Morgunblaðið - 30.10.1956, Blaðsíða 2

2
MORClr\BLAÐ1Ð
Þrfðjudagur 30. okt. 1956
íbróttumenn i freSsissveitum
Puskas og Chermak fyrst sagðir dauðir
— en síðar sagt að Puskas lifi
ÞÆR fregnir bárust út um heim í gær, að tveir af kunnustu
iþróttamönnum Ungverja hefðu látið lífið fyrir rússneskum
kyssukúlum, er þeir ásamt þúsundum annarra Ungverja, börðust
tyrir frelsi sínu og því að Rússar hyrfu með her sinn úr föður-
landi þeirra. Menn þessir voru Fernec Puskas, fyrirliði ungverska
fcnattspyrnuliðsins heimsfræga og Josef Chermak, sá er fyrstur
«anna kastaði sleggju yfir 60 metra.
í gærdag kom skeyti frá ungversku fréttastofunni þar sem
segir svo: „Puskas er á lífi. Allir í ungverska knattspyrnu-
liðinu eru á lífi“.
Ekki var minnzt á Chermak.
ANNAR BLÆR
Þó fréttir hafi borizt um
jegilegt blóðbað í Ungverjalandi
«g að þúsundir saklausra manna
hafi fallið fyrir rússneskum kúl-
«m, þá hafa fréttirnar ef til vill
ekki gripið menn fjarlægðarinn-
vegna. En þegar farið er að
iala um nöfn manna, þá er eins
«g atburðirnir færist nær. Puskas
#g Chermak eru ýmsum íslenzk-
•m íþróttamönnum kunnir. Öll-
am ísl. íþróttamönnum og fleir-
am er kunn framabraut þeirra,
*em hefur verið óvenjulega glæsi-
leg. Þegar fréttir berast af þeim
í bardögunum, er eins og ailur
*á sorglegi hildarleikur sem háð-
ar hefur verið austur þar, fái á
sig annan blæ.
DÁÐIR MENN
Hvers vegna eru þeir í óeirð-
unum? Þeir, sem á undanförnum
árum hafa vegna íþróttaafreka
zinna verið bornir á höndum yfir-
ralda, hafa íþróttanna vegna og
Bandaríkjam. slasait.
Á laugardagskvöldið varð um-
ferðarslys á Hafnarfjarðarvegi er
Bandaríkjamaður af Keflavíkur
flugvelli, sem var einn í bíl sín-
nm ók á brúarstöpul við Hrun-
holtslækinn. Var maðurinn að
aka fram úr bíl er slysið varð.
Stórslaðaðist hann á höfði.
Höfuðkúpan brotnaði. Bíllinn
etó;L?kemmdist. Bandaríkjamað-
urinn er í sjúkrahúsi.
landkynningar út á við verið
„kjörsynir" Ungverjalands, dáðir,
hylltir og elskaðir af öllum, átt
gott lífsviðurværi, verið hrósað
með öllum sterkustu lýsingarorð-
um einnar tungu — og það verð-
skuldað. Allir vita að þeir hafa
orðið að lúta ströngum aga. Það
gera allir íþróttamenn Austur-
Evrópulanda, þar sem íþróttirn-
ar eru ríkisfyrirtæki, notað til
áróðurs utanlands sem innan.
Þeir hafa lært að lúta aga.
Hvers vegna fylgja þeir þá
fólkinu, almúganum? Svarið verð
ur sennilega á þá leið, að flestum
heilsteyptum Ungverjum, hvar
sem þeir stóðu í þjóðfélagsstigan-
um, hafi þótt nóg um kúgun
Rússa. Chermak og Puskas voru
komnir til æðstu metorða í hern-
um og á vinnustað. En þeir mátu
réttlætið meira en svo að þeir
gætu horft aðgerðalausir á.
Puskas sem er ofursti í ungverska
hernum (oftlega verið iiækkaður
í tign eftir sigra erlendis) sner-
ist því gegn þeirri skipun, að
berja á fólkinu, en gekk í lið
með því í frelsisbaráttunni. Það
gerði Chermak líka — og senni-
lega margir fleiri af hinum fram-
úrskarandi íþróttamönnum Ung-
verjalands.
★ CHERMAK
En dálítið meiar um Chermak
og Puskas.
Chérmak var 20 ára þegar hann
öllum á- óvart varð Olympíu-
meistari í sleggjukasti. Og hann
gerði fleira óvænt. Hann kastaði
þá 60,34 m. — Olympíumet og
Bræoraíélðg Kjosverja minntist
75 ára afmælis Steina
á Valdastöðum
Afmælisbdiiiitiu bárusf myndarleoar gjafir og
heillaóskir
SÍÐASTLIÐINN laugardag, hélt Bræðrafélag Kjósverja, mann-
fagnað í samkomuhúsi sveitarinnar, í tilefni 75 ára afmælis
Steina Guðmundssonar, bónda að Valdastöðum, er var í s. 1. viku.
