Morgunblaðið - 10.06.1958, Blaðsíða 1

20 síðuR
y
LandhelgismáliÖ
Eisenhower sagour ætla að hafa áhrif
á Macmillan — biðja hann um
að fara varlega í sakirnar
LandhelgismáliB getur
orð/ð NATO hœttulegt
FAUPMANNAHÖFN, 9. júní. — Politiken skýrir frá því
í dag, að yfirmenn varnamála Bandaríkjanna hafi, að því er
góðar heimildir í Washington fullyrða, snúið sér til Eisen-
howers Bandaríkjaforseta með ósk um það, að hann minnist
á landhelgismálin í samtali sínu við Macmillan og hvetji
hrezku stjórnina til að fara varlegar í sakirnar en hingað til
í afstöðunni til landhelginnar við ísland. Þá segir blaðið enn-
íremur, að Bandaríkjastjórn styðji tillögu H. C. Hansens
íorsætis- og utanríkisráðherra þess efnis, að efnt verði til
svæðaráðstefnu um málið. Er stjórnin þeirrar skoðunar, að
slík ráðstefna gæti leyst vandamálin svo skjótlega, að Rúss-
um tækist ekki að reka fleyg milli NATO-ríkjanna, eins og
þeir hugsa sér að gera í þessu máli. Brezka blaðið Daily
Telegraph segir einnig, að búast megi við, að unnt verði að
finna lausn á þessu deilumáli á slíkri ráðstefnu.
Vandamál gagni rússneska kommúnista-
flokksins, Ísvestía. Að því er
fregnir herma, mun blaðið
hafa sagt, að Bretar reyndu að
Fréttaritari Reuters skrifaði
um málið í gær og sagði m. a.,
að ekki mætti líta út eins og
brezka stjórnin væri að reyna að
velta samsteypustjórninni ís-
lenzku úr sessi með aðgerðum
sínum. Á því mundi enginn græða
nema kommúnistar. Þá sagði
fréttaritarinn ennfremur, að þótt
Island væri minnst allra ríkja
Atlantshafsbandalagsins, hefði
það mikla þýðingu fyrir sameig-
inlegar varnir vestrænria þjóða.
Fiskveiðilandhelgin við • Island
væri mikið og alvarlegt vanda-
mál fyrir NATO.
þvinga íslendinga til að falla
frá 12 sjómilna Iandhelgi, sem
væri lögleg í alla staði. Þá
hefur Isvestía vísað á bug til-
lögu Dana um sérstaka svæða-
ráðstefnu til að finna ein
hverja lausn á málinu.
Brezka blaðið „Economist“
skrifar um landhelgismálið og
segir m. a., að hernaðarpólitík
brezku stjórnarinnar bætti ekki
úr skák. Segir blaðið ennfremur,
að ekkert skaði álit Breta meira
út á við en það England, sem
sýni smáríkjum vígtennurnar.
NATO
Fréttaritari Berlingatíðinda í
Lundúnum simar, að menn séu
þeirrar skoðunar, að nauðsynlegt
sé að komast að samkomulagi í
málinu til að koma í veg fyrir,
að Atlantshafsbandalagið liðist í
sundur með þeim afleiðingum, að
öryggi vestrænna þjóða bíði tjón
af. Talsmenn stjórna Vestur-
Massu lýsir yfir stuön-
ingi við de Caulle
ALGEIRSBORG, 9. júní. Massu
hershöfðingi hélt rseðu í einu út-
hverfa Algeirsborgar í gær og
var fjöldi Evrópumanna og Serkja
viðstaddur. Hann sagði m.a., að
Alsír mundi verða áfram
hlýða. Fréttamenn segja, að tónn-
inn í ræðu Massus hafi verið
mjög vinsamlegur de Gaulle og
ekki annað að sjá en góður skiln-
ingur sé þeirra í milli.
veldanna segja, að deila Breta
og Islendinga sé miklu meira en
fiskveiðideila. Hér sé um að
ræða hornstein Atlantshafsbanda
lagsins — hvort einn hlekkurinn
í NATO-keðjunni eigi að bresta.
Ef svo færi mundu Sovétríkin
hafa í öllum höndum við Vestur-
veldin. Aðrir benda á, hvílíka
þýðingu ísland mundi hafa fyrir
hinn ört vaxandi kafbátaflota
Sovétríkjanna — ef hann fengi
bækistöðvar á fslandi.
H. C. Hansen heimsœkir
ísland í júlímánuði
Dvelst hér í tjóra daga, fer síðan til
Crœnlands. Forsœtisráðherra Dana
hyggst einnig heimsœkja Fœreyjar
KAUPMANNAHÖFN, 9. júní.
Gert er ráð fyrir því, að H. C.
