Morgunblaðið - 25.04.1957, Síða 9

Fimmtudagur 25. apríl 1957
MOKCVWTtT AÐIÐ
9

Hraðfrystihúsið, fiskimjölsverksmiðjan og bryggjan i HnifsdaL
Höfuðnauðsyn að færa frið-
unarlínuna veruíega út
Haílsdælingut !bæta bitafloto sinn
Samtal við Jóakim Pálsson skipstjóra
Isafírði í apríl.
NOKKRU eftir áramótin hóf nýr
og glæsilegur bátur róðra úr
Hnífsdal. Er það mótorbáturinn
Páll Pálsson, sem smíðaður var
í Skipasmiðastöð M. Bernharðs
sonar h. f. Hann er 58 lestir að
stærð og eitt vandaðasta fiski-
skip, sem nú er gert út héðan
frá Vestfjörðum. Nú nýlega hafa
Hnífsdælingar samið um smíði á
öðrum bát af somu stærð og gerð,
og verður hann einnig byggður
i Skipasmíðastöð M. Bernliarðs-
Sonar h. f.
Fréttaritari Mbl. átti nýlega
tal við Jóakim Pólsson skipstjóra,
sem er einn elsti starfandi báta-
formaðurinn hér við Djúp og
raeddi við hann um ýmislegt
varðandi sjósókn ög útgerð hér
við Djúp, en Jóakim er skip-
stjóri á Páli Pálssyni. Talið berst
þá fyrst að nýju bátunum. í
fyrravor bættust tveir nýir bátar
í fiota ísfirðinga, Gunnvör og
Guðbjörg, og nú eftir áramótin
kom Páll Pálsson í Hnífsdal. Nú
er í smíðum bátur af sömu gerð
fyrir ísfirðinga og áður en langtl
um líður verður lagður kjölurinn
að hinum nýja bát Hnífsdælinga.
í Danmörku er langt komið smíði
nýs báts fyrir Bjarna Eiríksson,
útgerðarmann, í Bolungarvík og
bráðlega er væntanlegur til lands
ins nýr bátur, sem fsver h. f. í
Súgandafirði hefir látið smíða í
Svíþjóð.
HEPPIUEG BÁTSSTÆRÐ
— Telur þú, að þetta sé heppi-
leg stærð á bátum til fiskveiða
við Vestfirði?
— Já, ég tel að renslan hafi
ótvírætt leitt það í ljós. Við þurf-
um sízt að hafa minni báta hér
en almennt gerist á Suðurlandi,
•f við ætlum okkur að fylgjast
armanna og sjómanna, sem und-
anfarin ár hafa mátt stríða við
sízt minni örðugleika af þessum
sömu ástæðum. Það er kunnara
en frá þurfi að segja, að frá
fyrstu tíð hafa togararnir sótt
mest á hin auðugu fiskimið út af
með sjósókn, því að sjósókn á Vestfjörðum og með friðun Faxa-
Vestfjörðum hefir aldrei þótt
betri en á Suðurlandi. Má í því
sambandi benda á, að í mörgum
tilfellum þurfa bátar héðan frá
Djúpi að sækja allt suður á
Kolluálskant út af Snæfellsnesi
eða nyrzt norður á Stranda-
grunn, og taka slíkar sjóferðir
ekki minna en hálfan annan sól-
arhring.
Með stækkandi skipum koma
fleiri róðrar. Ef ekki hefðu ver-
ið hér í vetur stærri og betri
bátar en vóru fyrir 10 árum, þá
hefði orðið hér lítið um sjóróðra
og skapazt hér almennt atvinnu-
leysi, en fyrir stækkaða báta og
þar af leiðandi meiri sjósókn hef-
ir verið hér nokkuð sæmileg at-
vinna. Veldur þar einnig nokkru,
að þegar lítill fiskur berst á land
er farið að vinna fiskinn í minni
pakkningar, sem skapar einnig
aukna atvinnu fyrir landverka-
fólk.
HÖFUÐNAUÐSVN AÐ FÆRA
FRIÐUNARUÍNUNA ÚT
— Hvað viltu segja um út-
færslu friðunarlínunnar?
— Ég tel nú varla ástæðu til
að ræða það mál. Sjónarmið okk-
ar vestfirzkra sjómanna í því
máli eru það kunn. Við höfum
talið það höfuðnauðsyn, að færa
línuna verulega út hér fyrir Vest-
fjörðum og jafnframt að efla
stórlega gæzluna frá því sem nú
er.
Ég las fyrir nokkru í Mbl. við-
tal við Sturlaug H. Böðvarsson
á Akranesi, þar sem hann bend-
ir á vaxandi ágang togara á mið
Faxaflóabáta og þar af leiðandi
minnkandi fiskimagn bátanna.
Ummæli hins reynda útgerðar-
manns munu hafa vakið almenna
athygli hér vestra meðal útgerð-
flóans var sem hleypt væri stóði
í tún vestfjarða bátasjómanna og
fyrir það hafa sjómenn og út-
vegsmenn á Vestfjörðum mátt
horfa upp á síminnkandi afla-
magn og tekjur frá ári til árs.
