Morgunblaðið - 04.06.1958, Blaðsíða 8

i
MORCVNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 4. júní 1958
„Fishing News" helgar
málinu og íslandi mik-
iö rúm í síðasta blaði
Þykist geta fært sönnur á, að ekki sé um
ofveiði að ræða við ísland
I SÍÐASTA tölublaði „Fishing
News“ er mikið rætt um land-
helgismálið og ísland. Má segja,
að mestur hluti blaðsins fjalli
um landhelgismálið. Aðalfregn
þess er undir svohljóðandi fyrir-
sögn: „ísland ákveður að færa
út landhelgina í 12 sjómílur eft-
ir vandræðaástand í viku“.
í greininni segir m. a.y að nú
verði ríkisstjórnir á Vesturlönd-
um að ákveða, hvort þær taki
afstöðu til þessarar ákvörð-
unar Islendinga hver fyrir sig
eða sameiginlega, að undan-
gegnum umræðum um málið.
Blaðið minnir á, að ákveðnir
hagsmunahópar vilji víkka út
landhelgina við Skotland. Síðan
segir blaðið, að ef fyrrnefnd ríki
taki sameiginlega afstöðu til land
helgismálsins, þá verði þau að
koma sér saman um, hvaða land-
helgi þau styðja, fjögurra, sex
eða tólf mílna landhelgi. — Síð-
an er sagt, að því hafi verið lýst
yfir, að reglugerð verði gefin út
um stækkun íslenzku fiskveiði-
landhelginnar 30. júni n. k. og
eigi hún að gilda frá 1. sept.
í haust. Síðan kemur alllöng
grein um gang málanna undan-
farnar vikur og er því nákvæm-
lega lýst, hve litlu munaði, að
stjórn Hermanns Jónassonar yrði
að segja af sér vegna deilna inn-
an ríkisstjórnarinnar um land-
helgismálin. Blaðið segir, að frá-
sögn sín sé byggð á fréttaskeyt-
um Reuters.
Þá er einnig á fremstu síðu
feitletruð forystugrein; sem hefst
á þessum orðum: íslendingar
FRUMVARP ríkisstjórnarinnar
um breytingar á húsnæðismáialög
gjöfinni var til 3. umræðu í efri
deild í fyrradag. Eins og áður
hefur verið sagt frá í blaðinu, er
hér um að ræða smábreytingar
á lögunum, sem sett voru í fyrra.
Sjálfstæðismenn hafa reynt að
koma fram ýmsum tillögum í
báðum þingdeildum um frek&ri
breytingar á lögunum, en án ár-
angurs.
I fyrradag lágu fyrir breyting-
artillögur frá Gunnari Thorodd-
sen og Hannibal Valdimarssyni.
Tillögur Gunnars voru um
framlög ríkisins til útrýmingar
heilsuspillandi húsnæði og
fylgdi tillögumaður þeim úr
hlaði. Við atkvæðagreiðslu voru
allar tillögurnar felldar.
Tillaga Hannibals var um ráðn-
ingu starfsmanna húsnæðismála
stofnunarinnar og stjórn dag-
legra starfa innan veggja hennar.
Flutningsmaður sagði nokkur orð
um tillögu sína og tók hana síðan
aftur. Vakti það nokkra athygli.
Frá tillögunum er nánar sagt hér
á eftir. Frumvarpið var að lokum
samþykkt sem lög.
Útrýming heilsuspillandi
húsnæðis
1 ræðu sinni sagði Gunnar
Thoroddsen m. a.:
Þegar lögin um húsnæðismála-
stjórn og fleira voru sett árið
1955, var viðurkennt, að útrým-
ing heilsuspillandi húsnæðis væri
sameiginlegt vandamál ríkis og
bæjafélaga, og að þessir aðilar
skyldu leggja fram jafnháar fjár-
hafa kastað teningunum. Síðan er
sagt, að „hin hægfara öfl“, sem
vilja kynna erlendum þjóðum
málstað. íslands, áður en land-
helgin er vikkuð út, hafi unnið
sigur. En þeim muni reynast
erfitt að sannfæra vinveittar
þjóðir um nauðsyn þess að víkka
út landhelgina. Þá segir í for-
ystugreininni, að íslendingar
bendi 'einkum á þrjú atriði í
sambandi við útvikkun landhelg-
innar. í fyrsta lagi ofveiði, í
öðru lagi bágborinn efnahag og
í þriðja lagi varðveizlu ákveð-
inna fiskstofna. Þá er bent á
sérstaka grein, sem birtist á 9.
síðu blaðsins og fjallar um þessi
vandamál. Þar er reynt að
sýna fram á, að ekki sé um að
ræða ofveiði á fiski og sérstak-
lega tekið dæmi um þorskinn.
