Morgunblaðið - 08.06.1958, Blaðsíða 6

6
MORCVNBL4Ð1Ð
Sunnudagur 8. Júní ÍQM
NYR UTANRIKISRAÐHERRA
FRAKKA
ÞEGAR de Gaulle myndaði
stjórn sína og raunar áð-
ur, þegar heyrðist að til
mála gæti komið að hann tæki
við völdum í Frakklandi, létu
margir í ljós ótta um, að hann
myndi fyrst og fremst verða
franskur þjóðernissinni og ekki
skeyta neitt um þær áætl-
anir og hugmyndir, sem margir
Evrópumenn hafa um nánari
sameiningu Evrópulandanna og
samvinnu þeirra, sérstaklega á
viðskiptalegum sviðum. Margir
Frakkar hafa verið mjög framar-
lega í þeirri viðleitni að ná betra
samstarfi á milli Evrópuríkja og
voru áhyggjur þeirra ekki minnst
ar út af því, að nú yrði hjólinu
snúið við og Vestur-Evrópa færi
á ný í hinn gamla farveg þjóða
og þjóðabrota, sem helzt ekkert
vilja hvert af öðru vita.
ÞAÐ vakti því nokkra athygli,
þegar de Gaulle valdi fyrrver-
andi sendiherra Frakka í Bonn,
Maurice Couve
de Murville, til
að vera utanrík-
isráðherra. Du
Murville er
þekktur að því
að vera mjög
hlynntur sam-
einingarmálum
Evrópu, eins og
síðar verður vik-
ið að.
Á undan de Murville var sendi-
herra í Bonn maður að nafni
Joxe, en hann var kallaður frá
því starfi til þess að verða aðal-
skrifstofustjóri franska utanríkis-
ráðuneytisins í París. Bæði Joxe
og de Murvflle voru á yngri árum
sínum miklir áhangendur de
Gaulle og störfuðu fyrir hann í
neðanjarðarhreyfingunni og þá
ekki sízt í Alsír. Þegar de Mur-
ville fór til Alsír 1943 til þess að
ganga þar í hóp de Gaulles var
hann gerður að fjármálaráðherra
hans, en Joxe, sem var aðeins
litlu eldri, var gerður að aðal-
ritara, sem var þá æðsta embætti
í þeirri stjórn. Strax að stríðinu
loknu tók de Murville að gegna
störfum í utanríkisþjónustu
Frakka. Hann varð fyrst sendi-
herra Frakklands í Róm, þar á
eftir gegndi hann hárri stöðu í
utanríkisráðuneytinu í París, fór
síðan til Kairó og var útnefndur
til þess 1944 af Mendés-France að
verða fulltrúi Frakka hjá NATO.
— Stuttu síðar varð hann
De Murville
sendiherra Frakka í Washington
og í lok ársins 1956 var hann
fluttur þaðan til Bonn.
Það var vikið að því hér á
undan, að ýmsir hefðu haft
áhyggjur af stjórnarstefnu de
Gaulles í utanríkismálum og þá
ekki sízt afstöðu hans til sam-
einingarmála Evrópu. — Þegar
hann nú velur mann eins og de
Murville til að vera utanríkisráð-
herra, þykir það bera eindregið
vott um, að hann hugsi hér ekki
að breyta utanríkismálastefnu
Frakka svo neinu nemi. Það er
haft fyrir satt, að hinn nýi utan-
ríkisráðherra sé mjög trúr
íhangandi þeirrar stefnu að halda
fast við Atlantshafsbandalagið og
sé andvígur hvers konar hlut-
leysisstefnu, sem hann telji að sé
blekking ein, eins og nú sé komið
málum í heiminum. Það er
einnig talið fullvíst af mönnum,
sem standa nærri de Murville, að
það sé sízt af öllu ástæða til að
ætla, að hann muni bregða fæti
fyrir viðleitni til sameiningar og
samvinnu milli Evrópuþjóða,
enda hafi það oft komið fram í
sendiherrastörfum de Murvilles
á liðnum árum, að hann láti sér
einmitt sérstaklega annt um þessi
mál. Þegar hann var sendiherra
í Bonn, féll það í hans hlut að
binda endi á samningaumleitanir
út af Saar-héraðinu og fleiru,
sem Frökkum og Þjóðverjum bar
á milli og endaði það allt í ffóð-
um friði. Sagt er að de Murville
bjóði af sér mjög góðan þokka og
sé vel látinn, hvar sem hann
kemur.
fjjóSi/1 oa IieíniifiS
Ein fróðasfa garöyrkjukona landsins
í HúsmœÖrastétt gefur nokkrar
hagnýtar ábendingar
ÞETTA kalda og þurra vor hefur
sjálfsagt gert garðræktendum
erfitt fyrir. Við höfum snúið okk-
ur til frú Ólafíu Einarsdóttur í
Hofi, sem mun vera einhver fróð-
asta garðyrkjukona landsins í hús
mæðrastétt, og spjallað við hana
um ástandið í skrúðgörðunum
um þessar mundir og fengið hjá
henni góðar ábendingar.
