Morgunblaðið - 17.11.1957, Qupperneq 3

Sunnudagur 17. nóv. 1957.
MORGUPi BLAÐIÐ
S
Ú r verinu
-- Eftir Einar Sigurðsson -
Togararnir
GÆFTIR hafa vefið góðar hjá
togurunum þessa viku, yfirleitt
hægviðri. Afli hefur verið fram-
úrskarandi rýr eins og áður.
Einna glaðast hefur það verið hjá
þeim skipum, sem hafa lagt sig
eftir ufsa fyrir sunnan og suð-
austan land. Það er nú svo komið,
að menn gera sér ekki vonir um
að fá meira en 150 tonn eftir
12—14 daga útivist.
Sennilega er nú kominn ís á
djúpmið út af Horni, þó er trú-
lega enn íslaust á Halamiðum,
hve lengi sem það helzt.
ur, kom þó með 25 tonn eftir
3—4 sólarhringa.
Akranes
Höfrungur var fyrsti báturinn
til að koma inn með síld nokkuð
að marki á fimmtudaginn með
70 tunnur. Keilir kom inn sama
dag með 95 tunnur.
Sömu bátar komu aftur í fyrra-
dag með 71 tn. Höfrungurinn og
Keilir með 134 tn.
f gær voru svo 6 bátar á sjó, og
í dag var ætlunin, að 9 bátar yrðu
komnir af stað, ef sjóveður
leyfði.
Sölur erlendis
Kaldb 127 tn. £ 11083
Geir 135 — 9749
Jörundur 128 — 9176
J. fors .... 166 — 9966
Elliði .... 158 — DM 109 þús.
Fisklandanir s.l. viku
Neptunus 81 tn. 7 daga
Hvalfell 174 — 14 daga
Ágúst 125 — 12 daga
Revk;avík
Tíðin hefur verið afbragðsgóð
þessa viku, sunnan og suðaustan
gola.
Aflabrögð hafa yfirleitt verið
treg í þorskanet og ýsunet, þó
hefur einn og einn bátur fengið
reytingsafla róður og róður. T.d.
fékk Barðinn hvern róðurinn eft-
ir annan 5—8 lestir. Ýsan hefur
verið mjög treg í netin enn sem
komið er.
Nokkrir minni þilfarsbátarnir
stunda nú róðra með ýsulóð, og
hefur afli verið frá IV2 til 3 lestir
í róðri.
Nokkrir bátar skutust út suma
dagana með handfæri og öfluðu
sæmilega, maðurinn dró upp í
600 til 700 kg. yfir daginn. Fisk-
urinn var smár.
Keflavík
Það hittist svo á, þegar síldar-
fréttirnar bárust, að búið var að
afskrá af síðustu þremur bátun-
um fyrir 2—3 dögum, en þeir
voru búnir að þrauka allan tím-
ann.
Fyrsti báturinn, sem kom inn
með síld, var Svanur frá Reykja-
vík með um 70 tunnur. í fyrradag
komu svo fyrstu 2 heimabátarnir
með síld, 50—100 tn. Var síldin
falleg.
Bátar þeir, sem úti voru, fundu
miklar lóðningar, og menn á hand
færabátum höfðu orð á því, að
þeir hefðu aldrei séð jafnstórar
háhyrningatorfur. Iléldu þeir, að
síldin væri blönduð, því að mikið
kom af smásíld upp úr ufsanum
hjá þeim. Furðar menn á, að síld-
arleitarskipin skyldu ekki verða
vör við neina síld. Er þessi
frammistaða ólík vinnubrögðum
Norðmanna, sem fylgjast með
síldinni daglega, þegar hún er að
nálgast landið, og geta tilkynnt
flotanum svo að segja upp á
klukkustund, hvenær hann á að
halda úr höfn.
Síldin heldur sig suður í Skerja
dýpinu. Er það mjög vondur stað-
ur, ef eitthvað er að veðri, bert
fyrir, mikill straumur og óhrein
leið, grynningar, og mikið llf
þeim ókortlagt. í þokkabót er svo
langt sótt.
Enginn vafi er á því, að allir,
sem vettlingi geta valdið, fara nú
á síld. Þetta grípur um sig, svo
að engin bönd halda mönnum,
þótt trúlega verði erfitt að stunda
þarna síldveiði í óstöðugri tíð.