Það er því von okkar, að hér
eftir getum við haft samstöðu í
baráttunni fyrir frekari útfærslu
friðunarlínunnar og þar með
auknum tekjum sjómanna og út-
vegsmanna.
SKARKOLINN A
VÍKUNUM
í þessu sambandi langar mig
einnig til að drepa á eitt atriði.
Það er, hvort ekki sé kominn
tími til að athuga þá hættu, sem
fiskistofninum hlýtur að stafa af
stöðugri ásókn netabátanna á
Suðurlandi á gotfiskinn á Sel-
vogsbanka. Ég held, að hér sé
ekki um minni rányrkju að ræða,
heldur en togveiðarnar, sem mest
er talað um. Annars virðast ýms-
ar ráðstafanir okkar í friðun
fiskimiðanna vera æði fálm-
kenndar. Síðan dragnótaveiðin
var bönnuð hafa víkurnar hér
fyrir norðan verið nokkurs kon-
ar uppeldisstöðvar fyrir skar••
kolaveiði Englendinga. Kolinn
heldur sig inn á víkunum yfir
sumarmánuðina, en um vetur-
nætúr skríður hann út á djúp-
miðin. Við höfum líka veitt því
athygli nú í nokkur ár, að strax
og hausta tekur er kominn fjöldi
af brezkum togurum, aðallega
smátogurum, sem ekki sækja á
djúpmiðin, og heldur sig hér út
af Djúpinu fram undir hátíðar
og hirðir kolann, þegar hann
skríður út af víkunum. Fiska
þessir togarar svo til eingðngu
kola.
Þetta tel ég misráðið. Við eig
um að leyfa takmörkuðum fjölda
dragnótabáta að stunda kolaveið-
ar út með Stigahlíðinni og á vík-
unum hér fyrir norðan yfir haust-
mánuðina. Við höfum aldrei ætl-
að okkur að nýta landhelgina
sem uppeldisstöðvar fyrir brezka
togara, en með þessu háttalagi
erum við beinlínis að egna þá til
áakim Pálsson skipstjóri
veiða í landhelgi. Ég tel miklu
skynsamlegra, að leyfa dragnóta-
bátunum að veiða þennan kola.
Þá er ekki víst, hvort brezku
togararnir, sem skrapa grunn-
slóðina hér út af Vestfjörðum,
hefðu eins mikið til að sækjast i.
STEINBÍTSVEIÐIN SKER ÚR
— Hvað viltu að lokum segja
mér um vertíðina í vetur?
— Ég hefi aldrei spámaður ver-
ið og vil því engu spá um, hvernig
þessi vertíð kann að verða. Það
er algjörlega undir því komið,
hvernig steinbítsveiðin verður,
hvort stéinbíturinn géfur sig til
um páskana eða hverfur alveg.
Það er með steinbítsveiðina hjá
okkur, eins og netaveiðina hjá
bátunum á Suðurlandi. Það er
hún sem sker alveg úr um það,
hvernig vetraraflinn verður.
— Við skulum vona, að þlá-
maðurinn heimsæki okkur u*n
eða upp úr páskum.
— Já, við skulum vona, að
svo verði.
HLUSTAÐ Á ÚTVARP
Pall Páissou, hiun nýi vélbátur Hnifsdaelinga, við bryggju i
Hnífsdal. —
DAGAR þessir báru auðvitað all-
mjög svip dymbilviku og páska.
Messur margar, stólræður góðar,
þær er ég heyrði og söngur í
kirkjum sömuleiðis. Mikið um
kickjumúsik, en ég leiði hjá mér
að rita um þau efni í þetta sinn.
Þriðjudaginn 16. apríl flutti
séra Öskar Þorláksson erindi um
Pontius Pílatus. Rakti hann það
er menn vita um þennan ógæfu-
sama rómverska landsstjóra. En
einkum fjallaði ræðan, eðlilega,
um afskifti Pílatusar af dauða
Krists, enda mundi Pílatus aldrei
nefndur ef minning hans lifði ekki
í ljósi frá Kristi. Þessi rangláti
dómari, sem spurði hvað sann-
leikur væri, verður ætíð öllum
dómurum og reyndar öllum mönn-
um til viðvörunar. Ræða séra<
Óskars var skörulega flutt og hin
fróðlegasta.
Á miðvikudaginn, 17. apríl, las
Andrés Björnsson upp erindi um.
skáldið Carlo Goldoni eftir Eggert
Stefánsson. Goldoni (1707—1793)
lagði fyrstu drög til þeirrar leik-
listarstefnu sem ennþá er við
líði. Var alveg rétt að lofa þeim
hlustendum sean heyra vilja um
heimsfræga klassiska bókmennta-
menn að fá þetta erindi Eggerts.
— Árnór Sigurjónsson talaði um
íslenzkt mál. Hann hefur í vetur
flutt mörg ágæt erindi um það
efni. Hefur sérstakt lag á því að
koma þannig fyrir sig orði að eft-
ir sé tekið og munað. 1 þetta sinn
gaf hann Laxness dálitla ráðn-
ingu, út af sérvizku Laxness og
tilgerð í rithætti íslenzks máls.
