Morgunblaðið - 08.06.1958, Blaðsíða 14

14
MORCUNBLAfílÐ
bnnudagur 8. júní 1958
— Reykiavikurbréf
Framh. af bls. 13
fjárframlögin borguð ut eins
og lögin gerðu ráð fyrir.
Níðið um Lúnaðar-
ráð
Framsóknarmenn hafa haldið
uppi stöðugu níði um búnaðarráð
í heilan áratug. Þeir hafa aldrei
getað gleymt því, að mörgum
hæfum og dugandi Sjálfstæðis-
mönnum í bændastétt var fengið
vald til þess að ráða þýðingar-
mestu hagsmunamálum stéttar
sinnar, þ. e. verðlagningu og sölu
afurðanna. En'allir bændur á Is-
landi vita, að ,aldrei hefur sann-
gjarnlegar og skynsamlegar ver-
ið tekið á hagsmunamálum sveit-
anna, en einmitt meðan búnaðar-
ráð fór með þessi mál. Mennirnir,
sem stjórnuðu búnaðarráði voru
þeir Guðmundur Jónsson, skóla-
stjóri á Hvanneyri, Bjarni Sig-
urðsson, bóndi í Vigur, Ólafur
Bjarnason, bóndi í Brautarholti,
Stefán Stefánsson, bóndi og al-
þingismaður í Fagraskógi og
Sveinn Jónsson, bóndi á Egils-
stöðum. Allir voru þessir menn
traustir og margreyndir forystu-
menn bændastéttarinnar Þeir
voru vissulega manna ólíklegast-
ir til þess að láta segja sér fyrir
verkum, eða vinna gegn hags-
munum stéttar sinnar.
Þaff er Iika staSreynd, að
Tímaliðum hefur aldrei tek-
izt að benda á eitt einasta
dæmi um það, að búnaðarráð
eða forystumenn þess bafi
ekki gætt hagsmuna bænda-
stéttarinnar í hvívetna.
Árásir Eysteins Jónssonar og
annarra Framsóknarmanna á
hendur búnaðarráði, falla þess
vegna dauðar og ómerkar.
Það er mikill heiður fyrir Jón
Pálmason, hínn dugmikla og vin-
sæla forustumenn húnvetnskra
bænda, að Tímamenn skuli um
margra ára skeið hafa lagt hann
í einelti með skömmum og ó-
óhróðri. Hann þarf sízt af öllu að
fyrirverða sig fyrir það að hafa
haft náið samstarf við forystu-
menn búnaðarráðs og Pétur heit-
inn Magnússon um framkvæmd
landbúnaðarstefnu nýsköpunar-
stjórnarinnar. Sú stefna flutti
nýjan tíma, framfarir og upp-
byggingu út í íslenzkar sveitir.
Rétti hlut bænda
Það er heldur engin tilviljun,
að Tímaliðar hafa lagt mikið
kapp á að afflytja Ingólf Jónsson,
þingmann Rangæinga, við ís-
lenzka bændur. Ingólfur Jónsson
hefur um langt skeið verið einn
af traustustu málsvörum bænda-
stéttarmnar á Aiþingi. Það er
einnig kunnugt, að hann á miki-
um vinsældum að fagna í sveit-
um landsins. Þegar bændur voru
að sligast undan langvarandi
kreppufargi og óstjórn Framsókn
armanna, þá fékk Ingólfur Jóns-
son tækifæri til þess, undir stjórn
Ólafs Thors haustið 1942 að rétta
hlut þeirra. Hann gerði það syo
drengilega, að fáir af nálifandi
bændum munu gleyma því, hvað
sem Tímamenn kunna um hann
að segja.
Yfirgnæfandi meirihluti bænda
stéttarinnar veit, að aldrei hefur
verið haldið eins vel á hagsmuna-
málum hennar, og þegar Sjálf-
stæðismenn hafa haft rík áhrif
á stjórn landsins. Þetta sannar
reynslan og hún er raunsæjasti
og sannorðasti dómarinn í þess-
um málum.
Norskur karlakór
i heimsókn
HINGAÐ er væntanlegur einn
af beztu karlakórum Noregs,
Aalesunds Mandssapgforening,
stofnaður 1883. Söngmenn eru
61, söngstjóri Edvin Solem, org-
anisti, og einsöngvari er P.
Schjell Jacobsen. Undirleikarí |
verður F. Weisshappel.
Kórinn kemur hingað til
Reykjavikur 14, þ. m. og helciur
samsöng í Austurbæjarbió mánu- i
daginn 16. júni. Hinn 18. junj fer :
kórinn svo til Akureyrar, sem er i
vinabær Álasands.
-
m
Solem söngstjúri
W • w
. rjj©
Danskir ae.
mikiS s þágu hanésðanna
Stutt samtal við Svena' Möller, íorsera
danska listakademiuráðsins
HÉR á landi er nú staddur þekkt-
ur, danskur arkitekt, Svend
Möller, en hann er forseti danska
listaakademiuráðsins, bygginga-
fulltrúi Kaupmannahafnar, for-
maður heimilisiðnaðarsambands-
ins danska og forystumaður í
samtökurn norrænna byggingar-
manna.
Fréttamaður Mbi. brá sér niður
á Hótel Borg, þar sem Svend
Möller býr, og spjallaði við hann
litla stund. Arkitektinn er rosk-
inn maður, en hávaxinn og glæsi-
legur, og býður fréttamanninum
að velja milli fjögurra tegunda
úr vindlaveski sírtu, áður en hann
sezt niður með tebollann til að
svara spurningum. Hann er kom-
inn hingað til lands til að sitja
fundi Norrænu byggingarmála-
nefndarinnar, en af nefndinni
höfðu Mbl. þegar borizt fréttir,
svo að blaðamaðúrinn vék að
ýmsum öðrum áhugamálum hins
danska gests.
