Morgunblaðið - 06.11.1956, Blaðsíða 3

ÞrffTJudagur 6. nóv. 1956
MORGTJWBLAÐIÐ
3

w
Ungverski og íslenzki fáninn voru bornir fyrir mótmælasöngunni til rússneska sendiráðsins. Hér sést gangan koma niður Bankastrætið, en hún var þá þegar orðin
mjög fjölmenn.
Fundisr stndentca og rúthiöfunda í Gasnla
Þúsundir votta Ungverjum samúð Isiendinga
Hópganga fil senditáSs Rússa að
loknum afar fjölmennum fundi
únistum hollustu stna, jafnan
stutt allar aðgerðir þeirra og ekki
átt aðra ósk heitari en þá. að
koma íslendingum undir komm-
únisma.
Ræðumaður las nokkur um-
E
ITT ER ÞAÐ, sem ég fæ ekki skilið, og það er hugleysið". Þessi | óskyldustu fræðigreinum. Með
því hafa allar siðgæðishugsjónir
vísindanna verið svívirtar og
menningarframfarir heftar.
Gegn þessu hlutu stúdentar að'
rísa, þótt annað hefði ekki komið
til. En þegar hér við bættust al-
menn eymdarkjör og kúgun, var
allur almenningur reiðubúinn.
Hvað táknar það, er nær
vopnlausir menn gera uppreisn
gegn innlendri leppstjórn, sem
styðst við stórveldi, er hefur
her í landi þeirra, gráan fyrir
járnum og búinn til bardaga?
Eitt er víst: Slíkt gera menn
ekki út í bláinn. Þess konar
uppreisn er aðeins gerð gegn
slíkri áþján, að menn telja sig
engu hafa að tapa, — alit að
vinna.
ÓVENJULEGT AFMÆLI
ÞJÓÐVILJANS
Sigurður H. Líndal hélt áfram:
Þegar við verðum vitni að slíku
ógnarfargi þjáninga og vonleysis,
sem hér lýsir sér, hlýtur hugur-
inn að beinast til þeirra manna
íslenzkra, sem játað hafa komm-
orð ungs Ungverja rifjaði dr. Alexander Jóhannesson upp,
er hann setti fundinn í Gamla Bíói s.l. sunnudag. Fundurinn og
mótmælagangan að honum loknum verða eftirminnilegir atburðir
fyrir þá, sem viðstaddir voru. í fundarsalinn höfðu verið borin
blóm og þjóðfánar Ungverja og íslendinga. Menn úr hópi stúdenía
og rithöfunda fluttu ræður, en í fundarlok voru sagðar síðustu
fréttir frá Ungverjalandi og samþykkt gerð. Fundarmenn gripu
þá fánana af ræðupallinuum, báru þá út og gengu með þá í fara-
broddi til sendiherrabústaðar Rússa við Túngötu. Enginn lauk
upp til að veita ályktun fundarins viðtöku. Formaður Stúdenta-
félagsins flutti þá stut-ta ræðu, en mannfjöldinn hyllti Ungverja
og lýsti andúð sinni á kúgurum þeirra.
Ræðumennirnir á fundinum minntust ungversku þjóðarinnar,
ræddu atburði síðustu daga í ljósi sögu hennar og menningar og
brýndu fyrir fundarmönnum, að „atburðir þeir, sem orðið hafa í
Ungverjalandi, eru enn ein áminningin til allra Vesturlandabúa
um að standa vörð um frelsi sitt og mannréttindi“, eins og fulltrúi
háskólastúdenta komst að orði og hann bætti við: „Á þetta er
full ástæða til að minna enn einu sinni, ekki sízt vegna þeirra
erindrekasveita, sem kúgunaröfl kommúnista eiga á íslandi."
Stúdentaráð Háskóla íslands,
Stúdentafélag Reykjavíkur og
Félag íslenzkra rithöfunda boð-
uðu til fundarins. Dr. Alexander
Jóhannesson setti fundinn kl. 2
og flutti ávarp, en síðan tóku til
máls Sigurður H. Líndal stud.
jur., rithöfundarnir Þóroddur
Guðmundsson og Guðmundur G.
Hagalín og loks Tómas Guð-
mundsson skáld. Alyktun sú, sem
fundurinn samþykkti, var gerð
eftir tillögu frá formönnum þeirra
samtaka, sem efndu til fundar-
ins, þeirra Bjarna Beinteinssonar
stud. jur., Þóroddar Guðmunds-
sonar og Barða Friðrikssonar lög-
frséðings.
stundum jafnvel miðstjórrnr
flokksins — þótzt skera úr um
réttmæti kenninga í hinum
mæli úr Rétti og Landneman-
um, þar sem ástandinu í Ung-
verjalandi kommúnismans er lýst
af fjálgri hrifningu, og minnir
síðan á helztu atriðin í þeim
ósannindaáróðri, sem íslenzkir
kommúnistar með ritsmiði Þjóð-
viljans í fararbroddi reka um
Rússland og leppríki þess. Þau
hafa afsannazt hina síðustu mán-
uði.
f stuttu máli sagt: Það stóðst
nokkurn veginn á endum, að
20 ára afmælis Þjóðviljans er
minnzt með því að ómerkja
obbann af skrifum blaðsins frá
öndverðu. Er þetta vægast sagt
óvenjuleg afmælishátíð. At-
burðirnir í Ungverjalandi sýna
okkur enn einu sinni hið rétta
eðli kommúnismans — og um
leið, að stefna vestrænna þjóða
var rétt, er þær komu á stofn
varnarsamtökum sínum gegn
ofbeldi hans.