Ólafia er Reykvíkingur í húð
og hár, og hefur frá því hún man
eftir sér haft áhuga á blómarækt.
Á unglingsárum hennar voru hér
aðeins tvær ræktunarstöðvar,
gróðrarstöð Einars Helgasonar
og Gróðrarstöðin. En þá voru hér
margar áhugasamar konur, sem
öðluðust reynslu af því að gera
tilraunir á eigin spýtur og af
þeim mátti mikið læra, ef áhugi
var fyrir hendi. Ólafía setti á
stofn ásamt frú Ástu Jónsdóttur
á Reykjum, blóðabúðina Blóm og
ávexti, árið 1930 og hana ráku
þær í tíu ár. Eftir það pantaði
hún lengi lauka, rósir og þess
háttar fyrir garðyrkjumenn, svo
að hefur mikla reynslu í þessum
efnum.
Ólafía telur garðgróður vera
allt að þrem vikum seinni til
^núna en venjulega. Ekki virðist
A föstudaginn var byrjað að gróðursetja á Austurvelli. Mynd-
ina tók ljósmyndari blaðsins við það tækifæri.
sfcrifar úr
daglega lifinu
Varizt eldinn.
ÞESSA dagana stendur yfir
fræðsluvika á vegum Sam-
bands brunatryggjenda á íslandi.
Eins og lesendur Morgunblaðsins
hafa orðið varir við, hafa birzt
stuttir fréttaþættir undanfarna
daga, þar sem skýrt er frá ýmsu,
sem vert er að vita og eldvarnir
varðar. Hér er um mál að ræða.
sem snertir allan almenning og
vert er að veita meiri athygli en
gert er. Því miður eru eldsvoðar
oí tíðir og þess exki gætt sem
skyldi að gera þær ráðstafanir
sem unnt er til að forðast þá, —
kaupa sér handhæg slökkvitæki,
láta ganga örugglega frá rafleiðsl
um og eldfærum o. s. frv.
Velvakandi hefur við hönd-
ina skýrslu, sem Brunabótafélag
Islands hefur gert úr garði um
eldsvoða, sem urðu árið 1955 á
íbúðar- og starfhýsum, sem
tryggð voru hjá því.Er þar flokk-
að eftir eldsupptökum, og eru þau
helztu þessi:
I olíukyndingartækjum og öðr-
um eldfærum: 95
í rafmagnsáhöldum og raflögn-
um: 60.
Vegna óvarlegar meðferðar
elds: 35.
í reykháfum og rörum: 30.
Hér er og vert að minna á, hve
margir menn vanrækja að kaupa
fullnægjandi tryggingar til að fá
bætt tjón sitt, ef eigur þeirra
spillast af eldi. Það kemur oft
fyrir, að því er hnýtt við fréttir
af brunum, að eignirnar hafi ver-
ið lágt vátryggðar eða alls ekki.
Það er nú fyrir löngu orðin
skylda að brunatryggja hús og
hver maður ætti að fá sér trygg-
ingu, sem tekur til innanstokks-
muna, fatnaðar og annars lausa-
fjár, svo að hann standi ekki einn
góðan veðurdag á götunni enn
„blankari“ en hann var áður en
eldurinn kviknaði.
Tölur um
útgáfustarfsemi
og útvarpsmál
INÝKOMNUM skýrslum frá
Sameinuðu þjóðunum er að
finna ýmsar skemmtilegar upp-
lýsingar um útgáfustarfsemi og
útvarpsmálefni.
Þar sést m. a., að notkun á
blaðapappír er mest í Banda-
ríkjunum: þar voru notuð árið
1956 sem svarar 38 kg á hvert
landsins barn. Þá koma þessi
lönd: Nýja Sjáland (28,8 kg),
Ástralía (28,2 kg), Kanada (27,3
þó sjá mikið á trjágróðri í Reykja
vík, en það sem aðallega hefur
skemmzt er grasið á blettunum,
einkum þar sem nýsáð er. —-
Slíkum blettum verður að halda
sírökum með úðavökvun, og sá í
þá til viðbótar í 1—2 ár eftir
fyrstu sáningu. Blettirnir verða
alltaf fallegastir, ef sáð er í þá
völdu „blettafræi“, því þá losnar
maður við alls konar ósækilegan
gróður.
Hvað plöntugróðursetningu við
víkur, þá seinkar henni ekki
mjög mikið. í gróðrarstöðvunum
er nóg af plöntum, en gætn-
ari garðyrkjumenn eru ekki enn
farnir að selja nema tvíærar
plöntur og harðger sumarblóm.
