Morgunblaðið - 26.06.1957, Blaðsíða 1

Morgunblaðið - 26.06.1957, Blaðsíða 1
44. árgangur 139. tW. — Miðvikudagur 26. júní 1957. Prentsmiðja Morgimbiaðsin* Sartre Picasso Aragon Mauriac Tillaga Bandarikianna: Afvopnun í 3 áföngum. London, 25. júní. — Frá Reuter T"f AROLD STASSEN, fulltrúi Bandaríkjanna í undirnefnd af- vopnunarnefndar S. Þ. kom í dag fram með tillögu um, að afvopnun eigi sér stað í þremur áföngum. f fyrsta áfanga minnki Bandaríkin, Sovétríkin og Kína herafla sína niður í 2,5 milljónir hvert þessara ríkja. í næsta áfanga verði heraflinn minnkað- iir niður í 2,1 milljón og í síðasta áfanga niður í 1,7 milljón hjá hverju nefndra ríkja. Samkvæmt áreiðanlegum heim ildum gerði Stassen það að kröfu sinni, að áður en annar og þriðji áfangi kæmu til framkvsemda yrði að hafa komið í ljós einhver árangur af viðleitninni við að leysa hin erfiðu pólitísku vanda- Hann vildi líka fá nánari upp- lýsingar um tillögur Stassens varðandi minni hernaðarútgjöid og framleiðslu vígvéla. Almenn mótmælaalda gegn dauðadómum í Búdapest París, 25. júní. TVEIR HÓPAR franskra rithöfunda hafa farið þess á leit við undirnefnd Sameinuðu þjóðanna, sem fjallar um Ungverja- landsmálin, að hún skerist í leikinn og hjargi lífi tveggja dauða- dæmdra ungverskra rithöfunda, þeirra Josef Cali og Gyula Obersovszky. Annar hópurinn, sem kallar sig „Samband sannleiksunnandi rit- höfunda“, hefur sent Kadar for- sætisráðherra leppstjórnarinnar símskeyti þar sem segir m. a.: „Vér skorum á yður í nafni lýð- ræðislegs frelsis og mannkynsins í heild að kema í veg fyrir af- tökurnar.“ Meðal þeirra, sem undirrituðu áskorunina, eru Francois Mauriac, Jean-Paul Sartre og Louis M issignon. Þessi samtök hafa einnig sent símskeyti til Tító forseta í Júgó- slavíu og Mao Tse-Tungs forseta Kína, sem og til Gómúlka aðal- ritara pólska kommúnistaflokks- ins, og farið þess á leit við þá, að þeir snúi sér til ungversku leppstjórnarinnar í því skyni að bjarga rithöfuuúunum tveim frá dauða. Þá hefur formaður hinnar frönsku deildar „Frjálsrar menningar“, Denis de Rouge- mont, sent formanni undir- nefndar S. Þ., Alsing Ander- sen frá Danmörku, orðsend- ingu þess efnis, að hann leggi málið eins fljótt og auðið er fyrir S. Þ. og geri allt sem hægt er til að bjarga lífi rit- höfundanna. Þá hafa þeir de Rougemont og franska ljóðskáldið Louis Aragon, sem jafnan hefur hallazt að kommúnisma en er í stjórn „Frjálsrar menning- ar“, sent Kadar símskeyti, þar sem þeir skora á hann að láta ekki lífláta hina dauðadæmdu rithöfunda. Málarinn heimfrægi Pablo Picasso, sem er af spönskum ætt- um og hefur játazt kommúnism- anum, sendi Kadar simskeyti í fyrri viku og bað hann að ógilda dauðadómana yfir Gyula Obers- ovszky og Josef Cali. Norsku blaðamannasamtökin hafa sent Kadar mótmælasím- skeyti í tilefni dauðadómanna. Benda samtökin á ofsóknir naz- ista á hendur þýzka rithöfund- inum Karl Ossietzky, sem hlaut friðarverðlaun Nóbels, meðan hann sat í fangelsi nazista, eg lýsa yfir því, að lífláti ungverks yfirvöld hina tvo ungverskn rithöfunda, eigi þau á hættu að verða dregin í sama dilk og böðl- ar Ossietzky. Dauðadómarnir hafi valdið mikilli hugaræsing meðal norsks almennings, segir