Þá er bent á, að veiði íslendinga
sé nú um 214 sinnum meiri nú en
fyrir stríð og á þessum tíma hafi
hlutur Islendinga í fiskveiðum
við landið aukizt úr 31% 1936—
1938 upp í 45% 1953—1955. Á
þessum tíma hafi íbúatala í land-
inu vaxið úr 120 þús. í 160 þús.,
svo að 1250 kg hafi komið á
hvert mannsbarn í landinu á
fyrra tímabilinu (1936—1938), en
2400 kg. á hinu síðara (1953—
1955), svo að nú sé hér um bil
helmingi meiri veiði á manns-
barn en áður. — Þá er þess og
getið, að meðalveiði 1955—1957
hafi aukizt 12% samanborið við
það sem hún var 1936—1938.
f fyrrnefndri grein (á 9.
síðu) segir, að Bretar eigi 2500
togara til djúphafsveiða. Þeir
hæðir til þessara mála. Sést þetta
bæði í lögunum sjálfum og í
greinargerðinni, sem fylgdi laga-
frumvarpinu, þegar það var lagt
fyrir Alþingi. Þegar lögin voru
sett, var álitið, að framkvæmdir
á þessu sviði á vegum bæjafélag-
anna, yrðu ekki meiri en svo, að
3 millj. kr. úr ríkissjóði á ári
myndi nægja sem mótframlag.
I fyrra var lögunum frá 1955
breytt hér á Alþingi og þá m. a.
ákveðið að hækka framlagið í 4
millj. kr. á ári. Þó var þá ljóst,
að það myndi ekki nægja til að
ríkið gæti greitt jafnmikið og
bæjafélögin til að útrýma heilsu-
spillandi húsnæði. Reykjavíkur-
bær hefur t. d. lagt fram um 40
millj. kr. í þessu skyni á síðustu
3 árum. Á þetta var bent í fyrra,
en leiðrétting fékkst ekki.
Nú hef ég lagt til, að afnumið
verði það ákvæði, að árlegt fram-
lag ríkisins verði ekki meira en
4 millj. kr., svo að ríkissjóður
greiði jafnmikið og bæjafélögin.
Til vara hef ég flutt tillögu um,
að árlegt framlag verði allt að
10 millj. kr. og til þrautavara, að
það verði allt að 8 millj. kr.
(Þegar greidd voru atkvæði,
var aðaltillagan felld með 11
atkvæðum gegn 6, varatillagan
með 10 gegn 7 og þrautavaratil-
lagan með 8 gegn 7).
Þá hef ég lagt til, að sveitafé-
lögum verði gert að skyldu að
sjá um, að tekin verði úr notkun
ein ónothæf íbúð á móti hverri
nýrri íbúð, sem lán er veitt til.
Þetta ákvæði myndi koma í stað
núverandi ákvæðis, sem bókstaf-
lega skilið bannar, að ríkið leggi
nokkurt fé fram til útrýmingar
heilsuspillandi húsnæði, fyrr en
hin nýja íbúð hefur verið full-
gerð. í framkvæmd táknar það,
að bæjafélögin eigi að lána ríkinu
þess hluta af framlaginu til nýju
íbúðarinnar, þar til hún er full-
gerð. Þetta er fráleitt ákvæði, en
þó hefur félagsmálaráðherra
skrifað húsnæðismálastjórn og
krafizt þess, að því verði fram-
fylgt til hins ýtrasta.
(Þessi tillaga Gunnars Thor-
oddsens var felld með 7 atkvæð-
um gegn 6).