VERUM Á VERÐI
Mitt á meðal okkar halda
kommúnistar uppi iðju sinni,
ekki aðejns óáreittir, heldur
SIÐGÆÐISHUGSJÓNIR
VÍSINDANNA SVÍVIRTAR
í s. 1. mánuði tóku að berast
fréttir um ólgu í Ungverjalandi,
sagði Sigurður H. Líndal, og
skömmu eftir 20. október efndu
stúdentar til mótmælafunda. Auk
almennrar gagnrýni á stjórn
landsins báru þeir fram ýmsar
kröfur: Að fellt yrði niður skyldu
nám í rússnesku, í „Marx-Lenín-
isma“ og skylduæfingar í vopna-
burði. Skyldunám í „Marx-
Lenínisma" er undirstaða þess
kerfis, sem í ríkjum kommúnista
kemur í stað frjálsra vísinda. í
krafti þessara „fræða“ hafa fá-
vísir kommúnistaforingjar —
Mannfjöldinn við rússneska sendiráðið beið þess góða stund að sendiráðherrann kærni ttí dyra, svo
hægt væri að afhenda honum fundarályktunina, sem gerð var á Gamla Bíós-fundinum. Var talið
að yfir 3000 manns hafi verið við bústaðinn.
einnig lögverndaðir af því þjóð-
félagi, sem þeir vilja tortíma. Öll
réttindi sín skaðnota þessir menn
til að klekkja á þessu þjóðfélagi
og spilla þjóðlífinu. Og jafnframt
breiða veizluglaðir kommúnistar,
nýkomnir úr fagnaði kúgaranna,
út ósannindi um lönd þeirra
meðal saklauss fólks. En bak við
tjöld þessa skrípaleiks hefur öll
alþýða stunið undir okinu, flótta-
mennirnir hafa streymt þúsund-
um saman í leit að frelsi út úr
löndunum, og að lokum leggur
vopnlítið fólkið til atlögu við
kúgarana.
Sósíalisminn hefur skapað nýja
manngerð, sagði einn af sagnfræð
ingum kommúnista í tímarits-
grein fyrir nokkrum árum. Ef
hinir síðustu atburðir verða ekki
til að opna augu allra íslendinga,
hefur kommúnistum tekizt of vel
að skapa „manngerð“ sína hér á
landi, — manngerð, sem er mótuð
af þumbaralegri, sjálfumglaðri
þröngsýni, ísköldum, andlausum
en þaulhugsuðum ruddaskap, ein-
feldningslegri aðdáun á öllu, sem
kennt verður við kommúnisma,
andlegu þurftaleysi og helstirðn-
uðum hugsanavenjum.
Ungverjar hafa úthellt blóði
sínu. Eftir er okkar hlutur, ís-
lendinga. Hann er sá, að við höld-
um vöku okkar og gætum og
ávöxtum verðmæti menningar
okkar.
ÞJÓÐ SÖGU OG GLEÐI
Þóroddur Guðmundsson, form.
Félags íslenzkra rithöfunda, hóf
ræðu sína með því að minna á
friðarsamningana, sem Ungverj-
ar urðu að ganga að eftir heims-
styrjöldina fyrri. Þá var helm-
ingur lands þeirra innlimaður i
önnur ríki, og margar milljónir
ungverskra manna slitnuðu úr
tengslum við þjóð sína.
En þrátt fyrir þessar raunir og
aðrar hörmungar, sem yfir Ung-
verja hafa gengið í langri og um-
brotamikilli sögu þeirra, eru þek*
kunnir heiminum fyrir lifsgleði
sína og listhneigð og fyrir heii-
brigða og trausta skaphöfn. Tón-
mennt þeirra má líkja við bók-
menningu okkar íslendinga. Hú«
er arfur kynslóðanna ,sem þjóðin
og heimurinn allur hafa notið sér
til sálubóta.
Ræðumaður rifjaði upp um-
mæli Einars Jónssonar mynd-
höggvara, sem kom til Búdapest
nokkru eftir aldamótin: „Hér var
sannkölluð vordraumaveröld, fuM
frumrænnar og sérstæðrar fegurS
ar, og fólkið sjálft var sem al-va5
af lífsþrótti og fjöri“.
Framh. á bls. 6