En ef til vill kemur síldin nær.
Afli hefur verið góður á hand-
færi, almennt 10—12 lestir eftir
2ja daga útivist. Einn bátur Svan
Gengur mjög erfiðlega að fá
háseta á bátana, hafa sumir farið
til Reykjavíkur til að fá sér
skipshafnir.
Síldin er gullfalleg, einhver sú
fallegasta Faxasíld, sem á land
hefur borizt.
Trillurnar öfluðu vel á hand-
færi fyrstu dag vikunnar, en smá
dró úr aflanum eftir því sem á
vikuna leið.
V estmannaey j ar
Ágætt sjóveður hefur haldizt
alla vikuna og bátar róið hvern
dag og aflað vel.
Stærri bátarnir hafa fengið
3—5 lestir í róðri, bezta róðurinn
í vikunni fékk Týr, 6V2 lest (ósl.).
Aflinn er eins og áður mest ýsa.
Strax og fréttist um síldveiðina
í Faxaflóa, var uppi fótur og fit,
og menn kepptust við að aug-
lýsa eftir skipshöfnum á síldar-
báta. Enn hefur þó engum tekizt
að ráða fulla skipshöfn.
Neskaupstaður
Aflabrögð hafa verið óvenju
góð í haust, og hefur alls aflazt
frá því haustvertíð hófst með
septemberbyrjun 1200 lestir mið-
að við slægðan fisk með haus.
11 bátar stunda nú línuveiði, og
hefur aflinn verið um 4% lest að
meðaltali í róðri. Stundum hefur
verið langt sótt, alla leið út í
Kistu. Aflinn hefur mest verið
þorskur.
Frystihúsin eru tvö. Er annað
þeirra, 'Samvinnufélag útgerðar-
manna (SÚN), búið að frysta í ár
33 þús. kassa, en hitt, Kaupfélagið
Fram, 18 þús. kassa. Geta frysti-
húsin bæði unnið úr 70—80 lest-
um af hráefni á dag eða lokið
við venjulegan togarafarm á 3
dögum.
Stóru vélbátarnir eru 12 og 8
smærri þilfarsbátar og þó nokkuð
af trillum.
Tveir stórir bátar bættust í flot-
ann á árinu, Hafrún 61 lest, sem
var smíðuð í Dráttarbarutinni, og
Guðmundur Þorlákur nær 100
lestir, sem var keyptur frá
Reykjavík. Þá kom togarinn
Gerpir í ársbyrjun, en rétt áður
fórst togarinn Goðanes. Gerpir er
stærsti togari landsmanna, 804
lestir.
Útgerðarmenn og hafnarsjóður
mynduðu skömmu eftir stríðið
félag með sér Dráttarbrautin h.f.
um rekstur dráttarbrautarinnar,
sem hafnarsjóður á, og rekstur
vélsmiðju. Er hægt að taka upp í
dráttarbrautina upp undir 200
lesta skip. f dráttarbrautinni eru
nú á stokkunum tveir bátar 25 og
65 lesta. Er stærri báturinn sá 8.
í röðinni af nýsmíði, og eru a.m.k.
5 af þeim bátum, sem þarna hafa
verið smíðaðir nokkuð stórir bát-
ar, allt að 60 lestir að stærð.
Auk bátasmíði og viðgerða á
bátum vinnur dráttarbrautin að
ýmsum framkvæmdum í bænum,
m.a. er hún nú að smíða nýja
stóra hafskipabryggju fyrir fram-
an fiskvinnslustöð SÚN.
Hjá Dráttarbrautinni h.f. vinna
nú um 25 menn í skipasmíðastöð-
inni og annað eins í vélsmiðjunni.
Bygging nýs sjúkrahúss hefur
staðið yfir í nokkur ár, og tók það
til starfa í byrjun ársins.
Nýtt félagsheimili er í smíðum.
Komið er langt að steypa það
upp. Verður það eitt af stærstu
félagsheimilum hér á landi, þegar !