Hansen forsætis- og utanríkis-
ráðherra Dana noti júlímánuð
til þess að ferðast um hið víð-
lcnda danska heimsveldi. —
Hyggst hann fara alla leið til
Grænlands og er ekki fráleitt
að áætla, að leiðin sem for-
sætisráðherrann fer, sé um 10
þús. km löng. Forsætisráð-
herrann mun dveljast tæpa
viku í Færeyjum og um tvær
vikur í Grænlandi, en auk
þess kemur Hansen við á Is-
landi og dvelst þar í fjóra
daga sér til hvíldar og hress-
ingar. — Heimsóknin til Fær-
eyja er talin einkaför, en ekki
opinber heimsókn.
í för með forsætisráðherranum
verða aðeins þeir Nils Svenning-
sen deildastjóri í utanríkisráSu-
neytinu og ritari hans. Á Fær-
eyjum hyggst Hansen ræða við
marga áhrifamenn, bæði úr röð-
um stjórnmálamanna og annarra,
og kynnast þeim hugmyndum,
sem þar eru uppi um þessar
mundir.
H. C. Hanse* flýgur til íslands
með Katalínaflugbáti frá Sörvaag
til Reykjávíkur, en þangað kem-
ur hann hinn T. júlí nk. Hinn 12.
júlí heldur flugbáturinn svo
Framh. á bls. 18.
Meðferð Lögþingsins á landhelgis-
málinu í andstöðu við stjórnarskrána ?
Djurhuus ter til Hafnar á föstudag
KAUPMANNAHÖFN, 9. júní —
Ísvestía
Á sunnudag birtist ritstjórn-
argrein um málið í aðalmál-
Hreinsun innnn
búlgörsku
stjórnurinnur
LUNDÚNUM, 9. júní — Hreins-
un hefur farið fram innan búlg-
örsku kommúnistastjórnarinnar.
Pantsjevski hershöfðingi hefur
verið rekinn úr embætti land-
varnaráðherra, en við hefur tek-
ið Ivan Mikhailov hershöfðingi,
sem hingað til hefur verið sam-
göngumálaráðherra. Menntamála
ráðherrann hefur einnig verið
rekinn og við embætti hans tek-
ið Zhivkö fyrrum varautanríkis-
ráðherra.
Óeirðir á Kýpur
NICOSÍU, 9. júní. — Um
helgina kom til harðra átaka|
á Kýpur milli grískumælandi
manna og tyrkneska minni-
hlutans. Grikkir skelltu á alls-
herjarverkfalli vegna þessara
atburða og .varð það algjört.
í dag setti landstjóri Breta
á eyjunni, Sir Hugh Foot, j
á umferðarbann. — Öflugur
Framh. á bls. 19
franskt land. Hann sagði: „Tíma-
bili hrörnunar er lokið og Alsír
verður áfram franskt land“. —
Hershöfðinginn hvatti Serki og
Evrópumenn í Alsír að taka hönd
um saman og hjálpa til við að
græða sárin. — Að lokum sagði
hann: Við verðum að fylkja okk-
ur um Salan hershöfðingja, sem
er fulltrúi stjórnar de Gaulles.
Við höfum tekið á móti de Gaulle
hér í Alsír og hann hefur skipað
okkur fyrir verkum. Við eigum að
Information segir, að danska
stjórnin vilji ræða landhelgismál-
ið við lögmann Færeyja — en
vill lögmaðurinn semja? spyr
blaðið. Siðan heldur það áfram:
Eftir að lögþingið hefur, í trássi
við stjórnarskrána, gert sam-
þykktir í landhelgismálinu, mun
lögmaðurinn ekki fara til Kaup-
mannahafnar, eins og ráð var
fyrir gert. Málið er nú í hönd-
um ríkisumboðsmannsins, um
stundarsakir.
Þessi þróun málanna er, að
sögn, í andstöðu við stjórnar-
skrána og Information segir, að
danska stjórnin geti ekki látið
slíkt líðast. Forsætisráðherrann
mun hvorki byrja viðræð<ur um
málið við Breta né efna til svæða
ráðstefnu fyrr en hann hafi rætt
það við fulltrúa landstjórnarinn-
ar í Færeyjum. Ekki er búizt við,
að hann fresti viðræðunum þang
að til hann kemur til Færeyja í
byrjun júlí.
o—O—o
f NTB-fréttum í gærkvöldi seg-
ir, að Kristian Djurhuus lögmað-
ur fari á föstudaginn til Kaup-
mannahafnar að ræða landhelgis-
málið við II. C. Hansen. Djur-
huus sagði í dag, að málið væri
hið alvarlegasta fyrir Færeyinga.
Ef við fáum ekki 12 sjómílna
fiskveiðilandhelgi um leið og
fslendingar, get<ur farið svo, að
sjávarútvegur okkar verði
eyðilagður, sagði lögmaðurinn. —-
Þess má geta, að H. C. Hansen
er í Finnlandi með dönsku kon-
! ungshjónunum, en kemur heim
til Hafnar á laugardag.
Dulles tekur á móti Macmillan við komuna tii Bandaríkjann..

*
%
>
•*