Þá var síðasta kvöld Brúðkaups
ferðar Sveins Ásgeirssonar, þ. e.
sjálf brúðkaupsveizlan. Sjálfsagt
er að þakka Sveini fyrir margar
góðar skemmtistundir i útvarpi
undanfarin ár. Hann er einn af
þeim örfáu mönnum hér á landi,
sem hefur til að bera góðlátlega
en þó um leið dálítið alvarlega
kímni (humor). Auk þess er hann
hugkvæmur og um fram allt, dug-
legur að ná í þá „krafta“, sem
þarf til þess að setja á svið
áheyrilega útvarpsþætti, og um
leið skemmtilega. Það var áreið-
anlega þrekvirki að stofna til
brúðkaupsferðar-þáttanna, fá öll
þessi kærustupör til að troða upp,
fá snillingana til þess að leggja
á sig talsvert erfiði og að fá allt
þetta til að ganga eins og vel
smurða vél. Ef mögulegt væri,
ætti útvarpið að fá Svein Ásgeirs-
son til þess að halda áfram að
skemmta landsmönnum. Það var
gaman að hlusta á brúðkaupsveizl
una, ræðurnar, flestar góðar, söng
ur Magnúsar Gíslasonar ágætur
og rúsínuna í pylsuendanum var
hin ágæta ræða Sveins Ásgeirs-
sonar, — Skemmtilegir gaman-
þættir eru mjög vinsælir og á fátt
meira hlustað. —
Kvölddagskráin á skírdag var
ágæt og vel við eigandi það helga
kvöld. Því enda þótt ég áliti að
afnema ætti daginn úr helgra daga
tölu þá hlýtur kvöldið að vera
hverjum kristnum manni heilagt.
Dagskráin, eftir kvöldfréttir hófst
á Franculiebe und Leben, eftir
Schumann. Frú Nanna Egilsdótt-
ir hefur fallega og þjálfaða rödd
og var vel upplögð, Weisshappel
er góður hljóðfæraleikari eins og
allir vita en hættir stundum til
þess að láta nokkuð mikið á hljóð-
færinu bera í undirleik. Kristín
Anna Þórarinsdóttir las kvæði
Chamissós, aðdáanlega vel og ekki
þarf að spyrja um snilldarþýð-
ingu Matthíasar Jochumssonar.
Þetta var mjög ánægjulegur og
listrænn þáttur og við allra hæfi.
— Þá talaði Bjarni Eyjólfsson rit-
stjóri um Konso-landið og þjóð þá
er í þeim hluta Abessíníu býr, en
þar er ísl. trúboðsstöð og spítali.
Sennilega hefur Bjarni komið
þangað suður, svo lifandi og ljós
var lýsing hans á landinu og fólk-
inu. — Þá fluttu þeir Haraldur
Hannesson og Victor Urbancic
erindi um kaþólskan tíðasöng
(erindi og tónlist) var 1 átturinn
athyglisverður og vel fluttur og
mikill helgiblær yfir honum.
Dagskrá Kristilegs félags stú-
denta var yfirleitt góð, en hún
var á föstudagskvöld. Mest þótti
mér til koma bréfs Alberts Schw-
eitzers, er dómprófastur sr. J6n
Áuðuns las upp. Sr. Jón hafði
sent honum bók með myndum af
listaverkum Einars Jónssonar.
Hinn mikli vitringur, mannvinur
og listamaður, Schweitzer, dáist
mjög að list Einars. — Saga
Capeks, sem er góð í sinni röð,
var alltof hart lesin og naut sín
ekki.
Laugardagsleikritið Myrkrið og
morguninn, eftir Preben Thomsen
er vel þýtt af sr. Sigurjóni Guð-
jónssyni. Þótt það sé ekki sérlega
frumlegt er það athyglisvert. Það
var afburðavel flutt af færustu
leikurum, náðu þeir alveg réttum
blæ. 1 þetta sinn var það Harald-
ur Björnsson sem af bar, enda
hlutverk hans hið mikilvægasta í
leiknum og gerði hann því hin
prýðilegustu skil. Leikrit þetta
var ekki óhæfilega langt, eins og
oft er um útvarpsleikritin. Bezt
að það séu 30—60 mínútur, alls
ekki lengra. Leikrit Þjóðleikhúss
og Leikfélags Reykjavíkur eiga
venjulega illa við útvarp, gætu
verið góð ef um sjónvarp væri að
ræða, en allt bíður sins tíma.
Á mánudag söng St. Olafs kór-,
inn frá Minnesota. Mér er næst
að halda að þetta sé raddfegursti
og bezt þjálfaði kórinn sem hing-
að hefur komið síðan Kuban-
kósakkarnir voru hér um árið.
Leiðinlegt var að þulurinn var
ákaflega þurr og sagði eða vissi
lítið um þennan afburða góða kór,
notaði hin stuttu hlé til að leika
grammófónplötur! Heldur óvið-
eigandi, fannst mörgum hlustend-
Þ.