Tillaga Hannibals
Hannibal Valdimarsson, félags-
málaráðherra, lagði sl. laugardag
fram eftirfarandi tillögu:
„Félagsmálaráðherra skipar
húsnæðismálastofnun ríkisins
framkvæmdastjóra, að fengnum
tillögum húsnæðismálastjórnar,
og ákveður honum laun. Einnig
ákveður ráðherra þóknun til
húsnæðismálastjórnar. Fram-
kvæmdastjóri annast daglegan
rekstur stofnunarinnar. Hann
ræður starfsmenn stofnunarinnar
með samþykki ráðherra“.
Félagsmálaráðherra sagði í
SAMKOMULAC- hefur náðst milli
brezku stjórnarinnar og stjórnar
V-Þýzkalands um brezkar her-
sveitir í V-Þýzkalandi. Munu
Þjóðverjar greiða 86 millj. sterl-
ingspunda á naestu þrem árum til
viðhalds brezkum herstöðvum í
landinu — og þannig taka mikinn
þátt í kostnaði við dvöl hersins.
Náðist srmkomulagið á Vettvangi
NATO.
ræðu í fyrradag, að hann hefði
flutt þessa „litlu breytingartil-
lögu“, þar sem allir vissu, að ekki
gæfist vel að hafa 5 skipstjóra á
einu skipi og hann hefði talið
rétt að hafa um þessi efni glögg
ákvæði. Hann kvaðst hins vegar
líta svo á, að ákveðið hefði verið
að leysa málið á annan hátt og
því tæki hann tillöguna aftur“.
Þess má geta, að mikill órói
virtist vera í stjórnarherbúðun-
um vegna þessarar tillögu félags-
málaráðherra. Sátu menn og
skeggræddu í hliðarsölum þings-
ins unz sú niðurstaða fékkst, sem
að ofan greinir.
Bíll veltur -
tveir meiðast ...
AKUREYRI: — Tveir menn héð-
an úr bænum, Sigurður Þor-
steinsson og Páll Elíasson, eru
nú í sjúkrahúsi hér. Sigurður
handleggsbrotinn, en Páll við-
beinsbrotinn, auk þess sem báðir
hafa hlotið önnur minniháttar
meiðsl. Þeir voru saman í bíl í
skemmtiferð, er bíll þeirra fór
á hliðina ofan í nalfs annars
meters djúpan skurð við bæinn
Björk, sem er við Staðarbyggð,
10—12 km fyrir utan bæinn. —
Báðir eru þeir nú á batavegi.
Tildrög slyssins eru ekki kunn
Þeir voru í 12 ára gömlum bíl,
fjögurra manna. Heimilisfólkið a
Björk bjargaði þeim út úr bílr.-
um skömmu eftir að slysið varð.
Sigurður mun hafa fengið all-
þungt höfuðhögg og misst með-
vitund, er bíllinn valt.
15 gagnfræðingar brautskráð-
ust.
Hæstu einkunn á gagnfræða ■
prófi upp úr 4. bekk hlaut Guð-
mundína Þorláksdóttir, 1. eink-
unn: 8,45.
Hæstu aðaleinkunn í skólanum
fékk Margrét Jóelsdóttir, 1. bók-
námsdeild, 9.16.
Hæstu einkunn í bóklegum
greinum greinum yfir skólann
hlaut Bragi Ólafsson, 1. bóknáms-
deild, 9,65.
Þá voru afhent verðlaun frá
skólanum þeim nemendum, er
fram úr sköruðu í námi, svo og
nemendum fyrir vel unnin trún-
aðarstörf. Að lokum afhenti skóia
stjóri gagnfræðingum skírteim,
ávarpaði þá nokkrum kveðjuorð-
um og sagði skólanum slitið —
Síðan var sungið undir stjorn
söngkennararans Ragnars H.
Ragnar.
Um kvöldið héldu nemendui
lokafagnað og buðu þangað kenn-
urum, prófdómurum og konum
þeirra. Var það hinn bezti fagn-
aður, ræður fluttar, mikið sung-
ið og að lokum stiginn dans.