Danskur heimilisiðnaður
— Þér hafið starfað að því að
efla danskan heimilisiðnað.
— Ég er formaður danska
heimilisiðnaðarsambandsins,
Dansk husflidsselskab, en í því
eru 600 heimilisiðnaðarfélög i
Danmörku. Þau halda uppi leið-
beiningastarfsemi urn allt landið.
Sambandið styður hana með því
að senda féiögunum fyrirmyndir,
sem eiga að stuðla að því að
þroska með fóiki fegurðarskyn
og skilning á því, sem gefur verk-
unum gildi. Danskur heimilisiðn-
aður er ekki söluvarningur, eins
og sá sænski og norski. Heimilis-
iðnaðurinn er ekki list, — aðal-
áherzlan er lögð á notagildið. Ég
hef stundum kallað hann frænda
listiðnaðarins, — lítla, feimna
frændann úr sveitinni
Annars er aðalnýjungin, sem
brotið hefur verið upp á nýlega
í starfsemi okkar x sambandinu,
stofnun Danska heimilisiðnaðar-
lýðskólans í Keríeminde á
Fjóni. Þangað leita kennaiaefni,
sem oftast koma úr alþýðustétt-
um sveitanria, og fá hvort tveggja
í senn, fræðslu um heimilisiðnað
og lýðskólamenntun, sem veitir
innsýn í menningar- og listasögu
og annað, sem víkkar sjóndeila-
arhringinn. Konur, sem ætla að
gerast handavinnukennarar,
dveljast í skólanum í 2 ár, en
karlmennirnir verða að láta sér
nægja styttri námskeið.
Ég vil líka geta þess, að við höf
um haft samvinnu við íslenzk
heimilisiðnaðarsamtök og forystu
menn þeirra, t. d. Halldóru
Bjarnadóttur og Matthías Þórðar-
son.
Margvísíeg listræn störf
— Danskir arkitektar hafa haft.
mikil afskipti af ýmiss konar
handíðum.
— Já, ég er formaður heimilis-
iðnaðarsambandsins, sem fyrr
segir, segir Svend Möiier og
brosir, og auk þess á ég sæti í
stjórn félagsins, sem - vinnur að
eflingu fínni handavinnu, en það
nefnist Handarbejdets fremme.
Annars er það rétt, að mjög góð
og árangursrík samvinna hefur
tekizt með dönskum arkitektum
og iðnaðarmönnum í ýmsum
greinum, t. d. húsgagna- og gull-
smiðum. Eru gripir þeirra fluttir
út, húsgögn t. d. mikið til
Ameriku.
— Þér hafið verið fulltrúi
arkitekta á fleiri sviðum, þar sem
unnið er að listrænum viðfangs-
efnum?
— Þér eigið við akademíuna.
Jú, ég var forstjóri þar í 3 ár, en
síöan var skipulagi hennar
breytt, rektor ráðinn og stofnað
akademíuráð. Ég er nú formaður
þess.
— Fer það með stjórn skólans?
— 1 akademíuráðinu eiga 36
menn sæti, 12 málarar og jaín-
margir myndhöggvarar og arki-
tektar, allir valdir til 6 ára. Það
er ráðgjafi hins opinbera um list-
ir og á auk þess hlut að stjórn
skólans.
Á fslancli
— Þér haíið komið hingað til
íslands áöur.
— Já, þetta er í þriðja sinn,
sem ég kem til íslands. Fyrst kom
eg skömmu eftir síðasta stríð til
að heimsækja son minn, sem bjó
hér á landi í 6 ár. Næst kom ég
til að taka þáít í stjórnarfundi
„norræna byggingarmáladags-
Allar stærðír til afgreiðslu strax í dag
Farið að dæmi fjöldans
Fyrir-
Uggjandi
) ÖLLUM
STÆRÐUM
frá 0.75 gl—16 gl.
Veljið REXOIL
lOtiUVERZLUN íslandsm/.[ Símar:
24220
24236
Svend Möller
ins“, en svo nefnast sam-
tök byggingarmanna á Norð-
urlöndum. Var ég fo»maður
hinnar dönsku deildar urn 15 ára
skeið, en hef nýlega iátið af
því starfi. 1 því atti ég ánægju-
leg samskipti við formann ís-
lenzku deiidarinnai*, Hörð Bjarna
son, húsameistara ríkisins. Sam-
tök þessi halda aðalráðstefnur
fjórða hvert ár og verður sú
næsta í Noregi í haust.
— Mér þykir ísland yndis-
legt land, segir Svend Möil-
er. Við erum að vísu varla
farnir að koma út fyrir Miðbæ-
inn í Reykjavík ennþá, en mér
leikur forvitni á að sjá nýju hús-
in, sem sögð eru mörg í úthverf-
unum, og ekki hlakka ég síður til
að aka út í sveit. Eftir heigi mun
ég m. a. fara austur að Skálholti
til að skoða dómkirkjuna nýju,
en ég hef átt? sæti í hinni dönsku
dómnefnd um hina steindu
glugga kirkjunnar, er stórkaup-
mennirnir E. Storr og F. L. Foght
hafa gefið. islenzkir listamenn
þreyttu sem kunnugt er sam-
keppni um gerð glugganna ný-
lega.