í skeyt- inu. 40 ÞÚS. f ÞRÆLABÚÐUM Yfir 40 þ4s. andkommúmst- ar eru nú lokaðir inni í þrem- ur stærstu þrælabúðum Ung- verjalands, samkvæmt áreið- anlegum heimildum í Vínar- máL BBETAR OG FRAKKAR Franski fulltrúinn, Jules Moch, var fylgjandi tillögu Stassens, og lagði til ásamt Lloyd utanríkis- ráðherra Breta, að Frakkland og Bretland minnki herafla sína nið- ur í 756.000 manns hjá hvoru ríki í fyrsta áfanga, síðan niður í 700.006 og loks í 650.000 manns. Fulltrúi Rússa, Zorin, viidi ekki segja neitt um tillögu Stassens að svo stöddu, en kvaðst hafa hug á að vita, hvað Stass- en ætti við, þegar hann talaði um lausn pólitískra vandamála, sem skHyrði fyrir afvopnun. — STOKKHÓLMI 25. júní. — Nehru f orsætisráðherra Indlands lauk heimsóknum sínum Ul Nórðurland anna fjögurra í dag t Stokkhólmi og hélt áleiðis til Lundúna. Áður en hann flaug frá Stokkh. snæddi hann hádegisverð með Gustav Adolf konungi og Louise drottn- mgu. „Frjálsir nauðungarflutningur“ frá Búlgaríu til Síberíu Belgrad, 25. júní. ÞESSA dagana stendur yfir heilmikil „herferð" í Búlgaríu, sem miðar að því að fá þúsundir ungmenna á aldrinum 18 til 30 ára til að mynda „verkamannasveit“, sem send verður til eyði- markanna, túndranna og skóganna í Austur-Rússlandi. Ekki hafa verið sett nein tak- mörk fyrir fjölda þeirra manna, sem þannig verða fluttir frá föð- urlandinu, en þúlgarska æsku- lýðsblaðið „Narodna Mindezh“ tilkynnti nýlega: „Hinn 10. júlí munu þúsundir ungra karla og kvenna gera þá heitu ósk sína að veruleika að hljóta þau miklu forréttindi að fá að vinna í Sovét- ríkjunum". Fyrir hálfu ári sögðu pólsk blöð frá því, að eigi færri en 15.000 atvinnulausir Búlgarar yrðu fluttir tH Austur-Rússlands, en stjórnin í Sofia, sem á í sí- fellt harðari baráttu við atvinnu- Ieysið, lét ekkert uppi um frétt- ina. En fyrir nokkrum vikum var tilkynnt, að búlgörsk æska yrði send til Rússlands til að vinna þar í námum og við byggingar um þriggja ára skeið. Það fylgdi tilkynningunni, að þúsundir æskumanna hefðu látið í ljós óskir um „að fá að vinna með félögum sínum, meðlimun- um í hinum glæsilegu samtökum Komsomol í Sovétríkjunum". En þrátt fyrir allan þennan fagur- gala hefur búlgörskum yfirvöld- um ekki tekizt að leyna þeirri staðreynd, að hér er um að ræða 11 „Gullna hliðinu var afhurða vel tekið í Osló Blöðin telja sýninguna einróma merkan leiklistarviðburð TVTORSKU dagblöðin frá 19. júní geta ýtarlega um leikför Þjóðleikhússins til Osló og sýninguna þar á „Gulina hliðinu“ í Nasjonalteatret kvöldið áður. Ber þeim öllum saman um að hér hafi verið um mikinn leiklistarviðburð að ræða. Sé bæði leikritið sjálft sjaldgæflega vel ritað, og einnig hitt, að leikararnir hafi farið ágætlega með hlut- verk sín. Fagna blöðin mjög leiksýningunni og telja hana merka og góða kynningu á íslenzkri leikritun, og leiklist. Fara hér á eftir sutttir útdrættir úr Oslóarblöðunum um leiksýninguna. Morgenbladet birtir fyrirsögn á forsíðu: „Ágætur íslenzkur gestaleikur“. Inni í blaðinu skrif- ar leikdómari þess, Carl Fredrik Engelstad, leikdóm, en hann þyk- ir einn strangasti leikdómarinn í Osló. í upphafi segir hann að Framh. á bls. 2. Daviff Stefánsson örvæntingarfulla