „Þjóðviljtnn“
talar um „afslátt“ af skipa-
leigum, þá er það skemmst að
segja, að slíkur afsláttur er
ekki til.
Skipin eru boðin til leigu á
föstu verði og frá þeirri leigu
sem um semst, kemur aldrei
neinn afsláttur til greina. —
Slíkar leigur eru svo birtar í
opinberum, erlendum gögnum
um skipaleigur og eru þær
ekkert launungarmál.
Eins og áður er sagt bjóða
innflytjendur skipsleigurnar út á
heimsmarkað fyrir milligöngu
skipamiðlara í Revkjavík, þar
með talin skipadeild S.Í.S. og
loks er svo ætíð leitað til hins
rússneska aðila, eins og áður er
sagt.
TII.BÚNINGUR
„ÞJÓ©VILJANS“
Af þessu má sjá að allt sem
„Þjóðviijinn“ skrifar og til-
fært er liér að ofan, er raka-
laus þvættingur, sem er upp-
fundinn á ritstjórnarskrifstof-
um blaðsins. Innflytjendur olí
unnar haga auðvitað skips-
leigum sínum, eins og al-
mennt gerist í slíkum sam-
böndum, leitað er tilboða á
heimsmarkaði á venjulegan
háít og lægsta tilboði tekið.
Þótt farmgjöldin hafi mikil
áhrif á verðlag olíu og benzíns
er það atriði, sem innflytjend-
ur ekki fá ráðið við, a, m. k.
ekki á meðan olían er keypt
frá Rússlandi, eins og öllum
má vera ljóst. Það eina sem
þeir geta gert er að leita til-
boða og gera hagstæðustu
samninga sem völ er á, og það
hafa innflytjendurnir gert.
30 MANNA HLJOMSVEIT
í sinfóníuhljómsveitmni verða
að þessu sinni 30 manns. Eru
lögin sem leikin verða öll vel
þekkt, verða þar tekin fyrir
klassísk hljómlist, hálfklassísk,
dægurlög, óperuaría og stutt
óperuverk. — Hefur Moravek
með þessu reynt að velja hljóm-
list við allra hæfi.
Jóhann Svarfdælingur
hættur í hringleikahúsum
■]VÍÚ er Jóhann Pétursson Svarf-
il dælingur, sem dvalizt hefur
vestur í Bandaríkjunum í all-
mörg ár, atvinnuláus orðinn og
segir frá því í bréfi, sem barst
kunningja hans hér í bænum, og
að hann telji allar horfur á því
að hann muni hverfa heim.
í fyrrahaust varð Jóhann að
draga sig í hlé frá hringleikja-
húsastarfi sínu. Var um kennt of-
þreytu vegna erfiðra ferðalaga.
Á s.l. sumri var Jóhann í sýn-
ingarför með hringleikahúsi
Ríngling Bros, en þar hefur
hann nú litla von um frekara
starf, því að forráðamennirnir
hafa boðið honum óaðgengileg
kjör.
o—★—o
Hann segir frá því, að í þessum
erfiðJeikum sínum og vanheilsu,
hafi það hvarflað að sér að snúa
heim til íslands. En þar sem ég
er algjörlega ósamkeppnisfær á
vinnumarkaði á íslandi, síðan ég
hætti að þola nokkra verulega
erfiðisvinnu, segir Jóhann í bréfi
sínu, er heimför í atvinnuleit
ekkert sérstakt tilhlökkunarefni
fyrir mig.
o——o
En Jóhann segist að öðru leyli
hafa það gott, en hann á heima
suður á Flórída.
í hringleikahúsinu Ringling
Bros. hefur Jóhann komið fram
í gervi víkings.
Stjcrnmálanámskeið
í Keffavík
HEIMIR. félag ungra Sjálfstæðis
manna í Keflavík, Njarðvíking-
ur, Sj álfstæðisfélag Njarðvíkinga
og Mjölnir, Sjálfstæðisfélag Kefla
víkurflugvallar, hafa áveðið að
efna til stjómmálanámskeiðs í
Keflavík um miðjan febrúar.
SÖNGVARAR OG
. EINLEIKARAR
' Með hljómsveitinni koma fram
þessir söngvarar: Svanhvít Egils-
dóttir, Vincenzo María Demetz,
t italskur söngvari og söngkennari
sem hér dvalur nú. Ingibjörg
Þorbergsdóttir dægurlagasöng-
kona og Hanna Ragnarsdóttir
dægurlagasöngkona.
Þá mun þar einnig koma fram
hörpuleíkarinn John Melady,
Bandaríkjamaður og Carl Billich
i píanóleikari. Þess má einnig geta
að Moravek hefur sjálfur útsett
dægurlögin sem sungin verða. •—
Þetta mun vera í fyrsta skipti
sem þannig fyrirkomulag er á
sinfóníuhljómleikum hér á landi.
^ STJÓRNA©! HLJÓMSVEIT
16 ÁRA
Jan Moravek hefur nú dvalizt
um 9 ára skeið á íslandi og löngu
Bókbindarar minnast
SO ára afmælis
samfaka sinna
ÞANN 11. febr. árið 1906 komu
nokkrir bókbindarar saman til
fundar á Laugavegi 18 í Reykja-
vík, heimili Péturs G. Guðmunds
i sonar, og stofnuðu með sér félag,
1 er hlaut nafnið „Hið íslenzka
bókbindarafélag11 og segir svo í
2. gr. félagslaganna:
„Tilgangur félagsins er, að efla
og styrkja samheldni meðal Bók-
bindara i Reykjavík, að koma í
veg fyrir að réttur vor sé fyrir
borð borinn af vinnuveitendum,
að styrkja að öllu því, er til fram-
fara horfir í iðn vorri, og að svo
miklu leyti sem hægt er, tryggja
velmegun vora í framtíðinni."