það verður fullgert, en á nokkuð FÁTT mun bera skyrar vltni um
langt í land. j menningu og siðgæðisþroska
Hafin er vinna við grunn nýslhverrar þjóðar, en réttarfarið og
Sera Þorsfeinn Jóhannesson fyrrv. prófastur
Dæmi ð ekki
gagnfræðaskólahúss. Og svo eru
allmörg íbúðarhús í smíðum.
í sumar var hafin bygging flug-
vallar á leirunum fyrir botni
fjarðarins, og er nú lokið við
300 m braut, en fullgerður á völl-
urinn að verða 1200 m.. Áætlað
er, að hann kosti 2—3 millj.
króna.
Mikill áhugi er meðal útgerðar
manna á byggingu bátakvíar, sem
sé örugg fyrir flotann í öllurh
veðrum.
AUSTUR — VESTUR
„En jafnframt hefur sala hans
(freðfisksins) orðið eitt mesta
vandamál útflutningsframleiðsl-
unnar, því svo mikill þáttur er
hann orðinn, að kæmi verulegur
þverbrestur í afsetningsmögu-
leika þá sem honum eru tengdir,
þá myndi efnahagslíf þjóðarinn-
refsilöggjöfin, sem hún býr við
og„ skapar sér hverju sinni. —
Hið forna fyrirmæli: Auga fyrir
auga og tönn fyrir tönn hefir
því miður helzt til oft og lengi
verið eins konar grundvöllur eða
meginregla í hegningarlöggjöf
þjóðanna, þar sem afbrot og
refsing áttu að jafnast, þurftu að
vega salt, svo að ákveðnu réttar-
mati væri fullnægt. Dómarnir,
sem áttu að fullnægja hinu
blinda kalda réttlæti urðu því
alla jafna í framkvæmdinni sem
miskunnarlaust og heiftúðugt
hefndarverk.
Fátt veldur oss meiri sársauka
og vonbrigðum, í sögu kristinna
þjóða á liðnum öldum, en að sjá
hve miskunnsemin, mannúðin og
kærleikurinn fengu oft litlu
áorkað og áttu fáa formælendur
^ í dómsalnum, þar sem örlög sak
ar riða til falls í enn þá ríkara j borningsins voru ráðin, og hann
mæli en í sjálfri kreppunni eftir beið dómsorðsins með drúpandi
1930, þegar gömlu salfiskmark- j höfði. Og þó hafa kristnar þjóð-
aðirnir brugðust.
Nú á þessu ári munum
selja þangað 32 þús. tonn af þess-
ari höfuðframieiðslu sjávarút-
vegsins, þ.e. meira magn en öll sú
framleiðsla nam fyrir fáum árum
síðan....
Hversu mikið mundu lífskjör
alis almennings á íslandi skerð-
ast, svo ekki sé talað um fram-
kvæmdir, ef niður féllu þau 500
millj. króna viðskipti, sem við
höfum við Sovétríkin nú?....
Vera má að ýmsir vilji hugga
sig við það, að í þessu efni sé
engin hætta á ferðum, þótt Morg-
unblaðið láti dólgslega. En þeim
J ir, frá fyrstu tíð, átt þess kost
við , að læra og þekkja boðorð misk
unnseminnar, og dæmisögurnar
um glataða soninn og hinn
skulduga þjón.
Drottinn Kristur leiðir oss
guðspjalli þ. d. inn í dómsalinn
ásamt með hinum skulduga
þjóni.
Það er í sannleika vel til fallið
að vér séum 1 fylgd með hon-
um, því hingað eigum vér allir
samleið. Hér þarf hinn skuldugi
þjónn, hver sem hann er, hverju
sinni, að mæta hinum mikla
konungi, gera reikningsskil og
svara til saka. Skuldugi þjónn-
hinum sömu skal enn þá bent á I inn er ávallt öf®1®1 °S brotamað-
staðreyndirnar frá 1948—,53“.
(Þjóðviljinn 13/11 1957).
Þetta eru athyglisverð ummæli,
ekki aðeins fyrir þá, sem eiga
allt sitt undir sjávarútvegi og
sölu afurðanna, heldur hvern
einásta þjóðfélagsþegn. Og sér-
staklega eiga þau erindi til ríkis-
stjórnarinnar.