Markmiðið hefur yfirleitt verið
og ætti að vera að hafa garðana
tilbúna fyrir 17. júní, segir
Ólafía. Eftir það kemur að hirð-
ingu jurtanna og hún er ákaf-
lega mikilvæg. Þegar svona
þurrt er, er ekki aðalatriðið að
vökva svo oft, heldur að vökva
rækilega þegar það er gert og á
morgnana, því vatnið okkar er
svo kalt að það getur skaðað
plönturnar i kuldatíð. Ef um við-
kvæman gróður er að ræða, eins
og t. d. nýjar trjáplöntur, er gott
að láta vatnið standa úti í bala og
hlýna, áður en vökvað er. Gras-
fræið má ekki sprauta heldur
úða, annars. getur það færzt úr
stað.
Ef borið er á núna, þegar svona
þurrt er, verður að byrja á því
að vökva og gefa svo áburðinn
uppleystan.
Aðspurð sagði Ólafía, að sér
fyndist rétt að bíða ofurlítið leng-
ur með að gróðursetja kálplöntur
og veikgyggðari sumarplöntur, og
gera það þá í samráði við garð-
yrkjumennina, er vissu hvað þeir
hefðu hert plönturnar. Aftur á
móti ætti ekki að biða lengur
með að sá til tviærra plantna,
svo að þær næðu því að blómstra
næsta sumar. Eins væri rétt að
kaupa núna fræ, sem þyrfti að sá
snemma næsta sumar og geyma
það á þurrum stað, því að fræið
kemur oft nokkuð seint á vorin.
Nú eru sumar laukjurtir bún-
ar að blómstra og aðrar að falla.
Ef þarf að skipta fjölærum lauk-
um eða flytja þá til, er gott að
taka þá upp þegar þeir hafa
blómstrað, án þess að skerða
laufið, velja sér svo stað baka til
í garðinum, gera þar dálitla rás
og leggja laukana niður hlið við
hlið, þannig að laufið liggi á
jörðinni, moka svo mold yfir
laukana og xáta þá vera þangað
til laufið fellur af sjálfu sér. Þá
má talca þá upp, þurrka þá og
setja þá niður aftur að haustinu.
Þetta á við um páskaliljur og
aðra fjölæra lauka, sem blómstra
snemma á vorin. Nú er sennilega
orðið of seint að skipta fjölærum
jurtum, en það má skipta þeim
jafnóðum og þær hafa fellt sín
blóm, þó þannig að þær hafi fest
raetur fyrir haustið.
Það sem liggur á bak við áhuga
minn á jurtunum er ræktun
þeirra og uppeldi, sagði Ólafía
um leið og við kvöddum hana og
þökkuðum fyrir greinargóðar
upplýsingar. Heimilið er okkar
nánasta upphverfi. Þegar við
kappkostum að rækta það og
tekst það, finnum við þá gleði,
sem gefur lífinu gildi. Óneitan-
lega færa blómin birtu og yl inn
á heimilið, og sjálf ræktun og
hirða vaxandi jurtar er göfgandi
í sjálfu sér. Og hver veit nema
lítið og fallegt blóm hjá okkur á
heimilum okkar, geti minnt okk-
ur á, ef nokkurn skugga ber á,
að einmitt þar er hamingja okkar.
kg) og Svíþjóð (23,2 kg). Vel-
vakandi var að reyna að reikna
út notkunina hér á landi, og
taldist honum svo til, að hún
hafi verið 8,7 kg árið 1956. Alls
voru þá flutt til landsins 1420
tonn af blaðapappír, og kostaði
hann 4.126.000 kr. kominn í ís-
lenzka höfn.
Skýrslur um þýddar bækur eru
til frá 30 löndum. Alls voru gefn-
ar út 24.247 þýðingar árið 1955
(miðað við tölu titla). Nær þriðj-
ungur þýðinganna var úr ensku,
fjórðungur úr rússnesku, 12% úr
frakknesku og 9% úr þýzku
Meira en helmingur þýðinganna
voru skáldrit, nær þriðjungur
um þjóðfélagsmál, 15% rit um
náttúrufræði.
Þá er það útvarpið. Tala út-
varpstækja í heiminum var talin
315 millj. árið 1956. Meira en
helmingur tækjanna er í N-
Ameríku (alls 160 millj. þar af
150 millj. í Bandaríkjunum ein-
um). Hér á landi eru tækin talin
um 44.500, svo að hér eru nær
þrisvar sinnum fleiri menn um
hvert tæki en í Bandarikjunum.
Sjónvarpstæki voru talin alls
56 millj. árið 1956, þar af um 42
millj. í Bandaríkjunum.
Nú eru þeirr daga liðnir, þeg-
ar fólk sóttist eftir þungum sóf-
um með samstæðum stólum.
Húsgögnin eru í léttari stíl og
stólarnir sinn með hverju sniði.
Stóllinn hér á myndinni mundi
fara vel með næstum hvaða
sófa sem væri. Bakið er úr
nælonneti og vaskaskinnklæddi
höfuðpúðinn hangir i nælon-
þráðum með þungum messing-
kúlum á endunum. Áklæðið á
setunni er úr nautshúð.