RÆÐUR OG ÁVÖRP | velvild er sveitungar hans hefðu
Hófið sat á þriðja hundrað sýnt sér með því að efna til þessa
manns. Undir borðum fóru fram j myndarlega hófs, og einnig gjaf
margvísleg skemmtiatriði og
einnig voru margar ræður flutt-
ar. Ávörpuðu sveitungar Steina
hann og færðu honum margar
veglegar gjafir.
ÝMIS SKEMMTIATRIDI
Aðalræðu samkomunnar, hélt
Guðmundur G. Hagalín skáld.
Kristinn Hallsson, óperusöngvari
söng með aðstoð Ragnars Björns-
sonar og einnig söng Karlakór
Kjósverja. Þá skemmti Karl
Guðmur.dsson leikari.
ÞAKKABI GJAFIR
OG HEILLAÓSKIR
Afmælisbarnið þakkaði með
snjallri ræðu ’ lok hófsins. þá
ir þær og heillaóskir er honum
bárust.
heimsmet, og var fyrsti maður-
inn til að ná 60 metrum. Hann
byrjaði ungur á íþróttum, fyrst
kringlukasti, en þegar landi hans
Nemeth setti hvert heimsmetið á
fætur öðru í sleggjukasti, tóku
margir ungir drengir að iðka þá
grein. Chermak varð einn þeirra.
Hann var ákaflega efnilegur og
naut tilsagnar Nemeths sjálfs.
Hann átti stórkostlegan feril sem
íþróttamaður. Við segjum hann
átti, því fréttin um það að hann
sé á lífi hefur því miður ekki
verið staðfest.
Chermak
Puskas
IIHært í Kjós, vegna
valnsfiaums
VALDASTÖÐUM í Kjós, 27. okt.
— Óvenjumikil úrkoma var hér
í gær og stendur vatnsflaumur-
inn á öllum vegum, sérstaklega
fyrir norðan Laxá.
Mestar urðu skemmdir á vegin-
um milli Valdastaða og Barna-
skólans. Bólusetning barna stóð
þar yfir og komust ekki nærri
öll börn til bólusetningarinnar,
en þau, sem komust, urðu að fara
langt úr leið.
Töluverð skriðuföll urðu úr
Reynivallahálsi. Að norðan féllu
t. d. átta skriður. Reynt var að
gera við veginn til bráðabirgða í
dag. —St. G.
★ PUSKAS
Puskas er mesti íþróttamað-
ur Ungverjalands, og með þeim
alira mestu í heimi. Um hann
hafa verið sögð hástemmd lýsing-
arorð. Honum er af hundruðum
„sérfræðinga" lýst sem „meistara
knattarins“. Hann er dáður af
Ungverjum sem öðrum fyrk
hæfni, fyrir mannkosti, fyrir
réttsýni, fyrir ástundun og iðju-
semi o. fl. o. fl. Til ársloka 1954
hafði hann leikið 65 landsleiki
fyrir land sitt og gert sitt nafn
og þess frægt um heim allan.
Vonandi á hann lengi eftir að
skemmta milljónunum sem með
knat-tspyrnu fylgjast.
Hann hefur skrifað bók um
knattspyrnuferil sinn. Sú bók er
mikill lærdómur íþróttamönnum.
Einhver myndi segja, að hún gæti
verið biblía knattspyrnumanna.
í niðurlagsorðum bókarinnar
segir þessd þrítugi garpur svo:
„Ég hef verið gæfumaður. Ég
hef ferðazt mikið, séð mörg lönd
og kynnzt siðum og háttum ólíkra
þjóða. Ég Hef gert mér far um
að sjá hið góða og fagra og göfga
mig á þann hátt. Ég held að ferða-
lög séu bezt alls til þess fallin
að kenna okkur að vera göfugir
meðlimir hinnar stóru heimsfjöl-
skyldu. Það gleður mig að hafa
eignast vini í þessum löndum þar
sem ég hef keppt, og ég hugsa til
þeirra með þakklæti, eins og ég
hugsa með þakklæti til allra
þeirra sem ég hef keppt gegn. Því
mótherjar eiga skilið virðingu,
þegar þeir koma vel fram í leik
eða starfi og af skyldurækni. —■
„Svo lengi lærir sem lifir“, segir
orðtakið.
Þannig segir Puskas í bók sinni.
Það er líklegt, að hann, ofursti
í Ungverska hernum, hafi skipað
sér í lið með frelsissveitum Ung-
verja, vegna þess að honum finn-
ist mótherjar frelsissveitanna
(Rússar) ekki koma vel fram og
því ekki eiga virðingu skilið.
Orð hans og athafnir nú eru lær-
1 dómsríkar.
Enn borizt í Bndnpest
Framh. af bls 1
verska fánann blaktandi á
drekunum.