Er virkilega svo komið, að fs-
lendingar séu orðnir þetta háðir
Rússum. Er ekki ráð að gá til
vegar, áður en stefnt er beina
braut með öll utanríkisviðskipti
þjóðarinnar austur fyrir tjald
(í ár var freðfiskútflutningurinn
aukinn til Ráðstjórnarríkjanna
um 25%) og hafna þá að sjálf-
sögðu í því sæluríki eða eiga óvin
áttu þess með þeim skelfingum
sem Þjóðviljinn lýsir, yfir höfði
sér, ef við erum ekki góðu börn-
in.
ísland verður að varðveita við-
skiptalegt frelsi sitt jafnt og
stjórnarfarslegt. Það sem unnt er
að gera, til þess að landsmenn
séu ekki jafnháðir viðskiptalega
og hér er réttilega dregið fram í
Þjóðviljanum, er, að:
1) Auka framleiðslu á skreið
og saltfiski, sem selst fyrir frjáls
an gjaldeyri og er fjárhagslega
ekki óhagstæðara fyrir framleið-
endur.
2) Auka freðfisksölu til Banda-
ríkj anna.
3) Koma á fót sölu- og dreifing-
i arkerfi hjá fiskneyzluþjóðum í
I Vestur-Evrópu, sem eru sjálfum
! sér ónógar með fisk, svo sem
Bretar, Svíar, Hollendingar,
Frakkar, Portúgalar, Spánverjar
og ítalir.
Færeyingar veiða smokkfisk
Færeyingar hafa undanfarið
veitt nokkur hundruð lestir af
smokkfiski sem hefur verið í síld
umhverfis eyjarnar. Smokkurinn
er frystur til beitu.
fslendingar hafa stundum flutt
frá Færeyjum tálbeitu þessa. í
ur gagnvart lánardrottni sínum.
Hann sér engin úrræði, veit enga
leið til að greiða hina miklu
skuld, sem hlaðizt hefir upp.
Samkvæmt lögmáli hins kalda
réttlætis er ekkert framundan
nema skuldafangelsið og fjötr-
arnir. Hér virðast því. öll sund
lokuð, engin leið fær, nema sú
ein, að biðja hinn volduga kon-
ung um uppgjöf, líkn og náð.
Og sjá, kærleiksundrið skeð-
ur, því augu konungsins ljóma
af mildi og ástúð, faðmur hans
jafnvel opnast, þegar hann sér,
að brjóst hins seka bifast af iðr-
un, auðmýkt og örvæntingu.
Hin guðlega miskunnsemi kveð
ur upp sýknudóminn, gefur hin-
um brotlega þjóni upp skuld sína
að nýju og lætur hann lausan.
Hann er ekki sekur lengur. Kær-
leikurinn hefir lýst hann sýknan
og hreinan. Þetta er hinn mikli
fagnaðarboðskapur kristindóms-
ins, að það er föðurmildin sem
fer höndum um afbrot vor og
yfirsjónir, og að sjálfur dómar-
inn elskar oss að fyrrabragði, er
ávallt að reyna að leiða oss og
laða úr myrkrunum og villunni
til hins eilífa ljóss.
Því hann leitar að hinu týnda
til þess að frelsa það. Með orð
Jesú að leiðarljósi getum vér ör-
uggir sagt með skáldinu: Dómar-
ann, minn bezta vin ég þekki,
hans treysti ég tryggð.
En vér skyldum kappkosta að
verðskulda og varðveita sýknu-
dóm Guðs og náð. Harmsagan
mikla, skuldasöfnunin, má ekki
endurtaka sig í lífi voru, á sama
hátt og dæmisagan fjallar um.
Geislar hins eilífa kærleika
þurfa sífellt að lauga hjarta vort,
svo að vér getum endurvarpað
þeim og látið þá falla eins og
yljandi sólstafi á vegu samferða-
manna vorra.
Og vér, sem þá og þegar get-
um verið kvaddir í dómsalinn,
gætum þess umfram allt, að vera
miskunnsamir og góðviljaðir í
orðum vorum, dómum og vitnis-
burði. Því Drottinn segir sjálfur:
Dæmið ekki svo þér verðið ekki
dæmdir, því með þeim mæli,
sem þér mælið öðrum mun yður
og mælt verða. Þetta er guðlegt
orð. Það er lögmál kærleikans,
lögmál hins eilífa lífs.