Aðalhvatamenn að stofnun fé-
lagsins munu hafa verið þeir
Pétur G. Guðmundsson og Lúð-
vík Jakobsson, en fyrstu stjórn
þess skipuðu eftirtaldir menn:
Form. Lúðvík Jakobsson, skrifari
Gísli Guðmundsson, gjaldkeri
Þórður Magnússon. Þeir Þórður
og Gísli starfa enn í bókbands-
stofu ísafoldarprentsmiðju.
Félag þetta starfaði þó ekki
nema til ársins 1911, en var end-
i ui’reist árið 1915 undir nafninu
’ Bókbandssveinafélag Reykjavík-
ur.: Árið 1922 var þeim félags-
skap slitið og lá öll félagsstarf-
semi bókbindara niðri til ársins
1934, en þá var það enn endur-
vakið og nefnt Bókbindarafélag
j Reykjavíkur. Hefur það starfað
óslitið síðan «n heitir nú Bók-
bindarafélag íslands. Núverandi
stjórn þess skipa: Form. Guðgeir
Jónsson, varaform. Einar Helga-
son, ritari Tryggvi Sveinbjörns-
son, gjaldkeri Guðm. Gíslason og
meðstj. Jóna Einarsdóttir form.
kvennadeildar félagsins,
Afmælisins verður minnzt með
hófi, sem haldið verður að Röðli
í kvöld (11. febr.), og hefst það
með sameiginlegu borðhaldi kl.
7.00 síðd.
kunnur orðinn fyrir hljómsveit-
arstjórn sína. — Þetta er í fyrsta
skipti sem hann stjórnar sin-
fónuíhljómsveitinni hér, en 16
ára gamall stjórnaði hann fyrst
sinfónuíuhljómsveit í Vínarborg
og einnig byrjaði hann mjög
ungur að stjórna kórum.
í ráði er að endurtaka hljóm-
leikana, ef aðsókn verður mikil,
50.000 krónur i
á heilmiða s
ÞEGAR eigandi miðans 10018 1
Happdrætti Háskóla íslands les
þessa fregn, mun hann sennilega
fá andköf og komast úr andlegu
jafnvægi, því að hann er nú orð-
inn 50.000 krónum ríkari en í
gærdag. Þessi fjárhæð var hæsti
vinningurinn í 2. flokki happ-
drættisins, en dregið var í gær-
dag, og kom vinningurinn á heil-
miða í umboði Arndísar Þor-
valdsdóttur hér í bæ.
Næst hæstu vinningarnir tveir,
10.000 kr., komu á %-miðann
nr. 3417 og y2-miðann nr. 11316.
Eru þessir miðar allir — að öðr-
um ’/2-miðanum undanskyldum
— í umboðum hér í KéykjavIK:
Hjá Elís Jónssyni, Kirkjuteigi 5,
Guðrúnu Ólafsdóttur og Jóni
Ólafssyni, Bankastræti 11, Helga
Sívertsen, Vesturveri, Einari og
Guðlaugi Einarssyni, Aðalstræti
18. Annar Vz-miðinn er á Akur-
eyri._________________
Aufherine Lucy hoð-
in skélavls! í Noregi
OSLÓ og TUSCALOSA, 10. febr.
— Norska stúdentafélagið bauð
í dag negrastúlkunm Autherin«
Lucy að stunda nám við Oslóar-
háskóla henni að kostnaðarlausu,
í skeyti því, er stjórn stúdenta-
félagsins sendi Autherine Lucy,
var henni vottuð samúð og sam-
hryggð með þeim málstað, er hún
berst fyrir. Eins og kunnugt er,
var Autherine Lucy vikið úr
háskólanum í Tuscalosa í Ala-
bama, þar sem hvít skólasystkin
hennar gerðu aðför að henni með
grjótkasti og rotnum tómötum —
bar skólastjórnin það fyrir hrott-
vikningu hennar, að halda yrði
uppi aga í skólanum. Rektor
háskólans í Tuscalosa sagði |
fréttaviðtali í dag, að dómstólar
Bandaríkjanna yrðu að gera úfl
um, hvort veita ætti Lucy skóla-
vist að nýju. Kvað hann það ekki
rétt, að skólastjórnin hefði staðið
að baki aðför þeirri, er skóla-
systkini Autherine Lucy gerðts
að henni. Lucy er fyrsti negrinn,
er fær aðgang að þessum háskóla,
sem er 125 ára gamall. Sagði
rektor, að þeir nemendur, er tek.
ið hefðu þátt í aðförinni, yrðu
látnir sæta refsingu. Færi 6VO„
að dómstólarnir felldu dóm henni
í vil, yrði allt gert, sem í skóla-
stjórnarinnar valdi stæði til að
vernda hana. Lucy hefir afþakk-
að öll boð um að stunda nám er-
lendis, hún vill dvelja heima hjá
sér við nám. —Keuter-NTB.
Tundindufl
HJÖRRING — í vor mun deild
úr danska flotanum hefja að nýju
leít að tundurduflum meðfram
vesturströnd Jótlands. Segir I
fréttum, að enn muni vera ara-
grúi tundurdufla meðfram ströncf
inni