Sýninga á handavinnu og teikn
ingum nemenda var sunnudaginn
18. maí. Var sýningin fjölbreytt
og sóttu hana rúmlega 1200 gest-
ir. — J. P. H.
Lán fyrir Síldarbræðsluna
hf. á Seyðisfirði
í fyrrad. var samþ. á Alþingi
eftirfarandi tillaga, sem Björgvin
Jónsson, þingmaður Seyðfirðinga,
bar fram fyrir nokkrum dögum:
„Ríkisstjórninni er heimilt,
gegn þeim tryggingum, er hún
metur gildar, að veita ríkisábyrgð
á láni fyrir Sildarbræðsluna h.f.
á Seyðisfirði, að upphæð allt að
1,8 millj. kr., til að ljúka endur-
byggingu á verksmiðju félags-
ins“.
Fjárveitinganefnd mælti með
samþykkt tillögunnar.
andhelgis-
séu gerðir út frá Grimsby,
Hull og Fleetwood, en einnig
komi nokkur skip frá Aber-
deen. Togarar þessir séu stór-
ir og nýtízkulegir og hinir
beztu farkostir. Verðmæti þess
afla, sem Bretar sæki á íslands
mið sé árlega 9 milljón pund
og sé þetta 20—25% af heild-
arafla Breta.
Loks er í forystugreininni
minnzt á þá kröfu íslendinga, að
fiskstofninn verði varðveittur.
Segir þar, að fslendingar skuli
fara varlega í þessum efnum.
þeir hafi ekki efni á að brigzla
öðrum þjóðum um, að þær vilji
ekki varðveita stofninn, því að
sjálfir hafi þeir ekki viljað ger-
ast áðilar að alþjóðlegum samn-
ingi um friðun bláhvelis í fimm
ár. Sé ísland eina landið sem
ekki hefur undirritað þetta sam-
komulag. Þá segir í forystugrein-
inni, að allar þjóðir Vestur-
Evrópu hafi mikinn áhuga á því
að friða stofninn eins og vísind-
in segja fyrir um. Að lokum er
minnzt á þær ófyrirsjáanlegu af-
leiðingar sem víkkun landhelg-
innar getur haft, ekki sízt fyrir
íslendinga.
Frá sýningu á handavinnu pilta
Gagnfrœ&askólanum á
ísafirði slitið
ÍSAFIRÐI, 21. maí. — Gagn-
fræðaskólanum hér var slitið í
gær í húsakynnum skólans að
viðstöddum nemendum, kennur
um, er hlutskarpastir urðu í rit-
un afhenti Einar B. Ingvarsson.
bankastjóri, verðlaun frá Rótary-
^klúbbi Isafjarðar, þrem nemend-

Frá sýningardeild stúlknanna
Stjórnarflokkarnir vilja ekki auka ríkisframlagið
til útrýmingar heilsuspillandi húsnœði
um, er hlutskarpastir urðu í rit-
gerðarsamkeppni, sem klúbbur-
inn efndi til meðal nemenda í
tveim efstu bekkjum skólans. Rit-
gerðarefnið var Sameinuðu þjóð-
irnar. Þessir nemendur hlutu
verðlaun:
1. verðlaun, Kristján Kristjáns-
son, 3. bóknámsdeila.
2. verðlaun, Leó Kristjánsson,
3. bóknámsdeild.
3. verðlaun, Elfa Steinsdóttir,
4. verknámsdeild.
Verðlaunin voru bækur.
Skólastjóri,Guðjón Kristinsson,
þakkaði klúbbnum, áð hann
skyldi hafa efnt til þessarar sam-
keppni.
Þá flutti skólastjóri skýrslu um
störf skólans á liðnum vetri.
I skólanum voru alls 165 nem-
endur, eða um 30 fleiri en sl. vet-
ur. Prófum var öllum lokið,
nema landsprófi miðskóla, en það
stendur nú yfir. Niðurstöður
prófa í heild yfir skólann voru
sem hér greinir:
4 nemendur voru með 1. ágæt-
iseinkunn.
54 með 1. einkunn.
66 með 2. einkunn.
25 með 3. einkunn.
Furðulegur tillöguflutningur Hannibals um
starfshœtti í húsnœðismálasfofnuninni