4. og síðosla bindið nl
„HiGknmgnm og heiðn«epm“
t GÆE kom á bókamarkaðinn 4. gengið frá sumu sjálfu og búið
bindi af sögusafninu „Hrakning-
ar og heiðavegir“, sem Pálmi
Hannesson og Jón Eyþórsson
hafa skráð og búið til prentunar.
1 þessu bindi eru 29 frásagnir
„af sönnum og eftirminnilegum
svipmyndum í viðureign íslend-
inga við svipula náttúru síns
ógnfagra lands, er þeir byggja“
í formála segir Jón Eyþórsson
m. a.: „Við undirbúning þessa
bindis hef ég oft saknað vinar
míns, Pálma Hannessonar. Hefur
því efnisval og undirbúningur
bókarinnar lent í mínum hönd-
um að mestu leyti. Hins vegar
fékk ég í hendur allt það efni,
sem Pálmi hafði viðað að sér og
ætlaði í þetta ritsafn. Hafði hann
hingað til er kunnugt um. Er það
í Filipseyj apyttinum í Kyrrahafi,
10.960 m, þ.e. 5.500 faðmar. Á
karfaveiðum er togað mest á 300
faðma dýpi.
F.nglendingar nota alúminíum
fiskkassa
Hið þekkta stóra fyrirtæki
Breta í útgerð og fiskiðnaði —
Ross Group — hefur ákveðið að
nota einungis alúmíníum kassa
til flutnings á fiski. Þessir kass-
ar eru af tveimur stærðum, og
taka rúm 30 og 60 kg, og geta
tómir fallið saman.
Eitt það mikilvægasta í fisk-
til prentunar af stakri vand-
virkni og alúð, sem hans var von,
en sumt aðsent efni beið átekta".
Með þessu bindi lýkur sögu-
safninu, en það er nú allt orðið
1074 blaðsíður — fjórða og síð-
asta bindið er 248 blaðsíður.
• í þessu hefti sem í hinum fyrri
eru frásagnir sumar óbreyttar
eftir höfunda, aðrar skráðar eftir
skýrri frásögn manna sem vel
kunna að segja frá, en hafa ekki
fengizt við skriftir sjálfir. Sögu-
safnið Hrakningar og heiðavegir
hefur náð miklum vinsældum,
enda er þar fjallað um sagnir
sem íslendingum eru hugstæðar.
fyrrahaust veiddist í Faxaflóa 1 iðnaði og vöruvöndun fslendinga
töluvert af smokkfiski, en ekkert
í ár. Aðalsmokkfiskveiðin er sem
kunnugt er fyrir vestan.
Mesta hafdýpi
Rússneskt hafrannsóknarskip
hefur fundið mesta hafdýpi, sem
væri, ef hægt væri að koma því
í kring að geyma fiskinn í alú-
míníumkössum um borð í fiski-
skipunum. Norðmenn leyfa ekki
vinnslu á nokkrum fiski sem ekki
er látinn í kassa um borð í bátn-
um og landað þannig.
Ný Tarzan-bók
- Möggu-bók
STJÖRNUBÓKAÚTGÁFAN hef-
ur gefið út unglingabækurnar
„Magga og leynifélagið“ eftir
Wenche Norberg Schulz, í þýð-
ingu Páls Sigurðssonar, og
„Tarzan hinn ógurlegi“ eftir
Edgar Rice Burroughs.
Möggubókin er í bókaflokki,
sem nefnist: Möggubækurnar og
eru einkum ætlaðar ungum stúlk-
um. Næsta bók í flokknum heit-
ir: Magga og leynifélagið .leysa
vandann. — Möggubókin er 155
blaðsíður að stærð.
Bókin um Tarzan er 124 blað-
síður að stærð. Ekki þarf að
kynna söguhetjuna fyrir ungum
drengjum, því að Tarzan-sögurn-
ar munu vera einhverjar vinsæl-
ustu drengjasögur, sem um getur.
— Báðar þessar bækur eru prent-
aðar í Siglufjarðarprentsmiðju
h.f. og er frágangur góður.