• • •
Kvað maður þessi ungverska
fána blakta hvarvetna — og
hefðu menn afmáð allt það, er
minnti á kommúnista og stjórn
þcirra. Þegar væri búið að
rífa allt niður, er bæri nafn
Stalins. „Stalinsgata“ í Buda-
pest héti nú „Gata ungverskr-
ar æsku“, „Stalinsbrúin" héti
nú „Arpad“-brúin og „Stalins-
torgið“ nú „Doza“-torgið.
• • •
í samningum þeim, er Buda-
pestútvarpið sagði, að tekizt
hefðu með foringjum frelsissveit-
anna og stjóminni, kveður svo á,
að frelsissveitirnar afhendi vopn
sín nýskipuðu þjóðvarnarliði, en
öryggislögreglan verði leyst upp.
Rússneski herinn verði á brott
úr borginni innan 24 stunda frá
því að vopnin eru afhent.
Innanrikisráðið gaf í dag út til-
kynningu þess efnis, að lögreglu-
valdið yrði nú í höndum borg-
aralegrar lögreglu, þar sem ör-
yggislögreglan yrði leyst upp. —
Lögregluþjónar skyldu jafnframt
bera þjóðfánaliti Ungverjalands.
• • •
Moskvublaðið „Pravda“
birtir í dag grein um átökin
í Ungverjalandi. Segir þar, að
„ævintýri afturhaldsaflanna“,
sem gert hafi uppreisnartil-
raun í Ungverjalandi, sé nú á
cnda — með ósigri þeirra. —
Sagði blaðið, að erlendir
heimsveldissinnar, fasistiskar
auðvaldsþjóðir, sem f jandsam-
legar væru alþýðu landsins,
hefðu efnt til uppreisnarinnar.
• • •
í dag svarar aðalmálgagn
kommúnistaflokksins í Buda-
pest grein þessari í Pravda,
og segir að hún hafi verið
stórleg móðgun við alþýðu
Ungverjalands. Segir blaðið,
að ekki hafi verið efnt til upp-
reisnarinnar af erlendum
flugumönnum, heldur hafi það
verið ungversk alþýða, sem
risið hefði upp til þess að
binda endi á glæpastjórn Ger-
ös og klíku þeirrar, er hann
hafi stjórhað. Segir ennfrem-
ur, að Gerö hafi séð sitt
óvænna, og flúið land. Áður
höfðu borizt fregnir þess efn-
is, að Gerö hefði verið skot-
inn, en þær hafa ekki verið
staðfestar frekar en fregn
þessi um flóttann.
• • •
Menntamenn í Budapest hafa
stofnað með sér samtök — og
segja þeir í yfirlýsingu, er þeir
birtu í dag, að það sé eindregin
krafa ungversku þjóðarinnar, að
allur rússneskur her hverfi þegar
úr landi. Einnig eru verkamenn
hvattir til þess að halda til vinnu
hið skjótasta, og koma ekki frek-
ara xaski á eínahagslífið. Þeir
hafi sigrað og krefjist þess nú,
að allir samningar, sem gerðir
verði við Rússa, séu á jafnrétt-
isgrundvelli.
• • •
Alþjóða Rauði krossinn hefur
brugðizt fljótt og vel við hjálp-
arbeiðni Ungverja um aðstoð. —
Hafa fjöldamargara þjóðir sent
lyf og hjúkrunarvörur til lands-
ins — og má þar nefna Svía,
Dani, V-Þjóðverja, Breta og
Bandaríkjamenn. Einnig hefur
verið beðið um blóð — og hafa
m. a. þúsundir Pólverja og Aust-
urríkismanna gefið sig fram.
• • •
Shepilov, utanríkisráðherra
Rússa, var í dag spurður að
því af fréttamönnum — hve-
nær rússneskar hersveitir
yrðu kvaddar brott úr Ung-
verjalandi. Sneri hann út úr
spurningu þessari og sagði, að
Rauði herinn mundi hverfa úr
Budapest eftir tvo daga, ef
„uppreisnarmenn" afhentu
vopn sín.
• • •
í dag gerðu stúdentar í Róm
árás á sendiráðsbyggingu Rússa
þar í borg og köstuðu grjóti í
bygginguna. Hrópuðu þeir ýmis
slagorð og niðrandi orð um Rússa
í sambandi við ómannúðlega
framgöngu þeirra í Ungverja-
landi. Voru þúsundir stúdenta
þarna samankomnar.
Skömmu síðar urðu sams kon-
ar atburðir fyrir framan aðal-
skrifstofu kommúnista í borginni
og voru rúður þar brotnar. Svip-
aðir atburðir áttu sér einnig stað
í Milano og Flórens.
Samtök Ungverja í New York
kölluðu í dag saman til fundar
—og vilja þeir senda sjálfboða-
liða til Ungverjalands, ef þörf
krefur — og bardagar halda
áfram.
S U P U R
Hinar vinsælu TEX-TON súpur eru til í átta mis-
munandi tegundum.
Máltíðin er ekki fullkomin fyrr e« TEX-TON súpan
hefir verið borin á borð.
O.JoL nóon Js? ^JJaaber Lf