tilraun til að fækka þeim stóra skara ungra atvinnuleyskigja, sem stjórnin getur ekki veitt neina úrlausn. Kommúnistar segja furðufrétt- ir af blómlegum kjörum alþýff- unnar í Búlgaríu, sem þarf ekki aff búa viff sultarkjör auffvalds landanna, og tala um atvmnu leysiff sem tímabundið fyrirbæri, sem sé allt annars efflis en enda- laust atvinnuleysiff í vestri, en staffreyndirnar tala öffru máli. 1 vetur neyddust Búlgarar tii að leita á náðir Rússa um hjálp gegn atvinnuleysinu. Rússar sendu Búlgörum hráefni, sem þeir síffan unnu fyrir rússneskan markaff, og fengu þannig 70 þús. atvinnuleysmgjar vinnu. En það virðist ekki hafa bætt úr neyðarástandinu nema að örlitlu leyti. Áróður- inn um, að þúsundir ungra Búlgara hafi gefið sig fram til að komast til „draumalands- ins“ í austri, verður varla tek- inn alvarlega, þegar haft er í huga, að í fyrra var reynt að fá búlgarska sjálfboðaliða til að fara til Rússlands, og gáfu sig þá fram 125 ungmenni. Búlgarska æskulýðsblaðið tal- ar hástemmdum orðum um „brautryðjendastarf“, en það ieynir hins vegar ekki þehri Frh. á bU. 2 borg. Þessar búðir liggja »á- lægt bæjunum Pecs, Szeged og Kistarca um 20 kílómetra suðaustur af Búdapest. Hinn 7 mánaða gamli kommún- istaflokkur Kadars heldur fyrsta landsfund sinn á fimmtudag, og verður þá gengið endanlega frá stjórn hans og stefnu. Formaður flokksins, sem er Kadar sjálfur, mun flytja fundinum skýrslu, *n síðan mun stjórnarmeðlimur hans, György Marosan, leggja fram tillögur um lög flokksins. Ákveðiff hafði verið, aff lands- fundurinn færi fram í síðustu viku, en honum var frestaff í viku. Óstafffestar fregnir herma, aff þetta hafi stafaff af innbyrffis deilum, en stjórnin hefur neitaff, að um nokkrar deilur sé aff ræffa innan flokksstjórnarinnar. Síðustu fregnir í kvöld herma, aff dómsmálaráffuneytiff í Búda- pest hafi ákveffiff, aff mál rithöf- undanna verffi tekiff fyrir aff ný ju af hæstarétti. Hafa dómar rétt- arins veriff ógiltir fyrst um sbm, eða þar til hæstiréttur fellir nýj- an dóm. Hefur leppstjórn Kadars þannig látið undan mótmælunum, sem bárust hvaðanæva úr heim- inum. Cali er 27 ára gamall en Obersovszky 30 ára. Þeir voru dæmdir til dauffa fyrir aff gefa út ólöglegt biaff. Meðal síðustu mótmælanna, sem leppstjórn Kadar bárust, var skeyti frá hinum brezka heim- spekingi Bertrand Russel og 17 öðrum brezkum rithöfundum. * ■ TITO OMYRKUR I MALI Belgrad, 25. júní — Reuter-NTB. fT'ÍTÓ forseti Júgóslavíu talaði í dag á þingi þjóðar sinnar og. réðist harkalega að Rússum og leppríkjum þeirra, sena hefðu haldið uppi rógburði gegn Júgóslavíu. Leiðtogar Rússa og annarra kommúnistaríkja hvetja til samvinnu, en saka okkur jafnframt um stjórnleysi og auðvaldshyggju, sagði hann. Ræða Títós er talin benda til þess, að tilraunir til að bæta sambúð Júgóslavia og nálægra kommúnistaríkja hafi borið Mt- inn árangur. Það er ekki nema tæpur mánuður síðan Tító lýsti því yfir, að áróðursherferð Rússa gegn Júgóslövum væri á enda og samband ríkjanna hefði batnað til muna. Meðal áheyrenda að ræðu Títsó voru fulltrúar frá 20 erlendum ríkjum, þeirra á meðal rússnesk, pólsk og kínversk sendinefnd.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.